Πώς μπορούμε να διηγηθούμε το παρελθόν και το παρόν μιας πόλης; «Μπορούμε να φτιάξουμε πίνακες με χρονολογίες και γεγονότα, να τους εμπλουτίσουμε με φωτογραφίες, χάρτες και σχέδια, να περιηγηθούμε στο σύγχρονο κέντρο της και να ξεναγηθούμε στα μνημεία της, να μιλήσουμε για όσα ξέρει ο ένας και αγνοεί ο άλλος. Όμως, η βιογραφία μιας πόλης δεν είναι απλώς το περιβάλλον μιας ενιαίας αφήγησης» λέει στη LiFO η αρχαιολόγος - μουσειολόγος Δώρα Ευαγγέλου που επιμελείται και συντονίζει την περιοδική έκθεση «Αντιθέσεις», η οποία πραγματοποιείται αυτό το χρονικό διάστημα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά και θα εκτίθεται εκεί καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.
«Ο αστικός χώρος, ως κοινωνική κατασκευή, διαμορφώνεται στην πορεία του ιστορικού χρόνου σύμφωνα με τις αντιθέσεις που εκφράζονται ως διαφορετικές θεωρήσεις και στρατηγικές, ιδιοποιήσεις και διεκδικήσεις, ενσωματώσεις και αποκλεισμοί. Έτσι, τη συμβολική γεωγραφία μιας πόλης απαρτίζουν ετερογενή στοιχεία που συγκροτούνται σε διαφορετικές χωρικές αναπαραστάσεις ταυτοτήτων.
Στην έκθεση παρουσιάζεται η συγκρότηση της πόλης, η επικοινωνία και η συλλογικότητα που συμβάδιζαν διαχρονικά με τους κοινωνικούς, φυλετικούς και έμφυλους διαχωρισμούς, τις ταξικές ανισότητες και τις πολιτισμικές διαφορές.
Το πλήθος των ετερόκλητων στοιχείων και οι μετασχηματισμοί μέσα στον ιστορικό χρόνο της πόλης συνθέτουν την ιδιαιτερότητα του Πειραιά. Από την ίδρυσή της τον 5ο αιώνα π. Χ. μέχρι σήμερα, με ενδιάμεσο σταθμό την "επανίδρυσή της" τον 19ο αιώνα, ποικίλες εκδοχές ταυτότητας συνυπάρχουν στην πόλη εξαιτίας του μεγάλου λιμανιού της που είναι μαζί πέρασμα, τόπος εγκατάστασης, καταφύγιο και ευκαιρία» συμπληρώνει.
Στην έκθεση, τη γενική εποπτεία της οποίας έχει η αρχαιολόγος και διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων, Στέλλα Χρυσουλάκη, παρουσιάζεται, μέσω των αντικειμένων και του οπτικού υλικού, η συγκρότηση της πόλης, η επικοινωνία και η συλλογικότητα που συμβάδιζαν διαχρονικά με τους κοινωνικούς, φυλετικούς και έμφυλους διαχωρισμούς, τις ταξικές ανισότητες και τις πολιτισμικές διαφορές.
Γη και ιδιοκτησία, εργασία και ελεύθερος χρόνος, οι ασχολίες του πληθυσμού του Πειραιά, η συμμετοχή στα κοινά και η απόρριψη, η ενσωμάτωση και η περιθωριοποίηση, η περίοδος του Βυζαντίου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η επανίδρυση της πόλης, οι δύο πόλοι «αστοί και εργάτες», εργοστάσια, οι αντιήρωες του περιθωρίου, τα Κόκκινα Φανάρια, η ναυτιλία, είναι μερικές από τις κατηγορίες της περιοδικής έκθεσης. Όλα όσα συναποτελούν τη μοναδικότητα του Πειραιά, της πόλης που βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση.
Στο αφιέρωμα που ακολουθεί επιλέγουμε ενδεικτικά κάποια άγνωστα στο ευρύ κοινό εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά.