Ας μη μας λείψει η ποίηση: 3 ποιητικές συλλογές που αξίζουν

Ας μη μας λείψει η ποίηση: 3 ποιητικές συλλογές που αξίζουν Facebook Twitter
0

Με λυμένα σανδάλια ο ουρανός. Αν μη τι άλλο, ακόμα και σε αλλόκοτους και ζοφερούς καιρούς, η ποίηση επελαύνει. Οι ποιητές μάς προσφέρουν λυτρωτικές ανάσες, μας υπενθυμίζουν ότι υπάρχει πάντα μια άλλη, πλούσια και γόνιμη περιοχή της γλώσσας που μετατρέπει τις αναμνήσεις σε γεγονότα, και τα γεγονότα σε αναμνήσεις, που επιμηκύνει τα δευτερόλεπτα, που νοηματοδοτεί την ύπαρξη. Λαμπροί και ακάματοι, οι ποιητές μας ξέρουν ότι ποντάρουν στην πύκνωση του λόγου, στη «διάσταση της υπερβολής που λαμπρύνει την ύπαρξη», όπως επέμενε ο Νίκος Καρούζος στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Δύο ποιήτριες και ένας ποιητής, με πρόσφατα βιβλία τους, μας καλούν να στοχαστούμε ποικίλες όψεις της πραγματικότητας που ενίοτε τις αφήνουμε να περνάνε απαρατήρητες και, μαζί, να περιπλανηθούμε σε μύχια τοπία και να διασχίσουμε το αόρατο, όπως με ακαριαία δύναμη προτείνει, και προτάσσει, η Ζέφη Δαράκη (Αθήνα, 1939), να ανοίξουμε το πορτάκι του στήθους και να ανακαλύψουμε κρυμμένα γράμματα αγάπης, όπως θέλει η Έλσα Κορνέτη (Μόναχο, 1969), και να κάνουμε μακροβούτια στο μέλλον, όπως ο νησιώτης Ντίνος Σιώτης (Τήνος, 1944). Ναι, η ποίηση, στοχαζόμενη το παρελθόν, εξομολογείται το αναπόδεικτο και επιχειρεί εφορμήσεις στο μέλλον. Γράφει η Ζέφη Δαράκη στη συλλογή της Ο ύπνος είναι ρόδο (εκδ. Νεφέλη):

Ισορροπώ
στο άυπνο της οδύνης
Στα πόδια μου σέρνεται
με λυμένα σανδάλια ο ουρανός
διασχίζω το αόρατο
το παιδί που είναι
δαίμονας απόκρημνος
Αλλά τα κύματα του μεταθανάτιου χρόνου
με ξεσηκώνουν
να εξομολογηθώ το αναπόδεικτο

Πώς αφανίστηκα έτσι, στις ψηλαφήσεις
μιας κατακρημνισμένης φαντασίας
Βήματα φόβιζαν τις σκάλες
Σκάλες μου κλείνανε τα φώτα. Αιώνια απουσία
Γίγαντες σκιές στον τοίχο
σαν το βουβό παιχνίδι δύο χεριών

Πάντα κάτι μένει αναπόδεικτο...
Αφού αυτός ο περαστικός δεν ξέρει
τι θέλει να πει
ή ξ ε ρ ε μόνο τι ήθελε να πει.

2.

Γυάλινος παράφορος ιππότης. Η Έλσα Κορνέτη, ισορροπώντας δεξιοτεχνικά ανάμεσα στο πυκνό φιλοσοφικό δοκίμιο και στην έγερση της ποιητικής φαντασίας, συνθέτει πεζοτράγουδα που μας θυμίζουν την ύπαρξη του ζωγράφου Ρενέ Μαγκρίτ και του ποιητή Τζον Kιτς, της ποιήτριας Μαρίνας Τσβετάγιεβα που «αναρριχάται στον ουρανό με μια μπούκλα αγγέλου βρόχο στον λαιμό της», της φοβερής και τρομερής εικαστικού Μαρίνας Αμπράμοβιτς, του leader του υπερρεαλισμού Ανδρέα Μπρετόν, της Louise Bourgeois που τόσο τίμησε την τέχνη και τον άνθρωπο, και του λατρεμένου ήρωα όσων επιμένουν να συγκατοικούν με το όνειρο, του Δον Κιχώτη. Γράφει η Έλσα Κορνέτη στη νέα της ποιητική σύνθεση Αγγελόπτερα (εκδ. Μελάνι):

