Δεν ξέρω τι συνειρμούς ανακαλεί στον καθέναν από εμάς το όνομα «Αδελφοί Κατσάμπα». Φοβούμαι πως οι νεότεροι ή γνωρίζουν ελάχιστα ή γνωρίζουν από σπόντα – από τους… τρομπαδούρους του Σεφερλή ας πούμε, ή από τις σαχλαμάρες των TV-shows.
Οι παλαιότεροι, οι πιο-να-το-πούμε ψαγμένοι, μπορεί να θυμούνται τους Αδελφούς Κατσάμπα από το περίφημο «Κοκοράκι» (Ζοζέφ Κορίνθιος) που ακουγόταν στο «Ελλαδέξ» (1975) του Γιάννη Λογοθέτη –εκεί που ο Πουλικάκος τραγουδούσε το «Πολύ ωραίο στυλ»– ένα από τα αθάνατα ελληνικά τραγούδια του 20ου αιώνα, που έχει γνωρίσει αμέτρητες διασκευές (μέχρι και ο Σαββόπουλος το έχει πει).
Φυσικά, η εκτέλεση των Αδελφών Κατσάμπα μόνον ως «κλασική» μπορεί να χαρακτηριστεί, αφού το τραγούδι όταν κοπιάρεται (για σάτιρα ή όχι) συχνά εμφανίζει δύο… μεξικανίζοντες με σομπρέρο και πόντσο να άδουν, ενίοτε κοροϊδευτικά, προσποιούμενοι τους αγρινιώτες τροβαδούρους. Ας είναι…
Το άλμπουμ των Αδελφών Κατσάμπα «Μελωδίες Λατινικής Αμερικής» (1969) είναι ένα από τα πιο απολαυστικά λάτιν άλμπουμ, που ηχογραφήθηκαν ποτέ στην Ελλάδα. Γι' αυτό έχει επανεκδοθεί τουλάχιστον τέσσερις φορές στην διαδρομή, με διαφορετικά εξώφυλλα, αλλά πάντα με τον ίδιο τίτλο.
Εδώ, δεν πρόκειται να καταγράψουμε την τρανή πορεία στο τραγούδι και την διασκέδαση των Αδελφών Κατσάμπα που αγγίζει τα 60 χρόνια, ούτε ν’ ασχοληθούμε με την ιδιαίτερη κινηματογραφική και τηλεοπτική καριέρα τους. Παρά ταύτα ας επιστήσουμε την προσοχή σας σ’ ένα-δυο πληροφορίες, που είναι διάσπαρτες στο δίκτυο και οι οποίες είτε ένα λανθασμένες, είτε ελέγχονται σφόδρα.
Έτσι, παρότι η Βικιπαίδεια γράφει πως η πρώτη παρουσία των Αδελφών Κατσάμπα σε ταινία ήταν στην «Αλίκη στο Ναυτικό» (1961), ψάχνοντας λίγο καλύτερα τους βρήκα να άδουν σε παλιότερη – στο «Ένας Άντρας με Φιλότιμο» (1960) του Οδυσσέα Κωστελέτου με τον Νίκο Κούρκουλο και την Κάκια Αναλυτή.
Επίσης ελέγχεται κι εκείνο που είναι διαδεδομένο στο δίκτυο… πως οι Αδελφοί Κατσάμπα συμμετείχαν, τάχα, στην ταινία του Richard Thorpe «Fun in Acapulco» ή «Ξεφάντωμα στο Μεξικό» (1963) δίπλα στον Elvis Presley. Θα ήταν φοβερό αυτό! Είδα την ταινία «στο γρήγορο», αλλά με ιδιαίτερη προσοχή στα τραγουδιστικά μέρη, εκεί που οι Μεξικάνοι με τις καπελαδούρες συνοδεύουν τον «βασιλιά». Πουθενά, όμως, δεν εντόπισα τις φάτσες των Αδελφών Κατσάμπα. Αν κάποιος δει καλύτερα, εδώ είμαστε να επανορθώσουμε…
Εκείνο, πάντως, το οποίο μ’ ενδιαφέρει τώρα να κάνω –και λόγω Αποκριάς φυσικά– είναι να πω λίγα λόγια για έναν εξαιρετικό δίσκο τους, ένα από τα πιο απολαυστικά λάτιν άλμπουμ που ηχογραφήθηκαν ποτέ στον τόπο μας. Εννοώ το LP «Μελωδίες Λατινικής Αμερικής» στην εταιρεία Olympic από το 1969, το οποίο, όπως διαπίστωσα ρίχνοντας μια ματιά στις δισκογραφίες, έχει επανεκδοθεί τουλάχιστον τέσσερις φορές στη διαδρομή, με διαφορετικά εξώφυλλα αλλά πάντα με τον ίδιο τίτλο.
