Να δούμε λίγο σε τι ερώτημα καλούμαστε να απαντήσουμε ως χώρα τις επόμενες ώρες; Γιατί κάπου κινδυνεύουμε να χάσουμε και το μέτρο και την ουσία...
Να ξεκινήσουμε ανάποδα. Το ερώτημα δεν είναι αν είμαστε γενναίοι ή κότες, περήφανοι ή προσκυνημένοι, αναξιοπρεπείς ή καραμπουζουκλήδες.
Δεν είναι λιγότερο αξιοπρεπείς όσοι πιστεύουν ότι η θέση της Ελλάδας είναι στην Ευρώπη και ότι τα μακροχρόνια συμφέροντά μας επιβάλλουν την παραμονή μας σε αυτήν, παρά τις όποιες αδυναμίες – συχνά μεγάλες και ενοχλητικές – έχει η σημερινή ΕΕ. Ούτε είναι λιγότερο περήφανοι όσοι προκρίνουν τον ρεαλισμό και όχι έναν ιδεαλισμό που ανυψώνει πρόσκαιρα το ηθικό, αλλά δεν έχει κάτι ουσιαστικό να προτείνει για την επόμενη μέρα.
Το βασικό στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε είναι «με ποιο τρόπο η Ελλάδα και οι Έλληνες θα είναι πιο ασφαλείς τα επόμενο διάστημα;».
Δεν απαντάμε στο ερώτημα «αν έχουμε δημοκρατία ή όχι». Πρώτον διότι έχουμε, εδώ και πολλά χρόνια και κακώς κάποιοι το αμφισβητούσαν με φραστικές ακρότητες. Δημοκρατία είχαμε και όταν έβγαινε ο Καραμανλής και όταν έβγαινε ο ΓΑΠ και τώρα που βγήκε ο Τσίπρας. Και όσοι μπλέκουν τις έννοιες ας θυμηθούν έναν ορισμό της δημοκρατίας που έδωσε ο σπουδαίος Καρλ Πόππερ: «να αλλάζεις κυβέρνηση, χωρίς να ανοίγει μύτη». Τόσο απλό. Επίσης, εκτός από εμάς, δημοκρατία έχουν και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όσο δεσμευόμαστε εμείς από την ψήφο μας, άλλο τόσο δεσμεύονται και αυτοί από τη δική τους.
Δεν απαντούμε στο ερώτημα «αν το πρόβλημα αντιμετωπίζεται πολιτικά ή οικονομικά». Αν ήταν μόνο πολιτικό, θα ψηφίζαμε ότι είμαστε πλούσιοι και ευτυχισμένοι και θα καθαρίζαμε. Είναι και οικονομικό-διαχειριστικό, όσο και αν η λέξη στερείται αγωνιστικής "λεβεντιάς"! Η Ελλάδα έχει συγκεκριμένες υποχρεώσεις μέσα στο 2015 (στα 17 δις τις υπολογίζει το δικό μας ΥΠΟΙΚ) και συγκεκριμένες ανάγκες. Τα λεφτά που χρειάζονται δεν μπορεί να τα βρει από την αγορά, μπορεί να τα βρει μόνο από τους εταίρους μας και αυτοί δεν δανείζουν χωρίς όρους. Στο «εμείς ψηφίσαμε για τέλος της λιτότητας και δεν συζητάμε τίποτα», η απάντηση των άλλων είναι απλή: «ωραία, βρες τα λεφτά μόνος σου και ζήσε όπως θες».
Το βασικό στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε είναι «με ποιο τρόπο η Ελλάδα και οι Έλληνες θα είναι πιο ασφαλείς τα επόμενο διάστημα;».
Μέσα στη ευρωζώνη, με μια συμφωνία-πρόγραμμα με τους εταίρους μας, η οποία θα διασφαλίζει την ομαλή χρηματοδότησή μας και την οποία συμφωνία θα προσπαθούμε να βελτιώνουμε προϊόντος του χρόνου ή έξω από αυτήν, έχοντας διαρρήξει τις σχέσεις μας, χωρίς πρόγραμμα στήριξης, με μια προβληματική οικονομία σε ένα ταραγμένο διεθνές περιβάλλον;
Αυτό είναι το βασικό ερώτημα και όλα τα άλλα είναι είτε υποερωτήματα αυτού, είτε παραπλανητικά φληναφήματα ώστε να μην απαντηθεί.
Αν εκτιμούμε ως χώρα ότι είναι προτιμότερο το πρώτο, ας προχωρήσουμε σε κλείσιμο συμφωνίας το ταχύτερο δυνατό διότι ο χρόνος δεν είναι υπέρ μας. Με τους καλύτερους δυνατούς όρους, φυσικά. Όλοι θέλουμε «γενναία και σκληρή» διαπραγμάτευση, ποιος λέει το αντίθετο; Αλλά υπάρχει ένα όριο πέρα από το όποιο το κλίμα γίνεται "τοξικό" - για να χρησιμοποιήσω μια λέξη της επικαιρότητας.
