«Μετανάστες Εργάτες στην Ελλάδα»: Φθηνό εργατικό δυναμικό ή πεδίο άσκησης ακραίων αντεργατικών πολιτικών;

«Μετανάστες Εργάτες στην Ελλάδα»: Φθηνό εργατικό δυναμικό ή πεδίο άσκησης ακραίων αντεργατικών πολιτικών; Facebook Twitter
Ανεξάρτητα από το τι επιτάσσουν τα μνημόνια και τι όχι, κάθε παραβατική και αδήλωτη εκμεταλλευτική μορφή εργασίας θα πρέπει να παταχθεί. Οι συνθήκες απανθρωπιάς και καλλιέργειας της παραβατικότητας οφείλουν να εκλείψουν. Φωτο: EUROKINISSI/ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ
7

Η μελέτη έρχεται αφενός να καλύψει ένα μάλλον ισχνό στην εγχώρια βιβλιογραφία (αλλά και στη διεθνή μέχρι πρόσφατα) πεδίο, αφετέρου να φωτίσει μια σειρά μύθους και ανομολόγητες, συχνά, αλήθειες γύρω από τη μεταναστευτική εργασία.

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μεγάλο απόσπασμα της διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα που ταυτόχρονα περιέχει όλες τις επικαιροποιημένες διατάξεις και τα σχετικά στατιστικά στοιχεία μέχρι και φέτος τον Μάρτιο.


Ο κ. Καψάλης γνωρίζει καλά το αντικείμενό του όχι μόνο χάρη στην επιστημονική του κατάρτιση αλλά και την προσωπική του εμπειρία ως ερευνητή εργασιακών σχέσεων στο Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ αλλά και Ειδικού Γραμματέα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας το 2015.

Έχει επίσης ασχοληθεί ενεργά σε νομικό και κινηματικό επίπεδο με τις υποθέσεις της Κωνσταντίνας Κούνεβα το 2008 και των εργατών γης στη Μανωλάδα το 2013.

(Για την ιστορία, οι δράστες στην πρώτη περίπτωση δεν βρέθηκαν ποτέ και η εργολαβική εταιρεία στην οπαία εργαζόταν απαλλάχθηκε στο εφετείο από κάθε ευθύνη, με την παθούσα να έχει καταθέσει αίτηση αναίρεσης στον Άρειο Πάγο όπου αθωώθηκαν τελεσίδικα το '16 οι δράστες της δεύτερης υπόθεσης... Πέρσι, ωστόσο, Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κρίνοντας ότι οι μετανάστες στη Μανωλάδα ήταν θύματα καταναγκαστικής εργασίας επιδίκασε αποζημίωση από το ελληνικό δημόσιο άνω των 500.000 ευρώ).


Η διαμόρφωση των μεταναστευτικών ροών από το '90 και μετά, η ανταπόκριση της Πολιτείας και της αγοράς εργασίας στην αναπάντεχη προσφορά φτηνού και άφθονου εργατικού δυναμικού τον καιρό του λεγόμενου «ελληνικού οικονομικού θαύματος», στο οποίο οι μετανάστες είχαν αποφασιστική συμβολή, οι νέες ροές μετά το '08 και οι συνέπειες της κρίσης παρά τη μικρή βελτίωση της σχετικής νομοθεσίας, η αδυναμία της σημερινής κυβέρνησης να προβεί σε αποφασιστικές τομές στο θέμα της μεταναστευτικής εργασίας παρά τις καλύτερες δικαιωματικές της επιδόσεις, η σχέση των μεταναστών εργαζομένων με τον συνδικαλισμό, η μετατροπή τους σε «πειραματόζωα» για τη γενικευμένη εφαρμογή ακραίων αντεργατικών πολιτικών ήδη πριν από τα μνημόνια -το λεγόμενο παρεργατικό δίκαιο-, το πόσο «αιματοβαμμένες» παραμένουν οι φράουλες της (κάθε) Μανωλάδας ήταν τα κύρια σημεία της συνομιλίας που ακολουθεί.

Παρ' ότι η Αριστερά δεν είναι πάντα εύστοχη στις αναλύσεις της, ισχύει ότι η ελληνική Πολιτεία δοκίμασε με ασφάλεια στις πλάτες των μεταναστών εργατών νέα υποβαθμισμένα μοντέλα εργασιακών σχέσεων που προορίζονταν να εφαρμοστούν αργά ή γρήγορα σε ευρύτερες ομάδες του πληθυσμού και που περιλαμβάνουν τον κατακερματισμό του εργατικού δικαίου, τον θεσμό της εργολαβίας, μειωμένες αμοιβές και ωράρια-λάστιχο για τους νέους εργαζόμενους.


