Για την ''λούμπεν'' Ρόζα Εσκενάζυ και την ''αναρχικιά'' Κίτσα Κορίνα

Για την ''λούμπεν'' Ρόζα Εσκενάζυ και την ''αναρχικιά'' Κίτσα Κορίνα Facebook Twitter
6

Το τραγούδι αυτό έχει ιδιαίτερη ιστορική αξία, ασχέτως αν η Χάρις Αλεξίου και οι εγκέφαλοι της τότε εταιρείας της το εξευγένισαν - λόγω λογοκρισίας, υποθέτω, που καλά κρατούσε ακόμη - για τον μεγάλο δίσκο της με τίτλο 24 τραγούδια (1977).

 

Έτσι, η πρέζα έγινε ούζο, το πιο δημοφιλές και τουριστικό ελληνικό αλκοολούχο ποτέ (ούτε καν...κράσος δηλαδή), εξαφανίζοντας κάθε υπόνοια παραβατικής διάθεσης. Πολύ φοβάμαι, όμως, πώς έτσι, μαζί με την παραβατική συμπεριφορά που περιλαμβάνει η χρήση της πρέζας, χάθηκαν και οι πολιτικές νύξεις της αρχικής ηχογράφησης με την αξεπέραστη Ρόζα Εσκενάζυ, τη γλυκόλαλη τραγουδίστρια που δεν αποχωριζόταν ποτέ τα ανατολίτικα σαλβάρια της.

 

Η Εσκενάζυ τραγούδησε Είμαι πρεζάκιας (άλλος τίτλος, Πρέζα όταν πιείς, δάνειος από το ρεφρέν του τραγουδιού), εν έτει 1935, σε εποχές πολύ δύσκολες για τον τόπο.

 

 


 

 

Ως δημιουργοί του τραγουδιού φέρονται ο Σμυρνιός συνθέτης Σώσος Ιωαννίδης και ο στιχουργός Αιμίλιος Σαββίδης. Το παράδοξο είναι πως ο Σαββίδης, γνωστός με ένα σωρό άλλα καλλιτεχνικά ψευδώνυμα της εποχής, υπήρξε φανατικός πολέμιος του ρεμπέτικου, διώκτης των χασικλήδικων ασμάτων και ένθερμος υποστηρικτής της λογοκρισίας του Μεταξά. Ταυτισμένος με το ελαφρό ρεπερτόριο, ο Σαββίδης έμελλε να συνεργαστεί με συνθέτες σαν τον Μιχάλη Σουγιούλ, τον Κώστα Γιαννίδη κ.α., αφήνοντας ορισμένα πολύ όμορφα, αν και τελείως ανώδυνα, τραγούδια του είδους αυτού. Τώρα τι τού 'ρθε να γράψει για πρεζάκηδες και όλο το λουμπεναριό, ο θεός κι η ψυχή του!

 

Πόσο μάλλον όταν την ίδια ακριβώς χρονιά το τραγούδι ηχογράφησε και η Κίτσα Κορίνα, πάλι σε στίχους του Σαββίδη, με τίτλο Μάγκισσα - Ματσαράγγισσα και με το λούμπεν στοιχείο αυτή τη φορά ν' αγγίζει τον εξτρεμισμό!

 

Ένα μικρό στιχουργικό απόσπασμα από την, κατά Κίτσα Κορίνα, εκδοχή του τραγουδιού είναι το εξής: Τρανό περίστροφο κρατώ/ στο Γκάζι όταν περπατώ/ κι έχω τους πόλιτσμαν λαχνό/ για να τους ρίχνω στο ψαχνό...

 

 

 

Φοβερή η Κίτσα! Τύφλα νά'χουν οι Sex Pistols όταν έβγαζαν το ''Anarchy in the UK'' 40 χρόνια μετά απ' αυτήν που τόλμησε να τραγουδήσει πρώτη Στη μπαρμπουτιέρα ξενυχτάω εγώ/ ρίχνω εξάρες πιάνω ζάρι/ κι αν με τους πόλιτσμαν τρακαριστώ/ στέκω σαν σαλιγκάρι...

 

Ωστόσο, μια παρεμφερή αναλαμπή στην καριέρα του είχε και ο συνεργάτης του Σαββίδη, ο σοβαρός συνθέτης Κώστας Γιαννίδης, όταν έγραψε στίχους και μουσική στο τραγούδι Τα νέα της Αλεξάνδρας, από τα πιο τολμηρά ρεμπέτικα ή, σωστότερα, αρχοντορεμπέτικα άσματα (αυτό που ο τύπος έπιασε στα πράσα την Αλεξάνδρα να πίνει τα σκονάκια της μαζί με τον μπακάλη κλπ). Ίσως πάλι η επιθεωρησιακή στιχουργική - αλλά και ερμηνευτική, λόγω Εσκενάζυ - δομή του Είμαι πρεζάκιας, να ενέπνευσε τον Σαββίδη, προτού καν γίνει η ηχογράφηση.

