Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter
0
 

 

Όλα ξεκίνησαν σε ένα μικρό νυχτερινό κέντρο της Ιερουσαλήμ. Ο Roy Sher ακούει την τραγουδίστρια Hadas Pal Yarden να ερμηνεύει σε ακαταλαβίστικη για αυτόν γλώσσα, μερικά συγκλονιστικά τραγούδια. Η τραγουδίστρια μοιράζεται με το κοινό τη ζωή της Ρόζας και συνεχίζει με το "Σμυρνέικο Μινόρε".

 

Ο Roy εξακολουθεί να μην καταλαβαίνει τους στίχους, αλλά στο πρώτο " Αμάν - Αμάν" αισθάνεται ένα ρίγος να τον διαπερνά. Όταν αναζήτησε πληροφορίες για την ιστορία της τραγουδίστριας, βρήκε ελάχιστες. Αποφασίζει να καταγράψει τη ζωή της. Η αποστολή του δεν ήταν εύκολη. Υπήρχαν ελάχιστες αξιόπιστες πηγές για την Ρόζα που τραγoύδια της ακούγονται ακόμη ως σήμερα. 

Ο Roy αποφασίζει να κάνει ένα ντοκιμαντέρ για την Ρόζα και τότε συνειδητοποιεί πως στην περίπτωσή της, η μουσική ήταν επιβλητικότερη από την εικόνα. Η ιστορία της έπρεπε να ειπωθεί μέσα από τα τραγούδια της και η ταινία θα διαμορφώνονταν απ΄αυτά.

Ταξίδεψε στην Ελλάδα και την Τουρκία, έψαξε να βρει τους συγγενείς της, επισκέφτηκε τα μέρη που μεγάλωσε και έλαμψε η Ρόζα και έγινε δέσμιος της διαχρονικής γοητείας της ρεμπέτισσας. 

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter
Ο μεχρι πρότινος ανώνυμος τάφος της Ρόζας Εσκενάζυ, στο Στόμιο της Κορινθίας

Ξεκίνησε σαν χορεύτρια και κατέληξε η πρώτη και σημαντικότερη τραγουδίστρια της Ελληνικής ρεμπέτικης μουσικής. Η Ρόζα που μάγευε και σαγήνευε με τη φωνή της, που είχε όλους τους άντρες στα πόδια της και έδινε ένα κομμάτι της ψυχής της σε κάθε τραγούδι.

H σεφαραδίτισσα θρύλος του ρεμπέτικου, γεννήθηκε ως Σάρα Σκιναζί. Παιδί μιας φτωχής εβραϊκής οικογένειας της Κωνσταντινούπολης βρέθηκε στις αρχές του αιώνα στην Θεσσαλονίκη η οποία τότε βρισκόταν ακόμη υπό Οθωμανική κυριαρχία. Λίγα χρόνια αργότερα μετακομίζουν στην Κομοτηνή, αλλά όταν η Ρόζα επιστρέφει στην Θεσσαλονίκη αρχίζει να φλερτάρει με το πάλκο που ήταν και το όνειρό της. Ξεκίνησε σαν χορεύτρια και κατέληξε η πρώτη και σημαντικότερη τραγουδίστρια της Ελληνικής ρεμπέτικης μουσικής.

Η Ρόζα που μάγευε και σαγήνευε με τη φωνή της, που είχε όλους τους άντρες στα πόδια της και έδινε ένα κομμάτι της ψυχής της σε κάθε τραγούδι. Η Ρόζα που ερμήνευσε πάνω από 500 τραγούδια σε περισσότερες από πέντε γλώσσες και έγινε η πρώτη τραγουδίστρια που πέταξε για ηχογράφηση στην Columbia.

Μια γυναίκα που έγινε θρύλος και κληροδότησε ένα ολόκληρο έθνος με τη λαϊκή φωνή και τα τραγούδια της. Πέθανε στην Κηπούπολη Περιστερίου, στις 2 Δεκεμβρίου του 1980. Την έθαψαν σε έναν πρόχειρο τάφο στο Στόμιο της Κορινθίας. Το 2008 τα μέλη του πολιτιστικού σωματείου του χωριού συγκέντρωσαν χρήματα και πρόσθεσαν έναν μαρμάρινο σταυρό, που έγραφε «Ρόζα Εσκενάζυ, Καλλιτέχνις»

 

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter
Εσκενάζυ Ρόζα, Δημήτρης Σέμσης & Ευάγγελος Τομπούλης.1932

Μετά από 18 μήνες έρευνας, η ταινία «Καναρίνι μου γλυκό» - Η ιστορία της Ρόζας Εσκενάζυ, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της ανοίγοντας το 13ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στις 11 Μαρτίου 2011 προς τιμήν της Ρόζας, που μεγάλωσε και έζησε στη Θεσσαλονίκη, αλλά και προς τιμήν της πόλης αυτής, που διαχρονικά αποτελεί το σταυροδρόμι της Ανατολής με τη Δύση.