Τι προτείνει εκείνος; Ανάληψη από το υπουργείο Εργασίας των θεμάτων μεταναστευτικής πολιτικής, τουλάχιστον όσων σχετίζονται με την εργασία, πάταξη κάθε παραβατικής και αδήλωτης εκμεταλλευτικής μορφής εργασίας, εξάλειψη των συνθηκών απανθρωπιάς και καλλιέργειας της παραβατικότητας.

«Ας έχουμε τέλος κατά νου ότι με το μεταναστευτικό/προσφυγικό δεν έχουμε "τελειώσει"... Είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσουμε εκ νέου ιδιαίτερα αυξημένες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, αλίμονο λοιπόν αν δεν καταφέρουμε να βάλουμε μια τάξη σε μερικά πράγματα» λέει επιγραμματικά.

— Γιατί επικεντρώνεστε στα χρόνια των μνημονίων;

Διότι βέβαια στη μνημονιακή εποχή αλλάζουν πολλά! Στα χρόνια της κρίσης έχουμε δύο «εμβληματικά» όσο και δραματικά περιστατικά που φωτίζουν κάπως το κρυμμένο κάτω από το χαλί θολό τοπίο, την υπόθεση της Κωνσταντίνας Κούνεβα και αυτή των εργατών γης στη Μανωλάδα.

Την ίδια περίοδο «αγριεύουν» γενικότερα οι εργασιακές σχέσεις. Μισθοί και συντάξεις κατρακυλούν, αποψιλώνονται η εργασιακή νομοθεσία και τα εργασιακά δικαιώματα, φουντώνουν η ανεργία και η αδήλωτη εργασία, πράγματα που έχουν βέβαια συνέπειες τόσο για το εγχώριο όσο και για το αλλοδαπό εργατικό δυναμικό, εποχικό ή μόνιμο. Αλλάζουν επίσης σε μεγάλο βαθμό οι μεταναστευτικές ροές των χρόνων αυτών.


— Στο βιβλίο σας επικρίνετε το γεγονός ότι τα σχετικά με τους μετανάστες εργασιακά θέματα χειρίζεται το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και όχι το Εργασίας, που θα ήταν το πλέον αρμόδιο.

Πράγματι, αυτά τα δύο διαβόητα πεδία διακριτής πολιτικής μοιάζουν με δυο παράλληλες ράγες που δεν τέμνονται πουθενά, παρ' ότι τα σημεία τομής τους είναι πολλά, με κυριότερο, φυσικά, την εργασία των μεταναστών που είθισται να αντιμετωπίζεται με διαφορετικά μέτρα και σταθμά.

Υπόψη ότι το πρόβλημα αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό, απαντάται ακόμα και σε χώρες με πολύ μεγαλύτερη εμπειρία στην υποδοχή μεταναστών - μία από τις κύριες πηγές που αξιοποίησα είναι η μελέτη των Cathryn Costello και Mark Freedland "Migrants at Work" (εκδόσεις Oxford 2014) που εξετάζει σφαιρικά το ζήτημα.


— Ποια θα θεωρούσαμε σημεία-σταθμούς στην εξέλιξη της μεταναστευτικού φαινομένου σε σχέση και με την αγορά εργασίας;

Αρχές της δεκαετίας του '90 έχουμε την πρώτη μαζική υποδοχή μεταναστών, κυρίως από την Αλβανία και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίοι συντελούν τα μέγιστα στο λεγόμενο οικονομικό «θαύμα» που κορυφώνεται με την ανάληψη της Ολυμπιάδας του 2004. Είναι οι «καλές» εποχές όπου έχουμε ανάπτυξη, απασχόληση, θέσεις εργασίας, εκτόξευση του ΑΕΠ κ.λπ.

Το δεύτερο μεγάλο «κύμα» έρχεται μετά το 2008 ως συνέπεια των κοσμοϊστορικών αναταράξεων στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, των εξεγέρσεων και των εμφυλίων στην ευρύτερη περιοχή, των αλλαγών καθεστώτων, των πολέμων σε Ιράκ και Αφγανιστάν κ.λπ. σε μια Ελλάδα όπου μέσα σε λίγα μόλις χρόνια «στριμώχνονται» μια σειρά συγκλονιστικές εξελίξεις και γεγονότα, όλο αυτό που ονομάσαμε «μνημόνια».

Έρχονται τα πάνω κάτω στην αγορά εργασίας, την κοινωνική ασφάλιση, το εργατικό δίκαιο κ.λπ. Εδώ μεταλλάχθηκαν θεσμοί, πολιτικό σύστημα, η ίδια η έννοια της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας!