 

Τι ήθελε να πει άραγε ο ποιητής με τη χρήση της λέξης πρέζα που τον κάνει βασιλιά, δικτάκτορα, θεό και κοσμοκράτορα; Μήπως το έναυσμα που οδήγησε τελικά στο πατατράκ της εκστρατείας στη Μικρά Ασία; Τουλάχιστον υπήρξε πολύ πιο σαφής, αναφερόμενος στα δεινά της Ελλάδας τα χρόνια εκείνα: Δική μου είναι η Ελλάς/ και στην κατάντια της γελάς/ της λείπει τό 'να της ποδάρι/ ρε και το παίξανε στο ζάρι...

 

Το Είμαι πρεζάκιας των Σώσου Ιωαννίδη - Αιμίλιου Σαββίδη με τη Ρόζα Εσκενάζυ δεν είχε καμία σχέση με τον τραγικό και αυτοβιογραφικό Πόνο του πρεζάκια του Ανέστου Δεληά. Επρόκειτο σαφώς για ένα κατ' εξοχήν πολιτικό τραγούδι με την εξαθλίωση που δημιουργεί η πρέζα να υπαινίσσεται την άλλη εξαθλίωση μιας ολόκληρης κοινωνίας. Όσο για τη δεύτερη και λιγότερο γνωστή εκδοχή του τραγουδιού με την Κίτσα Κορίνα, πάντα θα τη θεωρώ σαν ένα από τα πρώτα αναρχικά κομμάτια που γράφτηκαν ποτέ!

 

Για την ''λούμπεν'' Ρόζα Εσκενάζυ και την ''αναρχικιά'' Κίτσα Κορίνα Facebook Twitter
Η Ρόζα Εσκενάζυ με τον Δημήτρη Σέμση (ή Σαλονικιό) στο βιολί και τον Αγάπιο Τομπούλη στο ούτι.

6

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ZOLA JESUS INTERVIEW

Μουσική / Η Zola Jesus δεν φοβάται το σκοτάδι, το κατοικεί

Λίγο πριν την εμφάνισή της στην Αθήνα, η Ρωσοαμερικανίδα καλλιτέχνιδα μιλά στη LIFO για το πώς δημιουργεί τη σκοτεινή και ατμοσφαιρική μουσική της, που ξεφεύγει από τα καθιερωμένα είδη, καθώς και για το πώς η ίδια αντιστέκεται στην επίθεση που δέχονται σήμερα οι θηλυκότητες.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Κ. Βήτα: «Στο ρεμπέτικο τραγουδούσαν κι έσπαγαν τα μάρμαρα στους τάφους»

Μουσική / Κ. Βήτα: «Στο ρεμπέτικο τραγουδούσαν κι έσπαγαν τα μάρμαρα στους τάφους»

Στον νέο του δίσκο «Εννιά νούφαρα απ’ τη νεκρή όχθη», ο Κ. Βήτα διασκευάζει εννιά τραγούδια της Μαρίκας Παπαγκίκα και της Σωτηρίας Μπέλλου, αναδεικνύοντας τη διαχρονική δυναμική του ρεμπέτικου, που συνεχίζει να συγκινεί βαθιά μέχρι και σήμερα.
M. HULOT
«Εικόνες από μια έκθεση»: Ένα μουσικό έργο-περιπλάνηση σε έκθεση ζωγραφικής

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / «Εικόνες από μια έκθεση»: Ένα μουσικό έργο-περιπλάνηση σε έκθεση ζωγραφικής

Η Ματούλα Κουστένη μιλά για το σαγηνευτικό αυτό έργο που απεικονίζει τους πίνακες μιας έκθεσης σε μια τεράστια παλέτα ηχοχρωμάτων, τα οποία πολλαπλασιάζονται στην ιδιοφυή ενορχήστρωση του Μορίς Ραβέλ.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
10 εξαιρετικά techno clubs στην Ευρώπη και στον κόσμο

Μουσική / 10 κορυφαία techno clubs για το 2025 που αξίζουν το ταξίδι

Το clubbing μπορεί να μην είναι πια αυτό που ήταν στα ’90s και πολλά θρυλικά clubs να αποτελούν παρελθόν, όμως, η techno μουσική γνωρίζει νέα άνθηση. Συγκεντρώσαμε μερικά από τα καλύτερα techno clubs για το 2025.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΟΥΡΛΑΚΟΣ
Οι Adriatique έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα / Οι Adriatique στα λατομεία Διονύσου: Η techno συναντά την αρχαία Ελλάδα / «Είμαστε ενθουσιασμένοι που τα λατομεία Διονύσου θα φιλοξενήσουν το σόου των Adriatique»

