Πόνηµα. Ποίηση. Περιοδικό.

Πόνηµα. Ποίηση. Περιοδικό. Facebook Twitter
Επεξεργασία: Ατελιέ/ LIFO
0

1.

Άλµπα. Το όνοµα της Σκωτίας. Αλλά και µιας πόλης στο Πιεµόντε της Ιταλίας, όπου διεξήχθη το Πρώτο Παγκόσµιο Συνέδριο Πρωτοποριακών Καλλιτεχνών. Μια αρχικά κρυφή στιγµή στην ιστορία του 20ού αιώνα που έµελλε αργότερα να συζητηθεί ευρέως. Προσηλωµένοι στην αναζήτηση και στην προσπάθεια για ένα µελλοντικό στυλ ζωής, συναντιούνται τον Σεπτέµβριο του 1956 οι λετριστές µε άλλες πρωτοποριακές οµάδες από οκτώ χώρες και θέτουν τις βάσεις µιας ενιαίας επαναστατικής οργάνωσης. Το Συνέδριο έγινε στην Άλµπα µετά από πρόσκληση των Άσγκερ Γιορν και Τζουζέπε Πίνοτ-Γκαλίτσο (από το Διεθνές Κίνηµα για ένα Φαντασιακό Μπαουχάους) και είχε ως αποτέλεσµα, έπειτα από διεργασίες και ανακατατάξεις, τη συγκρότηση, έναν περίπου χρόνο αργότερα, της Καταστασιακής Διεθνούς. Και τώρα η Άλµπα (εκδ. Εκάτη) από τον ανήσυχο Θωµά Τσαλαπάτη (Αθήνα, 1984). Μια σύνθεση µε φιλοσοφικά ερείσµατα, αποφθεγµατικό ύφος, µεταλλική ακρίβεια. «Άλµπα» σηµαίνει επίσης λευκή αλλά αποτελεί κι ένα είδος ποίησης για τους εραστές που σµίγουν και χωρίζουν. Ο Τσαλαπάτης µιλάει για όλα αυτά εδώ, για τη συνάντηση και τον χωρισµό, για την πραγµάτωση και την απώλεια. Θυµίζοντας πότε τον Χουάν Ρούλφο και το µαγικό µυθιστόρηµα του χαµού και του πένθους, το Πέδρο Πάραµο (µτφρ. Έφη Γιαννοπούλου, εκδ. Πατάκη) και πότε έναν Βλαδίµηρο Μαγιακόφσκι που έχει διαβάσει τη Μεγάλη Λογική του Εγέλου, ο Τσαλαπάτης περνάει αλώβητος από διακεκαυµένες ζώνες και ναρκοθετηµένες περιοχές. Όσο αλώβητος, δηλαδή, µπορεί να είναι ο κατεξοχήν λαβωµένος άνθρωπος: ο ποιητής. Γράφει, µελωδεί, αποφαίνεται ο Τσαλαπάτης: «Και κράτα όσο µπορείς σιωπηλό το λαθραίο σύννεφο που κρύβεις στις τσέπες σου». Και: «Μην πετάς λοιπόν πέτρες στον ουρανό. Ίσως αργότερα τις δεις να βγαίνουν µε ταχύτητα µέσα απ' τη γη». Και: «Τώρα η σιωπή περπατά µε σιδερένια τακούνια και συ βρίσκεσαι έξω από το νεκροταφείο της πόλης». Τέλος, απηχώντας τη Γιόκο Όνο την εποχή του «Fluxus (draw a map to get lost)», γράφει: «Παραµέρισε πυξίδες και χάρτες. Εδώ θα βρεις τη διαδροµή σου µοναχά σαν κλείσεις τα µάτια».


2.

