Δε θα σας πω «πόσο βαθιά συγκινήθηκα» ούτε «πόσο με άλλαξε σαν άνθρωπο» η ανάγνωση αυτού του κόμικ. Έχουν τόσο χρησιμοποιηθεί – πολλές φορές κιόλας καταχρηστικά - αυτές οι εκφράσεις όταν ο λόγος για το προσφυγικό που ακούγονται κοινότυπες, απονευρωμένες. Θα σας πω όμως ότι, φτάνοντας στην τελευταία σελίδα, δάκρυσα. Ειλικρινά. Κάτι που πολύ σπάνια μου συμβαίνει στη ζωή μου, ακόμα δε σπανιότερα ενώ διαβάζω. Σε μια εποχή ιδιαίτερα κρίσιμη για το μεταναστευτικό, με τις ροές αμείωτες, τους αναίτιους πνιγμούς καθημερινότητα, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία να ξαναφουντώνουν στην ήπειρό μας, ολοένα περισσότερα ευρωπαϊκά σύνορα να «κλείνουν» και τον ΝΑΤΟϊκό στόλο να αναμένεται στο Αιγαίο, πρωτοβουλίες σαν αυτή προσπαθούν να σταθούν ανάχωμα στον επελαύνοντα ολοκληρωτισμό του φόβου, της άγνοιας και της μισαλλοδοξίας.
Ένας πατέρας τεσσάρων παιδιών από τη Δαμασκό που μετά από πολλές περιπέτειες καταφέρνει να φτάσει σε κέντρο φιλοξενίας στο Βερολίνο, μια 24χρονη Σύρια που αναζητώντας τον ήδη ξενιτεμένο στη Γερμανία σύζυγό της μαζί με την κόρη τους βρίσκεται ξανά αντιμέτωπη με το μίσος, το ξενοφοβικό αυτή τη φορά, δυο ανήλικα αγόρια της φυλής των Χαζάρων από το Αφγανιστάν – «β΄ κατηγορίας πρόσφυγες» – που για να γλιτώσουν από τους Ταλιμπάν διέσχισαν με τα πόδια τη μισή Ασία καταλήγοντας ο ένας στη Φρανκφούρτη κι ο άλλος στο Όσλο, όπου χάθηκαν τα ίχνη του... Κοινό τους γνώρισμα ότι όλοι τους πέρασαν από την Ελλάδα, κυριότερη χώρα διέλευσης την περσινή χρονιά της οποίας γνώρισαν τόσο την αλληλέγγυα όσο και την εχθρική εκδοχή.
Οι ιστορίες είναι τυχαίες, καθημερινές και «ο λόγος που διαλέξαμε να τις μετατρέψουμε σε κόμικ ήταν για να ξεγελάσουμε τη δραματικότητα δίχως να χάσουμε τη λεπτομέρεια της αφήγησης... Οι άνθρωποι αυτοί θα μπορούσαν να είναι μέλη της οικογένειάς μας, φίλοι, γείτονές μας. Σίγουρα όμως στο κοντινό μέλλον θα γίνουν οι συνάνθρωποί μας στις κοινωνίες μας, στους τόπους μας.
Η Δήμητρα Αδαμοπούλου, ο Θανάσης Πέτρου κι ο Γιώργος Τραγάκης εικονογράφησαν με ταλέντο και μεράκι βάσει συνεντεύξεων τρεις πραγματικές ιστορίες ανθρώπων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον ρημαγμένο τόπο και τις οικογένειές τους αναζητώντας μια νέα ζωή στην Ευρώπη, μακριά από την καταστροφή, τη φρίκη και τον θάνατο. Ήταν δε αρκετά τυχεροί ώστε να φτάσουν σώοι στον προορισμό τους – πολλοί συνταξιδιώτες τους δεν τα κατάφεραν. Στην πορεία διαπιστώνουν ότι η «Γη της Επαγγελίας» που ονειρεύονταν έχει κι εκείνη αφιλόξενες ερήμους, όμως είναι αποφασισμένοι να τις διαβούν.
Οι ιστορίες είναι τυχαίες, καθημερινές και «ο λόγος που διαλέξαμε να τις μετατρέψουμε σε κόμικ ήταν για να ξεγελάσουμε τη δραματικότητα δίχως να χάσουμε τη λεπτομέρεια της αφήγησης... Οι άνθρωποι αυτοί θα μπορούσαν να είναι μέλη της οικογένειάς μας, φίλοι, γείτονές μας. Σίγουρα όμως στο κοντινό μέλλον θα γίνουν οι συνάνθρωποί μας στις κοινωνίες μας, στους τόπους μας. Ας τους υποδεχτούμε», γράφουν χαρακτηριστικά στην εισαγωγή ο Martin Schirdewan και η Ιωάννα Μεϊτάνη, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Γραφείου και συντονίστρια του ελληνικού παραρτήματος του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ αντίστοιχα, το οποίο κι επιμελήθηκε το εγχείρημα.
Την έκδοση συμπληρώνουν τα «Δέκα Σημεία για την Γεωπολιτική Συγκυρία της Προσφυγικής Κρίσης», μια επίκαιρη ανάλυση του Μιχάλη Παναγιωτάκη για τα αίτια της μαζικής μετανάστευσης και της προσφυγιάς τα τελευταία χρόνια καθώς και το αντίκτυπό τους στην ΕΕ, το άρθρο του καθηγητή και προέδρου της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Κωστή Τσιτσελίκη «Μεταναστευτικές Πολιτικές στην Ελλάδα και την Ευρώπη: Ξέρουμε τι (δεν) Θέλουμε;» (που εστιάζει στα εκατέρωθεν λάθη εκτίμησης και τακτικής, στα ξενοφοβικά/ισλαμοφοβικά σύνδρομα που αναπτύχθηκαν σε συνδυασμό και με τα τρομοκρατικά χτυπήματα φανατικών σε ευρωπαϊκές πόλεις και στους κινδύνους ενός ενδεχόμενου «εγκλωβισμού» μετακινούμενων πληθυσμών στην Ελλάδα, ενώ ταυτόχρονα υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα και μη προβλεψιμότητα των σύγχρονων μεταναστευτικών ροών) και το ποίημα της Ηλέκτρας Αλεξανδροπούλου «Ιδού Εγώ».
Info: «Το πιο Κρύο Καλοκαίρι – τρεις πραγματικές ιστορίες προσφύγων», Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ
