Σήμερα η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων του Υπουργείου Εσωτερικών (δηλαδή της κυβέρνησης) έβγαλε μια ανακοίνωση στήριξης δύο στελεχών της κυβέρνησης. Το δελτίο τύπου έχει τίτλο: «Εκφράζουμε την έντονη δυσαρέσκειά μας στα σεξιστικά σχόλια εναντίον των γυναικών σε θέσεις ευθύνης!»
Να ένα απόσπασμα:
Τα σεξιστικά σχόλια σε βάρος γυναικών που δραστηριοποιούνται στην πολιτική και εμφανίζονται στη δημόσια σφαίρα αποτελούν πλέον σύνηθες φαινόμενο και συχνή πρακτική των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Μια οποιαδήποτε περιήγηση στα κοινωνικά δίκτυα, μέσα από ανώνυμες και μη αναρτήσεις, αρκεί να αποδείξει ότι οι γυναίκες της πολιτικής κρίνονται για οτιδήποτε άλλο παρά για τον πολιτικό τους λόγο και το έργο τους. Άλλωστε, ζητήματα ανισότητας έχουν εμφανιστεί κατά καιρούς ακόμη και στον κορυφαίο δημοκρατικό θεσμό, το Ελληνικό Κοινοβούλιο, υποβαθμίζοντας τις γυναίκες.
Αυτή τη φορά στο στόχαστρο βρέθηκαν η νέα Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κυρία Έφη Αχτσιόγλου και η επικεφαλής του νέου Πρωθυπουργικού Γραφείου στη Θεσσαλονίκη κυρία Κατερίνα Νοτοπούλου, οι οποίες είχαν την «ευκαιρία» να ακούσουν ως γυναίκες από... συμβουλές για την ερωτική τους ζωή έως στυλιστικές παρεμβάσεις.
Και εάν δεν είναι ορατός ο σεξισμός, αρκεί να βάλουμε στη θέση τους έναν οποιοδήποτε νέο άνδρα Υπουργό ή επικεφαλής γραφείου Πρωθυπουργού και ας αναρωτηθούμε: Θα ακούγαμε ή θα διαβάζαμε ποτέ για τα παπούτσια του, το κοστούμι του ή το κούρεμά του; Θα μας απασχολούσε με ποιον ή ποια σχετίζονται;
Δεν αμφισβητούμε ότι ο κάθε πολιτικός και η κάθε πολιτικός και δημόσιο πρόσωπο υποβάλλονται σε πολυεπίπεδη κριτική. Ωστόσο, θα πρέπει να προσδιορίσουμε ότι οι γυναίκες συγκεκριμένα είναι εκείνες που μετατρέπονται σε βορά ενός αδηφάγου κιτρινισμού, με στόχο τον αποπροσανατολισμό και την παραγωγή και αναπαραγωγή σεξιστικών πρακτικών, που υπονομεύουν την πολιτική οντότητα και δράση τους μετατρέποντάς τις σε σεξουαλικά αντικείμενα.
Έχει δίκιο η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων; Κατά τη γνώμη μου βασικά ναι, αλλά και όχι. Στα κοινωνικά δίκτυα κυρίως τα σεξιστικά σχόλια σε βάρος γυναικών είναι υπαρκτά, όπως υπαρκτά είναι και χιλιάδες άλλου είδους απαράδεκτα αρνητικά σχόλια που στοχεύουν σ' αυτό που οι σχολιαστές θεωρούν «αδύνατο σημείο» του στόχου τους. Στην εποχή που το μίσος ξεχειλίζει δεν έχει τόση σημασία αν μια γυναίκα είναι άσχημη ή όμορφη, αν ένας άντρας είναι λεπτός ή παχύς, αν κάποιος είναι γκέι ή στρέιτ: Αν θέλουν να την/τον χτυπήσουν θα το κάνουν.
Είναι σίγουρα άδικες οι επιθέσεις τύπου «πάνε να πλύνεις κανα πιάτο», και λένε περισσότερα γι' αυτούς που τις κάνουν παρά γι' αυτές που τις δέχονται. Όμως «Οι γυναίκες της πολιτικής κρίνονται για οτιδήποτε άλλο παρά για τον πολιτικό τους λόγο και το έργο τους»; Δεν θα συμφωνήσω.
Ας πάρουμε την Τασία Χριστοδουλοπούλου και τον Νίκο Φίλη -δύο αμφιλεγόμενους υπουργούς που δεν είναι πια στην κυβέρνηση. Σίγουρα επικρίθηκαν πολύ για την εμφάνισή τους και ειδικά ο άντρας («μούμια» η μεν, «τόφαλος» ο δε), όμως δεν μπορούμε να πούμε ότι η κριτική σταμάτησε εκεί. Οι πράξεις και τα λόγια της κας Χριστοδουλοπούλου σχολιάστηκαν -και ορθώς- πολύ περισσότερο απ' το ότι είναι γυναίκα, και αντίστοιχα τα πεπραγμένα του κου Φίλη προκάλεσαν περισσότερες αντιδράσεις απ' το ότι ήταν εύσωμος ή ότι κοιμόταν στη Βουλή.