O Roy Sher συστήνει την Ρόζα Εσκενάζυ και τη μουσική της τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό μέσα από το μουσικό ταξίδι που καταγράφεται στην ταινία. Μια ταινία που με εικόνες, γεγονότα, συγκίνηση και πολύ μουσική ξεδιπλώνει μπροστά μας την ιστορία της προκατοχικής περιόδου της Ελλάδας μέσα από τη ζωή της. Η πολυεθνική καταγωγή της, η μουσική της διαδρομή, η καριέρα της και το ταλέντο της, της έδωσαν τη δυνατότητα να κάνει γνωστό το τεράστιο ρεπερτόριό της σε ένα κοινό μεγάλης κλίμακας από την Ελλάδα, την Τουρκία, αλλά και παγκοσμίως όπου υπάρχουν Έλληνες και Τούρκοι αλλά και λάτρεις του μουσικού αυτού είδους.

 

My Sweet Canary Trailer

Η μουσική παράσταση είναι μια αναφορά στη μουσική και τη ζωή της Ρόζας Εσκενάζυ. Δίνει τη δυνατότητα στο θεατή να γίνει μέρος της ταινίας και της μουσικής ιστορίας της Μεσογείου. Περιλαμβάνει μέρη μουσικά, κινηματογραφικά και αφηγηματικά και στόχος της είναι να μεταφέρει συγκινησιακά το κοινό στην Ελλάδα, την εποχή του ρεμπέτικου του '30.  

 

Το μουσικό πολυεθνικό γκρουπ «Καναρίνι μου Γλυκό», αποτελείται από 12 μουσικούς και δημιουργήθηκε το 2009 – 2010 κατά τη διάρκεια της παραγωγής του ομότιτλου ντοκιμαντέρ. Οι μουσικοί που αποτελούν το γκρουπ προέρχονται από την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ και την Αγγλία συναντήθηκαν και ταξίδεψαν στη Μεσόγειο, ακολουθώντας τα ίχνη της σύγχρονης ρεμπέτικης σκηνής της Τουρκίας και της Ελλάδας παίζοντας σε ζωντανές εμφανίσεις στην Κωνσταντινούπολη, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα.

 

Οι νέες ερμηνείες που προέκυψαν στα διαχρονικά τραγούδια της Ρόζας Εσκενάζυ από τις συναντήσεις αυτές, επιβεβαιώνουν για ακόμη μια φορά ότι η μουσική και ο πολιτισμός μπορεί να γεφυρώσει το χώρο, το χρόνο αλλά και την ιστορία.

 

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter

 

Προχθές, Πέμπτη 6 Νοεμβρίου, η Ρόζα έκανε την πρεμιέρα της στη Βρετανία στο Cineworld του Λονδίνου. Στις 23 Νοεμβρίου η Martha D Lewis που συμμετείχε στο ντοκιμαντέρ του Roy, γιορτάζει την κυκλοφορία του δίσκου που αφιέρωσε στην Εσκενάζυ με μια μεγάλη συναυλία στο φεστιβάλ τζαζ του Λονδίνου. Η Ρόζα όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του My Secret Canary ήταν η κυρία των ελληνικών μπλουζ, μια Μπίλι Χολιντέι της Ελλάδας.

 

τον Roy για να μάθω πώς αισθάνεται που τρία χρόνια μετά την πρεμιέρα στην Θεσσαλονίκη, ο φόρος τιμής που απέτισε  στην ελληνίδα ρεμπέτισσα, συνεχίζει το ταξίδι του.

 

Η Ρόζα κάνει τους ανθρώπους στην άλλη άκρη της Ευρώπης να χορεύουν τους αμανέδες που τον συγκίνησαν στην Ιερουσαλήμ και αυτός έχει βγάλει τον σκύλο του βόλτα στο πάρκο της Ιερουσαλήμ. Στο τηλέφωνο ακούω ένα ενθουσιασμένο παιδί να μου μιλά λαχανιασμένο:

 

"Mετά την πρεμιέρα της Ρόζας στην Αγγλία, με κάλεσαν στο εδώ στούντιο του BBC για να μιλήσω για το πρότζεκτ. Ο δημοσιογράφος είχε δει το ντοκιμαντέρ με προσοχή και είχε ετοιμάσει τις ερωτήσεις του. Άρχισα να φοβάμαι πως θα ήταν δύσκολο να θυμηθώ την ιστορία της, τα τραγούδια της, την ψυχή της και όσα έζησα όσο δούλευα το " Καναρίνι μου γλυκό". Αυτή την περίοδο δουλεύω ένα έργο που αναφέρεται στην όπερα και τώρα έπρεπε να επιστρέψω στον κόσμο της Ρόζας. Με το που ξεκίνησα να μιλώ για αυτήν όλα επέστρεψαν στο μυαλό μου.

 

Θυμήθηκα τα πάντα, σαν να συνέβαιναν εκείνη τη στιγμή. Όλη η διαδρομή μου και τα ταξίδια μου στην Ελλάδα, όλοι οι μουσικοί από την Τουρκία, το Ισραήλ και τη χώρα σας, όλοι οι άνθρωποι που συνάντησα και μου μίλησαν για εκείνη, όσοι μοιράστηκαν την αγάπη τους για τη Ρόζα, ήταν εκεί.