Μουσική / Ο άνθρωπος πίσω από τα πολυσυζητημένα events στο λατομείο Διονύσου (και των Adriatique)

O 23χρονος Hennes Alt, εμπνευστής του πρότζεκτ που θα φιλοξενήσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το διεθνούς φήμης μουσικό σόου «X» των Adriatique, μιλά στη LiFO για την ιστορική σημασία του χώρου, όπου μέχρι και σήμερα εξορύσσεται το περίφημο πεντελικό μάρμαρο.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Π.Ι.Ε.Β.: Πολλές φορές με τη δυστοπία αυνανιζόμαστε και λίγο

Μουσική / Π.Ι.Ε.Β.: «Φοβάμαι μη γίνει το spoken word η νέα Ντουμπάι»

Το «Detroit» είναι το νέο άκρως χορευτικό άλμπουμ του Π.Ι.Ε.Β., σε παραγωγή του Viktoras, που φέρνει την αστική ποίηση και το spoken word στα κλαμπ και ο ήχος του είναι βγαλμένος από «τα όνειρα που είδαμε μετά από ένα πάρτι μεθυσμένοι».
M. HULOT
Lola δώστα όλα: Η Μαρίνα Σάττι μας κερνάει χαρά και κάθεται σαν κόκαλο στο λαιμό

Μουσική / Lola, δώσ' τα όλα: Η Μαρίνα Σάττι μας κερνάει χαρά και κάθεται σαν κόκαλο στον λαιμό

Το νέο άλμπουμ POP TOO της Μαρίνας Σάττι κατορθώνει ένα εξαιρετικό ακομπλεξάριστο πάντρεμα, αποδεικνύοντας ακόμα μία φορά πως παίζει με τους δικούς της κανόνες και αποτελεί μία κατηγορία από μόνη της.
M. HULOT ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Σαβίνα Γιαννάτου: «Μια καλή κριτική κινητοποιεί κι άλλους ανθρώπους, και μαζί τους κινητοποιείσαι κι εσύ»

Σαβίνα Γιαννάτου / Σαβίνα Γιαννάτου: «Μια καλή κριτική κινητοποιεί κι άλλους ανθρώπους, και μαζί τους κινητοποιείσαι κι εσύ»

Το νέο της άλμπουμ, που αποθέωσε η «Guardian», είναι άλλο ένα λιθαράκι στην αξιοζήλευτη μουσική πορεία της. Λίγες μέρες πριν τις εμφανίσεις της στην Ελλάδα, η «υπέροχη Ελληνίδα τραγουδίστρια» όπως την αποκάλεσαν μιλά για τη δουλειά της και το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο που έχει, τη φωνή της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια σπουδαία συμφωνία σε ένα μόνο μέρος

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Μια σπουδαία συμφωνία σε ένα μόνο μέρος

Η Ματούλα Κουστένη μιλά για την Έβδομη Συμφωνία του Γιαν Σιμπέλιους, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του ρομαντικού κινήματος του 19ου αιώνα, που συνέθεσε ο δημιουργός-σύμβολο της Φινλανδίας.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Δημήτρης Σκύλλας

Μουσική / «Υπήρξα αλαζόνας από τη λαχτάρα μου να πετύχω»

Ο διεθνώς καταξιωμένος συνθέτης Δημήτρης Σκύλλας επιστρέφει με ένα έργο για το Μέγαρο Μουσικής, εμπνευσμένο από την απέριττη ομορφιά της ελληνικής δημοτικής παράδοσης, αντλώντας στοιχεία από το ηπειρώτικο μοιρολόι αλλά και από τα «σκυλάδικα».
M. HULOT

σχόλια

3 σχόλια
Αυτό σκέφτηκα και γω αμέσως μόλις είδα το λάθος μου...Καμιά φορά η θέληση να ισχύει κάτι(όπως η σημειολογική φλασιά μου) οδηγει σε βιαστικές αλλά ωραίες πάλι ιδέες...
Ίσως και να "αναφέρεται" στην εθνικιστική "παραμύθα" της Μεγάλης Ιδέας που οδήγησε και στο '22(το ποδάρι που παίξανε στο ζάρι;), απόσταγμα της οποίας ήταν και ο Μεταξάς, που επέβαλε δικτατορία(δική μου είναι η Ελλάς;) το 1935, όταν και γράφτηκε το τραγούδι.Ίσως.Ανατριχιαστικά καλό τραγούδι πάντως.