Η εντυπωσιακή αναστήλωση του ναού του Δία στη Νεμέα

Η εντυπωσιακή αναστήλωση του ναού του Δία στη Νεμέα Facebook Twitter
14

 ἐν δὲ αὐτῇ Νεμείου [τε] Διὸς ναός ἐστι θέας ἄξιος, πλὴν ὅσον κατεῤῥυήκει τε ὁ ὄροφος καὶ ἄγαλμα οὐδὲν ἔτι ἐλείπετο

Εκεί υπάρχει αξιοθέατος ναός του Νεμείου Διός, παρά το γεγονός ότι έχει καταρρεύσει και η στέγη και λείπει το λατρευτικό άγαλμα.

[Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, Κορινθιακά, XV.2]

 

 

Το Δεκέμβριο του 2012 ολοκληρώθηκε μάλλον αθόρυβα ένα σημαντικότατο, μεγαλόπνοο όσο και δύσκολο έργο, η αναστήλωση τμήματος του ναού του Δία στην Αρχαία Νεμέα.

Το αποκατεστημένο τμήμα, ελεύθερο πλέον από τις σκαλωσιές, ορθώνεται θαυμάσιο στο τοπίο της Νεμέας επιτυγχάνοντας με τον καλύτερο τρόπο τον αρχικό στόχο του Προγράμματος Αναστήλωσης του Ναού του Δία. Δίνει την ευκαιρία στον επισκέπτη να αποκτήσει την αίσθηση του μεγέθους και της μεγαλοπρέπειας του αρχικού μνημείου και ταυτόχρονα εξασφαλίζει την προστασία και διαφύλαξή του για τις επερχόμενες γενιές.

 

Ο ναός του Δία στην αρχαία Νεμέα οικοδομήθηκε γύρω στο 330 π.Χ. πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναϊκού κτίσματος. Διαθέτει εξωτερική κιονοστοιχία από 32 δωρικούς κίονες και 2 κίονες στον πρόναο, υπόγειο άδυτο πίσω από το σηκό και εσωτερική κιονοστοιχία από 14 κορινθιακούς κίονες που συνέχιζαν στο δεύτερο όροφο ως ιωνικοί. Στον ναό του Νέμειου Δία λοιπόν σμίγουν και οι τρεις αρχιτεκτονικοί ρυθμοί της ελληνικής αρχαιότητας. Κάθε ένας από τους μεγάλους κίονες του περιστυλίου έχει ύψος περίπου 13 μέτρα και αποτελείται από 13 κυλινδρικούς σπονδύλους.

 

 

Από το σύνολο του μνημείου έμειναν όρθιοι ως τη σύγχρονη εποχή μόνον 3 από τους 32 μεγάλους κίονες και τμήμα του επιστυλίου ανάμεσα στους δύο που όριζαν την είσοδο στο ναό. Οι υπόλοιποι είχαν καταρρεύσει γύρω από το μνημείο και τμήματά τους είχαν χρησιμοποιηθεί ανά τους αιώνες ως οικοδομικό υλικό άλλων κτηρίων. Πριν την έναρξη του Προγράμματος Αναστήλωσης λοιπόν ήταν απαραίτητη η συστηματική καταγραφή αυτού του διάσπαρτου υλικού που πραγματοποιήθηκε από τον καθηγητή Frederick Cooper του Πανεπιστημίου της Minnesota κατά τα έτη 1980-1982.

 

 

Μια αεροφωτογραφία του μνημείου πριν την έναρξη της αναστήλωσης παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον διότι δείχνει τον περίεργο τρόπο με τον οποίο έχουν καταρρεύσει οι κίονες. Δεν είναι πεσμένοι με τον τρόπο που θα περίμενε κανείς από κάποιο ή κάποια σεισμικά επεισόδια, αλλά κείτονται ακτινωτά. Φαίνεται λοιπόν ότι η κατάρρευση τουλάχιστον κάποιων από αυτούς έγινε σκόπιμα με ανθρώπινη παρέμβαση, μάλλον κατά την Παλαιοχριστιανική και Βυζαντινή εποχή, ιδιαιτέρως στη βόρεια πλευρά του περιστυλίου, προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στους δόμους του στυλοβάτη και του σηκού και η χρήση τους σε άλλα κτίσματα. Αιώνες αργότερα, είναι πάλι η ανθρώπινη παρέμβαση που επιχειρεί αυτή τη φορά να αποκαταστήσει την αρχική εικόνα του μνημείου.