Προσπάθησα να σκεφτώ τι μου είχε αφήσει όλο αυτό το ταξίδι. Όταν όλα έχουν τελειώσει και η γιορτή φτάνει στο φινάλε της αυτό που τελικά μένει είναι το ίδιο το ταξίδι. Αυτό ήταν και το δώρο της σε εμένα. Για αυτό και μόνο Ρόζα σ' ευχαριστώ."

 

www.mysweetcanary.com

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
«Ο Χελμός δεν είναι απλά ένα μουσικό φεστιβάλ και αυτό θα το βλέπετε κάθε χρόνο»

Μουσική / «Θα τρέχει ο κόσμος στο βουνό και στο κρύο για φεστιβάλ;» Κι όμως, έτρεξε

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Helmos Mountain Festival, Αλέξης Άγριος, εξηγεί πώς γεννήθηκε η ιδέα για το φεστιβάλ, τι συνέβαλε στην επιτυχία του, ποια φιλόδοξα projects ετοιμάζονται για φέτος και πώς, πέρα από μουσικό γεγονός, έδωσε ώθηση στον τουρισμό της περιοχής.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Καλά, πάλι για τη ραπ θα λέμε;

Guest Editors / «Γιατί απαιτούμε από τη ραπ να είναι κάτι άλλο από αυτό που όντως είναι;»

Το μεγαλύτερο κομμάτι του κοινού που ήρθε σε επαφή με τη ραπ τα τελευταία χρόνια ξαφνικά ανακάλυψε, ομολογουμένως με άσχημο τρόπο, τι ήταν αυτό που προηγουμένως εκθείαζε ως ποίηση του περιθωρίου.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
ZOLA JESUS INTERVIEW

Μουσική / Η Zola Jesus δεν φοβάται το σκοτάδι, το κατοικεί

Λίγο πριν την εμφάνισή της στην Αθήνα, η Ρωσοαμερικανίδα καλλιτέχνιδα μιλά στη LIFO για το πώς δημιουργεί τη σκοτεινή και ατμοσφαιρική μουσική της, που ξεφεύγει από τα καθιερωμένα είδη, καθώς και για το πώς η ίδια αντιστέκεται στην επίθεση που δέχονται σήμερα οι θηλυκότητες.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Κ. Βήτα: «Στο ρεμπέτικο τραγουδούσαν κι έσπαγαν τα μάρμαρα στους τάφους»

Μουσική / Κ. Βήτα: «Στο ρεμπέτικο τραγουδούσαν κι έσπαγαν τα μάρμαρα στους τάφους»

Στον νέο του δίσκο «Εννιά νούφαρα απ’ τη νεκρή όχθη», ο Κ. Βήτα διασκευάζει εννιά τραγούδια της Μαρίκας Παπαγκίκα και της Σωτηρίας Μπέλλου, αναδεικνύοντας τη διαχρονική δυναμική του ρεμπέτικου, που συνεχίζει να συγκινεί βαθιά μέχρι και σήμερα.
M. HULOT
«Εικόνες από μια έκθεση»: Ένα μουσικό έργο-περιπλάνηση σε έκθεση ζωγραφικής

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / «Εικόνες από μια έκθεση»: Ένα μουσικό έργο-περιπλάνηση σε έκθεση ζωγραφικής

Η Ματούλα Κουστένη μιλά για το σαγηνευτικό αυτό έργο που απεικονίζει τους πίνακες μιας έκθεσης σε μια τεράστια παλέτα ηχοχρωμάτων, τα οποία πολλαπλασιάζονται στην ιδιοφυή ενορχήστρωση του Μορίς Ραβέλ.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
10 εξαιρετικά techno clubs στην Ευρώπη και στον κόσμο

Μουσική / 10 κορυφαία techno clubs για το 2025 που αξίζουν το ταξίδι

Το clubbing μπορεί να μην είναι πια αυτό που ήταν στα ’90s και πολλά θρυλικά clubs να αποτελούν παρελθόν, όμως, η techno μουσική γνωρίζει νέα άνθηση. Συγκεντρώσαμε μερικά από τα καλύτερα techno clubs για το 2025.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΟΥΡΛΑΚΟΣ
Οι Adriatique έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα / Οι Adriatique στα λατομεία Διονύσου: Η techno συναντά την αρχαία Ελλάδα / «Είμαστε ενθουσιασμένοι που τα λατομεία Διονύσου θα φιλοξενήσουν το σόου των Adriatique»

Μουσική / Ο άνθρωπος πίσω από τα πολυσυζητημένα events στο λατομείο Διονύσου (και των Adriatique)

O 23χρονος Hennes Alt, εμπνευστής του πρότζεκτ που θα φιλοξενήσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το διεθνούς φήμης μουσικό σόου «X» των Adriatique, μιλά στη LiFO για την ιστορική σημασία του χώρου, όπου μέχρι και σήμερα εξορύσσεται το περίφημο πεντελικό μάρμαρο.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