Κρίση και ύφεση διαμορφώνουν μια νέα κατάσταση πραγμάτων παντού ενώ ξενοφοβία και ρατσισμός λαμβάνουν ευρύτερες διαστάσεις. Οι συνοριακοί έλεγχοι γίνονται πιο αυστηροί, όπως άλλωστε σε όλη την ΕΕ, υπάρχουν εντούτοις και προσπάθειες να μπει μια κάποια «τάξη» μέσω διμερών συμφωνιών με κάποιες χώρες προσέλευσης.


— Βέβαια και τα «καλά» χρόνια οι περισσότεροι μετανάστες εργαζόμενοι δεν είχαν το ίδιο καθεστώς απασχόλησης με τους γηγενείς.

Εννοείται, όπως και ξέχωρο εργατικό δίκαιο. Θεσπίζαμε ειδικές ρυθμίσεις για την εργασία των μεταναστών και τις «βαφτίζαμε» μεταναστευτική πολιτική.

Ο μετανάστης δεν μπορούσε -ούτε μπορεί ακόμα και σήμερα- να αλλάξει εύκολα εργοδότη, είδος απασχόλησης, ούτε καν νομό δίχως να ενημερώσει τις αρχές. Έπειτα, ενώ αν ένας Έλληνας πιαστεί να δουλέψει «μαύρα», κυρώσεις υπάρχουν μόνο για τον εργοδότη, ο μετανάστης όμως χάνει την άδεια διαμονής, κάτι που ευνοεί επίσης την αδήλωτη εργασία.

Οι διακρίσεις και τα προβλήματα νομιμότητας εκτείνονται σε πολλά πεδία, δημιουργώντας ουσιαστικά ένα «παρεργατικό δίκαιο» που εγκλωβίζει ταυτόχρονα τον μετανάστη εργαζόμενο σε συγκεκριμένους επαγγελματικούς κλάδους, σε νομικές κι επαγγελματικές «ειδικές ζώνες».

Ενώ π.χ. για την άδεια παραμονής απαιτούνται 150 ένσημα ετησίως, στην οικοδομή, τη μεταποίηση και την κατ' οίκον εργασία αρκούν τα μισά, με δυνατότητα εξαγοράς των υπολοίπων. Αυτά μάλιστα συνιστούν μια διαχρονική πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων.

«Μετανάστες Εργάτες στην Ελλάδα»: Φθηνό εργατικό δυναμικό ή πεδίο άσκησης ακραίων αντεργατικών πολιτικών; Facebook Twitter
Στα χρόνια της κρίσης έχουμε δύο «εμβληματικά» όσο και δραματικά περιστατικά που φωτίζουν κάπως το κρυμμένο κάτω από το χαλί θολό τοπίο, την υπόθεση της Κωνσταντίνας Κούνεβα και αυτή των εργατών γης στη Μανωλάδα. Φωτο: EUROKINISSI/ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ


— Υπήρξε, ας πούμε, κάποιος μακροχρόνιος πολιτειακός σχεδιασμός προς αυτή την κατεύθυνση;

Όχι, δεν είναι ότι κάποιος πολιτικός, ακαδημαϊκός ή κάποια «επιτροπή σοφών» επεξεργάστηκε «επί τούτου» όλο αυτό. Προέκυψε στην πορεία και πρόκειται για ένα σύστημα αρχών, αξιών και παραδόσεων, αποτέλεσμα νοοτροπιών που σχετίζονται με την παραβατικότητα, την άνιση μεταχείριση και τις επιλεκτικές μορφές εργασίας σε βάρος συγκεκριμένων «ευάλωτων» πληθυσμιακών ομάδων.


— Πόσο τα στοιχεία συνηγορούν σε αυτό που υποστηρίζει η Αριστερά, κυρίως, ότι δηλαδή η εργασιακή αντιμετώπιση των μεταναστών υπήρξε μια «πρόβα τζενεράλε» για την καθολική ανατροπή των εργασιακών σχέσεων;

Παρ' ότι η Αριστερά δεν είναι πάντα εύστοχη στις αναλύσεις της, ισχύει ότι η ελληνική Πολιτεία δοκίμασε με ασφάλεια στις πλάτες των μεταναστών εργατών νέα υποβαθμισμένα μοντέλα εργασιακών σχέσεων που προορίζονταν να εφαρμοστούν αργά ή γρήγορα σε ευρύτερες ομάδες του πληθυσμού και που περιλαμβάνουν τον κατακερματισμό του εργατικού δικαίου, τον θεσμό της εργολαβίας, μειωμένες αμοιβές και ωράρια-λάστιχο για τους νέους εργαζόμενους.

