Ο Λιβανέζος καλλιτέχνης Ραμπί Μρουέ ζει στο Βερολίνο, προτού όμως βρεθεί ξανά στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση για να παρουσιάσει την παγκόσμια πρεμιέρα του νέου του έργου με τίτλο «You Should Have Seen Me Dancing Waltz», που θα ανεβεί από τις 8 έως τις 10 Νοεμβρίου στην Κεντρική Σκηνή, μαζί με το παλιότερο δικό του «Elephant», ταξίδεψε στη γενέτειρά του, τη Βηρυτό, σε μια χρονική συγκυρία που η πρωτεύουσα του Λιβάνου βράζει.
«Χαίρομαι που συμμετέχω σε όσα συμβαίνουν στη Βηρυτό τώρα, γιατί πρόκειται για κάτι σπάνιο στην ιστορία της χώρας μας. Και ελπίζω ότι θα φέρει αλλαγές. Υπάρχει ένα κίνημα διαμαρτυρίας παντού. Το αποκαλούμε επανάσταση, μια ειρηνική επανάσταση. Είναι η πρώτη φορά που εμείς, οι Λιβανέζοι, είμαστε όλοι μαζί στους δρόμους, σε όλο τον Λίβανο, απαιτώντας αυτή η τάξη, αυτοί οι πολιτικοί, αυτοί οι ηγέτες να αποχωρήσουν, να φύγουν από τη χώρα. Αυτός που έχει τώρα την εξουσία βρίσκεται σε αυτήν τη θέση εδώ και 20, 25 χρόνια. Και άλλοι ήταν για πάνω από 30 ή 40 χρόνια σε θέσεις εξουσίας. Δεν πιστεύω ότι θα είναι εύκολο να πέσουν, να παραιτηθούν. Πρόκειται πραγματικά για έναν μεγάλο αγώνα. Και πιστεύω ότι αυτή είναι η αρχή. Είναι μόνο η αρχή» περιγράφει στο παραπάνω βίντεο που η Στέγη παραχώρησε αποκλειστικά στο LIFO.gr λίγο πριν από την αθηναϊκή πρεμιέρα των έργων του.
Ξαφνικά, αυτό που συμβαίνει εδώ και δέκα μέρες είναι ότι εμείς, οι Λιβανέζοι, εκπλήξαμε τους εαυτούς μας. Ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι, ότι ακόμα ελπίζουμε. Η ελπίδα υπήρχε σε λανθάνουσα κατάσταση. Κανείς δεν σκέφτεται τι θα συμβεί, γιατί όλοι ξέρουμε ότι μάλλον θα αποτύχουμε. Μάλλον. Αλλά τι πειράζει; Έχουμε αποτύχει ξανά.
Αυτή την περίοδο στον Λίβανο όλες οι θρησκείες είναι στον δρόμο, μουσουλμάνοι και χριστιανοί, όλες οι τάξεις είναι μαζί σε αυτό τον τεράστιο ξεσηκωμό για την πάταξη της διαφθοράς και το γενικότερο αίτημα για αλλαγή του απαρχαιωμένου Συντάγματος: από μικροπωλητές έως κυρίες που φορούν υψηλή ραπτική συμμετέχουν στις ειρηνικές διαδηλώσεις.
Ο Ραμπί Μρουέ ονοματίζει την ελπίδα ως συνδετικό κρίκο αυτής της αναπάντεχης σύμπνοιας: «Δεν ξέρω αν φοβάμαι. Ήμουν πολύ απαισιόδοξος δέκα μέρες πριν, και παλιότερα. Έφυγα από τη χώρα, γιατί δεν θέλω πλέον να είμαι σε αυτήν τη χώρα. Γιατί δεν βλέπω καμιά ελπίδα. Και ξαφνικά, αυτό που συμβαίνει εδώ και δέκα μέρες είναι ότι εμείς, οι Λιβανέζοι, εκπλήξαμε τους εαυτούς μας. Ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι, ότι ακόμα ελπίζουμε. Η ελπίδα υπήρχε σε λανθάνουσα κατάσταση. Κανείς δεν σκέφτεται τι θα συμβεί, γιατί όλοι ξέρουμε ότι μάλλον θα αποτύχουμε. Μάλλον. Αλλά τι πειράζει; Έχουμε αποτύχει ξανά. Δεν θα είναι κάτι καινούριο. Αξίζει να προσπαθήσουμε, να συνεχίσουμε και να δούμε τι θα γίνει. Επομένως, το μέλλον είναι πραγματικά άγνωστο.
»Φοβόμαστε. Αυτό που συνέβη στην Ελλάδα είναι στο μυαλό μας. Είναι διαρκώς παρόν στο μυαλό μας. Και αυτό που συνέβη στη Συρία είναι, επίσης, στο μυαλό μας. Και αυτό που συνέβη στην Αίγυπτο και σε όλους τους γείτονές μας, στις χώρες γύρω μας. Ξέρουμε ότι δεν είναι εύκολο. Υπάρχουν πάντα οι άνθρωποι που κατέχουν θέσεις εξουσίας. Κι έχουν τον τρόπο να εκμεταλλεύονται καταστάσεις προς όφελός τους» καταλήγει, μην παραλείποντας να αναφερθεί στις αναλογίες που υπάρχουν ανάμεσα στην πολιτική κατάσταση στη χώρα του και την Ελλάδα, αναλογίες και συσχετισμούς –καλλιτεχνικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς– που το έργο της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση αναζητά διαρκώς, διατηρώντας στενή σχέση με τη γειτονική χώρα της Μεσογείου και την καλλιτεχνική της δραστηριότητα.
«Το "Elephant" είναι ένα έργο εμπνευσμένο από σχέδια που έχω φτιάξει τα τελευταία χρόνια» εξηγεί ο Μρουέ –παλιός γνώριμος της Στέγης από το πρώτο Fast Forward Festival του 2014–, αναφερόμενος στο ένα εκ των δύο κομματιών του διπτύχου που θα παρουσιάσει με το Dance On Ensemble στην Αθήνα. Πρόκειται για ένα έργο για την ανθρώπινη φύση, το οποίο ο καλλιτέχνης έκτισε πάνω σε μια συλλογή από εκατοντάδες σχέδια νεκρών σωμάτων που ζωγράφιζε επί έναν χρόνο – ένα κάθε μέρα.
«Βασικά, η ιδέα ξεκίνησε σχεδιάζοντας τις σκιές των νεκρών στη διάρκεια αυτής της παγκόσμιας κρίσης. Ειδικά στη Συρία. Οι άνθρωποι στη Συρία, το καθεστώς που τους σκότωσε, όλοι αυτοί που συνεργάζονται με το καθεστώς, από τους Ρώσους έως το Ιράν, τη Χεζμπολάχ, την Τουρκία, όλοι. Άρα, ήταν σαν να προσπαθώ να σχεδιάσω τις σκιές, και μετά άρχισα να φτιάχνω τα σκίτσα των νεκρών. Υπάρχουν δύο χορευτές σε αυτό το έργο. Κατά κάποιον τρόπο αναζητούν ο ένας τον άλλο, κυνηγούν ο ένας τον άλλο, είναι σε έναν λαβύρινθο, δεν μπορούν να βρουν ο ένας τον άλλο, δεν υπάρχει συνάντηση, θέλουν να συναντηθούν, αλλά δεν υπάρχει τρόπος. Μεταφορικά, υπάρχουν χιλιάδες νεκροί ανάμεσά τους».
Το άλλο έργο λέγεται «You Should Have Seen Me Dancing Waltz» και ερευνά τον τρόπο που αντιδρούν τα σώματα τεσσάρων χορευτών σε ειδήσεις καθημερινής βίας, φυσικών καταστροφών και πολιτικής. «Σε αυτό το έργο ήθελα να αντιμετωπίσω δύο μέσα μαζί: Το μέσο του χορού, που είναι αφηρημένο μέσο, μια αφαιρετική μορφή έκφρασης, και τις εφημερίδες. Η επικαιρότητα που αντίκειται στην αφαιρετικότητα. Για την ακρίβεια, αποτελείται από πολύ ξεκάθαρες, μερικές φορές πολύ απλοποιημένες, διχοτομήσεις, μαύρο-άσπρο, καλό-κακό και λοιπά.
»Ξέρουμε ότι όλες αυτές οι τέχνες, ο χορός, το θέατρο, η περφόρμανς, η μουσική, είναι όλες πολιτικές. Δεν υπάρχει τρόπος να ξεφύγεις από την πολιτική. Η τέχνη είναι κατ' ουσίαν πολιτική. Αλλά το ερώτημα μου εδώ είναι πώς μπορεί να ασχοληθεί με όσα συμβαίνουν σήμερα. Πώς μπορούμε να το κάνουμε χωρίς να υπεισέλθουμε στην πολιτική, με την περιορισμένη έννοια που έχει για τους δημοσιογράφους και τον Τύπο. Αυτό είναι το θέμα. Γι' αυτό, διατήρησα την αφαιρετικότητα του μέσου του χορού και πρόσθεσα το στοιχείο της επικαιρότητας, για να δω πώς αυτά τα δύο θα αντιμετωπίσουν το ένα το άλλο».
«Η τέχνη δεν πρέπει να είναι ακτιβιστική» καταλήγει ο Μρουέ. «Η τέχνη είναι μια πλατφόρμα για να σκεφτόμαστε. Μια πλατφόρμα για να αμφιβάλλουμε, για να αμφισβητούμε τις πεποιθήσεις μας. Δεν είναι για να παράγει συμπεράσματα, αλλά για να εκφράζει αμφιβολίες, αμφιβολίες για τις σκέψεις μας, για τις ιδέες μας. Είναι για να προσφέρει στο κοινό ανολοκλήρωτες προτάσεις, ιδέες, σκέψεις και λοιπά. Για να δημιουργεί διάλογο, συζητήσεις».
Info
Rabih Mroué & Dance On Ensemble - Elephant & You Should Have Seen Me Dancing Waltz
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Κεντρική Σκηνή (Συγγρού 107)
8-10 Νοεμβρίου, 20:30
Εισ.: 5-18 €