Ο Mark Rothko βαθιά ανθρώπινος και καθόλου ελιτιστής, μέσα από τα μάτια του γιού του

O CHRISTOPHER ROTHKO δεν μοιάζει στον πατέρα του και δεν έχει και πολλές αναμνήσεις απο εκείνον. Βλέπετε ο διάσημος ζωγράφος αυτοκτόνησε όταν ο γιος του ήταν μόλις έξι ετών. Ωστόσο η βαριά σκιά του πατέρα του κάλυψε την ζωή του και τον οδήγησε να εγκαταλείψει την καριέρα του ως κλινικός ψυχολόγος για να ασχοληθεί με το κληροδότημα του και να δίνει διαλέξεις για το έργο του.

Τώρα, έπειτα από δώδεκα χρόνια πλήρους απασχόλησης στον κόσμο της τέχνης δημοσιεύει την πρώτη συλλογή κριτικών δοκιμίων σχετικά με τους πίνακες του πατέρα του και την έντονη επίδραση που εξακολουθούν να έχουν σε όσους τους κοιτάζουν. Εξαρχής ο γιος του Mark Rothko ξεκαθαρίζει ότι το βιβλίο του "Mark Rothko: From the Inside Out" δεν αφορά όσους περιμένουν ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για την προσωπική ζωή του ζωγράφου ή τα εξωφρενικά ποσά που αγγίζουν τα έργα του στις δημοπρασίες (το 2012 ένας πίνακας του 1961 πωλήθηκε στην τιμή ρεκόρ των 87 εκ. δολαρίων). Ο Christopher γράφει: "Δεν διαθέτω απεριόριστες πληροφορίες για προσωπικές συζητήσεις να αποκαλύψω σε ότι αφορά την τέχνη του. Και προφανώς ένα εξάχρονο αγόρι δεν είναι σε θέση να γνωρίζει σκανδαλώδεις λεπτομέρειες για την προσωπική ζώη του πατέρα του, οπότε όσοι αναζητούν κάτι τέτοιο θα απογοητευθούν."

Στα 18 δοκίμια του βιβλίου του ο Christopher παρουσιάζει τον ήσυχο και μοναχικό τρόπο που ο πατέρας του εργαζόταν, την εμμονή του με το ορθογώνιο σχήμα και την λατρεία του για τον Μότσαρτ ανάμεσα σε άλλα. Αναλύει πως το έργο του δεν είναι μυώδες και επιθετικό αλλά αντιθέτως αισθητικά ευάλωτο και παραμένει έτσι παρά το ότι πλέον αποτελεί κανόνα και πωλείται σε αστρονομικά ποσά.

Έπειτα από τρεις δεκατίες όμως παρατήρησης και ανάλυσης του έργου του πατέρα του, όντας στο πηδάλιο του κληροδοτήματος αποφάσισε πως ήρθε η στιγμή να στρέψει το ενδιαφέρον του κοινού αμιγώς στους πίνακες και όχι στις λεπτομέρειες της προσωπικής του ζωής που συχνά αγγίζουν τον μύθο κι όχι την πραγματικότητα. "Οι άνθρωποι τον φαντάζονται ως μια τιτάνια φιγούρα, έναν Ολύμπιο θεό του αφαιρετικού εξπρεσσιονιστικού κινήματος που κάπνιζε αρειμανίως και παθιαζόταν με την ιστορία."

Η αυτοκτονία του το 1970 προσέθεσε επιπλέον αναγνώσεις στα κλασσικά τμηματικά έργα του με το τοτεμικό βάρος τους ως δηλώσεις υπαρξιακού σκότους. "Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ήταν σε βαθιά κατάθλιψη τα τελευταία δύο έτη της ζωής του καθώς η υγεία του επιδεινωνόταν, αλλά ζωγράφισε εντυπωσιακό αριθμό έργων και πειραματιζόταν προς δύο τουλάχιστον νέες κατευθύνσεις. Και μόνο η πράξη του να ζωγραφίζει ήταν ελπιδοφόρα."

Στα 18 δοκίμια του βιβλίου του ο Christopher παρουσιάζει τον ήσυχο και μοναχικό τρόπο που ο πατέρας του εργαζόταν, την εμμονή του με το ορθογώνιο σχήμα και την λατρεία του για τον Μότσαρτ ανάμεσα σε άλλα. Αναλύει πως το έργο του δεν είναι μυώδες και επιθετικό αλλά αντιθέτως αισθητικά ευάλωτο και παραμένει έτσι παρά το ότι πλέον αποτελεί κανόνα και πωλείται σε αστρονομικά ποσά. Αν το δει κανείς όπως ο ίδιος ο ζωγράφος θα ήθελε, επιτυγχάνεται μια "πρωτόγονη, προ-λεκτική επικοινωνία" που είναι ιδιαίτερα ουμανιστική, και παρότι τα έργα του θεωρούνται ελιτιστικά, στην ουσία είναι λαϊκά.

Στο πνεύμα αυτό κινήθηκε και η δημόσια διαμάχη και δίκη του κ. Rothko και της μεγαλύτερης αδελφής του Kate Rothko Prizel ενάντια στους εκτελεστές της διαθήκης του Mark Rothko και της Marlborough Gallery, τους οποίους κατηγόρησαν για εξαπάτηση του κληροδοτήματος και τελικά πέτυχαν την απόδοση εκατοντάδων πινάκων στο κληροδότημα και την καταβολή 9 εκ. δολαρίων ως πρόστιμο. Το Κληροδότημα Rothko στην συνέχεια διένειμε πάνω από 1.000 έργα του στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο εξωτερικό. Ο κος Rothko ελπίζει πως το βιβλίο του, προσβάσιμο στον μη ειδικό που ενδιαφέρεται για το έργο του σπουδαίου ζωγράφου, θα παρουσιάσει εκ νέου το τον πατέρα του στον ευρύ κοινό πέρα από την «φασαρία» των χρημάτων και του hype. «Ο πατέρας μου δεν θεωρούσε τον εαυτό του επαναστάτη, θεωρούσε ότι επεκτείνει τις παραδόσεις της ζωγραφικής στην εποχή μας και πιστεύω ότι ζούμε ακόμα σε μια περίοδο που τον χρειάζεται.»