Το αφόρητο βάρος των επιλογών μας

Το αφόρητο βάρος των επιλογών μας Facebook Twitter
0
Πόσο σου στοίχισε η Κυριακή της 4ης Οκτωβρίου του 2009;

Δεν μου στοίχισε η ίδια η μέρα. Μάλιστα, είχε μια θεατρικότητα σχεδόν απελευθερωτική - ήταν η τελευταία παράσταση. Και, για όποιον έβλεπε, ήταν κι ένα κλείσιμο του ματιού για το τέλος που ερχόταν. Πώς κάποιοι συγγενείς που περιμένουν το μοιραίο βγαίνουν για το τελευταίο γλέντι (στο στυλ: θα το ’θελε κι ο μακαρίτης κ.λπ.); Κάτι τέτοιο.

Αν ήταν να την περιγράψεις με μια πρόταση, ποια θα ήταν αυτή;

Η μέρα που τέλειωσε οριστικά η αφόρητα ξεχειλωμένη, σχοινοτενής, παρωχημένη αφήγηση της «μεταπολίτευσης». Ο συγγραφέας έπρεπε να ’χει παραδώσει δεκαπέντε χρόνια πριν. Θα γινόταν και καλύτερη επιμέλεια.

Με ποιο κριτήριο διάλεξες τους χαρακτήρες σου;

Τον Βασίλη δεν τον διάλεξα, τον γνώρισα και τον προσκάλεσα. Είναι ένα 19χρονο παιδί που μιλάει με πέντε λέξεις, αλλά μέσα στην ψυχή του γίνεται πανδαιμόνιο, μια συνθήκη εξαιρετικά ερεθιστική για μένα. Μαζί με τη συγγραφική πρόθεση «καμιά σκηνή να μην είναι για εκείνον που είναι η σκηνή». Όσο για τον μεσήλικα Πέτρο, ήθελα να είναι ένας άνθρωπος που έζησε τη μεταπολίτευση σαν αυτόπτης μάρτυς από απόσταση. Έβλεπε, αλλά δεν μιλούσε. Εκείνο, όμως, που τον έχει τσακίσει είναι η καθημερινότητα και το αφόρητο βάρος της. Αυτοί οι δυο τυχαίνει να έχουν έναν κοινό πόνο. Και θα κάνουν κάτι παράξενο για Έλληνες. Θα συνεργαστούν, έστω και ψυχικά.

Είσαι πιο κοντά στον 19χρονο ή στον δημοσιογράφο;

Ηλικιακά, φυσικά, είμαι πιο κοντά στον δημοσιογράφο. Η ψύχη μου, όμως, είναι και θα είναι κοντά στον πιτσιρικά. Απ’ όσους ήρωες έχω «γράψει», είναι εκείνος που έχω αγαπήσει πιο πολύ έως τώρα.

Μήπως χαϊδεύεις τ’ αυτιά και των δυο, με την έννοια ότι τους παρουσιάζεις ως «θύματα» της κοινωνίας;

Μα, κανένας δεν είναι θύμα. Ούτε ο πιτσιρικάς είναι θύμα μιας κοινωνίας την όποια έχει γραμμένη, μια και βλέπει τα πράγματα μέσα από ένα άλλο πρίσμα, ούτε ο δημοσιογράφος έχει καθαρή τη φωλιά του, μια και τόσα χρόνια ουσιαστικά λειτουργούσε ως «παθητικός καπνιστής» των αναθυμιάσεων. Εάν είναι θύματα κάποιων πραγμάτων, μιλάμε για δυνάμεις πιο σκληρές από την κοινωνική συγκυρία. Στους εκάστοτε ρόλους που αναλαμβάνουμε στη ζωή υπάρχουν πράγματα πολύ χειρότερα από την κοινωνική συγκυρία. Συνήθως, μάλιστα, δεν «παίζουμε» εμείς τους ρόλους που αποδεχτήκαμε, ενδυθήκαμε ή δημιουργήσαμε. Οι ρόλοι είναι που μας παίζουν: το «παιδί», ο «ενήλικας», ο «άντρας», ο «επαγγελματίας», ο «πατέρας». Κι εκεί διαχέονται οι ματαιώσεις, οι ελλείψεις. Συνήθως, εκείνο που βλέπουν οι άλλοι είναι το σημείο στίξης μας, η μύτη ενός παγόβουνου, μια τεράστια επιθυμία της οποίας φαίνεται μόνο η άκρη.

