Ο Λευτέρης Καλοσπύρος και ο Roberto Bolano

Ο Λευτέρης Καλοσπύρος και ο Roberto Bolano Facebook Twitter
0
Ο Λευτέρης Καλοσπύρος και ο Roberto Bolano Facebook Twitter
Roberto Bolano

1. Roberto Bolano: Είναι δεδομένη και διακηρυγμένη η αγάπη της στήλης για το έργο του Χιλιανού ποιητή και συγγραφέα, αυτού του θαυμαστού γενναίου άντρα, του πολύπλαγκτου χεγκελιανού χαλυβουργού. Εξήντα χρόνια από τη γέννησή του και δέκα από τον θάνατό του, φροντίζουμε, όπως και όπου μπορούμε, να τιμούμε τον βίο και το έργο του. Το μυθιστόρημα Τρίτο Ράιχ (εκδ. Άγρα, μτφρ. Κρίτων Ηλιόπουλος), γραμμένο στα 1989, πολύ προτού κατακτήσει τα Ιμαλάια της δόξας ο Bolano, μπορεί να διαβαστεί σαν ένα ασπρόμαυρο ραντεβού του Ρέιμοντ Τσάντλερ με τον Φραντς Κάφκα στη σκιά του Γκι Ντεμπόρ. Ένα επιτραπέζιο Kriegspiel, παιχνίδι πολέμου, μερικοί μανιακοί, μνήμες από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ισπανία, μια ονειρική, άλλοτε λυρική και άλλοτε απειλητική ατμόσφαιρα, η επινοητικότητα του συγγραφέα, καθιστούν το Τρίτο Ράιχ συναρπαστικό και ψυχωφελές ανάγνωσμα. «Φυσικά, το δικό μου παιχνίδι είναι πιο περίπλοκο» διαβάζω στη σελίδα 241. «Απαιτεί ψυχρό μυαλό, θεωρητικό και ριψοκίνδυνο. Είναι δύσκολο να μπορέσεις να το μάθεις, κάθε λίγους μήνες προστίθενται νέοι κανόνες και παραλλαγές. Γράφονται κείμενα γι' αυτό. Εσύ δεν θα μπορούσες να το καταλάβεις. Εννοώ ότι δεν θα κατανοούσες την αφοσίωση σ' αυτό». Μολονότι μιλάει ο εικοσιπεντάχρονος Ούντο Μπέργκερ, ο ήρωας και αφηγητής του βιβλίου, για το επιτραπέζιο παιχνίδι του, μ' αρέσει να σκέφτομαι ότι πρόκειται ουσιαστικά για την άποψη του Bolano σχετικά με την τέχνη και το παιχνίδι της μυθιστοριογραφίας.

 

2. Μέθοδος / Τόλμη / Συγκρότηση:

«Έτσι όμως χάνεις το νόημα, πατέρα. Η σωστή παράταξη των λέξεων, αυτή που ανέφερα, διαθέτει τον αυστηρό μουσικό ρυθμό μιας εκθετικής συνάρτησης. Ακούγεται σαν καθαρτήριο πέρασμα από το Εγώ στο Αυτός».

«Cogito ergo sum. Αυτή είναι όντως μια ωραία μουσική πρόταση».

«Αυτή είναι μια στατική μουσική πρόταση. Και, τέλος πάντων, το θέμα μας δεν είναι η μουσικότητα της πρότασης, αλλά ο Καντ».

«Κάντυ-Κάντυ».

«Ναι, λοιπόν, εγώ υποτίθεται ότι είμαι –έστω, ήμουν– ο ακροαριστερός της υπόθεσης. Εκείνος που θα 'πρεπε να ειρωνεύεται τον Καντ, κι ας έχω αλλάξει πια γνώμη γι' αυτόν».

«Δεν ειρωνεύομαι τον Καντ. Απλώς δεν καταλαβαίνω γιατί συνεχίζουμε αυτή την κουβέντα την ημέρα των γενεθλίων της μητέρας σου. Πάρε να φας ένα κομμάτι τούρτα, πιες λίγη μπίρα, πήγαινε να μιλήσεις λίγο με την παρέα του αδερφού σου».

«Να διαβάσεις πρώτα τα «Θεμέλια της Μεταφυσικής των Ηθών» για να καταλάβεις πόσο σημαντική είναι η προϋπόθεση της ελευθερίας για τη διαμόρφωση της έννοιας του ηθικού νόμου στην κατηγορική προσταγή. Και μετά να διαβάσεις την «Κριτική του Πρακτικού Λόγου», για να δεις πώς αλληλεπιδρούν η ελευθερία με τον ηθικό νόμο».

Προδημοσιεύω, με άδεια του εκδότη, που είχε την ευγενή καλοσύνη να μου το στείλει, απόσπασμα από το μυθιστόρημα Μοναδική Οικογένεια του Λευτέρη Καλοσπύρου που κυκλοφορεί μεθαύριο από τις εκδόσεις Πόλις. Τριακόσιες σελίδες καλώς συγκερασμένες και λίαν λεπταίσθητες. Μεθοδικότητα, τόλμη, σύστημα, φαντασία, επινοητικότητα, εργασία, κιβώτια γνώσεων και σακίδια εκστρατείας για την περιπλάνηση στα όρη της λογοτεχνίας: τα έχει όλα ο Λευτέρης Καλοσπύρος, ήδη γνωστός και σεβαστός στους κύκλους όσων καταπιάνονται μανιωδώς με τους θησαυρούς της αμερικανικής μυθιστοριογραφίας (David Foster Wallace, Thomas Pynchon, Don DeLillo, Jonathan Franzen). Ήδη οφείλουμε στον Καλοσπύρο τα καλοδουλεμένα πονήματά του στο ανείπωτα ανιδιοτελές ηλεκτρονικό περιοδικό The Zone –βλέπε www.thezone.gr– που έφτασε αισίως στο πέμπτο τεύχος, την αρθρογραφία και κριτικογραφία του στο «Διαβάζω» και στη «The Books' Journal», και το εμπεριστατωμένο, μεστό επίμετρό του, είκοσι πυκνογραμμένες σελίδες, στην Αμερικανική Λήθη του DFW (μτφρ. Γιάννος Πολυκανδριώτης, εκδ. Κέδρος).