Με την έλευση των μνημονίων, όλες αυτές οι «πινελιές» καθολικοποιούνται – έχουν πλέον τόσο πολύ υποβαθμιστεί η εργασία και τα εργασιακά δικαιώματα ώστε κανείς πια δεν χρειάζεται να προβαίνει σε «ειδικές ρυθμίσεις», η υποτιθέμενη εξαίρεση τού χτες έχει γίνει ο κανόνας τού σήμερα. Έλληνες και αλλοδαποί εργαζόμενοι βράζουμε πλέον στο ίδιο καζάνι εργασιακής απορρύθμισης, αυταρχισμού και ανασφάλειας.


— Ώστε οι αντεργατικοί αυτοί «πειραματισμοί» δεν ήταν αποκλειστικά μνημονιακές επιταγές αλλά μάλλον ο τέντζερης που βρήκε το καπάκι.

Ακριβώς – τα μνημόνια απλώς επικύρωσαν κι επέβαλαν σε μαζική κλίμακα «πειραματισμούς» που είχαν προηγηθεί αυτών.


— Η παρούσα κυβέρνηση πόσο πραγματικά προώθησε στην πράξη τα δικαιώματα των μεταναστών, τόσο στο εργασιακό κομμάτι όσο και στο θεσμικό;

Κοιτάξτε, στο κομμάτι των δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών επιδεικνύει σίγουρα μεγαλύτερη ευαισθησία.

Υπάρχει μια ορατή διαφορά, περισσότερο όμως στη θεωρία – στην πράξη τα προβλήματα παραμένουν κι ένα από τα πλέον ακανθώδη είναι ότι μέσα στο '18 θα λήξουν πολλές άδειες διαμονής μακράς (δεκαετούς) διάρκειας που είχαν δοθεί το '08, με αποτέλεσμα πολλοί μετανάστες να βρεθούν ξαφνικά απονομιμοποιημένοι και να υποχρεωθούν να δουλεύουν αδήλωτοι κι ανασφάλιστοι.

Αντί δηλαδή να τους νομιμοποιήσουμε άμεσα, τους υποχρεώνουμε να εργάζονται «νόμιμα» ώστε η απέλασή τους να ανασταλεί, μόνο όμως σε συγκεκριμένες ασχολίες όπως ο αγροτικός τομέας. Ιδιαίτερα βραδείς είναι εξάλλου οι ρυθμοί απόδοσης ιθαγένειας στους μετανάστες β' γενιάς που θεσμοθετήθηκε το '15.

Όχι, δεν νομίζω ότι όλο αυτό είναι μια συνειδητή επιδίωξη από πλευράς κυβέρνησης, είναι περισσότερο μια ένδειξη του πόσο και η ίδια είναι, με τη σειρά της, εγκλωβισμένη στο τρίπτυχο παραβατικότητα/παρανομία/ημίμετρα αναφορικά με τη μεταναστευτική εργασία.

«Μετανάστες Εργάτες στην Ελλάδα»: Φθηνό εργατικό δυναμικό ή πεδίο άσκησης ακραίων αντεργατικών πολιτικών; Facebook Twitter
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στον αγροτικό τομέα όπου παρότι υπολογίζεται ότι απασχολούνται μόνιμα ή εποχικά κάπου 300.000 μετανάστες, δεν υπάρχει ούτε ένα συνδικάτο. Φωτο: EUROKINISSI/ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ


— Εσείς τι θα προτείνατε;

Εγώ λέω ότι, ανεξάρτητα από το τι επιτάσσουν τα μνημόνια και τι όχι, κάθε παραβατική και αδήλωτη εκμεταλλευτική μορφή εργασίας θα πρέπει να παταχθεί. Οι συνθήκες απανθρωπιάς και καλλιέργειας της παραβατικότητας οφείλουν να εκλείψουν. Να υπάρξει μια εργατική πολιτική κοινή για όλους τους εργαζόμενους που να τη χειρίζεται η ίδια αρχή, αλλιώς οι διακρίσεις και οι παθογένειες θα διαιωνίζονται.

Ας έχουμε έπειτα κατά νου ότι με το μεταναστευτικό/προσφυγικό δεν έχουμε «τελειώσει», κάθε άλλο – οι διεθνείς εξελίξεις προδιαθέτουν ότι είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσουμε εκ νέου ιδιαίτερα αυξημένες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, αλίμονο λοιπόν αν δεν καταφέρουμε να βάλουμε μια τάξη σε μερικά πράγματα.


— Ένα κλασικό σλόγκαν της ακροδεξιάς προπαγάνδας είναι ότι «οι μετανάστες μάς κλέβουν τις δουλειές».

Καμιά σχέση! Όπως δείχνουν όλες οι σχετικές εγχώριες και διεθνείς έρευνες, η εργασία των μεταναστών μόνο επωφελής έχει αποδειχθεί τόσο στο εργασιακό όσο και στο κοινωνικό/οικονομικό επίπεδο, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων.