Εσύ νιώθεις καθόλου «θύμα» της όλης κατάστασης εξαιτίας της κρίσης;

Όχι. Από την πρώτη στιγμή που έχασα τη δουλειά μου δεν ένιωσα οργή ούτε εναντίον κάποιου ούτε εναντίον του συγκροτήματος που με απέλυσε μετά από επτά-οκτώ χρόνια συνεργασίας. Η εταιρεία, λογιστικά, τη δουλειά της έκανε. Το ζήτημα για μένα είναι στην πράξη, το τι κάνει ο καθένας από δω και πέρα. Δεν είναι λύση τα φλασμπάκ. Η ιστορία δεν σέρνεται, κάνει άλματα. Μ’ ενδιαφέρει το τώρα και το αύριο. Κι αυτά θέλουν πράξη και δράση, όχι πένθος και ιστορικές ανάδρομες. Η κρίση, οικονομικά, με έστειλε είκοσι χρόνια πίσω. Ζω σχεδόν φοιτητικά, αλλά με το μυαλό που έχω τώρα, μια συνθήκη που ίσως έχει και τα καλά της. Τελικά, αν δεν αρνηθείς την ασφάλειά σου, δεν θα βρεις την ευτυχία σου.

Ποιες οι ευθύνες του πιτσιρικά και ποιες του δημοσιογράφου;

Η μόνη ευθύνη που έχει ένας άνθρωπος είναι να δώσει κάτι πίσω στο δώρο της ζωής που του χαρίστηκε. Είναι σαν την αναπνοή. Η εισπνοή είναι η ευκαιρία, το προνόμιο, η πρόσληψη του κόσμου. Με την εκπνοή δίνεις κάτι πίσω, τοποθετείσαι εντός του. Η ποιότητα της αναπνοής σου αντανακλά και την ευθύνη σου. Εκεί όπου ζουν και αναπνέουν οι δύο ήρωες βρίσκεται λοιπόν και η απάντηση.

Οι 14 ώρες κατά τις οποίες διαδραματίζεται το μυθιστόρημα είναι περισσότερο περιοριστικές ή απελευθερωτικές;

Συγγραφικά απελευθερωτικές. Προσωπικά, μου άρεσε πάντα ο περιορισμός στην τέχνη.

Θα έβαζες την ταμπέλα του «πολιτικού βιβλίου» στην «Κυριακή;»

Στην Κυριακή πολιτική υπάρχει, άλλα όχι σε πρώτο πλάνο. Στο προσκήνιο βρίσκονται τα πρόσωπα, οι χαρακτήρες. Εκείνοι οδηγούν τα πράγματα. Γύρω τους, φυσικά, τρέχουν εξελίξεις που επηρέασαν και θα επηρεάζουν τις ζωές όλων μας. Όμως, εκείνο που με ενδιαφέρει στο συγκεκριμένο βιβλίο είναι η ιστορία δυο ανθρώπων που εμπλέκονται σε κάτι που φαινομενικά τους ξεπέρνα. Όσο για τα αποτελέσματα της πραγματικής Κυριακής, όντως είναι σήμερα πολύ εμφανή. Όταν άρχισα να το γράφω, στις 7 Οκτωβρίου, αισθανόμουν πως εκείνες οι εκλογές άνοιγαν κάτι κι έκλειναν κάτι άλλο. Αν το φωτίσεις από μια πλευρά, ολόκληρο το βιβλίο είναι μια αλληγορία του Δανεισμού.

Την επόμενη Κυριακή θα πας να ψηφίσεις;

Φυσικά. Τι, όμως, δεν ξέρω.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Nανά Δαρειώτη: «Ε. Ζολά, Κ. Μπλίξεν και Ε. Βουτσινά - Οι συγγραφείς που θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

The Book Lovers / «Ο Ζολά, η Μπλίξεν και η Βουτσινά θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την δημοσιογράφο γεύσης Νανά Δαρειώτη για όλα εκείνα τα βιβλία που την διαμόρφωσαν αλλά και για τα αστυνομικά μυθιστορήματα που την ξαναέβαλαν στον κόσμο της ανάγνωσης μετά από μια βασανιστική περίοδο long covid που πέρασε τελευταία.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