Από το μπλογκ clopy.wordpress.com
Δεν το λες και μυστικό πως το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει τα ζητηματάκια του όσον αφορά στη σχέση του με τη μεταφυσική και το διαφωτισμό. Είχαμε τα 11 χρόνια θρησκευτικών (που στην ελληνική πραγματικότητα είναι χριστιανική κατήχηση) στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, είχαμε και σχολές όπως η Θεολογική του Πανεπιστημίου Αθηνών που μόνο θεολογική δεν θα την έλεγε κανείς αν έριχνε μια ματιά στο πρόγραμμα σπουδών. Γενικώς έχουμε κάποια ζητηματάκια να λύσουμε ως χώρα, που κρατάνε από την περίοδο του Διαφωτισμού.
Λίγο πολύ όμως αυτά τα χουμε συνηθίσει και συχνά τα παραβλέπουμε λιγότερο ως μεταφυσική και περισσότερο ως ζητήματα πολιτικής και εξουσίας ανάμεσα στην εκκλησία και το κράτος. Εξάλλου το τι είναι παράλογο και τι όχι, κρίνεται με βάση τις κοινωνικές συνήθειες και όχι με βάση επιστημονικές θεωρίες. Έτσι, σε μια χριστιανική χώρα είναι τρελός όποιος κυκλοφορεί με κεραία από αλουμίνιο κι επιμένει πως υπάρχουν εξωγήινοι με τους οποίους επικοινωνεί, αλλά απολύτως λογικός (και μάλιστα κοινωνικό πρότυπο) κάποιος που κυκλοφορεί με χρυσό σταυρουδάκι στο λαιμό για προστασία από το κακό και πιστεύει πως επικοινωνεί με ανώτερα πνεύματα. Λογικό, αφού η πλειοψηφία καθορίζει το ποιος θεωρείται τρελός και ποιος όχι.
Τα τελευταία χρόνια όμως έχουμε μια καινοτομία, αυτή τη φορά από τα ελληνικά πανεπιστήμια. Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου εγκαινίασε πριν 4 χρόνια το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών με τίτλο “Ολιστικά Εναλλακτικά Θεραπευτικά Συστήματα – Κλασική Ομοιοπαθητική”. Πριν συνεχίσω, δυο λόγια για την ομοιοπαθητική καθώς συχνά υπάρχει μια σύγχυση γύρω από το τι ακριβώς αυτή περιλαμβάνει και πολύ συχνά συγχέεται με άλλες, παραδοσιακές θεραπείες, θεραπείες με βότανα κ.α.
Η ομοιοπαθητική μετράει κοντά στους δύο αιώνες ζωής. Τον όρο έδωσε ο ιδρυτής της, Samuel Hahnemann το 1807, όμως ο ίδιος είχε αρχίσει τα σχετικά πειράματα από το 1796. Εν συντομία, η θεωρία του είναι πως ουσίες που προκαλούν παρόμοια συμπτώματα με μια ασθένεια, μπορούν να τη γιατρέψουν. Έτσι εφόσον το κρεμμύδι προκαλεί πονοκέφαλο, μια χαμηλή δόση της δραστικής ουσίας του κρεμμυδιού θα γιατρέψει τον πονοκέφαλο. Μέχρι εδώ όλα καλά και φυσιολογικά για την εποχή. Ας μην ξεχνάμε ότι η φαρμακολογία τότε ήταν σε πολύ χαμηλό επίπεδο και πολλές φορές οι ουσίες που χορηγούσαν οι γιατροί περισσότερο κακό κάνανε παρά καλό.
Σύμφωνα λοιπόν με τη θεωρία της ομοιοπαθητικής, όσο πιο πολύ αραιώνεις μια ουσία σε νερό, τόσο πιο δραστική αυτή γίνεται, χάνοντας μόνο τις ανεπιθύμητες παρενέργειες. Ακόμα και σήμερα, οι ομοιοπαθητικοί δεν έχουν κάποια σοβαρή θεωρία για το λόγο που γίνεται αυτό, πέραν του ότι το νερό έχει “μνήμη”. Η διαδικασία της αραίωσης στην ομοιοπαθητική ονομάζεται “δυναμοποίηση” και για να γίνει, πρέπει κάθε φορά που αραιώνει κάποιος την ουσία σε εκατονταπλάσια ποσότητα νερού, να χτυπάει το αποτέλεσμα 10 φορές σε ένα ελαστικό αντικείμενο.
Η μονάδα μέτρησης της αραίωσης στην ομοιοπαθητική είναι το C και το Χ (ή D μερικές φορές). Το C που αναγράφεται συχνότερα στα ομοιοπαθητικά σκευάσματα, σημαίνει φορές αραίωσης σε 100πλάσιο διάλυμα (νερό). Έτσι, 1C σημαίνει ότι πήρα ένα γραμμάριο κρεμμυδιού και το αραίωσα σε 100 γραμμάρια νερού. 2C σημαίνει ότι πήρα το αποτέλεσμα της παραπάνω διαδικασίας, το χτύπησα σε ένα ντίλντο δέκα φορές και μετά πήρα 1 γραμμάριο από αυτό και το ξαναέριξα σε 100 γραμμάρια νερού.