 

Ο ναός του Δία δέσποζε σε ένα μεγάλο και καλά οργανωμένο ιερό όπου λατρευόταν ο Δίας και ο νήπιος ήρωας Οφέλτης. Ο Οφέλτης ήταν γιός του βασιλιά της Νεμέας Λυκούργου και της Ευρυδίκης. Κάποια μέρα η τροφός του μωρού, η Υψιπύλη, συνάντησε τους Επτά Αργείους βασιλείς που εκστράτευαν προς τη Θήβα και της ζήτησαν να τους υποδείξει μια πηγή για νερό. Η Υψιπύλη ακούμπησε τον Οφέλτη σε ένα στρώμα από αγριοσέληνο και εκεί τον δάγκωσε ένα φίδι και το βρέφος πέθανε. Προς τιμήν του Οφέλτη οι Επτά επί Θήβας θέσπισαν τα Νέμεα, αγώνες που διεξάγονταν ανά διετία και είχαν πανελλήνιο χαρακτήρα.

 

Το Πρόγραμμα της Αναστήλωσης του Ναού του Δία ξεκίνησε το 1984 από τον καθηγητή Stephen Miller αλλά ελλείψει πόρων σε λίγους μήνες εγκαταλείφθηκε. Το 1999 το σχέδιο ξεκίνησε πάλι, δυναμικά αυτή τη φορά, και ολοκληρώθηκε στις μέρες μας υπό τη διεύθυνση της καθηγήτριας Kim Shelton του Πανεπιστημίου του Berkeley. Η κ. Shelton, με την ιδιότητα της Διευθύντριας του Κέντρου Νεμέας για την Κλασική Αρχαιολογία του Πανεπιστημίου του Berkeley, είχε την καλοσύνη να μιλήσει στα Ευρήματα για την αναστήλωση του ναού στη Νεμέα και να μας παραχωρήσει σχετικές φωτογραφίες.

 

 

Ευχαριστώ θερμά που δεχτήκατε να μιλήσετε στη στήλη και συγχαρητήρια για το σπουδαίο έργο που πραγματοποιείτε εδώ και πολλά χρόνια στη Νεμέα. Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε τι περιλαμβάνει πλέον το αναστηλωμένο κομμάτι του ναού;

 

Το 2002 αναστηλώθηκαν δύο κίονες και οι δόμοι του επιστυλίου τους στη βόρεια πλευρά, κοντά στο ανατολικό άκρο. Από το 2004 ως το 2009 αναστηλώθηκαν τέσσερις κίονες στη βορειοανατολική γωνία. Από το 2010 ως το Δεκέμβριο του 2012 οι δόμοι του επιστυλίου για τους κίονες αυτούς συντηρήθηκαν, αποκαταστάθηκαν και επανατοποθετήθηκαν επάνω τους. Προκειμένου να πραγματοποιηθούν όλες αυτές οι εργασίες έπρεπε να αποκατασταθεί ένα σημαντικό μέρος του κρηπιδώματος και αυτή ήταν μία από τις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε, διότι οι τεράστιοι δόμοι ήταν δύσκολο να κοπούν, να μετακινηθούν και να τοποθετηθούν στη θέση τους. Αποκαταστήσαμε επίσης τους δόμους του επιστυλίου που γεφυρώνουν το διάστημα ανάμεσα στον νοτιότερο αναστηλωμένο κίονα και τον εξαρχής διατηρημένο στην ανατολική πλευρά, ωστόσο αυτοί οι δόμοι θα παραμείνουν στημένοι σε μια βάση μπροστά από το ναό προκειμένου να διατηρηθεί η αρχική όψη του ναού πριν τη δική μας παρέμβαση.