Κάθε μέρα που περνάει χάνουμε χρήματα, κεφάλαιο αξιοπιστίας, κάνουμε βήματα πίσω με αποτέλεσμα η προσπάθεια την επόμενη μέρα της συμφωνίας να είναι ακόμα πιο δύσκολη. Ήδη το ταμειακό μας έλλειμμα από 1 δις έχει πάει περίπου στα 6 δις. Πώς θα κλείσουμε (οριακά έστω) πλεονασματικό προϋπολογισμό με τέτοιες τρύπες; Τα βήματα που κάνουμε προς τα πίσω αυτή την ώρα, δεν είναι για να πάρουμε φόρα, όπως πιθανόν κάποιοι να πιστεύουν, αλλά επιπλέον απόσταση που πρέπει να καλύψουμε.
Όποιος, αντιθέτως, πιστεύει ότι είναι προτιμότερο το δεύτερο (η ρήξη δηλαδή), να μας εξηγήσει το γιατί. Με απλά λόγια και επιχειρήματα. Όχι με συναισθηματικά τσιτάτα, υπεκφυγές και δημαγωγικές κορώνες που απευθύνονται στο θυμικό και όχι στη λογική.
Να μας αναλύσει: "θα είμαστε καλύτερα εκτός προγράμματος (ενδεχομένως και εκτός ευρωζώνης) γιατί θα συμβεί αυτό και αυτό". Να μας πει ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην οικονομία, στην καθημερινότητά μας, στις ζωές μας, αλλά και στη γεωπολιτική θέση της χώρας και στα εθνικά μας συμφέροντα. Και να το συζητήσουμε, βρε αδερφέ!
Να μας εξηγήσει επίσης για ποιο λόγο είναι πιο αξιοπρεπής και περήφανη επιλογή η (κατά Βαρουφάκη) έλευση του «Αρμαγεδδώνα», ο περιορισμός κίνησης κεφαλαίων (όπως προειδοποίησε η Λούκα Κατσέλη), η πιστοληπτική υποβάθμιση της χώρας, η αύξηση της ανεργίας, η νέα ύφεση, το να φιγουράρουμε σε όλα τα ΜΜΕ του κόσμου ως ένα "failed state", ανίκανο να αναμετρηθεί και να λύσει τα προβλήματά του, που προτιμά την αυτοανάφλεξη με την απειλή ότι θα συμπαρασύρει και άλλους.
Να μας πουν γιατί η δημοκρατία θα βελτιωθεί σε μια χώρα που θα μαστίζεται από τη φτώχεια. Η «φτώχεια των μνημονίων» ενισχύει τα πολιτικά άκρα, αλλά η «εθνικά υπερήφανη φτώχεια» θα είναι δημοκρατικά επωφελής; Και γιατί θα είναι λαϊκή κατάκτηση το γεγονός ότι ολιγάρχες, λαμόγια και μπαταχτσήδες που έχουν χρήματα στο εξωτερικό θα πολλαπλασιάσουν περιουσίες, θα σβήσουν χρέη και θα λεηλατήσουν ανενόχλητοι μια χρεοκοπημένη χώρα.
Ας τα συζητήσουμε όλα αυτά με ψυχραιμία για να δούμε επιτέλους και ποια είναι τα όρια εντός των οποίων πρέπει να κινηθούμε ως χώρα.
Αυτό είναι το μείζον, όχι ο ιδεοληπτικός φανατισμός, το άγχος επιβεβαίωσης πολιτικής επιλογής και ο ματαιωμένος ναρκισσισμός του οποιουδήποτε.
Στο σημείο που είμαστε πρέπει να αποφασίσουμε πρώτα από όλα ποια είναι η πιο επικίνδυνη επιλογή την οποία πρέπει να αποφύγουμε. Διότι εύκολη και ευχάριστη δεν υπάρχει.
Όσο καθυστερούμε να δώσουμε αυτή την απάντηση η κατάσταση χειροτερεύει. Τόσο στην οικονομία, διότι ο χρόνος δεν είναι υπέρ μας, όσο και πολιτικά. Η Κυβέρνηση εγκλωβίζεται σε μια ρητορική που θα δυσκολέψει το δικό της το έργο. Διότι ο πραγματικός Γολγοθάς γι' αυτήν δεν είναι τώρα. Αρχίζει με την επίτευξη της συμφωνίας, όταν θα πρέπει να αρχίσει να υλοποιεί τα συμφωνηθέντα. Στις μεγάλες διαχειριστικές δυσκολίες που θα έχει, ας μην προσθέσει και τη διαχείριση μιας κοινής γνώμης που η ίδια έχει ανεβάσει "στα κάγκελα".
Αληθινός πατριωτισμός σήμερα είναι να προσγειώνεις τους πάντες στην πραγματικότητα. Ειδικά όταν το κάνεις «με τον καιρό να' ναι κόντρα». Είναι πολύ πιο αξιοπρεπές από το να βαράς παλαμάκια στον «χορό του Ζαλόγγου».