Πριν από περίπου δύο χρόνια, ο Γιαννιώτης Πέτρος Βρέλλης κέρδισε παγκόσμιο ενδιαφέρον και μάγεψε εκατομμύρια ανθρώπους με μια διαδραστική εγκατάσταση με εκατομμύρια views, και εκατοντάδες χιλιάδες downloads από το App Store. Η διαδραστική εκδοχή της "Έναστρης Νύχτας" του Βίνσεντ Βαν Γκογκ που μετατρέπει την αίσθηση ροής του πρωτότυπου έργου σε πραγματική κίνηση (animation) ήταν ένα αριστοτεχνικός συνδυασμός τέχνης και new media arts. Σήμερα, η ζωή του Πέτρου είναι λίγο διαφορετική: έχει μετακομίσει από τα Γιάννενα στην Πρέβεζα και είναι μπαμπάς. Όμως αυτές τις μέρες το όνομά του βρίσκεται και πάλι σε δημοσιεύματα ξένων μίντια και με ένα καινούργιο πρότζεκτ καθηλώνει χιλιάδες χρήστες των social media.
O Πέτρος έχει επανεφεύρει μια τεχνική πλεξίματος που θυμίζει αρκετά τον αργαλειό αλλά εφαρμόζεται με αρχές απόλυτης γεωμετρίας καθώς ένα ενιαίο νήμα διατρέχει τις προσδέσεις ενός μεταλλικού δαχτυλιδιού, συνεχώς, για 3.000 έως 4.000 φορές, φθάνοντας σε συνολικό μήκος 1 έως 2 χιλιόμετρα. Το πλέξιμο γίνεται εξολοκλήρου με το χέρι, ακολουθώντας βήμα-προς-βήμα τις οδηγίες που υπαγορεύονται από έναν αλγόριθμο υπολογιστή. Η απουσία μαύρου νήματος δίνει τόνο σε λευκό χρώμα και ο τόνος σκουραίνει καθώς η πυκνότητα και οι διασταυρώσεις του αυξάνονται πετυχαίνοντας έτσι μια πλήρης κλίμακα της παλέτας του του γκρι (από μαύρο σε άσπρο). Το γιατί το αποτέλεσμα που προκύπτει από αυτή την εφαρμογή είναι τόσο εντυπωσιακό, θα το κατανοήσετε όταν δείτε το βίντεο και διαβάσετε όσα περιγράφει ο δημιουργός του στο LIFO.gr:
Πώς γεννήθηκε το πρότζεκτ και ποια είναι η περιπλοκή διαδικασία που κρύβει
H τεχνική αυτή γεννήθηκε από "ατύχημα"! Πριν από 10 περίπου μήνες, προσπαθούσα να αναπτύξω ένα αλγόριθμο που να παράγει έργα κολάζ με φωτορεαλιστικά αποτελέσματα. Πάνω στον πειραματισμό διαπίστωσα ότι το μικρότερο κομμάτι ενός κολάζ, θα μπορούσε να είναι απλά μια μαύρη γραμμή. Η ιδέα αυτή ήρθε και κόλλησε με κάποια έργα της Κumi Υamashita, που είχα δει κάποια χρόνια νωρίτερα, και μου είχαν αρέσει πολύ: http://www.kumiyamashita.com/constellation/. (είναι έργα από κλωστή και πολλά καρφάκια! Πρόσεξε ότι τα καρφάκια "ακολουθούν το σχέδιο")
Έτσι, το πρώτο βήμα ήταν να κάνω ένα αντίστοιχο έργο, όπου όμως τα καρφάκια είναι τοποθετημένα σε απόλυτα τυχαίες θέσεις. Το επόμενο βήμα ήταν να πειραματιστώ με διάφορες διατάξεις στα καρφιά, ώσπου τελικά κατέληξα στην κυκλική διάταξη. Η κυκλική διάταξη έχει κάποιες ενδιαφέρουσες ιδιότητες:
α) δεν υπάρχει περίπτωση να θεωρηθεί ότι "τα καρφιά ακολουθούν το σχέδιο", και κατά συνέπεια περνάει πολύ καλά το μήνυμα πως κάτι ιδιαίτερο συμβαίνει.
β) εισάγει εξαιρετικά μεγάλους περιορισμούς (επιτρέπονται να σχεδιάζονται μόνο τόξα του κύκλου, το ένα μετά το άλλο), με αναπόφευκτο αποτέλεσμα το "πλέξιμο" να αποκτά μια θολότητα και μια απόκοσμη αίσθηση.
γ) αν χρησιμοποιήσεις ένα στεφάνι για να στερεώσεις τα καρφιά (δηλαδή ένα κυκλικό αργαλειό), το αποτέλεσμα είναι ημιδιάφανο και ορατό από τις δυο πλευρές.
Εκ των υστέρων συνειδητοποίησα ότι η κυκλική διάταξη με τις κλωστές έχει πολλές ομοιότητες με την αξονική τομογραφία. Στην τομογραφία, άυλες ακτίνες συλλέγονται για να συνθέσουν την εικόνα ενός πραγματικού αντικειμένου. Στο "πλέξιμο" γίνεται ακριβώς το ανάποδο: πραγματικές ακτίνες-κλωστές συνθέτουν την εικόνα ενός άυλου προσώπου.
Γιατί επέλεξες τον Ελ Γκρέκο;
Δοκίμασα εκατοντάδες εικόνες μέχρι να καταλήξω στον Ελ Γκρέκο. Τελικά κατέληξα να δοκιμάσω τα δικά του πορτρέτα καθώς θαυμάζω και σέβομαι το έργο του για μένα είναι ένας εικαστικός που ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του. Επιπλέον τα πρόσωπα στο έργο του είναι υπερβολικά εκφραστικά. Αυτή η έντονη έκφραση ισορροπεί τις εγγενείς αδυναμίες της τεχνικής με τις κλωστές (η θολότητα που λέγαμε προηγουμένως). Ο σκοπός του έργου, δεν είναι αισθητικός, ούτε έχει ιδιαίτερη σημασία τι ακριβώς απεικονίζεται. Το μήνυμά είναι: πως είναι δυνατόν να προκύπτει ένα πορτρέτο από ένα τόσο περιορισμένο μέσο... Αναρωτιέμαι σε τι βαθμό ο κόσμος (το σύμπαν) παίζει ανάλογα παιχνίδια μαζί μας.
Πόση ώρα καταναλώνεις για το κάθε έργο;
Όλο το project μου πήρε 10 μήνες. Πολλοί από τους πρώτους μήνες ήταν μόνο πειραματισμοί, χωρίς χρηστικό αποτέλεσμα...όπως συνήθως συμβαίνει άλλωστε... Το κάθε έργο χρειάζεται 3-4 μέρες για να ολοκληρωθεί. Τελευταία προσπαθώ να αυτοματοποιήσω τη διαδικασία του πλεξίματος.
H δουλειά αυτή πήρε μεγάλη δημοσιότητα στο εξωτερικό. Το βίντεο (σε διάφορες εκδοχές του) έκανε συνολικά 46 εκατομμύρια προβολές μέσα σε λίγες μέρες. "Νομίζω ότι ο λόγος που έπαιξε τόσο πολύ, δεν έχει να κάνει τόσο με το αισθητικό αποτέλεσμα, όσο με το γεγονός ότι η πλειοψηφία των θεατών θεωρεί πως κατέχω κάποιο υπερφυσικό ταλέντο, γιατί δεν κάνει τον κόπο να διαβάσει πως πραγματικά γίνεται το έργο (δηλαδή με τη βοήθεια Η/Υ που κάνει 1 δις υπολογισμούς για κάθε πορτραίτο)" αναφέρει ο Πέτρος Βρέλλης ο οποίος έχει ήδη ενδιαφέρουσες προτάσεις για συνεργασίες σε πιο μεγαλεπήβολα πρότζεκτς. Όμως όπως μας λέει και ο ίδιος αυτή η δουλειά με τις κλωστές ήταν ένα διάλειμμα από ένα άλλο πρότζεκτ που ετοιμάζει με πολύ κόπο από το 2013. "Θυμίζει αρκετά το Starry Night interactive, αλλά θα είναι και κάτι παραπάνω (αν καταφέρω ποτέ να το τελειώσω!)" αναφέρει.