 

 

Πρόκειται για εντυπωσιακό επίτευγμα, ιδιαίτερα αν υπολογίσει κανείς το αναλογικά σύντομο διάστημα εκτέλεσής του (1999-2012). Κοιτάζοντας πίσω, ποιες θα λέγατε ότι ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις, οι σοβαρότερες δυσκολίες που προέκυψαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος;

 

Πρόκληση ήταν πάντα η χρηματοδότηση του προγράμματος, ωστόσο υπήρξαμε τυχεροί διότι είχαμε τρομερά γενναιόδωρους χρηματοδότες τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Άλλη μεγάλη πρόκληση ήταν το υλικό δομής του ναού, ο ασβεστόλιθος. Ήμασταν τυχεροί γιατί είχαμε κομμάτια από την αρχική τοπική πηγή αλλά η ποιότητα του λίθου δεν είναι η καλύτερη και είναι πολύ δύσκολο να δουλευτεί. Οι τεχνίτες μας έγιναν αληθινοί καλλιτέχνες! Με τόσα πολλά εσωτερικά ελαττώματα στο λίθο, ήταν εξαιρετικά δύσκολο να λατομευθούν και να μεταφερθούν οι μεγάλοι δόμοι που ήταν απαραίτητοι για την αποκατάσταση του στυλοβάτη. Μέσα από αυτή τη διαδικασία αποκτήσαμε τρομερή εκτίμηση για ό,τι κατόρθωσαν να επιτύχουν οι Νεμεάτες τον 4ο αι. π.Χ. Ένα ακόμη ζήτημα που αντιμετωπίσαμε ήταν η μηχανολογική πρόκληση να συμβιβάσουμε τις αρχαίες εκλεπτύνσεις με τη διαμόρφωση των θεμελίων όπως κατέληξε με το πέρασμα του χρόνου και ως αποτέλεσμα της απομάκρυνσης κάποιων δόμων.

 

 

Ασφαλώς ένα εγχείρημα τέτοιων διαστάσεων είναι αποτέλεσμα ομαδικής εργασίας. Θα θέλατε να μας αναφέρετε τους υπόλοιπους συντελεστές του έργου;

 

Πράγματι, όπως λένε «χρειάζεται ένα χωριό». Σε αυτή την περίπτωση το χωριό της Αρχαίας Νεμέας. Οι περισσότεροι από τους εργάτες μας σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος ήταν ντόπιοι και λίγοι από γειτονικά χωριά. Αυτοί οι άνθρωποι είχαν ξεκινήσει ως εργάτες ανασκαφής μαθαίνοντας επί το έργον τη δουλειά της αποκατάστασης και έγιναν τελικά άριστοι λιθοξόοι και ειδικοί στην αναστήλωση. Καμία πτυχή αυτού του προγράμματος, από το σχεδιασμό και τις τεχνικές λεπτομέρειες ως την καθημερινή οργάνωση και την πρακτική εφαρμογή, δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την αρχιτέκτονα μηχανικό κ. Κατερίνα Σκλήρη, επίσης από την Αρχαία Νεμέα. Εκείνη υπήρξε η ψυχή όλων των προσπαθειών μας. Αρκετοί μηχανικοί συνέβαλαν σημαντικά στο πρόγραμμα από τα αρχικά του στάδια, όπως ο Κώστας Ζάμπας και ο Νίκος Μακρής, που διεύθυναν το πρώτο μέρος της δεύτερης φάσης της αναστήλωσης (2004-2009), μέχρι την επιτυχή ολοκλήρωσή της με τον Κώστα Παπαντωνόπουλο. Και φυσικά η αναστήλωση έγινε πραγματικότητα μόνον χάρη στο όραμα και τις διαρκείς προσπάθειες για εξασφάλιση της χρηματοδότησης του προηγούμενου διευθυντή, του Stephen G. Miller.

 

 

Μπορείτε να εκτιμήσετε το συνολικό κόστος της αναστήλωσης; Ποιες ήταν οι πηγές της χρηματοδότησης;

 

Το συνολικό κόστος όλων των φάσεων της αναστήλωσης προσεγγίζει τα 3 εκατομμύρια ευρώ. Η χρηματοδότηση προήλθε σχεδόν αποκλειστικά από ιδιώτες χορηγούς, περιλαμβανομένων των μελών του Ιδρύματος Οφέλτης, του οποίου ο προηγούμενος πρόεδρος, κ. Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος υπήρξε και μεγάλος μεμονωμένος χορηγός. Λάβαμε επίσης εταιρικές χορηγίες από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, τον όμιλο «Τιτάν» και την εταιρεία Club Hotel Casino Λουτράκι μεταξύ άλλων. Το δεύτερο μέρος της Φάσης ΙΙ (επιστύλια) χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από έναν ανώνυμο χορηγό από τις Ηνωμένες Πολιτείες.  