Κάνουν επιπλέον εκείνες τις δουλειές που οι περισσότεροι Έλληνες θα απέφευγαν. Το ότι δεν στερούν, αντίθετα δημιουργούν θέσεις εργασίας έχει νομίζω γίνει πια συνείδηση στον μέσο Έλληνα κι αυτό φαίνεται από το πώς αντιμετωπίζουν οι «γηγενείς» εργαζόμενοι τους μετανάστες συναδέλφους τους – κατά κανόνα πολύ θετικά, όπως αποτυπώνεται και στα στοιχεία.

Οι συνθήκες απανθρωπιάς και καλλιέργειας της παραβατικότητας οφείλουν να εκλείψουν. Να υπάρξει μια εργατική πολιτική κοινή για όλους τους εργαζόμενους που να τη χειρίζεται η ίδια αρχή, αλλιώς οι διακρίσεις και οι παθογένειες θα διαιωνίζονται. Ας έχουμε έπειτα κατά νου ότι με το μεταναστευτικό/προσφυγικό δεν έχουμε «τελειώσει», κάθε άλλο – οι διεθνείς εξελίξεις προδιαθέτουν ότι είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσουμε εκ νέου ιδιαίτερα αυξημένες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, αλίμονο λοιπόν αν δεν καταφέρουμε να βάλουμε μια τάξη σε μερικά πράγματα.


— Μήπως ένα τουλάχιστον ποσοστό της ανεργίας οφείλεται ακριβώς στο ότι πολλοί Έλληνες προτιμούν να μένουν άνεργοι παρά να κάνουν δουλειές που «αρμόζουν» σε μετανάστες;

Νομίζω ότι περισσότερο από τη φύση των εργασιών αυτών τους αποθαρρύνουν οι όροι απαξίωσης και ανελευθερίας που κυριαρχούν εκεί, πέρα φυσικά από τις χαμηλές αμοιβές. Δεν είναι δηλαδή μόνο ότι «θα τους πέσει η μούρη» να δουλέψουν στο χωράφι π.χ. μαζί με τον μετανάστη, η όλη κατάσταση είναι προβληματική.


— Η σχέση των μεταναστών εργατών με τον συνδικαλισμό;

Η γενικά μικρή συμμετοχή τους σε συνδικάτα έχει διάφορες αιτίες, πολιτισμικές και μη - οι μετανάστες εργαζόμενοι που προέρχονταν από πρώην «σοσιαλιστικές» χώρες είχαν π.χ. κάθε λόγο να θεωρούν τα συνδικάτα κρατικό «παράρτημα» και φυσικά τα αποστρέφονταν έχοντας μάθει να τα θεωρούν πυλώνες ενός καταπιεστικού συστήματος. Ακόμα, ένας μεγάλος αριθμός τους εργαζόταν κι εργάζεται είτε ακανόνιστα και εποχικά είτε αδήλωτος κι ανασφάλιστος, πράγματα που βέβαια δεν ενθαρρύνουν το συδικαλίζεσθαι.

Φυσικά η απαξίωση των συνδικάτων τα τελευταία χρόνια είναι γενικότερη, αφορά τους Έλληνες εργαζόμενους καταρχήν και μια βασική αιτία της είναι ότι πια αποσκοπούν στη διαχείριση της εξουσίας και όχι στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.

Πρόσφατες μελέτες φανερώνουν, εντούτοις, αυξημένη συμμετοχή μεταναστών εργατών σε κλάδους όπως ο ιματισμός, η επεξεργασία δερμάτων, η υφαντουργία κ.λπ., ενώ ένας στους τρεις εγγεγραμμένους στο συνδικάτο των οικοδόμων ήταν τις καλές εποχές αλλοδαπός!

Θυμηθείτε έπειτα ότι στο συνδικάτο των απασχολούμενων στην καθαριότητα είχαν εκλέξει γραμματέα μια «ξένη», την Κούνεβα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στον αγροτικό τομέα όπου παρ' ότι υπολογίζεται ότι απασχολούνται μόνιμα ή εποχικά κάπου 300.000 μετανάστες, δεν υπάρχει ούτε ένα συνδικάτο – και μιλάμε για έναν τομέα με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης που θα ήταν κρίμα να στηθεί κι αυτή σε «πήλινα πόδια», στην εκμετάλλευση, την καταπάτηση δικαιωμάτων και την αδήλωτη εργασία δηλαδή η οποία ταυτόχρονα ζημιώνει τον τ. ΟΓΑ, το ίδιο το δημόσιο.

Υπάρχουν πάντως σωματεία αλλοδαπών που λειτούργησαν ως «τύποις» συνδικαλιστικές ενώσεις προάγοντας την αλληλεγγύη και την αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των μελών τους όπως η Κοινότητα των Ουκρανών στην Ελλάδα, η Ένωση Αφρικανών Γυναικών, η Ένωση Φιλιππινέζων Μεταναστών Kasapi κ.ά.

