Από τις 9/11/2011 έως τις 5/2/2012 το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης φιλοξένησε την έκθεση του Γιώργου Χατζημιχάλη με τίτλο «Γιώργος Χατζημιχάλης – Ο ζωγράφος Α.Κ.- ένα μυθιστόρημα». Όπως καταλαβαίνουμε και από τον τίτλο του έργου, πρόκειται για ένα εικαστικό μυθιστόρημα όπου ο Γιώργος Χατζημιχάλης είναι ο συγγραφέας, ο (φανταστικός) ζωγράφος Α.Κ. ο τίτλος του, ενώ το είδος του βιβλίου είναι μυθιστόρημα, το οποίο όμως δεν είναι γραμμένο με λέξεις αλλά με εικόνες. Και συγκεκριμένα με 265 μικρών και μεσαίων διαστάσεων ζωγραφικά έργα, 27 φωτογραφίες, μία κατασκευή και ένα βίντεο, τα οποία υποτίθεται ότι αποτελούν την αναδρομική έκθεση του ζωγράφου. Ο Γ. Χατζημιχάλης παρακολουθεί τον Α.Κ. από τη γέννηση ως τον εγκλεισμό-θάνατό του, καταγράφοντας σε μικρά κουτάκια-ζωγραφικούς πίνακες, στιγμές της ζωής του.
Η επιμελήτρια της έκθεσης Δάφνη Βιτάλη σημειώνει: «Υιοθετώντας την πρακτική ενός μυθιστοριογράφου, ο Χατζημιχάλης οραματίζεται ένα μυθοπλαστικό πρόσωπο και φιλοτεχνεί τα έργα του εξιστορώντας μια ιστορία. Πρόκειται για ένα έργο με πολλαπλές αναγνώσεις και περιλαμβάνει πλήθος αναφορών και συσχετισμών. Στο έργο αυτό ο Χατζημιχάλης συνδέει το προσωπικό με το συλλογικό, το βιωματικό με τη φαντασίωση, τη μυθοπλασία με την πραγματικότητα, την ταυτότητα με την ετερότητα και τον εαυτό με τον Άλλον. Το έργο εμπεριέχει και ένα υποβόσκων αυτοβιογραφικό στοιχείο, καθώς αναπόφευκτα ο βίος του φανταστικού ζωγράφου συναντάει αυτόν του δημιουργού».
Το έργο όμως έχει και μια σημαντική ιστορική αναφορά για την περιοχή των Πατησίων. Ο Χατζημιχάλης τοποθετεί, στο τελευταίο κεφάλαιο της έκθεσης, τον ζωγράφο Α.Κ. έγκλειστο (ίσως και σε μια αναφορά στον ζωγράφο Παρθένη που πέρασε έγκλειστος στο σπίτι του τα τελευταία έτη της ζωής του) στην κατοικία του στην οδό Πολυλά 51, στα Πατήσια και συγκεκριμένα στη συνοικία Κυπριάδου.
Η συνοικία αυτή των Πατησίων οφείλει το όνομά της και ουσιαστικά τη γέννησή της στον Επαμεινώνδα Κυπριάδη ο οποίος το 1919 ανοίγει δρόμους, φτιάχνει μεγάλα πεζοδρόμια, κτίζει πανέμορφα διώροφα σπίτια με μεγάλους κήπους και δημιουργεί πέντε πλατείες σε μια μεγάλη έκταση του πατέρα του στα Πατήσια. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε ένας πρότυπος οικισμός ευρωπαϊκών προδιαγραφών στα Πατήσια, που ως τότε ήταν ένα χωριό της Αττικής (η απογραφή του 1897 είχε καταμετρήσει 847 κατοίκους).
Αυτό που ίσως να μην γνωρίζουν πολλοί είναι ότι η συνοικία Κυπριάδου (ή Κυπριάδη) υπήρξε σημαντικότατο κέντρο πολιτισμού έως ακόμα και μετά τα μέσα του προηγούμενο αιώνα. Στη γειτονιά συγκεντρώθηκαν εργαστήρια γνωστών ζωγράφων της ριζοσπαστικής ομάδας «Τέχνη» και γενικά της «γενιάς του ‘30» και πολλών άλλων, μεταξύ των οποίων οι Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, Δημήτρης Πικιώνης Φώτης Κόντογλου, Σπύρος Παπαλουκάς, Ουμβέρτος Αργυρός, Σπύρος Βικάτος, Γιάννης Σπυρόπουλος, Γιώργος Βακαλό, Νίτσα και Φούλα Καναρέλλη, η γλύπτρια και κεραμίστρια Φρόσω Ευθυμιάδη – Μενεγάκη, κ.ά. Ήταν δε τόσο σημαντική η καλλιτεχνική παραγωγή της περιοχής, το «αλισβερίσι» των ντόπιων ζωγράφων και τα κοινά τους χαρακτηριστικά, ώστε ο Γιάννης Μόραλης την είχε αποκαλέσει «Σχολή Κυπριάδη».
Βλέπουμε λοιπόν και στην περίπτωσή μας ότι η έννοια της «γειτονιάς» με το πάρε-δώσε και την άμεση επικοινωνία ιδεών μεταξύ των ανθρώπων που την απαρτίζουν βοήθησε, αν όχι στη καθιέρωση ενός καλλιτεχνικού ρεύματος ή «Σχολής», τουλάχιστον στην άνθιση της καλλιτεχνικής δραστηριότητας σε ένα συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, στα πρότυπα διασήμων γειτονιών μεγαλουπόλεων του εξωτερικού όπως το SoHo στο Manhattan πριν από μερικές δεκαετίες ή το Williamsburg στο Brooklyn τώρα.
Δύο δείγματα της περιόδου:
"Σπίτια στου Κυπριάδη", Σπ. Παπαλουκάς, 1938
"Οδός Πατησίων", Σπ. Βασιλείου, 1929