Πόνηµα. Ποίηση. Περιοδικό.

Πόνηµα. Ποίηση. Περιοδικό. Facebook Twitter
Επεξεργασία: Ατελιέ/ LIFO
0

1.

Άλµπα. Το όνοµα της Σκωτίας. Αλλά και µιας πόλης στο Πιεµόντε της Ιταλίας, όπου διεξήχθη το Πρώτο Παγκόσµιο Συνέδριο Πρωτοποριακών Καλλιτεχνών. Μια αρχικά κρυφή στιγµή στην ιστορία του 20ού αιώνα που έµελλε αργότερα να συζητηθεί ευρέως. Προσηλωµένοι στην αναζήτηση και στην προσπάθεια για ένα µελλοντικό στυλ ζωής, συναντιούνται τον Σεπτέµβριο του 1956 οι λετριστές µε άλλες πρωτοποριακές οµάδες από οκτώ χώρες και θέτουν τις βάσεις µιας ενιαίας επαναστατικής οργάνωσης. Το Συνέδριο έγινε στην Άλµπα µετά από πρόσκληση των Άσγκερ Γιορν και Τζουζέπε Πίνοτ-Γκαλίτσο (από το Διεθνές Κίνηµα για ένα Φαντασιακό Μπαουχάους) και είχε ως αποτέλεσµα, έπειτα από διεργασίες και ανακατατάξεις, τη συγκρότηση, έναν περίπου χρόνο αργότερα, της Καταστασιακής Διεθνούς. Και τώρα η Άλµπα (εκδ. Εκάτη) από τον ανήσυχο Θωµά Τσαλαπάτη (Αθήνα, 1984). Μια σύνθεση µε φιλοσοφικά ερείσµατα, αποφθεγµατικό ύφος, µεταλλική ακρίβεια. «Άλµπα» σηµαίνει επίσης λευκή αλλά αποτελεί κι ένα είδος ποίησης για τους εραστές που σµίγουν και χωρίζουν. Ο Τσαλαπάτης µιλάει για όλα αυτά εδώ, για τη συνάντηση και τον χωρισµό, για την πραγµάτωση και την απώλεια. Θυµίζοντας πότε τον Χουάν Ρούλφο και το µαγικό µυθιστόρηµα του χαµού και του πένθους, το Πέδρο Πάραµο (µτφρ. Έφη Γιαννοπούλου, εκδ. Πατάκη) και πότε έναν Βλαδίµηρο Μαγιακόφσκι που έχει διαβάσει τη Μεγάλη Λογική του Εγέλου, ο Τσαλαπάτης περνάει αλώβητος από διακεκαυµένες ζώνες και ναρκοθετηµένες περιοχές. Όσο αλώβητος, δηλαδή, µπορεί να είναι ο κατεξοχήν λαβωµένος άνθρωπος: ο ποιητής. Γράφει, µελωδεί, αποφαίνεται ο Τσαλαπάτης: «Και κράτα όσο µπορείς σιωπηλό το λαθραίο σύννεφο που κρύβεις στις τσέπες σου». Και: «Μην πετάς λοιπόν πέτρες στον ουρανό. Ίσως αργότερα τις δεις να βγαίνουν µε ταχύτητα µέσα απ' τη γη». Και: «Τώρα η σιωπή περπατά µε σιδερένια τακούνια και συ βρίσκεσαι έξω από το νεκροταφείο της πόλης». Τέλος, απηχώντας τη Γιόκο Όνο την εποχή του «Fluxus (draw a map to get lost)», γράφει: «Παραµέρισε πυξίδες και χάρτες. Εδώ θα βρεις τη διαδροµή σου µοναχά σαν κλείσεις τα µάτια».


2.

