Παιχνίδια με τη Φόρμα, Ι

Παιχνίδια με τη Φόρμα, Ι Facebook Twitter
Δημήτρης Καλοκύρης
0

1.

Πέραν του μεταμοντέρνου. Η γύρω χαοτική κατάσταση, οι ιλιγγιώδεις ταχύτητες, η διαφανής μεμβράνη science fiction που απλώνεται σε ό,τι πράττουμε αλλά, την ίδια ώρα, πράττουμε και σκεφτόμαστε και βαδίζουμε και ονειρευόμαστε και σε ένα προβιομηχανικό μπέρδεμα, όλα όσα ανασαίνουμε και ακούμε και βλέπουμε, ενίοτε μας ωθούν σε παλιές στιγμές και φόρμες, ώστε να μη χανόμαστε στο ακατάτακτο άγνωστο που βουίζει και τρέχει αστραπιαία εδώ κι εκεί. Οι ποιητές ξέρουν από εκδρομές στο παρελθόν, από ανασκαφές, από ένα βήμα μπρος δύο βήματα πίσω, από αναδιπλώσεις. Αφήνουν ενίοτε τη συγκίνηση στο ράφι και πιάνουν να σκαρφίζονται κόλπα, φτιάχνουν κατασκευές περίτεχνες, μπαινοβγαίνουν στο άσυλο της γλώσσας για να θυμηθούν και να μας θυμίσουν ότι ζούμε σε χαοτικούς χρόνους και χώρους. Πάνε πιο πέρα κι από το post modern, πιο πέρα από το μεταμοντέρνο και συναντάνε ξανά εκείνα τα παλιά που τους ανάστησαν, γυρίζουν στο προ-μεταμοντέρνο, στο καπηλειό όπου ήπιαν την πρώτη τους ρετσίνα μαλαματίνα, χρόνια προτού το ρίξουν στο ντράι μαρτίνι και στα καϊπιρίνια. Δημήτρης Καλοκύρης, Γιάννης Ζέρβας, Θανάσης Τριαρίδης, στοχάζονται και παίζουν, θυμούνται και επινοούν, ελίσσονται και συναρμολογούν. Τους κάνει παρέα στο δημιουργικό τους γλέντι ο Ko Un, που του κάνει παρέα ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ.


2.

Η Γραφή. «Συνοπτικά, η λογοτεχνία αντιλαμβάνεται το Νόημα σαν μια υδρόγειο σφαίρα, την οποία σουτάρει ο Χρόνος προς τα δίχτυα της μνήμης. Τα χρέη του τερματοφύλακα πληρώνει ο καθρέφτης». Δείγμα (και δήγμα) γραφής (και ραφής) από το πολυπρισματικό βιβλίο Ισαύρων (εκδ. Άγρα) που συνθέτει ο πολυπράγμων Δημήτρης Καλοκύρης που ως γνωστόν ανακάλυψε την Ομηρική και βιογράφησε τον ωκεανολόγο, εξερευνητή, χαρτοπαίκτη, σαγματοποιό και ποιητή Ιωάννη Ανδρέα Ζεμενό. Ο Καλοκύρης μάς κολάζει με λεκτικά κολάζ, μας εμπαίζει πολύ στα σοβαρά, μειδιώντας καθώς παίζει τη Λογοτεχνία στα δάχτυλα. Αλλά όχι μόνο τη Λογοτεχνία: και την Ιστορία, και την Πολιτική, και τη Γεωγραφία. Σκαρώνει παροιμίες που πίσω από τα γέλια/ γέλια/ γέλια (όποιος έχει τα γέλια έχει και την έννοια) λένε όσα δεν στέργουν να συνοψίσουν ακόμα και σπουδαίοι ιστορικοί και κοινωνιολόγοι.


3.