Άδολο άσπρο. Τρία θαυµάσια άσπρα εξώφυλλα. Λιτό λευκό λάµπει. Λυτρώνει. Μες στον ζόφο των ηµερών και των νυχτών, η σοβαρότητα είναι θάλπος και θέλξη, είναι αντίσταση στην κατρακύλα, είναι οξυγόνο αντιδιαστολής, όπως έλεγε για την ποίηση ο Νίκος Καρούζος. Επιχειρούµε τη διαστολή του χρόνου, το άνοιγµα στο άχρονο, όταν µας στριµώχνουν από παντού. Παίρνουµε βαθιές ανάσες καταβυθιζόµενοι στην πολύτιµη ποιότητα. Πάντα ο Παναγιώτης Κονδύλης (1943-1998) απλόχερα κερνάει σοφία, σε όλη του τη ζωή δεν έκανε τίποτε άλλο, από τις πρώτες του δοκιµές στις τόσο φροντισµένες και πρωτοποριακές εκδόσεις Κάλβος, τότε που µετέφραζε και προλόγιζε, µε ήδη ώριµο τρόπο, Νικολό Μακιαβέλι, έως το τέλος της τόσο γόνιµης παραγωγικής του δραστηριότητας. Στις 640 σελίδες του τόµου Συντηρητισµός – Ιστορικό Περιεχόµενο και Παρακµή (µτφρ. Λευτέρης Αναγνώστου, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης), ο στιβαρός στοχαστής διατρέχει διεξοδικά την τάση και στάση του συντηρητισµού που τον νοεί ως µια συνολική ιδεολογική και κοινωνικοπολιτική αντίδραση των ανώτερων στρωµάτων της προνεωτερικής κοινωνίας ενάντια στη διάλυσή της. Ουσιαστικά, η µελέτη αυτή συνιστά µια συνθετική παρουσίαση των ταραχών και αναστατώσεων, καθώς και της ιδεολογικής τους έκφρασης, που σηµάδεψαν τους νεότερους χρόνους, από την απαρχή τους έως τον 20ό αιώνα. Πολλές παρεξηγήσεις και προκαταλήψεις σκορπίζονται και αναιρούνται από την αδυσώπητα εύστοχη πένα του Κονδύλη. Συµπεραίνει ο στοχαστής, και ιστορικός των ιδεών: «Ο συντηρητισµός, ως συγκεκριµένο ιστορικό φαινόµενο, συνοδευόµενο από µια ιδεολογία µε σαφές περίγραµµα, έχει προ πολλού πεθάνει και ενταφιασθεί. Δεν έχει νόηµα να αποκαλούµε "συντηρητικά" oποιαδήποτε σύγχρονα δυτικά πολιτικά προγράµµατα, κόµµατα ή κυβερνήσεις που έχουν αφοσιωθεί στην τεχνική πρόοδο, στην κοινωνική κινητικότητα και κατά συνέπεια στη σύγχρονη αρχή ότι ο κόσµος είναι κατασκευάσιµος, οπότε, παρ' όλη την παραδοσιακή-ηθικίζουσα ρητορική, προωθούν µια εξέλιξη η οποία δροµολόγησε απρόβλεπτες ακόµη µεταβολές στην ιστορία του ανθρώπου και ίσως δεν θα σεβαστεί ούτε τη βιολογική ουσία του ανθρώπινου είδους».


3.

Λευκή λάµψη. Της ποιήσεως το φέγγος είναι λευκό, µια λάµψη που απλώνεται από τις κατακόµβες στα ουράνια, από τον βυθό του βιώµατος στο βάθος του ουρανού. Με επίµονα άσπρο εξώφυλλο, κοσµηµένο µε τους «Αθλητές» του Καζιµίρ Μάλεβιτς, κυκλοφορεί το 15ο τεύχος της «Ποιητικής» (εκδ. Πατάκη), µε πλούσια και εκλεκτή ύλη, όπως πάντα. Θυµίζω ότι από εξαµηνιαία η «Ποιητική» έγινε τετραµηνιαία και ότι τον επίµονο κηπουρό των λογοτεχνικών λειµώνων, και διευθυντή του εντύπου, Χάρη Βλαβιανό συνοδεύει µια dream team πεπαιδευµένων και ισχυρών ποιητών (Γιάννης Δούκας, Δηµήτρης Ελευθεράκης, Γιώργος Λαµπράκος, Μαρία Τοπάλη, Χρήστος Χρυσόπουλος). Στο παρόν τεύχος µάς συνεπαίρνουν τα ποιήµατα της υπέροχης Ζέφης Δαράκη, του Paul Celan, σε λαμπρή µετάφραση του Νίκου Ερηνάκη, η ενότητα «Γυναίκες» του πολυµήχανου Γιώργου Βέλτσου και ένα συµπαγές αφιέρωµα στις σχέσεις της ποίησης µε τη φιλοσοφία, περίοπτη θέση στο οποίο κατέχει το πόνηµα της Ingeborg Bachmann Το Συγγραφικό Εγώ, µεταφρασµένο δεξιοτεχνικά από τον Βασίλη Τσαλή, τον δεινό µεταφραστή του Thomas Bernhard.

Τα βιβλία της εικόνας:

1. Παναγιώτης Κονδύλης, Συντηρητισµός - Ιστορικό Περιεχόµενο και Παρακµή, Μτφρ.: Λευτέρης Αναγνώστου, Πανεπιστηµιακές, Εκδόσεις Κρήτης, Σελίδες: 640

2. Συλλογικό, Ποιητική, Εκδόσεις Πατάκη, Σελίδες: 296

3. Θωµάς Τσαλαπάτης, Άλµπα, Εκδόσεις Εκάτη, Σελίδες: 46

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