 

 

 

Είναι δυνατόν να συνεχιστεί η αναστήλωση του ναού;

 

Η μελέτη για μια ακόμη φάση αναστήλωσης (Φάση ΙΙΙ) που θα περιλαμβάνει πέντε κίονες και τους δόμους για τα επιστύλιά τους κατά μήκος της βόρειας πλευράς του ναού είναι ήδη έτοιμη. Ωστόσο, δεν μπορεί να κατατεθεί στο Υπουργείο για άδεια μέχρι να συγκεντρωθεί το συνολικό ποσόν της χρηματοδότησης του προγράμματος.

 

 

Πιστεύετε ότι η αναστήλωση θα βοηθήσει στην αύξηση της επισκεψιμότητας του χώρου;

 

Ναι, νομίζω πράγματι ότι η αναστήλωση βοηθά να εξασφαλιστούν μεγαλύτερη δημοφιλία και περισσότεροι επισκέπτες για τη Νεμέα. Ίσως όμως είναι σημαντικότερο το γεγονός ότι η αναστήλωση έχει ήδη αυξήσει το ενδιαφέρον σε τοπικό και εθνικό επίπεδο δίνοντας ένα θετικό μήνυμα για την αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς.

 

 

 

Εκτός από το Πρόγραμμα Αναστήλωσης του Ναού, το Κέντρο Νεμέας του Πανεπιστημίου του Berkeleyέχει παράλληλα ανασκαφικές, ερευνητικές και διδακτικές δραστηριότητες στη θέση. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια για τη συνέχιση της έρευνας στην Αρχαία Νεμέα; 

 

Το Κέντρο Νεμέας μόλις ολοκλήρωσε μια τριετή ανασκαφική περίοδο που διερεύνησε την πρώιμη ιστορία και την προϊστορία της περιοχής του ιερού. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε αυτούς τους ερευνητικούς στόχους σε μελλοντικές ερευνητικές περιόδους. Στο μεταξύ, εργαζόμαστε συστηματικά για τη δημοσίευση της πρόσφατης ανασκαφής καθώς και του υλικού από τα τελευταία 30 χρόνια έρευνας στη Νεμέα. Σχεδιάζουμε επίσης ένα πρόγραμμα συντήρησης των καταλοίπων της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, ένα ακόμη για τους ιστάμενους κίονες του πρόναου του ναού του Δία και οργανώνουμε μια διαδραστική έκθεση του προγράμματος  αναστήλωσης του ναού που θα τοποθετηθεί στο χώρο αργότερα αυτή την Άνοιξη.

 

 

******

 

Η κ. Kim Shelton είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Berkeley στην Καλιφόρνια. Έχει πλούσιο ανασκαφικό, συγγραφικό και διδακτικό έργο και τα τελευταία χρόνια διευθύνει το Κέντρο Νεμέας για την Κλασική Αρχαιολογία του Πανεπιστημίου του Berkeley (Nemea Center for Classical Archaeology, University of California, Berkeley). Είναι από τις κορυφαίες διεθνώς ειδικούς στη μυκηναϊκή περίοδο και τα τελευταία χρόνια είναι υπεύθυνη για την ανασκαφή στη λεγόμενη Οικία Πέτσα στις Μυκήνες.

 

 

 

Αρχαιολογία & Ιστορία
14

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ψυχικά ασθενής στην αρχαία Αθήνα;

Πώς κατανοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες την ψυχική ασθένεια; Ήταν θεϊκή τιμωρία, παθολογία του σώματος ή ένα υπαρξιακό βάρος που αποτυπωνόταν στη λογοτεχνία και στο θέατρο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Γιώργο Καζαντζίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Λατινικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, για τον τρόπο με τον οποίο η αρχαιοελληνική κοινωνία εξηγούσε, απεικόνιζε και αντιμετώπιζε τις ψυχικές διαταραχές.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«Army of Lovers», όπως «Στρατός Εραστών»