3. Εκ των ων ουκ άνευ: Καταγράφω, με μοναδικό σχόλιο ότι η ανάγνωση αυτών των βιβλίων (και άλλων που θα προτείνω τις επόμενες εβδομάδες) ανοίγει νου και μάτια, πλουτίζει τις γνώσεις μας για την ιστορία του 20ού αιώνα, μεστώνει τη συνείδησή μας για όσα διαδραματίζονται γύρω μας. Για κάποια από αυτά έχω ήδη μιλήσει, άλλα θα τα παρουσιάσω εκτενέστερα αργότερα, εδώ στο Radiobookspotting: 1. Δημήτρης Ψαρράς, Η Μαύρη Βίβλος της Χρυσής Αυγής (εκδ. Πόλις). 2. Διάφοροι (επιλογή/μετάφραση: Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος), Φωνές από τη Βαϊμάρη (εκδ. ύψιλον/βιβλία). Jeffrey Herf, Αντιδραστικός Μοντερνισμός – Τεχνολογία, Κουλτούρα και Πολιτική στη Βαϊμάρη και το Τρίτο Ράιχ (μτφρ. Παρασκευάς Ματάλας, εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). 3. Heinrich A. Winkler, Βαϊμάρη – Η Ανάπηρη Δημοκρατία, 1918-1933 (μτφρ. Άντζη Σαλταμπάση, εκδ. Πόλις). 4. Γκύντερ Άντερς, Εμείς οι γιοι του Άιχμαν (μτφρ. Κώστας Σπαθαράκης, επίμετρο: Σταύρος Ζουμπουλάκης, εκδ. Εστία). 5. Φιλίπ Λακού-Λαμπάρτ & Ζαν-Λυκ Νανσύ, Ο μύθος του Ναζισμού (μτφρ. Βίκτωρ Καμχής, εκδ. Εστία). 6. Jonathan Littell, Ευμενίδες (μτφρ. Άγγελος Φιλιππάτος, εκδ. Λιβάνη). 7. Έρικ Λάρσον, Στον κήπο με τα θηρία – ένα συναρπαστικό χρονικό της ανόδου του Τρίτου Ράιχ (μτφρ. Ανδρέας Μιχαηλίδης, εκδ. Μεταίχμιο).

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντον Ντελίλο: «Άνθρωπος σε πτώση»

Το πίσω ράφι / «Άνθρωπος σε πτώση»: Το ρεαλιστικό έργο ενός από τους σπουδαιότερους εξερευνητές της μοντέρνας εποχής

Ο πολυβραβευμένος Ντον Ντελίλο γράφει για την ανάγκη των ανθρώπων να ανήκουν κάπου και να επικοινωνήσουν, όταν εισπράττουν από την Ιστορία οδύνη, απώλειες και χιλιάδες ερωτηματικά.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Αντώνης Καραμπατζός: Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση

The Book Lovers / Αντώνης Καραμπατζός: «Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον καθηγητή Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνη Καραμπατζό για το πώς το έργο του Τζότζεφ Κόνραντ, του Φίλιπ Ρόθ ή η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη ανοίγουν δρόμους στο συναίσθημα, στις ανθρώπινες σχέσεις και στην ιστορία.
THE LIFO TEAM
Ο θάνατος τής πήγαινε πολύ

Βιβλίο / Κάντι Ντάρλινγκ: Η συγκινητική ιστορία του τρανς ειδώλου και μούσας του Άντι Γουόρχολ

Η Κάντι Ντάρλινγκ προκαλούσε ανέκαθεν συμπάθεια και θαυμασμό, όχι τόσο για τα επιτεύγματά της στη σκηνή και τη μεγάλη οθόνη, όσο για την ομορφιά και την εύθραυστη αύρα της.
THE LIFO TEAM
Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

The Happy Reader / Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

Η Γενιά Ζ γράφει και διαβάζει, καταρρίπτοντας τα στερεότυπα. Βιογραφίες, ταξιδιωτικοί οδηγοί και υγεία οδηγούν τους Ευρωπαίους στα βιβλιοπωλεία. Οι γιοι του Μάρκες, Ροδρίγκο και Γκονζάλες, απολογούνται για το δικαίωμά τους στο έργο του πατέρα τους. Εκδοτικό γεγονός, η μετάφραση του πρώτου μυθιστορήματος του Τζέιμς Μπόλντουιν.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Teatro Grottesco»: Η γοτθική σκηνή της ζοφερής απελπισίας

Βιβλίο / «Teatro Grottesco»: Mια συλλογή σκοτεινών διηγημάτων από έναν μετρ του τρόμου

Κάποιοι ίσως τον γνωρίζουν από την πρώτη (και καλύτερη) σεζόν του «True Detective». Η βουτιά στις πλέον σκοτεινές πτυχές της υπαρξιακής φιλοσοφίας, η άκρως ζοφερή ατμόσφαιρα, η εικονοποιία που φλερτάρει με τη γοτθική αισθητική είναι χαρακτηριστικά του έργου του Τόμας Λιγκότι, η απουσία του οποίου από την ελληνική αγορά είναι τρανταχτή.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΤΣΑΠΡΑΪ́ΛΗΣ
Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