Το αποφάσισε
Σήμερα θα γίνει ελαφρύς
Θα βγάλει το σιδερένιο κοστούμι και τη χαλύβδινη γραβάτα
Θα πετάξει το γραφείο στο κενό από το παράθυρο του ορόφου
Θα φορέσει μόνο καθαρό και φίνο κρύσταλλο Βοημίας

Το αποφάσισε
Από σήμερα θα γίνει
Ένας γυάλινος παράφορος ιππότης
Από σήμερα θα γίνει ένας αλλοπαρμένος φούρναρης ιππότης
Κάθε χάραμα θα ζυμώνει τον κόσμο που επιθυμεί με άνθη λωτού κι Έπειτα θα γεμίζει τον ουρανό με αφράτα πολύχρωμα μπαλόνια Καρβέλια για να ταΐζει πλάνητες αγαθούς και ονειροπόλους.

3.

Η λεπίδα του χρόνου. Ο Ντίνος Σιώτης, ένας «οργανικός ποιητής της δράσης», όπως ο ίδιος θέλει εύστοχα να προσδιορίζεται, επιμένει ότι «μέσω της ποίησης ερμηνεύονται τα πάντα στη ζωή». Αντλώντας πολύχρωμη και πολυδιάστατη έμπνευση τόσο από την pop art όσο και από τους λαχανιασμένους θούριους των ποιητών της beat generation, ισορροπεί ανάμεσα σε μια στραφταλιστή ευφυΐα και σε μια διαρκή διερώτηση για το νόημα της ύπαρξης. Την ποιητική του συλλογή Μάρθα, Μάρθα (εκδ. Γαβριηλίδης) κοσμούν εξπρεσιονιστικά σχέδια του δασκάλου μας σε πολλές αναζητήσεις και εκλεκτού ζωγράφου Γιάννη Ψυχοπαίδη. Η πολλαπλή Μάρθα του Σιώτη είναι ένα πολυπρισματικό ανάγλυφο, μια διαθλαστική εγκατάσταση που δείχνει τις πολλές όψεις της σημερινής γυναίκας. Γράφει ο Ντίνος Σιώτης:

Ακόμα και τώρα μετά από τόσους
χωρισμούς η Μάρθα συμπεριφέρεται
εντελώς φυσιολογικά σκέφτεται να

εγκαταλείψει τη συζυγική εστία και
να φωλιάσει στο δικό μου σπίτι να το
κάνουμε κοινόβιο να το
επιπλώσουμε απ' το ΙΚΕΑ να γίνουμε
το αντίθετο των σνομπ να γίνουμε λίγο
βετζιτέριαν όπως λέμε στην Καλιφόρνια

να επαναπροωθήσουμε την αγάπη μας
και να την αναστήσουμε σε τόπους όπου
αντέχουν τα πουλιά του έρωτα σε έναν

Αμαζόνιο αλληλοκατανόησης όχι με
παλιομοδίτικο ρυθμό αλλά με μεταφορά
συντελεστού ισορροπίας και αρμονίας.
Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Μανώλης Πιμπλής και η Σταυρούλα Παπασπύρου μιλούν για την αγαπημένη εκπομπή των booklovers

Οθόνες / «Βιβλιοβούλιο»: Μια διόλου σοβαροφανής τηλεοπτική εκπομπή για το βιβλίο

Ο Μανώλης Πιμπλής και η Σταυρούλα Παπασπύρου ήταν κάποτε «ανταγωνιστές». Και πια κάνουν μαζί την αγαπημένη εκπομπή των βιβλιόφιλων, τη μοναδική που υπάρχει για το βιβλίο στην ελληνική τηλεόραση, που επικεντρώνεται στη σύγχρονη εκδοτική παραγωγή και έχει καταφέρει να είναι ευχάριστη και ενημερωτική.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θανάσης Καστανιώτης: «Αν έκανα ένα δείπνο για συγγραφείς, δίπλα στον Χέμινγουεϊ θα έβαζα τη Ζυράννα Ζατέλη»