Οθόνες / «Army of Lovers»: Μια ταινία για τα ζευγάρια εραστών του Ιερού Λόχου

Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος εξηγεί πώς αποφάσισε να θίξει ένα θέμα που για αιώνες θεωρείται ταμπού: τις ερωτικές σχέσεις μεταξύ αντρών στην Αρχαία Ελλάδα, ακόμη και στο πεδίο της μάχης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Μεταλλεία του Λαυρίου: Ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ιστορίας του Λεκανοπεδίου

Κάτω από την επιφάνεια της Λαυρεωτικής κρύβεται ένας λαβύρινθος από υπόγειες στοές και μυστικά που συνδέονται με τη δύναμη της αρχαίας Αθήνας. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον γεωλόγο Μάρκο Βαξεβανόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η Αθήνα της Μαρίας Κάλλας: Η πόλη που την πλήγωσε αλλά και τη διαμόρφωσε

Ιστορία μιας πόλης / Η Αθήνα της Κάλλας: Η πόλη που την πλήγωσε αλλά και τη διαμόρφωσε

Ποιος ήταν ο δεσμός της Μαρίας Κάλλας με την Αθήνα; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Βασίλη Λούρα, δημιουργό του ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Στα άδυτα του Γεντί Κουλέ με τα άνθη του κακού

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Είμαστε στον τάφο βρε παιδιά, θέλετε να μπούμε ακόμη βαθύτερα;»

Τον Οκτώβρη του 1933, ο αστυνομικός ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις», Ε. Θωμόπουλος, επισκέφθηκε τις φυλακές του Γεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη, περιηγήθηκε στο εσωτερικό τους και μίλησε με κατάδικους και μελλοθάνατους.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
ΔΟΥΝΕΙΚΑ

Ρεπορτάζ / Σκάνδαλο παιδεραστίας στα Δουνέικα: Το αποκρουστικό πρόσωπο της «αγίας» ελληνικής κοινωνίας

Η υπόθεση παιδεραστίας στα Δουνέικα, ένα χωριό 900 κατοίκων κοντά στην Αμαλιάδα, τη δεκαετία του ’80, φέρνει στο φως όχι μόνο τα φρικιαστικά εγκλήματα «ευυπόληπτων πολιτών», αλλά και τη συνωμοσία της σιωπής και την υποκρισία που επικρατεί σε κλειστές κοινωνίες.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΦΛΙΟΣ
Διάλογος Μηλίων-Αθηναίων: Μαθήματα εξωτερικής πολιτικής από το 416 π.Χ

Ιστορία μιας πόλης / Διάλογος Μηλίων-Αθηναίων: Μαθήματα εξωτερικής πολιτικής από το 416 π.Χ

Γιατί ο Διάλογος Μηλίων και Αθηναίων είναι τόσος σημαντικός για το έργο του Θουκυδίδη; Ποια ήταν η αθηναϊκή αντίληψη για τη δύναμη και τη δικαιοσύνη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Σπύρο Ράγκο, καθηγητή αρχαίας ελληνικής φιλολογίας και φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, για όσα αποκαλυπτικά μάς λέει ακόμα και σήμερα ο διάλογος.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η μοναχική διαδρομή του πρώτου Ευρωπαίου φιλέλληνα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο πρώτος Ευρωπαίος φιλέλληνας και η άγνωστη ιστορία του

Ο Γερμανός ιστορικός Μαρτίνος Κρούσιος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του 16ου αιώνα μελετώντας την Ελλάδα της οθωμανικής κατοχής –τη γλώσσα, τα έθιμα, τα ρούχα, τα τραγούδια– χωρίς να φύγει ποτέ από την πατρίδα του.
THE LIFO TEAM
Η Αθήνα της Πηνελόπης Δέλτα

Ιστορία μιας πόλης / Η Αθήνα της Πηνελόπης Δέλτα

Ποια είναι η σημασία του μυθιστορήματος «Οι Ρωμιοπούλες»; Με ποιο τρόπο αποτυπώθηκε η Αθήνα στη ζωή και το έργο της Πηνελόπης Δέλτα; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον ιστορικό Τάσο Σακελλαρόπουλο, υπεύθυνο των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, για τη σχέση της συγγραφέως με την πόλη που τη σημάδεψε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια επίσκεψη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932 / «Γέλια καμπάνιζαν σαν καγχασμοί του Σατανά!» / Φρίκη και ανθρώπινα ράκη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Γέλια καμπάνιζαν σαν καγχασμοί του Σατανά!»: Στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932

