Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

24 Έλληνες γραφίστες ενώθηκαν για να σχεδιάσουν από ένα γράμμα μιας νέας καλλιγραφικής γραμματοσειράς

Το αλφάβητο "Καλλιόπη" τυπώθηκε με "πρωτόγονη" μέθοδο σε 60 μόνο αντίτυπα και ήταν ένα πείραμα υπέρβασης- τόσο της τεχνολογίας όσο και του δημιουργικού κατακερματισμού των ομάδων της πόλης.

24 Έλληνες γραφίστες ενώθηκαν για να σχεδιάσουν από ένα γράμμα μιας νέας καλλιγραφικής γραμματοσειράς

Από τον Δεκέμβριο του 2014 μέχρι τον Ιούνιο του 2015 στη Στοά των Εμπόρων, στην οδό Βουλής, έντεκα δημιουργικές ομάδες ξαναζωντάνεψαν μια περιοχή που είχε μείνει πάνω από είκοσι χρόνια χωρίς εμπορικές δραστηριότητες, συμμετέχοντας στη δράση «Ίχνη Εμπορίου». Ανέλαβαν δηλαδή τα άδεια καταστήματα και τα μετέτρεψαν σε πειραματικά στούντιο και εκθετήρια ανοιχτά για το κοινό, με καλλιτεχνικές δράσεις, εργαστήρια και θεατρικές παραστάσεις. Το «Συνεργαστήριον» ήταν μία από αυτές τις ομάδες, η οποία συστάθηκε αποκλειστικά για αυτόν τον σκοπό και στο τέλος διαλύθηκε. Κάθε μήνα, κάποιος από τους συνεργάτες του «Συνεργαστηρίου» είχε την καλλιτεχνική διεύθυνση της ομάδας και σε συνεργασία με τις υπόλοιπες ομάδες της στοάς δημιουργούσε μία έκδοση εμπνευσμένη από μία από τις εννέα μούσες. Ο Μάιος ήταν ο μηνάς της Καλλιόπης, της μούσας της επικής ποίησης.


Για την έκδοση που εμπνεύστηκε από την Καλλιόπη, προστάτιδα Μούσα της επικής ποίησης, της ρητορικής, καθώς και όλων των τεχνών, ο Πάρις Κούτσικος και ο Βασίλης Γεωργίου προσκάλεσαν συνεργάτες και φίλους να σχεδιάσουν ένα γράμμα της αλφαβήτου, έτσι προέκυψε ένα πρωτότυπο αλφαβητάρι το οποίο τυπώθηκε από τα μέλη του Συνεργαστηρίου υπό την επίβλεψη του Χρύσανθου και του Μανώλη Αγγελάκη, στη Στοά Εμπόρων, στις 30 και 31 Μαΐου 2015, με μεταξοτυπία στο χέρι, σε 60 αριθμημένα αντίτυπα και σε τρεις χρωματικές παραλλαγές, σε χαρτί Munken Pure Rough 300 γραμμαρίων από τα Χαρτιά Περράκης. Η βιβλιοδεσία έγινε με κόλλα μεταξοτυπίας στο εργαστήριο του Χρύσανθου και του Μανώλη τον Οκτώβριο του 2015.

Πάρις Κούτσικος, Βασίλης Γεωργίου


«Σκοπός του project ήταν πρώτα από όλα να ξεφύγουμε από τους περιορισμούς του κάδρου της οθόνης του υπολογιστή και να δημιουργήσουμε με αναλογικά μέσα, τόσο στον τομέα του σχεδιασμού όσο και σε αυτόν της παραγωγής» λέει ο Βασίλης Γεωργίου. «Το αλφάβητο τυπώθηκε με μια αρκετά 'πρωτόγονη' μέθοδο – τα γράμματα που σχεδιάστηκαν, μεταφέρθηκαν στο τελάρο της μεταξοτυπίας πάνω σε χειροποίητα αυτοκόλλητα στένσιλ και τυπώθηκαν στο χέρι σε 60 αντίτυπα, σε χρονικό διάστημα δύο ημερών. Αντιμετωπίζοντας το γράμμα ως εικόνα, πειραματιστήκαμε πάνω στο σχέδιο του ελληνικού αλφαβήτου και στο πόσο αυτό μπορεί να διαφοροποιηθεί από τη νόρμα αλλά να παραμείνει αναγνώσιμο.


Δεν είμαστε νοσταλγοί κάποιου υποτιθέμενου ιδεατού παρελθόντος, χρησιμοποιούμε τις νέες τεχνολογίες και θεωρούμε τους υπολογιστές απαραίτητο εργαλείο της δουλειάς μας. Εξάλλου, η τυπογραφία και η αναπαραγωγή κειμένων ανέκαθεν εξαρτιόταν απόλυτα από την τεχνολογία της κάθε εποχής, είτε αυτή ήταν η στοιχειοθεσία μεταλλικών τυπογραφικών στοιχείων, είτε η φωτοαναπαραγωγή είτε ο ψηφιακός σχεδιασμός. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως το κάθε μέσο παραγωγής αντικατοπτρίζεται κατά κάποιο τρόπο και στο τελικό τυπωμένο αποτέλεσμα, και η απόλυτη καθαρότητα της ψηφιακής αναπαραγωγής δεν φέρει την ζεστασιά της χειροποίητης δημιουργίας. Γι αυτό κατά τη γνώμη μας παρατηρείται τελευταία μια επιστροφή στις παλιές αναλογικές μεθόδους όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε όλο τον κόσμο.


Η τέχνη και η τεχνική της καλλιγραφίας παρουσιάζει και αυτή μια άνθιση τα τελευταία χρόνια. Η φιλοσοφία όμως της καλλιγραφίας είναι αρκετά διαφορετική από αυτή της τυπογραφίας, καθώς η πρώτη αφορά την δημιουργία μοναδικών έργων ενώ η δεύτερη την παραγωγή πολλαπλών αντιτύπων. Μπορεί το σχέδιο του γράμματος να είναι το κοινό αντικείμενο των δύο αυτών τεχνών, από εκεί και πέρα όμως έχουν περισσότερες διαφορές παρά ομοιότητες. Τα πνευματικά δικαιώματα των σχεδίων που παραχωρήθηκαν από συνεργάτες και φίλους για την έκδοση ανήκουν στους ίδιους».


Τα γράμματα σχεδίασαν οι:
Α Γιώργος Γιάκος /Β Σωτήρης Σιουτζιούκης / Γ Μάριος Αντωνόπουλος /Δ Πάρις Κούτσικος / Ε Νάσος Δημάκης / Ζ Κώστας Θεοχάρης / Η Δημήτρης Κωλέτσης / Θ Ολυμπία Λιόνη/ Ι Βασίλης Γεωργίου / Κ Γιάννης Καρλόπουλος / Λ Κωνσταντίνα Πολυτίμη Ζερδεβά Μπρικόρη / Μ Παναγιώτης Χαρατζόπουλος / Ν Κώστας Ζησιμόπουλος / Ξ Ηλίας Γιαννόπουλος / Ο Γρηγόρης Παπαγρηγορίου / Π Κατερίνα Σταθάκη / Ρ Χρήστος Κούρτογλου / Σ Σέργιος Κοτσόβουλος / Τ Δημήτρης Κουρκούτης / Υ Μανώλης Αγγελάκης / Φ Μαρίνα Δημοπούλου/ Χ Μαριέττα Καλλονά / Ψ Στέλιος Σπανουδάκης / Ω Χρύσανθος Αγγελάκης