Μιλά η ανακοίνωση για τις κυρίες Αχτσιόγλου και Νοτοπούλου και την «κριτική» για το ντύσιμό τους και την εμφάνισή τους, μια «κριτική» που είναι όντως άσχετη και κατακριτέα. Βέβαια και το ντύσιμο και η εμφάνιση ανδρών υπουργών συζητιέται εξίσου -με αποκορύφωμα την εμμονή με το λουκ του Πρωθυπουργού. Θα διαμαρτύρονταν κι αυτοί για σεξισμό;
Λέει η ανακοίνωση: «Και εάν δεν είναι ορατός ο σεξισμός, αρκεί να βάλουμε στη θέση τους έναν οποιοδήποτε νέο άνδρα Υπουργό ή επικεφαλής γραφείου Πρωθυπουργού και ας αναρωτηθούμε: Θα ακούγαμε ή θα διαβάζαμε ποτέ για τα παπούτσια του, το κοστούμι του ή το κούρεμά του; Θα μας απασχολούσε με ποιον ή ποια σχετίζονται;»
Ναι φυσικά και θα διαβάζαμε για την εμφάνισή του και θα μας απασχολούσε με ποιαν/ον τα έχει - θυμάστε τον Βαρουφάκη και τη γυναίκα του και τα πουκάμισά του; Σκεφτείτε τι τράβηξε ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, ή θυμηθείτε τα ξελιγωμένα σχόλια για τον νέο εκπρόσωπο τύπου κ. Τζανακόπουλο.
Γιατί; Γιατί αυτά πουλάνε και -καλώς ή κακώς- ενδιαφέρουν τον κόσμο. Πέρα απ' το βιογραφικό του ο κόσμος ψάχνει βασικά αν έχει σχέση ο κ. Τζανακόπουλος
και μετά ψάχνει Τζανακόπουλος - Γκαντώνα (who?) και μετά αναζητεί σκέτη την Γκαντώνα.
Μην κοροϊδευόμαστε. Οι επιλογές του Πρωθυπουργού ήταν σε μεγάλο βαθμό επιφανειακές. Ήθελε να προσέξουμε τις εμφανίσεις τους και να συζητήσουμε γι' αυτές. Και όταν επέλεγε τον νέο και τρέντι Γαβριήλ Σακελλαρίδη ή τον Τζανακόπουλο με την συμβατικά ωραία εμφάνιση και τα μούσια που είναι της μόδας, αλλά και όταν επέλεξε τις δύο νέες και όμορφες γυναίκες, ο σκοπός του ήταν να ασχοληθούμε με την επιφάνεια και να ξεχάσουμε την πολιτική. Για πιο άλλο λόγο, πέρα απ' τον επικοινωνιακό, θα εγκαινίαζε αλλιώς ένα άχρηστο και κοστοβόρο γραφείο στη Θεσσαλονίκη χρησιμοποιώντας ουσιαστικά σα γλάστρα την «σέξι» κα Νοτοπούλου; Τα νέα και όμορφα πρόσωπα πουλάνε κι ο Πρωθυπουργός τα έβαλε για να πουλήσουν. Το ερώτημα είναι: αυτά τι φταίνε;
Κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί αν τελικά τα κίνητρα του ίδιου του Τσίπρα ήταν σεξιστικά. Σίγουρα πάντως το «ότι οι γυναίκες [αυτές] μετατρέπονται σε βορά ενός αδηφάγου κιτρινισμού, με στόχο τον αποπροσανατολισμό» εξυπηρετεί τον ίδιο και την κυβέρνησή του που (όπως και κάθε άλλη κυβέρνηση) επικοινωνιακά κάνει οτιδήποτε μπορεί για την επίτευξη του του πολυπόθητου αποπροσανατολισμού.
Το πρόβλημα είναι όταν, με το χαρτί του (υπαρκτού και κατακριτέου) σεξισμού, γίνεται προσπάθεια φίμωσης ή απόρριψης κάθε κριτικής στις κυρίες Νοτοπούλου και Αχτσιόγλου. Προσωπικά δεν έγραψα τίποτα για καμία απ' τις δύο, ούτε για την απειρία της μεν ούτε για τον υψηλότατο μισθό της δε, από φόβο μήπως θεωρηθεί σεξιστικό. Κι όμως τα ίδια θα τα έγραφα για νέους άντρες, όπως έκανα χτες για τον κύριο Δημήτρη Καραμάνη. Το σκεπτικό μου πάντως ήταν πως λίγες νέες γυναίκες τολμούν να μπουν στην πολιτική, ας μην τις αποθαρρύνουμε κατευθείαν.
Το ανώνυμο bullying δεν ξεχωρίζει φύλα. Γίνεται σε όλους ανεξαιρέτως. Ανάμεσα στους όλους, όπως είναι λογικό, είναι και οι πιο αδύναμοι. Οι γυναίκες στην πολιτική βρίσκονται εξαρχής σε μειονεκτική θέση - τουλάχιστον μέχρι να είναι αυτονόητη η πλήρης ισότητά τους με τους άνδρες, μέχρι να έχουμε μια γυναίκα Πρωθυπουργό και αυτό να μην θεωρείται είδηση.
Πάντως όταν γυναίκες βρίσκονται στην επικαιρότητα και έχουν θέσεις ευθύνης δεν πιστεύω πως τρώνε πολύ χειρότερο βρίσιμο απ' τους άντρες - ρίξτε μια ματιά στα social media για το τι λέγεται για τον «ψυχάκια» Τσίπρα ή τον «γουρλωμένο» Μητσοτάκη (ενώ για την Φώφη Γεννηματά που δεν είναι στην επικαιρότητα και δεν θεωρείται δυνατός παίκτης, τα σχόλια είναι σαφώς πιο αδιάφορα).
Οι άσχετες επιθέσεις σε γυναίκες και άντρες δεν πρέπει να σταματήσουν επειδή είναι σεξιστικές. Πρέπει να σταματήσουν επειδή είναι άσχετες.