Από το 1967 η Δανάη Στρατηγοπούλου ξεκίνησε να μελοποιεί μια σειρά ποιημάτων του σημαντικότερου ποιητή της Λατινικής Αμερικής και φίλου της, Pablo Neruda. Προέκυψε, έτσι, ένας δίσκος με γενικό τίτλο ''Danai canta a Neruda'', με την ερμηνεία της Δανάης σε όλα τα τραγούδια. Ο δίσκος ηχογραφήθηκε στο Σαντιάγο υπό τη διεύθυνση του συνθέτη Luis Advis (1935 - 2004) και κυκλοφόρησε στη Χιλή το 1969. Στο εξώφυλλο αναγραφόταν η λέξη ''Istros'' ως μέρος του τίτλου του έργου - ''Istros'', όμως, σύμφωνα με μαρτυρία της κόρης της Δανάης, ήταν μια ομάδα νεολαίας από τη Λαϊκή Ενότητα του Αγιέντε, που είχε αναλάβει την παραγωγή. Ως εταιρεία παρουσιαζόταν η DICAP. Στο δίσκο έπαιζαν, εκτός από τη Δανάη στην κιθάρα, μερικοί ακόμη Χιλιανοί μουσικοί (φλάουτο, μπάσο, τύμπανα και τσέμπαλο - το τσέμπαλο ανήκε στη Μίρκα Στρατηγοπούλου, αδερφή της Δανάης, μόνιμη καθηγήτρια με έδρα Ρυθμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Χιλής επί σειρά ετών). Επρόκειτο στην ουσία για μια χειροποίητη παραγωγή .
Τη Δανάη είχε οδηγήσει στην ομάδα ''Istros'' ο σπουδαίος καλλιτέχνης και εθνικός ήρωας της Χιλής, Victor Jara. Μουσικά, τα τραγούδια θα χαρακτηρίζονταν μπαλάντες σε λατινοαμερικανικό και ελληνικό στυλ. Δεν είναι τυχαίο ότι πέραν των μελοποιημένων ποιημάτων του Neruda, η Δανάη συμπεριέλαβε και δικά της ελληνικά τραγούδια σαν ένα γεφύρωμα των δύο πολιτισμών.
Όταν βγήκε ο δίσκος, ακούστηκε κυρίως από το κοινό των διανοούμενων, τον Σεπτέμβριο του 1973 όμως ακολούθησε η σκληρή δικτατορία του Pinochet που έκοψε τη ''φόρα'' του - αυτή είναι μία άποψη που διατύπωνε για χρόνια η ίδια η Δανάη. Ευτυχώς βέβαια που η Δανάη είχε επιστρέψει λίγους μήνες νωρίτερα στην Ελλάδα για το γάμο της κόρης της, Λήδας Χαλκιαδάκη, με τον μουσικό Σπύρο Βλασσόπουλο (Λήδα-Σπύρος). Χαριτολογώντας μάλιστα η Δανάη συνήθιζε να λέει τότε στη Λήδα: ''Μου σώσατε τη ζωή με το γάμο σας''! Και, πραγματικά, αν η Δανάη είχε παραμείνει στη Χιλή είναι πολύ πιθανό να είχε εκτελεστεί μαζί με άλλους αριστερούς διανοούμενους και να είχε την ''τύχη'' του Victor Jara.