Άδολο άσπρο. Τρία θαυµάσια άσπρα εξώφυλλα. Λιτό λευκό λάµπει. Λυτρώνει. Μες στον ζόφο των ηµερών και των νυχτών, η σοβαρότητα είναι θάλπος και θέλξη, είναι αντίσταση στην κατρακύλα, είναι οξυγόνο αντιδιαστολής, όπως έλεγε για την ποίηση ο Νίκος Καρούζος. Επιχειρούµε τη διαστολή του χρόνου, το άνοιγµα στο άχρονο, όταν µας στριµώχνουν από παντού. Παίρνουµε βαθιές ανάσες καταβυθιζόµενοι στην πολύτιµη ποιότητα. Πάντα ο Παναγιώτης Κονδύλης (1943-1998) απλόχερα κερνάει σοφία, σε όλη του τη ζωή δεν έκανε τίποτε άλλο, από τις πρώτες του δοκιµές στις τόσο φροντισµένες και πρωτοποριακές εκδόσεις Κάλβος, τότε που µετέφραζε και προλόγιζε, µε ήδη ώριµο τρόπο, Νικολό Μακιαβέλι, έως το τέλος της τόσο γόνιµης παραγωγικής του δραστηριότητας. Στις 640 σελίδες του τόµου Συντηρητισµός – Ιστορικό Περιεχόµενο και Παρακµή (µτφρ. Λευτέρης Αναγνώστου, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης), ο στιβαρός στοχαστής διατρέχει διεξοδικά την τάση και στάση του συντηρητισµού που τον νοεί ως µια συνολική ιδεολογική και κοινωνικοπολιτική αντίδραση των ανώτερων στρωµάτων της προνεωτερικής κοινωνίας ενάντια στη διάλυσή της. Ουσιαστικά, η µελέτη αυτή συνιστά µια συνθετική παρουσίαση των ταραχών και αναστατώσεων, καθώς και της ιδεολογικής τους έκφρασης, που σηµάδεψαν τους νεότερους χρόνους, από την απαρχή τους έως τον 20ό αιώνα. Πολλές παρεξηγήσεις και προκαταλήψεις σκορπίζονται και αναιρούνται από την αδυσώπητα εύστοχη πένα του Κονδύλη. Συµπεραίνει ο στοχαστής, και ιστορικός των ιδεών: «Ο συντηρητισµός, ως συγκεκριµένο ιστορικό φαινόµενο, συνοδευόµενο από µια ιδεολογία µε σαφές περίγραµµα, έχει προ πολλού πεθάνει και ενταφιασθεί. Δεν έχει νόηµα να αποκαλούµε "συντηρητικά" oποιαδήποτε σύγχρονα δυτικά πολιτικά προγράµµατα, κόµµατα ή κυβερνήσεις που έχουν αφοσιωθεί στην τεχνική πρόοδο, στην κοινωνική κινητικότητα και κατά συνέπεια στη σύγχρονη αρχή ότι ο κόσµος είναι κατασκευάσιµος, οπότε, παρ' όλη την παραδοσιακή-ηθικίζουσα ρητορική, προωθούν µια εξέλιξη η οποία δροµολόγησε απρόβλεπτες ακόµη µεταβολές στην ιστορία του ανθρώπου και ίσως δεν θα σεβαστεί ούτε τη βιολογική ουσία του ανθρώπινου είδους».


3.

Λευκή λάµψη. Της ποιήσεως το φέγγος είναι λευκό, µια λάµψη που απλώνεται από τις κατακόµβες στα ουράνια, από τον βυθό του βιώµατος στο βάθος του ουρανού. Με επίµονα άσπρο εξώφυλλο, κοσµηµένο µε τους «Αθλητές» του Καζιµίρ Μάλεβιτς, κυκλοφορεί το 15ο τεύχος της «Ποιητικής» (εκδ. Πατάκη), µε πλούσια και εκλεκτή ύλη, όπως πάντα. Θυµίζω ότι από εξαµηνιαία η «Ποιητική» έγινε τετραµηνιαία και ότι τον επίµονο κηπουρό των λογοτεχνικών λειµώνων, και διευθυντή του εντύπου, Χάρη Βλαβιανό συνοδεύει µια dream team πεπαιδευµένων και ισχυρών ποιητών (Γιάννης Δούκας, Δηµήτρης Ελευθεράκης, Γιώργος Λαµπράκος, Μαρία Τοπάλη, Χρήστος Χρυσόπουλος). Στο παρόν τεύχος µάς συνεπαίρνουν τα ποιήµατα της υπέροχης Ζέφης Δαράκη, του Paul Celan, σε λαμπρή µετάφραση του Νίκου Ερηνάκη, η ενότητα «Γυναίκες» του πολυµήχανου Γιώργου Βέλτσου και ένα συµπαγές αφιέρωµα στις σχέσεις της ποίησης µε τη φιλοσοφία, περίοπτη θέση στο οποίο κατέχει το πόνηµα της Ingeborg Bachmann Το Συγγραφικό Εγώ, µεταφρασµένο δεξιοτεχνικά από τον Βασίλη Τσαλή, τον δεινό µεταφραστή του Thomas Bernhard.

Τα βιβλία της εικόνας:

1. Παναγιώτης Κονδύλης, Συντηρητισµός - Ιστορικό Περιεχόµενο και Παρακµή, Μτφρ.: Λευτέρης Αναγνώστου, Πανεπιστηµιακές, Εκδόσεις Κρήτης, Σελίδες: 640

2. Συλλογικό, Ποιητική, Εκδόσεις Πατάκη, Σελίδες: 296

3. Θωµάς Τσαλαπάτης, Άλµπα, Εκδόσεις Εκάτη, Σελίδες: 46

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Nανά Δαρειώτη: «Ε. Ζολά, Κ. Μπλίξεν και Ε. Βουτσινά - Οι συγγραφείς που θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

The Book Lovers / «Ο Ζολά, η Μπλίξεν και η Βουτσινά θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την δημοσιογράφο γεύσης Νανά Δαρειώτη για όλα εκείνα τα βιβλία που την διαμόρφωσαν αλλά και για τα αστυνομικά μυθιστορήματα που την ξαναέβαλαν στον κόσμο της ανάγνωσης μετά από μια βασανιστική περίοδο long covid που πέρασε τελευταία.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