Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Η μεγάλη συνάντηση των Φαραώ: Ο «σταρ» Τουταγχαμών και το φιλί της ζωής στην Αίγυπτο

Ο νεαρός βασιλιάς που πέθανε σε ηλικία 18 ετών έχει ήδη λάβει περίοπτη θέση στο νέο μουσείο της Γκίζας, όπου θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη ατραξιόν.

Η μεγάλη συνάντηση των Φαραώ: Ο σταρ Τουταγχαμών και το φιλί της ζωής στην Αίγυπτο

Το Σάββατο όλος ο πλανήτης έστρεψε το βλέμμα του στην Αίγυπτο σε μια πομπή που οδήγησε και συνόδευσε τις πιο διάσημες προσωπικότητες της Αιγύπτου, τους Φαραώ, στη μόνιμη κατοικία τους, στο έργο μαμούθ της χώρας,το νέο μουσείο NMEC. 

Με τιμές αρχηγών κράτους και συνοδούς κορίτσια κι αγόρια με στολές νέων της Αρχαίας Αιγύπτου, που θυμίζουν τα τουριστικά σόου κάτω από τις Πυραμίδες, η πομπή, λουσμένη σε ένα γαλάζιο φως, με πιο διάσημες τις μούμιες του Ραμσή Β’ και της Χατσεψούτ να προπορεύονται σε σχεδόν εξωφρενικά αυτοκίνητα, και μια παρουσιάστρια με βραδινά χρυσοποίκιλτα ρούχα που διαφήμιζε την πλατεία Ταχρίρ ως ειρηνική, έφτασε στο αντάξιο της φήμης των Αιγυπτίων ηγεμόνων φαραωνικό μουσείο, στο NMEC(national museum of Egyptian civilization), στο εθνικό μουσείο αιγυπτιακού πολιτισμού. 

Και αυτό, όπως και το GEM, το μεγαλύτερο μουσείο στον κόσμο, σε μια έκταση 500.000 τετραγωνικών μέτρων θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη συλλογή αρχαιοτήτων στον κόσμο που θα ανήκει στην κληρονομιά ενός και μόνον πολιτισμού, του αιγυπτιακού. Το έργο δικαίως προβάλλεται κυριολεκτικά μετά βαΐων και κλάδων, αφού κόστισε πάνω από ένα δισεκατομμύριο και έκανε δέκα χρόνια να ολοκληρωθεί, με την υπογραφή των Heneghan Peng Architects, ενώ τα αισιόδοξα σενάρια βλέπουν το άνοιγμά του στο τέλος της χρονιάς.

Σε μια έκταση 500.000 τετραγωνικών μέτρων θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη συλλογή αρχαιοτήτων στον κόσμο που θα ανήκει στην κληρονομιά ενός και μόνον πολιτισμού, του αιγυπτιακού.

Και αν το άγαλμα του Ραμσή Β’, που μεταφέρθηκε στο μουσείο και τοποθετήθηκε στο κεντρικό αίθριο το 2019, συνοδεία ιππέων και αυτό, αλλά με μια πιο σεμνή τελετή, για να υποδέχεται το κοινό με τους 38 τόνους βάρους του και με το αριστερό του πόδι τεντωμένο μπροστά και τις γροθιές σφιγμένες σε κατάσταση ετοιμότητας, είναι το πιο επιβλητικό του μουσείου, ο απόλυτος σταρ είναι φυσικά ο Τουταγχαμών.

Για όσους δεν γνωρίζουν και αναρωτήθηκαν στη διάρκεια της εντυπωσιακής παρέλασης, γιατί ο Ραμσής ήταν «απών», η απάντηση είναι πως βρίσκεται ήδη στο μουσείο της Γκίζας από το καλοκαίρι του 2019 και θα είναι το κύριο αξιοθέατο της έκθεσης.