Η πρώτη άτυπη παρουσίαση των τραγουδιών στην Ελλάδα έγινε το χειμώνα του 1974 σε έναν μικρό χώρο, μία μπουάτ της Πλάκας, όπου τραγούδησαν οι Λήδα - Σπύρος, ενώ η Δανάη περισσότερο απήγγειλε. Το ρεπερτόριο περιείχε πολλά από τα κομμάτια του ''Danai canta a Neruda'' μαζί με άλλα ισπανόφωνα τραγούδια διαμαρτυρίας, διαχρονικά σήμερα και πολύ δημοφιλή εκείνα τα χρόνια. Ούτως ή άλλως, οι εκδηλώσεις εκείνες οργανώνονταν ως συμπαράσταση στο δοκιμαζόμενο χιλιανό λαό. Σημειωτέον, στο δεύτερο δίσκο των Λήδα - Σπύρος, ''Χαμένο τίποτα δεν πάει...'' (1974), συμπεριλήφθησαν και δύο επανεκτελέσεις τραγουδιών των Δανάης - Neruda με τη συμβολή του μουσικού ''Lolin'' Ricardo Mendeville στο βολιβιανό έγχορδο ''τσαράγκο'' - πίσω, στη Χιλή του 1970, ο ''Lolin'' υπήρξε δεύτερος κιθαρίστας και οργανίστας του ψυχεδελικού ροκ συγκροτήματος Escombros. Σε εκείνη την πρώτη παρουσίαση, μεταξύ άλλων, παρευρέθηκαν η Λιλή Ζωγράφου, η Δόμνα Σαμίου και η Μαρία Φαραντούρη, ενώ ακολούθησε και συζήτηση μετά. Η ίδια η Δανάη, επίσης, μοιράστηκε με το κοινό πολλές ιστορίες από την παραμονή της στη Χιλή και τη γνωριμία της με τις μεγάλες προσωπικότητες της Λατινικής Αμερικής. Για την ιστορία να πούμε ότι η Δανάη εμφανίστηκε και στο Κύτταρο της οδού Ηπείρου να λέει μερικά απ' αυτά τα τραγούδια με την κιθάρα της σε ακόμη ένα πρόγραμμα που έστησαν οι Λήδα - Σπύρος με τη συμμετοχή ακόμη του ''Lolin'' και του μεγάλου κλαρινίστα, Τάσου Χαλκιά.
Οι Λήδα - Σπύρος τραγουδάνε τη ''Ballada de Matilde'' από τον δίσκο τους, ''Χαμένο τίποτα δεν πάει...'' (1974)
Στην ελληνική έκδοση του ποιητικού βιβλίου του Neruda, ''Εστραβαγάριο'' (Καστανιώτης, 2003 - 2004), σε μετάφραση Δανάης Στρατηγοπούλου, επισυνάφθηκε ένα CD με τρία από τα τραγούδια της Δανάης σε στίχους από το ''Εστραβαγάριο'' συν έναν χαιρετισμό από τον ποιητή. Λεπτομέρεια: Το ηχητικό ντοκουμέντο με τον χαιρετισμό του Neruda δεν υπήρχε στη βινυλιακή έκδοση, αλλά το είχε στο αρχείο της η Λήδα Χαλκιαδάκη.
Μόνο το 2010, με αφορμή τον εορτασμό των 200 ετών από την απελευθέρωση της Χιλής από τους Ισπανούς Κονκισταδόρες και ένα χρόνο αφότου η Δανάη είχε φύγει από τη ζωή στα 96 της, η κόρη της πάλι, επιμελήθηκε την επανέκδοση του άλμπουμ σε CD για πρώτη φορά στη χώρα μας. Η παραγωγή έγινε τιμής ένεκεν από την πρεσβεία της Χιλής. Το εξώφυλλο της ψηφιακής επανέκδοσης ήταν το ίδιο με το πρωτότυπο, όπως και η σειρά των τραγουδιών.
(Στην κρατική τηλεόραση και στην εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού, ''Το πορτραίτο της Πέμπτης'' το 1976 η Δανάη τραγούδησε μελοποιήσεις της στον Pablo Neruda, παρουσία της κόρης της, Λήδας Χαλκιαδάκη)
Όσο για την εκτίμηση του ίδιου του Pablo Neruda προς το πρόσωπο της Δανάης, όχι μόνο ως μελοποιού, αλλά και ως μεταφράστριας του, αποτυπώθηκε σε μία χειρόγραφη διαβεβαίωση του προς τον εκδοτικό οίκο ''Losada'' τον Μάρτιο του 1970:
Κι αν ο δίσκος της Δανάης έπρεπε να περιμένει πολλά χρόνια την ελληνική πρώτη του έκδοση, υπήρξαν καλλιτέχνες διεθνώς που τον είχαν ανακαλύψει ήδη, καταθέτοντας τη δική τους άποψη. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Αφρο-περουβιανής Susana Baca: Στο άλμπουμ της με τίτλο ''Lamento Negro'' που κυκλοφόρησε το 2001 συμπεριέλαβε και δύο κομμάτια της Δανάης σε ποίηση Pablo Neruda, τη ''Quillermina'' και τη ''Matilde''. Στο παρακάτω βίντεο, ακούμε τη ''Quillermina''.
σχόλια