The Book Lovers / Θανάσης Καστανιώτης: «Αν έκανα ένα δείπνο για συγγραφείς, δίπλα στον Χέμινγουεϊ θα έβαζα τη Ζυράννα Ζατέλη»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον εκδότη Θανάση Καστανιώτη για την μεγάλη διαδρομή των εκδόσεών του και τη δική του, προσωπική και ιδιοσυγκρασιακή σχέση με τα βιβλία και την ανάγνωση.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Τελικά, είναι ο Τομ Ρίπλεϊ γκέι; 

Βιβλίο / Τελικά, είναι γκέι ο Τομ Ρίπλεϊ;

Το ερώτημα έχει τη σημασία του. Η δολοφονία του Ντίκι Γκρίνλιφ από τον Ρίπλεϊ, η πιο συγκλονιστική από τις πολλές δολοφονίες που διαπράττει σε βάθος χρόνου ο χαρακτήρας, είναι και η πιο περίπλοκη επειδή είναι συνυφασμένη με τη σεξουαλικότητά του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Ο Δον Κιχώτης» του Θερβάντες: Ο θρίαμβος της λογοτεχνίας και της ανιδιοτελούς φιλίας

Σαν Σήμερα / «Ο Δον Κιχώτης» του Θερβάντες: Ο θρίαμβος της λογοτεχνίας και της ανιδιοτελούς φιλίας

Η ιστορία ενός αλλοπαρμένου αγρότη που υπερασπίζεται υψηλά ιδανικά είναι το πιο γνωστό έργο του σπουδαιότερου Ισπανού συγγραφέα, που πέθανε σαν σήμερα το 1616.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Γουσταύος Κλάους στη χώρα του κρασιού: Μια γοητευτική βιογραφία του Βαυαρού εμπόρου

Βιβλίο / Γουσταύος Κλάους: Το γοητευτικό στόρι του ανθρώπου που έβαλε την Ελλάδα στον παγκόσμιο οινικό χάρτη

Το βιβλίο «Γκούτλαντ, ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού» του Νίκου Μπακουνάκη είναι μια θαυμάσια μυθιστορηματική αφήγηση της ιστορίας του Βαυαρού εμπόρου που ήρθε στην Πάτρα στα μέσα του 19ου αιώνα και δημιούργησε την Οινοποιία Αχαΐα.
M. HULOT
Η (μεγάλη) επιστροφή στην Ιαπωνική λογοτεχνία

Βιβλίο / Η (μεγάλη) επιστροφή στην ιαπωνική λογοτεχνία

Πληθαίνουν οι κυκλοφορίες των ιαπωνικών έργων στα ελληνικά, με μεγάλο μέρος της πρόσφατης σχετικής βιβλιοπαραγωγής, π.χ. των εκδόσεων Άγρα, να καλύπτεται από ξεχωριστούς τίτλους μιας γραφής που διακρίνεται για την απλότητα, τη φαντασία και την εμμονική πίστη στην ομορφιά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κλαούδια Πινιέιρο: «Είμαι γυναίκα, συγγραφέας, μητέρα, ειλικρινής, κουρελιασμένη»

Βιβλίο / Κλαούδια Πινιέιρο: «Είμαι γυναίκα, συγγραφέας, μητέρα, ειλικρινής, κουρελιασμένη»

Παρόλο που οι κριτικοί και οι βιβλιοπώλες κατατάσσουν τα βιβλία της στην αστυνομική λογοτεχνία, η συγγραφέας που τα τελευταία χρόνια έχουν λατρέψει οι Έλληνες αναγνώστες, μια σπουδαία φωνή της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας και του φεμινισμού, μοιάζει να ασφυκτιά σε τέτοια στενά πλαίσια.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΛΟΣ
Κωστής Γκιμοσούλης: «Δυο μήνες στην αποθήκη»

Το πίσω ράφι / «Δυο μήνες στην αποθήκη»: Οι ατέλειωτες νύχτες στο νοσοκομείο που άλλαξαν έναν συγγραφέα

Ο Κωστής Γκιμοσούλης έφυγε πρόωρα από τη ζωή. Με τους όρους της ιατρικής, ο εκπρόσωπος της «γενιάς του '80» είχε χτυπηθεί από μηνιγγίτιδα. Με τους δικούς του όρους, όμως, εκείνο που τον καθήλωσε και πήγε να τον τρελάνει ήταν ο διχασμός του ανάμεσα σε δύο αγάπες.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Έτσι μας πέταξαν μέσα στην Ιστορία

Βιβλίο / Το φιλόδοξο λογοτεχνικό ντεμπούτο του Κώστα Καλτσά είναι μια οικογενειακή σάγκα με απρόβλεπτες διαδρομές

«Νικήτρια Σκόνη»: Μια αξιοδιάβαστη αφήγηση της μεγάλης Ιστορίας του 20ού και του 21ου αιώνα στην Ελλάδα, από τα Δεκεμβριανά του 1944 έως το 2015.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Γκρέγκορ φον Ρετσόρι: Αποχαιρετώντας μια Ευρώπη που χάνεται

Βιβλίο / Γκρέγκορ φον Ρετσόρι: Αποχαιρετώντας μια Ευρώπη που χάνεται

Ένας από τους τελευταίους κοσμοπολίτες καλλιτέχνες και συγγραφείς αυτοβιογραφείται στο αριστουργηματικό, σύμφωνα με κριτικούς και συγγραφείς όπως ο Τζον Μπάνβιλ, βιβλίο του «Τα περσινά χιόνια», θέτοντας ερωτήματα για τον παλιό, σχεδόν μυθικό κόσμο της Ευρώπης που έχει χαθεί για πάντα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
CARRIE

Βιβλίο / H Carrie στα 50: Το φοβερό λογοτεχνικό ντεμπούτο του Στίβεν Κινγκ που παραλίγο να καταλήξει στα σκουπίδια

Πάνω από 60 μυθιστορήματα που έχουν πουλήσει περισσότερα από 350 εκατομμύρια αντίτυπα μετράει σήμερα ο «βασιλιάς του τρόμου», όλα όμως ξεκίνησαν πριν από μισό αιώνα με την πρώτη περίοδο μιας ντροπαλής και περιθωριοποιημένης μαθήτριας γυμνασίου.
THE LIFO TEAM
Οι «Αρχάριοι» του Ρέιμοντ Κάρβερ, ήρωες τσακισμένοι από το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου

Το πίσω ράφι / Οι «Αρχάριοι» του Ρέιμοντ Κάρβερ, ήρωες τσακισμένοι από το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου

Γεννημένος στο Όρεγκον τα χρόνια που ακολούθησαν την οικονομική κρίση του '29, γιος μιας σερβιτόρας κι ενός εργάτη σε εργοστάσιο ξυλείας, ο κορυφαίος εκπρόσωπος του «βρόμικου ρεαλισμού» βίωσε στο πετσί του την αθλιότητα, τις δυσκολίες και την αποξένωση που αποτύπωσε στο έργο του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μιχάλης Μακρόπουλος: «Ζούμε σε μια εποχή βαθιάς μοναξιάς, μέσα σε μια θάλασσα διαδικτυακών “φίλων”».

Βιβλίο / Μιχάλης Μακρόπουλος: «Ζούμε στη βαθιά μοναξιά των διαδικτυακών μας “φίλων”»

Ο συγγραφέας και μεταφραστής μιλά για τη δύναμη της λογοτεχνίας, για τα βιβλία που διαβάζει και απέχουν απ’ όσα σήμερα «συζητιούνται», για τη ζωή στην επαρχία αλλά και για το πόσο τον ενοχλεί η «αυτοπροσωπολατρία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