Μπόκα. «Στης οθόνης τον ύπνο / κατεβάζω αλλόκοτα όνειρα:/ Είμαστε κάπου Βικτωρίας, Μάρνη / Φωκίωνος Νέγρη/ πλήθος από ποικίλα έθνη / –Κινέζοι, Ινδιάνοι, νέγροι– / και διακρίνω με κατάλευκο κοστούμι / τον Δενέγρη / στις ομπρέλες ενός θερινού καφενείου / να πίνει παγωμένο ρούμι:/ Ιδρώτας, ζέστη, πυρωμένο μεσημέρι του εβδομήντα / χρυσόμυγες στο ψάθινο καπέλο / δεμένες με λεπτές κλωστές / να του δροσίζουν σβουρίζοντας το πρόσωπο./ Πλησιάζω. Δίπλα του ένα κορίτσι./ (Κάτι κηλίδες αμυδρές στο στέρνο της / σχημάτιζαν τον αστερισμό του Οφιούχου.)/ "Τι είναι η Μπόκα;", μου λέει, "Νύχτα που χορεύει το Μπουένος Άιρες"./ Στέλνω ανταποκρίσεις από το φωτεινό της μέτωπο για ν'αδειάζει το κεφάλι μου από τις λέξεις./ Η ποίηση συντελείται με μασημένα μισόλογα./ Ξύπνησα από τον κόκορα που ξημέρωνε / στις φωνές των θεμελίων».


4.

Φαγιούμ. Καμιά φορά, λέω είναι χάρτης η λογοτεχνία, χαρτογράφηση του χάους, λησμονημένη τοπιογραφία σε fast forward, το μεγάλο μας γλέντι, το ξεφάντωμα, μπας και ξεγελάσουμε τον χάρο τον καμπούρη, τον παλιομασκαρά, το κνώδαλο. Άλλες φορές, ψύχραιμα, επιμένω ότι είναι η ζαβολάρια αδελφή της φιλοσοφίας η λογοτεχνία, το αλάνι, το αγοροκόριτσο. Χρόνια τώρα σκέφτομαι ότι κάμποσες ώρες την ημέρα αντικρίζω και μελετάω τη λογοτεχνία σαν φαγιούμ – πότε εγώ να είμαι το φαγιούμ και πότε η λογοτεχνία. Ο Καλοκύρης παίζει/λέει στο ποίημα (;) «Φαγιούμ»: «Ήπιαμε νερό στο όνομα κάποιων ηλιθίων, ήπιαμε αίματα στο όνομα του έθνους, ήπιαμε ολόκληρο τον Βόσπορο με τα Πριγκηποννήσια, ήπιαμε μαύρα φάρμακα και σκοτεινά φαρμάκια (κι επίσης ήπιαμε, πολλές φορές, για να πάνε κάτω αυτά ακριβώς τα φαρμάκια)».


5.

Ο χρόνος είναι κρίμα. Όλο να τα βάζουμε με το χρόνο – κάνουμε και τίποτ' άλλο εμείς οι συγγραφείς κι οι ποιητές και όσοι φιλόσοφοι γέρνουν προς τη μεριά του Σοπενχάουερ και του Σιοράν; Κι ο Καλοκύρης τα βάζει με τη ροή την αδυσώπητη του χρόνου, με των δευτερολέπτων το άτεγκτο κύλισμα, και ρίχνει τον αγώνα του χιούμορ τον αγκώνα. Ξέρει να πενθεί. Το είδαμε με τον Δενέγρη. Το ακούμε στους «Κριτές», αυτό το προσκλητήριο ψυχών, θα το διαβάσουμε τώρα στο ποίημα «Νάσος Θεοφίλου»: «Εμείς, το πλήρωμα του "Χρόνου"/ – ένα ερείπιο φορτηγό ανοιχτής θαλάσσης / φορτωμένοι σαπούνι και όσπρια / περιπλέαμε, με την πρύμνη στην όστρια,/ της Εφταλούς, ξημερώνοντας, τον κάβο / να χυθεί κατακόκκινο περιμένοντας το φεγγάρι / στο μαξιλάρι της καταδυομένης Αφροδίτης».

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