Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

O Ιησούς πάει σινεμά

Όπως σε όλα τα καλά θρίλερ, τον τρομακτικό πρωταγωνιστή τον κρύβουν για το εφέ της έντασης και της αγωνίας. Από τον Θ.Κουτσογιανόπουλο

O Ιησούς πάει σινεμά

» Όπως σε όλα τα καλά θρίλερ, τον τρομακτικό πρωταγωνιστή τον κρύβουν για το εφέ της έντασης και της αγωνίας. Σε μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες όλων των εποχών, τον Μπεν Χουρ, ο Ιησούς έκανε δύο κρίσιμα περάσματα, επηρεάζοντας σχεδόν μυστικιστικά τον εβραίο ήρωα, οδηγώντας τον πνευματικά στον Κώδικα Ντα Βίντσι. Όλα συνέβησαν γύρω από το κολοσσιαίο μυστικό που θα δυναμίτιζε τα θεμέλια του χριστιανισμού: είχε ο Χριστός απογόνους; Μα και να μην είχε, έχουμε δει τόσες απεικονίσεις του στο σινεμά, που μπορούμε άνετα να βρούμε τους σωσίες του να κυκλοφορούν.

»Ήδη από το 1902, το σινεμά στο μπουσούλημά του δεν παρέλειψε να δημιουργήσει ένα ταμπλό από θείες εικόνες με τον τίτλο Η Ζωή και το Δράμα του Ιησού Χριστού, σε παραγωγή της γαλλικής Pathe. Οι τεχνικοί, σε δείγμα της αφοσίωσής τους, χρωμάτισαν με τα χεράκια τους τα καρέ του φιλμ, έχοντας καπαρώσει το ρεκόρ της πρωτιάς στα βιβλικά έπη που θα ακολουθούσαν. Το μεγαλύτερο από εκείνα τα λείψανα της βουβής περιόδου είναι ο Βασιλεύς των Βασιλέων του Σεσίλ ντε Μιλ. Πολύ γρήγορα, η κατάρα για τους ηθοποιούς που ενσάρκωσαν το Χριστό άρχισε να πλανιέται στον αέρα. Ωστόσο, ο κύριος Χ. Β. Γουόρνερ, ο original Βασιλεύς, όχι μόνο δεν έπαθε τίποτε αλλά συνέχισε να εργάζεται μέχρι τα βαθιά του γεράματα ως καρατερίστας. Προφανώς, οι συνωμοσιολόγοι είχαν άλλα παραδείγματα στο μυαλό τους. Όπως το σεπτό Ντέιβιντ Πάουελ, τον Χριστό του Τζεφιρέλι, που με την οστεϊκή αδυναμία του και το βαθύ γαλανό του βλέμμα μαγνητίζει ακόμη τα αποσβολωμένα τηλεοπτικά πλήθη των συνελλήνων μας κάθε Μεγάλη Εβδομάδα. Μπορεί ο Πάουελ να ζει, αλλά σίγουρα δεν βασιλεύει - η επιτυχία του αποδόθηκε σε σωστό κάστινγκ και όχι σε ιδιαίτερο ταλέντο, παρά τις θεατρικές του περγαμηνές.

»Αντίστοιχα, ο δικός μας Αλέξης Γκόλφης υποδύθηκε τον Μανωλιό στην τηλεοπτική σειρά του Βασίλη Γεωργιάδη Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, και αγαπήθηκε από τους θεατές των ηρωικών ‘70s. Ο Γκόλφης εγκατέλειψε αμέσως κάθε προσπάθεια σοβαρής καριέρας και πρόσφατα τα εγκόσμια, ξεχασμένος κι εγκαταλελειμμένος από φίλους και συγγενείς. Η ερμηνεία του ήταν άτονη και ακατέργαστη, η μορφή του όμως θεωρήθηκε σωστή και ταιριαστή στο περιεχόμενο του έργου του Καζαντζάκη. Αντίστοιχα, στην κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος, χρόνια πριν από τον Ζιλ Ντασέν, ο Πιέρ Βανέκ είχε περάσει απαρατήρητος, δίπλα στη Μελίνα/Μαγδαληνή. Το Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται είχε προκαλέσει σχετική αναταραχή στους εκκλησιαστικούς κύκλους πριν προβληθεί, πταίσμα σε σχέση με όσα ακολούθησαν τον Τελευταίο Πειρασμό του Μάρτιν Σκορσέζε το 1987. Ακόμη θυμάμαι τις γριές να διαδηλώνουν, όπως και με τις ταυτότητες, έξω από τις αίθουσες στο κέντρο της Αθήνας. Η ταινία κατέβηκε την πρώτη μέρα προβολής της και στην Ιταλία μια βόμβα σε σινεμά αφαίρεσε ζωές, με τον Φράνκο Τζεφιρέλι να βρίσκεται ανάμεσα στους μαχόμενους τον Αντίχριστο. Ο Γουίλεμ Νταφόε πάντως έπαιξε στιβαρά, προσπερνώντας το κλισέ φευγάτο βλέμμα για χάρη ενός βασανισμένου Θεανθρώπου.

»Μέχρι τότε, είχαμε δει παραλλαγές του Χριστού από τους πιο απίθανους ηθοποιούς. Τον Σουηδό Μαξ Φον Σίντοου με μαύρα μαλλιά και λευκή επιδερμίδα στη συμβατική μεγαλοπρέπεια της Μεγαλύτερης Ιστορίας του Κόσμου, τον άχρωμο Τεντ Νίλι στο ψυχεδελικό και ακίνδυνο μιούζικαλ Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Άστρο, τον βουτυρομπεμπέ Τζέφρι Χάντερ στο remake του Βασιλιά των Βασιλέων. Ο Χάντερ είναι ο μόνος που ταιριάζει με τη φήμη της κατάρας. Μετά το θείο ρόλο, που υποδύθηκε στα 33 του χρόνια, η καριέρα του γλίστρησε στα φτηνά γουέστερν, έπαθε εγκεφαλικό, σωριάστηκε και τραυματίστηκε γλιστρώντας, και τελικά πέθανε και από το εγκεφαλικό και από την πτώση. Ο Τζιμ Καβίζελ, ο πρωταγωνιστής στο Πάθος του Χριστού, σίγουρα υπέφερε τα πάνδεινα στην ταινία του Γκίμπσον. Κανείς δεν είναι σίγουρος αν ήταν τόσο χριστιανός πριν την ταινία, αλλά κατά τη διάρκειά της, είδε κεραυνούς και άλλα αποκαλυπτικά σημεία και θεωρεί και ο ίδιος πως «την άκουσε» κανονικά. Η καριέρα του έκτοτε μοιάζει με γράμμα που αναζητά παραλήπτη.

»Κοιτάζοντας πίσω, ο μόνος που έπιασε το γήινο χαρακτήρα του Χριστού, δίνοντάς του παράλληλα μια μεταφυσική υπόσταση, ήταν ένα ένας μαρξιστής, ομοφυλόφιλος, άθεος σκηνοθέτης, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι, στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Στον κεντρικό ρόλο ένας άγνωστος ερασιτέχνης, ο Ενρίκε Ιραζόκι, αυθεντικός, γήινος, τέλεια αντίστιξη για μια ρεαλιστική αλληγορία. Διότι, αν θέλετε να πάτε πιο πέρα από τα αναμενόμενα βιβλικά δράματα, τότε δεν έχετε παρά να νοικιάσετε το Jesus Christ Vampire Hunter ή το Jesus Christ Serial Rapist. Κρίνονται κατευθείαν από τον τίτλο. Η άλλη διάσταση στο Πάθος.