— Εν κατακλείδει και παραπέμποντας στην «εμβληματική» (αλλά καθόλου μοναδική) περίπτωση της Μανωλάδας, θα λέγατε ότι οι φράουλες που τρώμε έχουν ακόμα «αίμα»;

Θα έλεγα ότι δυστυχώς έχουν όσο «αίμα» είχαν και τότε, άσχετα που δεν ρέει πια εμφανώς. Ούτε έλεγχοι γίνονται ούτε επιθεώρηση εργασίας πηγαίνει, επαφίενται όλα στην καλή θέληση του εργοδότη. Οι «εργολαβίες» εξακολουθούν, το εργασιακό τράφικινγκ επίσης. Οι νόμοι αλλάζουν αλλά για να αλλάξουν πραγματικά νοοτροπίες και συνθήκες, χρειάζεται ακόμα πολλή και σοβαρή δουλειά.

«Μετανάστες Εργάτες στην Ελλάδα»: Φθηνό εργατικό δυναμικό ή πεδίο άσκησης ακραίων αντεργατικών πολιτικών; Facebook Twitter
Οι φραουλες που τρώμε έχουν όσο «αίμα» είχαν και τότε, άσχετα που δεν ρέει πια εμφανώς. Ούτε έλεγχοι γίνονται ούτε επιθεώρηση εργασίας πηγαίνει, επαφίενται όλα στην καλή θέληση του εργοδότη. Φωτο: EUROKINISSI/ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Infο:

Το βιβλίο του Απόστολου Καψάλη «Μετανάστες εργάτες στην Ελλάδα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος. Η παρουσίαση γίνεται απόψε, Τετάρτη 23/5, στον κήπο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων στο Θησείο (7 μ.μ.).

 

Θα μιλήσουν οι καθηγητές Άρης Καζάκος, Γιάννης Κουζής και Δέσποινα Παπαδοπούλου, ενώ χαιρετισμό θα απευθύνει η Ευρωβουλευτής Κωνσταντίνα Κούνεβα.

 

Συντονίζει η δημοσιογράφος Ντίνα Δασκαλοπούλου.  

Βιβλίο
7

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

G400: Η γενιά των «μισθών πείνας» είναι οργισμένη

Ελλάδα / G400: Η γενιά των «μισθών πείνας» είναι οργισμένη

Μία ομάδα νέων ανθρώπων έχει δημιουργήσει μία δραστήρια αυτοοργανωμένη συλλογικότητα που διεκδικεί ένα καλύτερο μέλλον σε μια περίοδο που κυριαρχούν η απογοήτευση από την πολιτική, η μοιρολατρία και η ιδιώτευση
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο χάρτης της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα: Περιστατικά, εξελίξεις και νέες τάσεις

Ελλάδα / Ο χάρτης της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα: Περιστατικά, εξελίξεις και νέες τάσεις

Μια σε βάθος συζήτηση με τη βοηθό συντονίστρια του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, Τίνα Σταυρινάκη, λίγο μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσής του για το 2017.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιο είναι το καθεστώς απόδοσης ελληνικής ιθαγένειας σήμερα; Ο Λάμπρος Μπαλτσιώτης εξηγεί.

Ελλάδα / Ποιο είναι το καθεστώς απόδοσης ελληνικής ιθαγένειας σήμερα; Ο Λάμπρος Μπαλτσιώτης εξηγεί.

Μια εφ’ όλης της ύλης κουβέντα με τον επικεφαλής της νεοσύστατης Ειδικής Γραμματείας Ιθαγένειας με αφορμή το νέο θεσμικό πλαίσιο που αποσκοπεί στη διευκόλυνση, μεταξύ άλλων, αφενός των αλλοδαπών που θέλουν να πολιτογραφηθούν Έλληνες, αφετέρου των κατόχους της λεγόμενης χρυσής βίζας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αποκλεισμός ή ξεμπρόστιασμα; Τελικά, με ποιο τρόπο πρέπει τα media να αντιμετωπίζουν τους νεοναζί;

Ελλάδα / Αποκλεισμός ή ξεμπρόστιασμα; Τελικά, με ποιο τρόπο πρέπει τα media να αντιμετωπίζουν τους νεοναζί;

Με αφορμή την προβολή στην Αθήνα του αμφιλεγόμενου ντοκιμαντέρ «Τα κορίτσια της Χρυσής Αυγής» ανατρέχουμε στο ακανθώδες ζήτημα της δημοσιογραφικής/σκηνοθετικής απεικόνισης των νεοναζί, μαζί με τους Ξ. Κουναλάκη, Κ. Παπαϊώαννου και Δ. Ψαρρά.
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΨΑΣΚΗ
Εκεί που οι πρόσφυγες κι οι μετανάστες ζητούν απεγνωσμένα άσυλο