Tο άγαλμα του Ραμσή Β’. Φωτο: EPA/Mohamed Hossam

Ο νεαρός βασιλιάς που πέθανε σε ηλικία 18 ετών και η εκπληκτική δημοφιλία του, που μέχρι σήμερα είναι πέρα από κάθε προσδοκία, θα είναι σε περίοπτη θέση και θα περιστοιχίζεται με μια έκθεση της πλήρους συλλογής των αντικειμένων, 5.000 συνολικά, που ήρθαν στο φως όταν ανακαλύφθηκε από τον Βρετανό αρχαιολόγο Χάουαρντ Κάρτερ το 1922, όντας ο μοναδικός ασύλητος βασιλικός τάφος στην Κοιλάδα των Βασιλέων, στο Λούξορ. Τα δυο από τα πέντε χιλιάδες αντικείμενα θα εκτεθούν για πρώτη φορά.

Φυσικά σε περίοπτη θέση θα είναι η περίφημη χρυσή νεκρική μάσκα του Τουταγχαμών, το πιο πολύτιμο και διάσημο εύρημα των φαραωνικών τάφων που βρίσκεται μέχρι σήμερα στο περίφημο Μουσείο του Καΐρου, που χτίστηκε στο κέντρο της πόλης το 1901 και μέχρι σήμερα έχει φιλοξενήσει τη μεγαλύτερη συλλογή φαραωνικών αρχαιοτήτων στον κόσμο.

Το καλοκαίρι του 2019, η Αίγυπτος άνοιξε τις πόρτες του μουσείου της Γκίζας που δεν είχε ολοκληρωθεί και παρουσίασε τη χρυσή σαρκοφάγο του Τουταγχαμών, η οποία  υποβάλλεται σε εργασίες αποκατάστασης για πρώτη φορά μετά την ανακάλυψή της το 1922. Στην ειδική συνέντευξη τύπου που δόθηκε στα πελώρια εργαστήρια συντήρησης του νέου μουσείου και παρουσιάστηκαν θησαυροί από τον τάφο του διάσημου βασιλιά της Αιγύπτου, φυσικά πρωταγωνίστησε η ξύλινη σαρκοφάγος, με την επίχρυση εξωτερική επένδυση, που έχει μήκος 2,23 μ. και είναι διακοσμημένη με μία προσωπογραφία του νεαρού βασιλιά, που φέρει τα σύμβολα των Φαραώ, το σκήπτρο και μαστίγιο. Οι Αιγύπτιοι αρχαιολόγοι μίλησαν για τις ρωγμές που είχαν παρατηρηθεί στον επίχρυσο γύψο, όπως και σε πολλά χρυσοποίκιλτα γλυπτά που περιστοίχιζαν τη σαρκοφάγο του.

Η χρυσή σαρκοφάγος του Τουταγχαμών υποβάλλεται σε εργασίες αποκατάστασης για πρώτη φορά μετά την ανακάλυψή της το 1922. Φωτο: EPA/Mohamed Hossam

Ο Τουταγχαμών ανέβηκε στον θρόνο της Αιγύπτου στα 1.333 π.Χ. και είναι αναμφίβολα ο διασημότερος Φαραώ στην Ιστορία, κυρίως λόγω του μύθου που περιβάλλει την ανακάλυψη του τάφου του. Γόνος του Φαραώ Αχενατόν και σύζυγος της εξίσου διάσημης Νεφερτίτης, «ο παίς Φαραώ» ανήλθε στην εξουσία σε ηλικία εννέα ετών και πέθανε δέκα χρόνια αργότερα από ελονοσία, σε συνδυασμό με μία νόσο των οστών.

Νωρίτερα, το 2019, ο Τουταγχαμών «ανέλαβε» την πολιτιστική εκπροσώπηση και την οικονομική καμπάνια της Αιγύπτου σε όλο τον κόσμο, που τη διέκοψε βίαια η πανδημία του κορωνοϊού.

Η προηγούμενη φορά που είχε γίνει στην Ευρώπη έκθεση για τον Αιγύπτιο βασιλιά ήταν το 1967, όταν η Γαλλία με υπουργό Πολιτισμού τον Αντρέ Μαλρό υποδέχθηκε την έκθεση «Ο Τουταγχαμών και η εποχή του» στο Παρίσι, ένα γεγονός που χαρακτηρίστηκε τότε «η έκθεση του αιώνα». Η έκθεση τότε στο Πτι Παλέ είχε προσελκύσει 1,2 εκατομμύρια επισκέπτες, έναν αριθμό-ρεκόρ όχι μόνο για τη δεκαετία του '60 αλλά και για την εποχή μας.

Η περιοδεία του 2019 του πιο διάσημου φαραώ σε τρία μουσεία, στο Λος Άντζελες, το Παρίσι και στο Λονδίνο ήταν ένας θρίαμβος. Στο Παρίσι η έκθεση «Τουταγχαμών, ο Θησαυρός του Φαραώ» με περισσότερα από 150 αντικείμενα –κοσμήματα, χαρακτικά, γλυπτά, μία επίχρυση κλίνη, σαρκοφάγους, προσωπικά αντικείμενα που συνόδευσαν στη ζωή και τον θάνατο τον νεαρό βασιλέα– κατάφερε να σπάσει το προσωπικό ρεκόρ του ίδιου και να προσελκύσει 1,3 εκατομμύρια επισκέπτες, επιβεβαιώνοντας ότι ή Δύση από το 1922, όταν ανακαλύφθηκε ο τάφος του, είναι στον ρυθμό μιας «Tut-mania» που έχει επιρροή στην τέχνη, την αρχιτεκτονική, το design και τη μόδα εδώ και δεκαετίες.

Το αφήγημα του αιγυπτιακού πολιτισμού για τη μετά θάνατον ζωή, λουσμένο σε χρυσάφι και μυστήριο ασκεί έναν απίθανο μαγνητισμό στη Δύση. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έκθεση δεν είχαν συμπεριληφθεί η διάσημη χρυσή μάσκα και οι τρεις χρυσές σαρκοφάγοι του Φαραώ, καθώς σύμφωνα με την αιγυπτιακή νομοθεσία απαγορεύεται η έξοδος τους από τη χώρα.

Η έκθεση «Τουταγχαμών, ο Θησαυρός του Φαραώ» στο Παρίσι προσέλκυσε 1,3 εκατομμύρια επισκέπτες. Φωτο: EPA/IAN LANGSDON.

Μέρος της επιτυχίας της έκθεσης ήταν η «λεζάντα» της, τα αντικείμενα ταξίδεψαν για πρώτη και τελευταία φορά εκτός Αιγύπτου. Μέχρι σήμερα, παραμένει η έκθεση με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στην ιστορία της Γαλλίας και μάλιστα με πολύ ακριβό εισιτήριο. 130.000 εισιτήρια είχαν προπωληθεί πριν ανοίξει η έκθεση, ενώ οι ακουστικές ξεναγήσεις ήταν σε επιπρόσθετη χρέωση από αυτή του εισιτηρίου.

Ο υπουργός Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, Καλέντ ελ-Ανάνι δήλωσε τότε ότι τα κίνητρα αυτής της πολιτιστικής προώθησης προς τη Δύση ήταν οικονομικά και πολιτιστικά και στόχευαν στην παρακίνηση των τουριστών να επισκεφθούν ξανά την Αίγυπτο, σχέδιο που ανέκοψε ο κορωνοϊός, αλλά όλοι ελπίζουν ότι ο νεαρός βασιλιάς για άλλη μια φορά θα δώσει πνοή στον τουρισμό της πατρίδας του που την τελευταία δεκαετία, από την Αραβική Άνοιξη και μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του 2015, παρουσιάζει ανησυχητική μείωση.

Οι εκθέσεις με τους θησαυρούς του τάφου του Τουταγχαμών ήταν μια πρόγευση αυτών που θα δουν οι επισκέπτες της χώρας στο μουσείο της Γκίζας. Η Αίγυπτος καλοδέχθηκε τα έσοδα των εκθέσεων, καθώς αυτή στη Γαλλία απέφερε στη χώρα περισσότερα από 10 εκατομμύρια δολάρια.

Ο Τουταγχαμών από προχθές υποδέχθηκε τους νέους του συνοίκους, τους πιο διάσημους των βασιλέων, για να δώσουν σε ένα μουσείο αντάξιο της φήμης τους το φιλί της ζωής στην καταστραμμένη οικονομία της Αιγύπτου.

Εκθέματα του νέου μουσείου της Γκίζας. EPA/Mohamed Hossam
Άποψη του νέου μουσείου της Γκίζας. EPA/KHALED ELFIQI