Το 1981 ήμουν δεκαπέντε χρονών. Όσο πολιτικοποιημένο και αν ήταν το οικογενειακό μου περιβάλλον, εμένα με απασχολούσαν ζητήματα εντελώς άλλης φύσης: Τα κορίτσια – ή μάλλον η έλλειψή τους από το σχολείο αρρένων μας και η λαχτάρα μας να τα συναντάμε κάθε μεσημέρι, φευγαλέα, στη στάση του λεωφορείου, όπου και τους πασάραμε προσκλήσεις για τον χορό της τάξης μας... Το "The Wall" των Pink Floyd, που μολονότι είχε κυκλοφορήσει ενάμισυ χρόνο πριν, στην Ελλάδα τουλάχιστον παρέμενε ό,τι πιο καυτό και επαναστατικό... Η πληγή από τον θάνατο του πατέρα μου, που είχε αρχίσει μόλις να κρυώνει...
Θυμάμαι ωστόσο την μάνα μου να με ενημερώνει, καθημερινά σχεδόν, πως ένας ακόμα φίλος ή γνωστός είχε προσχωρήσει στο κίνημα της «Αλλαγής». «Και η Πόλα θα ψηφίσει Πασόκ!» μου έλεγε. «Και ο Λουκάς – κομμουνιστής βαμμένος από παιδί, με φυλακές και εξορίες, μα τώρα έβαλε νερό στο κρασί του! Και η οικογένεια του Σταμάτη, που επί χούντας είχαν στο κρεοπωλείο τους φωτογραφία του Παπαδόπουλου...» Δεν διενεργούνταν τότε κυλιόμενες, «επιστημονικές», δημοσκοπήσεις. Δεν χρειάζονταν κιόλας. Στοιχειώδη επαφή να είχες με τον κοινωνικό σου περίγυρο, το ένιωθες πως το ποτάμι –όπως το αποκαλούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου- φούσκωνε και δεν γύριζε πίσω. Ακόμα και ο Μανόλης Γλέζος το διέγνωσε εγκαίρως και έσπευσε να κοσμήσει το ψηφοδέλτιο του Πασόκ...
Η περίπτωση ΣΥΡΙΖΑ στα αγγλικά αποκαλείται "win-win situation": Άμα τα πράγματα βαδίσουν προς τα χειρότερο, θα ψηφιστεί από οργή και απελπισία. Εάν βελτιωθούν, τότε θα θριαμβεύσει επειδή οι Έλληνες θα νοιώθουν αρκετά ασφαλείς, ώστε να ποντάρουν σε ακόμα καλύτερες μέρες.
Ανάλογη αίσθηση έχω σήμερα. Δεν περνάει μέρα σχεδόν που κάποιος να μην το ανακοινώνει γεμάτος περηφάνια είτε να το παρουσιάζει ως ύστατή του λύση είτε να το υπονοεί, διακριτικά πλην σαφώς, πως θα ψηφίσει Σύριζα.
Αφετηρίες διαφορετικές. Σκεπτικά ποικίλα. Επιχειρήματα συγκροτημένα κι άλλα που δεν αντέχουν ούτε δευτερόλεπτο σε σοβαρή συζήτηση. Η απόφαση όμως ειλημμένη: Θα ρίξω τη ζαριά και ό,τι ήθελε προκύψει. «Θα πάω κι ας μου βγει και σε κακό...» που έλεγε κι ο Νίκος Παπάζογλου.
Με αυτή την έννοια, δυσκολεύομαι να ερμηνεύσω την πρεμούρα που έχει ο ίδιος ο Σύριζα. Τι κι αν στηθούν οι κάλπες τον Μάρτιο του 2015, τι κι αν στηθούν τον Μάιο του 2016; Ακόμα και αν η παρούσα κυβέρνηση καταφέρει να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας και παρατείνει τη θητεία της για δεκατέσσερις μήνες, ακόμα και αν αξιοποιήσει την πίστωση χρόνου για να σταθεροποιήσει ή να βελτιώσει αισθητά την κατάσταση, ο Σύριζα θα εξακολουθεί να προβάλλει σαν το καινούργιο, το ζουμερό και σχεδόν απαγορευμένο φρούτο, που η κρίσιμη μάζα των Ελλήνων θα λαχταρά να δαγκώσει.
Εκτός συγκλονιστικού απρόοπτου, πρόκειται για αυτό που στα αγγλικά αποκαλείται "win-win situation": Άμα τα πράγματα βαδίσουν προς τα χειρότερο, ο Σύριζα θα ψηφιστεί από οργή και απελπισία. Εάν βελτιωθούν, τότε θα θριαμβεύσει επειδή οι Έλληνες θα νοιώθουν αρκετά ασφαλείς, ώστε να ποντάρουν σε ακόμα καλύτερες μέρες.
Στην πολιτική, όποιος αποκτά τον αέρα του νικητή καρπώνεται συχνά το φαινόμενο της χιονοστιβάδας. Η αυτοδυναμία, από όνειρο απατηλό, εξελίσσεται σε στόχο ρεαλιστικό.