Ελλάδα / Εκεί που οι πρόσφυγες κι οι μετανάστες ζητούν απεγνωσμένα άσυλο

Η Μαρία Σταυροπούλου, διευθύντρια της νευραλγικής Υπηρεσίας Ασύλου μιλά στο LiFO.gr, λύνοντας κάθε απορία για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου, τις μεγαλύτερες παρερμηνείες σε θέματα προσφύγων - μεταναστών και τις πιέσεις που υφίστανται όσοι εργάζονται εκεί
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Nανά Δαρειώτη: «Ε. Ζολά, Κ. Μπλίξεν και Ε. Βουτσινά - Οι συγγραφείς που θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

The Book Lovers / «Ο Ζολά, η Μπλίξεν και η Βουτσινά θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την δημοσιογράφο γεύσης Νανά Δαρειώτη για όλα εκείνα τα βιβλία που την διαμόρφωσαν αλλά και για τα αστυνομικά μυθιστορήματα που την ξαναέβαλαν στον κόσμο της ανάγνωσης μετά από μια βασανιστική περίοδο long covid που πέρασε τελευταία.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

σχόλια

3 σχόλια
Έχω μία απορία:Λέει το άρθρο: <<Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κρίνοντας ότι οι μετανάστες στη Μανωλάδα ήταν θύματα καταναγκαστικής εργασίας επιδίκασε αποζημίωση από το ελληνικό δημόσιο άνω των 500.000 ευρώ.>>Τα πεντακόσια χιλιάρικα που πλήρωσε αποζημίωση το Ελληνικό Δημόσιο, από πού βγαίνουν; Ο ένοχος τσιφλικάς που εκμεταλλευόταν τους εργάτες πλήρωσε τίποτα ή πληρώνουμε εμείς για πάρτη του;
Το καταλαβαίνω ότι πληρώνει η χώρα. Η χώρα όμως είναι οι φορολογούμενοι πολίτες της (εσύ, εγώ, ο παραδίπλα). Ο τσιφλικάς της Μανωλάδας παρανόμησε ή όχι. Αν παρανόμησε, θα πληρώσει κάποιο πρόστιμο ή θα πληρώσουμε όλοι που δεν παρανομήσαμε το ελλιπές πλαίσιο προστασίας του κράτους;
@ Haifischnet 25.5.2018 | 11:32 Ακριβώς έτσι όπως όλοι μαζί πληρώνουμε το μνημόνιο που έχει ψηφίσει η κυβέρνηση την οποία δεν ψηφίσαμε. Η δημοκρατία έχει συλλογική ευθύνη.Δεν είναι ο καθένας μόνος του.[Τα ελληνικά δικαστήρια και το ελληνικό δικαϊικό δεν προστάτεψαν επαρκώς τους μετανάστες. Άρα φταίει η πολιτεία. Άρα η πολιτεία πληρώνει.]
Συμφωνώντας σε πολλά και διαφωνώντας σε λιγότερα με τον συνεντευξιαζόμενο δύο μόνο σημειώσεις: (α) Στη χώρα ετούτη δεν υπάρχουν θεσμοί γενικώς, όχι ειδικώς. Όλα έχουν εξελιχθεί στην πλάτη του κοσμάκη σχεδόν κατά τύχη. Από το ρυμοτομικό της όλων των πόλεων μέχρι την εκπαιδευτική πολιτική και από το εργατικό δίκαιο μέχρι τη γεωργική πολιτική. Γι’ αυτό ευθύνεται και ο ίδιος ο κόσμος βέβαια διότι είχε την ψευδαίσθηση ότι με την προσωρινότητα και το καθεστώς ημι-ανομίας βολευόταν και ο ίδιος. Δεν απαίτηση ποτέ θεσμούς παρά μόνο βόλεμα. Δυστυχώς η εμπειρία έχει δείξει ότι μόνο όταν κάνεις το σωστό, μην κοιτώντας το άμεσο κόστος, βελτιώνεσαι.(β) Το εθνικό κράτος δεν είναι μια ανοιχτή γεωγραφική οντότητα όπου όποιος θέλει πηγαινοέρχεται ελεύθερα. Έχει σύνορα. Είναι ένα κλειστό γκρουπ με σκοπό τα μέλη του να έχουν τον μέγιστο αριθμό προνομίων. Στις αστικές δημοκρατίες -εμείς οι δυτικοί- εξελίξαμε αυτή την ιδέα και βάλαμε ως όριο στα δικαιώματα της πλειοψηφίας εντός των εθνικών συνταγμάτων μία δική μας (ημών των δυτικών) ανακάλυψη: τα ανθρώπινα δικαιώματα.Ένας μετανάστης δεν γίνεται –αυτόματα και άμα τη αφίξει- πλήρες μέλος του κλειστού κλαμπ που λέγεται εθνικό κράτος. Έχει λιγότερα δικαιώματα αλλά ποτέ δεν πρέπει να στερείται των βασικών δικαιωμάτων του*. Αυτών που σε γενικές γραμμές αποκαλούμε «ανθρώπινα δικαιώματα».Αυτό είναι κάτι που οι εξ αριστερών φίλοι οφείλουν να χωνέψουν. Όσο υπάρχουν ακόμα εθνικά κράτη όποιος έρχεται εδώ, νόμιμα ή παράνομα (σ.σ. ξεχνάμε ότι η πλειοψηφία έρχεται παράνομα), δεν έχει και δεν πρέπει να έχει αυτόματα τα ίδιο πλήρες σετ δικαιωμάτων. Βεβαίως θα τον σεβαστούμε σαν άνθρωπο (βλ.  ανθρώπινα δικαιώματα) αλλά δεν εξισώνεται ο νομίμως διαμένων με τον πολίτη, με αυτόν που έχει υπηκοότητα (ή ιθαγένεια όπως λανθασμένα λέμε).Έτσι δικαίως η αστυνομία πρέπει να είναι ενήμερη για τυχόν μετακόμισή του ή βεβαίως είναι συνδεδεμένος με έναν εργοδότη άλλως δεν έχει λόγο ύπαρξης εδώ. Δεν είναι πρόσφυγας. Είναι οικονομικός μετανάστης. Ήρθε για μια συγκεκριμένη δουλειά. Αυτό τον ενώνει με τον τόπο.Προϋπόθεση βέβαια για όλα τα ανωτέρω είναι η ορθή λειτουργία των θεσμών: ότι η αστυνομία δεν λειτουργεί αυταρχικά, ότι η εργασία του είναι νόμιμη και δηλωμένη, ότι υπάρχει ένα ταχύ σύστημα δικαιοσύνης που θα του απονείμει το δίκαιο εάν χρειαστεί κτλ κτλ. Αλλά στη χώρα του «μ’ εμάς ή με τους άλλους» αυτά είναι λεπτομέρειες.Οι μεν βαφτίζουν μεταναστευτική πολιτική τη μαζική εγγραφή ασφαλισμένων για το σώσιμο των ασφαλιστικών ταμείων (ό,τι έκανε η κυβέρνηση Μητσοτάκη το ΄90) και οι δε βαφτίζουν μεταναστευτική πολιτική το άνοιγμα των συνόρων προς ικανοποίηση της γης των κολασμένων (σ.σ. η θάλασσα δεν έχει σύνορα).--------* Από που πηγάζει αυτή η πεποίθηση περί κλειστού κλαμπ; Μα από την πεποίθηση περί κοινής καταγωγής, εθνικής ή πολιτισμικής. Οι αρχαίοι Έλληνες πχ, οργανωμένοι σε πόλεις-κράτη, είχαν την πεποίθηση ότι κάθε πόλη-κράτος είχε έναν κοινό γεννήτορα. Έναν κοινό πατέρα. Εξού και η λέξη πατρίδα. Για τους Αθηναίους ο κοινός τους μπαμπάς ήταν ο Κέκροπας και για τους Σπαρτιάτες ο Λέλεγας. Άρα βλέπαν την πόλη σαν μια διευρυμένη οικογένεια. Δεν επέτρεπαν σε μη μέλη της οικογένειας να έχουν λόγο για τα εσωτερικά της οικογένειας, πράγμα που είναι και λογικό για να πούμε την αλήθεια. Περίπου το ίδιο ισχύει και για τα σύγχρονα εθνικά κράτη, λίγο πιο αφαιρετικά και σύνθετα.
Όλη η ανάλυση ξεκινά σε λάθος βάση.Δεν υπάρχει μεταναστευτική πολιτική εφόσον η μετανάστευση γίνεται 100% παράνομα.Κατόπιν εορτής νομιμοποιηση δεν λύνει τίποτα(Αντικαθίστανται οι νόμιμοι με νέους παράνομους).Ρωτηστε Ελληνες οικοδόμους το 90΄ ή Αλβανούς ,Βούλγαρους ή ρομά εργάτες γης το 2010(Ο Ράμα τα λεει).Μόνο η νόμιμη μετανάστευση (μεσω διακρατικών συμφωνιών γιατί όχι) διασφαλίζει εργασιακά δικαιώματα και υποχρεώσεις για όλους.