Το διάλυμα που χρησιμοποιούν οι ομοιοπαθητικοί συχνά για τη γρίπη (Oscillococcinum), έχει υποστεί “δυναμοποίηση” 200C. Αυτό σημαίνει αναλογία δραστικής ουσίας προς νερό, 10−400
Στο ορατό σύμπαν, θεωρείται πως υπάρχουν περίπου 10^80 άτομα. Αν όλα αυτά ήταν νερό και μέσα σε όλο αυτό το νερό ρίχναμε 1 μόριο oscillococcinum, το διάλυμά μας θα ήταν 40C. Για να πάρουμε λοιπόν ένα σκεύασμα των 200C και να είμαστε σίγουροι πως θα έχουμε ένα μόριο δραστικής ουσίας στο διάλυμά μας, πρέπει το σκεύασμα να έχει μέγεθος περίπου 10^320 σύμπαντα νερό.
Όπως καταλαβαίνετε, για να αποκτήσει οποιαδήποτε επιστημονική βάση η ομοιοπαθητική πρέπει να διαγράψουμε ένα μεγάλο κομμάτι της ανθρώπινης γνώσης ως λάθος. Κάτι το οποίο ευτυχώς δεν χρειάζεται να κάνουμε καθώς όσα σοβαρά πειράματα έχουν γίνει, έχουν αποδείξει πως η χορήγηση ομοιοπαθητικών σκευασμάτων έχει τα ίδια αποτελέσματα με τη χορήγηση εικονικών φαρμάκων (placebo). Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως και ο ασθενής που παίρνει εικονικά φάρμακα (ή τέλος πάντων που νομίζει ότι παίρνει φάρμακα) παρουσιάζει μερικές φορές βελτίωση σε σχέση με έναν ασθενή που δεν παίρνει τίποτα. Το λάθος της δυτικής ιατρικής του να παραβλέψει για αρκετά χρόνια τον ψυχοσωματικό παράγοντα, οφείλεται σε ένα βαθμό και για την αναβίωση της ομοιοπαθητικής τα τελευταία χρόνια, αφού άφησε χώρο στους ομοιοπαθητικούς για να ισχυρίζονται πως τα σκευάσματά τους είχαν αποτέλεσμα.
Την ομοιοπαθητική πάντως την εγκατέλειψαν πολύ γρήγορα οι υποστηρικτές της και μέχρι το 1920 είχε κλείσει και η τελευταία σχολή. Η αναβίωση ήρθε το 1970, με τη γενικότερη αναβίωση “εναλλακτικών θεωριών” και ατομικών αναζητήσεων. Οι φαρμακοβιομηχανίες είδαν πολύ σύντομα τη δυνατότητα εμπορικής εκμετάλλευσης της ομοιοπαθητικής ιδιαίτερα απέναντι σε ένα κομμάτι του πληθυσμού που έψαχνε διέξοδο από τα προϊόντα τους και πολύ σύντομα η ομοιοπαθητική άρχισε και πάλι να εξαπλώνεται. Πράγμα που επίσης είναι ακατανόητο γιατί κουνημένο νερό μπορεί να βρει κανείς και στα περίπτερα με 50 λεπτά.
Για να μην είμαι άδικος, η ομοιοπαθητική έχει κι ένα θετικό που θα έπρεπε να ακολουθεί και η δυτική ιατρική (αν και πλέον αρχίζει να κινείται κι αυτή προς αυτή την κατεύθυνση). Ακολουθεί μια ολιστική προσέγγιση, που συνήθως σημαίνει πλήρης καταγραφή του ιστορικού και των συνηθειών του ασθενή. Έτσι, μπορεί το ομοιοπαθητικό σκεύασμα να είναι καθαρό νερό, αλλά π.χ. η καφεΐνη την οποία ο ασθενής μπορεί να διακόψει με την ομοιοπαθητική, να είναι επιβαρυντική για τα συμπτώματα που παρουσιάζει.
Σε κάθε περίπτωση αυτό δεν κάνει την ίδια την ομοιοπαθητική θεωρία περισσότερο σοβαρή ή πραγματική. Το πραγματικά όμως περίεργο, είναι με ποια λογική το Πανεπιστήμιο Αιγαίου δημιούργησε ένα τέτοιο μεταπτυχιακό; Επειδή έχουν πέραση οι ομοιοπαθητικοί στην αγορά φέτος; Τι νόημα θα έχει ένας τέτοιος τίτλος σε 10 χρόνια που θα έχει περάσει πάλι η μόδα; Αν αρχίσουν να πουλιούνται οι αόρατοι ροζ μονόκεροι σαν ζεστά ψωμάκια, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου θα φτιάξει μεταπτυχιακό Βοσκής Αόρατων Μονόκερων;
Δε λέω, ελεύθερη αγορά έχουμε και έχει το δικαίωμα ο καθένας να πουλάει νερό και να ισχυρίζεται ότι γιατρεύει κόσμο. Εξάλλου τη διαδικασία αυτή κάποιοι θα την ονόμαζαν και “απελευθέρωση του επαγγέλματος του διαφημιστή”. Από τα δημόσια πανεπιστήμια έχω όμως λίγο μεγαλύτερες απαιτήσεις.
Ακολουθεί ο Tim Minchin με το εξαιρετικό Storm (μπορείτε να πατήσετε cc και να επιλέξετε αγγλικούς υπότιτλους):