Το βράδυ των βουλευτικών εκλογών, όποτε και αν συμβούν, θα επικρατήσει ατμόσφαιρα επαναστατικής ανάτασης. Σημαίες, θούρια, ανθρωποθάλασσες να κατακλύζουν δρόμους και πλατείες, αυτοκίνητα να κορνάρουν κάνοντας γύρους θριάμβου. Πολλοί και από εκείνους που δεν θα έχουν ρίξει Σύριζα στην κάλπη, θα παρασυρθούν από το κλίμα της ευφορίας. Είναι ωραίο να μερακλώνεις, ακόμα και σε ξένη γιορτή.
Όσοι επιμένουν να εκφράζουν την αντίθεση ή απλώς τις επιφυλάξεις τους, θα φαντάζουν θλιβερή μειοψηφία. Σαν τις κακές συμπεθέρες θα μοιάζουν όσοι θα θυμούνται τους ουρανομήκεις πανηγυρισμούς για την εκλογή του Δημήτρη Χριστόφια το 2008 –τότε που οι Κύπριοι ανέμιζαν πορτραίτα του Μακάριου και του Τσε Γκεβάρα- και την κατάληξη της θητείας του, με την ανείπωτη τραγωδία στο Μαρί και με το ρίξιμο της οικονομίας στα βράχια. Η λέξη «Μαρί» άλλωστε είναι από τους Ελλαδίτες ξεχασμένη...
Θα ορκιστεί λοιπόν η κυβέρνηση του Σύριζα –ενδεχομένως και των «λοιπών προοδευτικών δυνάμεων»- και θα σπεύσει στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων, για να ανακοινώσει στους εταίρους μας πως τα πράγματα στην Ελλάδα άλλαξαν. Ότι ο λαός πήρε την εξουσία και δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του. Με στόχο να διεκδικήσει δυναμικά -αν όχι και να επιβάλει- τη μείωση και επιμήκυνση του χρέους, ώστε να καταστεί αυτό βιώσιμο. Με την ευγενή, σε κάθε περίπτωση, φιλοδοξία να πνεύσει καινούργιος άνεμος όχι μονάχα στην πατρίδα μας μα και στην ήπειρό μας γενικότερα...
Υπάρχουν δύο πιθανότητες:
Είτε οι δανειστές μας -συμφιλιωμένοι εκ των προτέρων με την νέα ελληνική κατάσταση- να θελήσουν να γλυκάνουν τον Σύριζα, προσφέροντας του μια βελτιωμένη συμφωνία, ένα συκαλάκι έστω ή άλλο γλυκό του κουταλιού. Σε αυτήν την περίπτωση, ο νεαρός πρωθυπουργός μας θα αναφωνήσει ως άλλος Ιούλιος Καίσαρ "Veni, Vidi, Vici!" και ο λαός θα τον αποθεώσει.
Είτε οι δανειστές μας –με το φλέγμα που τους προσδίδει το βόρειο ταμπεραμέντο τους και η αντικειμενική τους ισχύς- να ρίξουν μια ξεγυρισμένη χυλόπιτα στον Σύριζα και στους τυχόν εταίρους του. «Έτσι έχουν οι όροι της δανειακής σύμβασης» να του πουν «και σε όποιον δεν αρέσουν, ξύδι...»
Φανταστείτε το κλίμα που θα επικρατεί, στην δεύτερη και απευκταία περίπτωση, στο αεροπλάνο της επιστροφής. Κάποιοι θα συμβουλεύουν τον νεαρό πρωθυπουργό ευθύς μετά την προσγείωση στην Αθήνα, να επιχειρήσει να προσγειώσει και τους Έλληνες –οι οποίοι τόσες ελπίδες θα έχουν επενδύσει επάνω του- στη σκληρή πραγματικότητα. «Σε αντίθετη περίπτωση» θα τον προειδοποιούν οι κυβερνητικοί τυχόν εταίροι του «θα αποσύρουμε την ψήφο εμπιστοσύνης...»
Κάποιοι άλλοι –οι παλιοί σύντροφοι του, οι μπαρουτοκαπνισμένοι της εποχής που Σύριζα είχε 3%- θα τον προτρέπουν να χτυπήσει τη γροθιά στο μαχαίρι. «Δεν θα περάσει στην Ευρώπη των νεοφιλελεύθερων, στις αγορές και στα χρηματιστήρια! Οι Έλληνες θα συσπειρωθούν γύρω σου κι όλοι μαζί θα ανάψουμε φυτίλι στα θεμέλια του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού!» Με τέτοια θα προσπαθούν να τον συνεπάρουν. Κι άμα τον βλέπουν διστακτικό, θα τον προειδοποιούν: «Έτσι κι ο Σύριζα συμβιβαστεί, υποταχτεί, κάνει στροφή επί δεξιά, η θέση μας, εμάς των ριζοσπαστικών στελεχών και βουλευτών δεν είναι διόλου δεδομένη...»
Και ο νεαρός πρωθυπουργός θα κρατάει το κεφάλι στις παλάμες του και δεν θα φορά ούτε καν γραβάτα για να την λύσει, να πάρει λίγο αέρα.
Όταν ο ντισκ τζόκεϋ είναι μυστήριο τρένο, το πάρτυ μπορεί να ξεκινήσει με Νίκο Παπάζογλου και να κορυφωθεί με Σάκη Ρουβά: Από το «Θα Πάω κι ας μου Βγει και σε Κακό» στο «Τώρα Αρχίζουν τα Δύσκολα»...-