Λογικότατο. Αν σκεφθούμε πως το «El porompompero» π.χ., ένα από τα high light του άλμπουμ, ακούγεται το ίδιο μέσα στις δεκαετίες (σε κάθε άλλη περίπτωση θα είχαν γίνει φιτίλια τα παλιά βινύλια, αν δεν είχαν υπάρξει, δηλαδή, οι κατά καιρούς επανεκδόσεις). Άρα αναφερόμαστε και σε ένα «κλασικό» πλέον ελληνικό LP.
Στις «Μελωδίες Λατινικής Αμερικής» τραγουδούν και παίζουν κιθάρες οι Αδελφοί Κατσάμπα, ενώ συνοδεύει ελαφρά ορχήστρα. Πολύ… ελαφρά όμως, καθότι δεν την παίρνεις και τόσο χαμπάρι. Ένα ρυθμικό τμήμα βασικά (μπάσο, ντραμς, κρουστά, ρυθμική κιθάρα, κάπου-κάπου λίγο πιάνο), προκειμένου να πατήσουν πάνω οι lead κιθάρες, που είναι ασυναγώνιστες.
Οι Αδελφοί Κατσάμπα είναι… λατινοπαικταράδες, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία περί τούτου. Και απορώ δηλαδή, εδώ που τα λέμε, γιατί δεν τους κάλεσε ο Νταλάρας να συμμετάσχουν στα «Λάτιν». Τι παραπάνω είχε ο Al Di Meola δηλαδή; (Αφήστε με να ρωτώ).
Το αριστούργημα του δίσκου, είναι η διασκευή του «Muchacha de ojazos negros» ή Dosfavores» από την Βενεζουέλα, το οποίο οι Αδελφοί Κατσάμπα το ερμηνεύουν μ' έναν ολοδικό τους τρόπο, επιταχύνοντας το τέμπο και... ζωγραφίζοντας στο ρεφρέν με τα κανταδόρικα φωνητικά τους.
Το LP ανοίγει με το «El porompompero», που αποτελεί έκτοτε κάτι σαν σήμα κατατεθέν των Κατσάμπα, για να ακολουθήσει το «Quizas, quizas, quizas», η «Carbonera», το βενεζουελάνικο «Alma llanera», αλλά και το μεξικάνικο «Cucurrucucú paloma».
Το αριστούργημα, όμως, της πλευράς (και του δίσκου) είναι το «Muchacha de ojazos negros» από την Βενεζουέλα (το διαβάζουμε σε cover, label και YouTube ως «Dos favores»), το οποίον οι Αδελφοί Κατσάμπα το ερμηνεύουν μ’ έναν ολοδικό τους τρόπο (το λέω επειδή άκουσα ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει στο δίκτυο) επιταχύνοντας το τέμπο και… ζωγραφίζοντας στον αέρα (στο ρεφρέν) με τα κανταδόρικα φωνητικά τους.
Αλλά και η δεύτερη πλευρά είναι χάρμα. Πασίγνωστα τραγούδια κι εδώ (ολοκληρωμένα και όχι potpourri) με απίστευτα φωνητικά και κιθαριστικές διπλοπενιές.
Το «Tabu» που είναι εντελώς exotica, το αγαπημένο «Besame mucho», το «Dos puntas» του Αργεντινού Carlos Montbrun Ocampo, η ουράνια «Malagueña» του Ernesto Lecuona και πάνω απ’ όλα το θρυλικό «Historia de un amor» του Παναμέζου Carlos Eleta Almarán, που ναι μεν το έχουν πει οι πάντες (Trio Los Panchos, Los Paraguayos, Nicola Di Bari, Julio Iglesias, Νάνα Μούσχουρη, Γιώργος Νταλάρας, Perez Prado, Laura Fygi, Iva Zanicchi, Dalida, Cesaria Evora, Lili Boniche, Eartha Kitt, Zaz…), αλλά οι Αδελφοί Κατσάμπα είναι εκείνοι που το τοποθετούν μόνοι τους στην κορυφή (εκεί όπου ανήκει δηλαδή) δίχως πολλά-πολλά.