Τα dirty '30s & late '20s «ακολουθούν» τον δημοσιογράφο Χρήστο Εμ. Αγγελομάτη στο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης το 1932 και διασώζουν εικόνες αποτροπιασμού που δύσκολα περιγράφονται. Παρά «τις άναρθρες κραυγές» και «τα στριγκά ξεφωνητά» που άκουσε στην είσοδο, ο ρεπόρτερ πέρασε την πύλη. Τι αντίκρισε;
DIRTY '30S & LATE '20S
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιον θεωρούσαν «άσχημο» στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν και «άσχημα» αγαλματίδια στην αρχαία Αθήνα

Μικρά αγαλματίδια ή γλυπτά λατρευτικού ή θρησκευτικού συνήθως χαρακτήρα, που απεικονίζουν ανθρώπινες ή ζωικές μορφές: τα ειδώλια. Είναι όλα oμοιόμορφα ή υπάρχουν και ενδιαφέρουσες, συχνά αναπάντεχες, διαφοροποιήσεις; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Αναστασία Μεϊντάνη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η ιστορία του κούρου Αριστοδίκου που στάθηκε ορόσημο της ελληνικής τέχνης

Αρχαιολογία / Κούρος Αριστόδικος: Ένα άγαλμα ορόσημο στην αρχαία ελληνική Τέχνη

Το άγαλμα, λίγο μεγαλύτερο του φυσικού μεγέθους, έχει ύψος 1,95 μ., είναι σμιλεμένο σε παριανό μάρμαρο, χρονολογείται από τους μελετητές γύρω στα 510-500 π.Χ., αποτελεί το τελευταίο δείγμα της μεγάλης σειράς των αττικών κούρων και αποκαλύπτει ποιες ήταν οι ταφικές συνήθειες στην Αθήνα εκείνης της εποχής.
THE LIFO TEAM
Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής και πώς λειτουργούσαν;

Ιστορία μιας πόλης / Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής;

Πώς ήταν η καθημερινότητα στην Αθήνα της γερμανικής Κατοχής; Ποιες στρατηγικές ανέπτυξαν οι Αθηναίοι για να επιβιώσουν; Πώς και πού έβρισκαν τρόφιμα; Πώς επηρέασε η παρουσία των κατακτητών τις μετακινήσεις των κατοίκων της πόλης; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για την καθημερινή ζωή στην κατοχική Αθήνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Στην αρχαία Αθήνα, ο λαγός δεν ήταν μόνο θήραμα, αλλά και σύμβολο ερωτικής επιθυμίας και γονιμότητας, ενώ χρησιμοποιούνταν επίσης ως προσφορά στους θεούς. Ο Ξενοφών έγραψε για το κυνήγι του, ενώ εμφανίζεται συχνά στην τέχνη - στα αγγεία, στις παραστάσεις συμποσίων, ακόμη και σε ταφικά μνημεία. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Κάτια Μαργαρίτη ρίχνοντας φως στο παρελθόν ενός ζώου που είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι ίσως φανταζόμαστε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Γεννήθηκε σαν σήμερα  / Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Στις 15 Απριλίου 1489 γεννήθηκε ο αρχιτέκτονας που έφτιαξε από τριακόσια τριάντα έργα. Ανάμεσα σε αυτά, το Τέμενος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1550 -1557) και το Κουρσούμ Τζαμί ή Τζαμί του Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα, το μοναδικό του έργο που σώζεται στην Ελλάδα.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ

σχόλια

9 σχόλια
Να μιλάμε ναι..Σύμφωνα λοιπόν με την νέα ελληνική γραμματική ο "Δίας" είναι ισοσύλλαβο ουσιαστικό σε -ας και κλίνεται κατά το ταμίας, ήτοι ο Δίας, του Δία. Η γενική "του Διός" αντιστοιχεί στην ονομαστική "Ο Ζεύς"
Οποία οίησις, φιλτάτη! Αλλά και οποία επιπολαιότης! Προτείνω υμίν ενδελεχεστέραν μελέτην της γλώσσης, ήντινα γελοιοποιείτε δια της ημιμαθείας σας, διότι η ονομαστική του Διός είναι ο Ζεύς και ουχί ο Δίας, ως οι χαμερπείς δημοτικισταί διατείνονται! Αλλά τι δύναται να αναμείνη τις υπό νεάνιδος, ήτις αποπειράται να εναρμονίση ανεπιτυχέστατα το όνομα της γαμηθείσης υπό του Διός μητρός του Διονύσου με το εικονίδιον της αμερικανίδος αστέρος Ελισάβετ Ράπτου; "Αχταρμάδες" και "κουλουβάχατα" ως θα απέδιδον το "συνονθύλευμα" ή τον "τραγέλαφον" οι προδόται της γλώσσης, δουλοπρεπείς προσκυνηταί Οθομανών τε και Αράβων!
Φυσικα δεν ειναι αποριας αξιο το πως κατερρευσε ο ναος. Οπως και η συντριπτικη πλειοψηφια των αρχαιων μνημειων μας, καταστραφηκε απο φανατικους χριστιανους και παπαδες. Και "αγιους" της εκκλησιας που εδιναν σαφεις διαταγες γι αυτο. Ο εθνικος συγγραφεας Λιβανιος μας δινει ολες τις πληροφοριες για τις οργανωμενες καταστροφες, και νομιζω ειναι αυτος που εκλιπαρουσε τον αυτοκρατορα Θεοδόσιο (τον "μεγα" κατα την εκκλησια) να διαταξει να σταματησει η ολοκληρωτικη καταστροφη ναων, βιβλιοθηκων, σχολων και μνημειων.Πόσοι Ελληνες ξερουν γι αυτο το "αγιο" παρελθον της κατα τα άλλα φανατικα εθνικιστικης εκκλησιας??? Εγω μετα απο αυτα που διδαχθηκαμε στο σχολειο ειχα την εντυπωση οτι οι καταστροφες προκληθηκαν απο σεισμους και εγκαταλειψη. Αυτα ομως συνεβησαν σε πολυ μικρο ποσοστο. Τα ελληνικα μνημεια ξεθεμελιωθηκαν απο την επισημη εκκλησια. (Λεπτομερεια: τα σχολικα βιβλια ακομα και σημερα "εγκρινονται" απο την εκκλησια πριν κυκλοφορησουν)
ουφ ουφ ουφ αυτα που αναφερεις ως ενα ποσοστο μονο ειναι πραγματικά. Διαβασε λιγο προσεκτικα την διηγηση του Παυσανία που υπαρχει στην αρχή και γραφτηκε στο 1αι μχ σε καιρο που τους χριστιανους τους τρωγαν τα λιονταρια και θα δεις οτι ο ναος ηταν ηδη ασυντηρητος, χωρις σκεπη και χωρις το λατρευτικο αγαλμα.Η παλαια θρησκεια κατερευσε εκ των εσω ως ενα βαθμο, απλα οι παλιοι θεοι πεθαναν οι πιστοι αποχωρησαν και αλλοι (πιο μισαλοδοξοι ισως στην επισημη τους μορφη) πηραν τη θεση της.
Η κατεδάφιση των κιόνων και των τοίχων τους συγκεκριμένου ναού έγινε για την αφαίρεση του χαλκού και του μολυβιού που χείχε χρησιμοποιηθεί κατα την κατασκευή του για να δένει τα μέλη μεταξύ τους. Έχουν όντως γίνει πολλές ταρζανιές από την εκκλησία μετά την επικράτησή της [ας θυμηθούμε μόνο τον σάλο που είχε προκαλέσει το βίντεο στο μουσείο της Ακρόπολης] αλλά δεν χρειάζεται να βλέπουμε το χέρι της παντού.
Απίστευτη δουλειά! ΔΕν είχα ιδέα οτι η ανστήλωση συνεχιζόταν. Μακάρι να βρεθούν τα χρήματα για την ολοκληρωσή της - αλήθεια, δεν μπορεί να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ;
Συγχαρητήρια για το έργο σε όλους όσους δούλεψαν γι αυτό. Ελπίζω να συνεχιστεί η προσπάθεια και με άλλες αναστηλώσεις όπου αυτό είναι εφικτό. Σήμερα ειδικά, έχουμε ανάγκη από τέτοιες ευχάριστες ειδήσεις.