1.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να ακροβατήσει πάνω σε μια σκληρή αντινομία: ξεκίνησε με αριστερό πρόγραμμα, με μαξιμαλισμό και βολονταρισμό. Μετά υπέκυψε στον αναγκαίο επώδυνο συμβιβασμό, εφάρμοσε μνημόνιο, συγκυβέρνησε με τους «ψεκασμένους» ΑΝ.ΕΛ. και προσπαθεί (και σε έναν βαθμό καταφέρνει) να εφαρμόσει κοινωνική πολιτική με πλεονάσματα. Η διαχείριση αυτής της αντινομίας ‒αντανάκλαση και εσωτερικών αντιφάσεων του ΣΥΡΙΖΑ‒ αποδείχτηκε εξαιρετικά δυσχερής. Κάποιες συμπεριφορές και επιλογές προσώπων τη δυσχέραναν ακόμα περισσότερο.
Την Κυριακή έχασε, έχοντας υπερεκτιμήσει και το πλεονέκτημα που δημιουργούν οι επικοινωνιακές αναπηρίες του αντιπάλου. Και πάλι, όμως, δεν κατορθώθηκε η «στρατηγική ήττα», η εξουδετέρωσή του σε μονοψήφια ποσοστά. Πληγώθηκε, αλλά είναι στο γήπεδο. Με την έννοια αυτή, καλείται τώρα να δει κριτικά καίριες επιλογές του για να παραμείνει κεντρικός πόλος την επόμενη μέρα.
Υπήρξαν κινήσεις ορθές που κόστισαν, σαν τις Πρέσπες. Σε αυτές πρέπει να επιμείνει. Υπήρξαν μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα που δεν ήταν αρκετά για να αναστρέψουν το ρήγμα με τα μεσαία στρώματα. Υπήρξαν λάθη και ατολμίες. Υπάρχει και ένα κοινωνικό περιβάλλον, εθνικό και διεθνές, που γέρνει προς τα δεξιά. Σε κάθε περίπτωση, στη μάχη με το τοξικό μείγμα εθνικισμού και νεοφιλελευθερισμού ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι παρών.
2.
Η ΝΔ πέτυχε μεγάλη νίκη που σηματοδοτεί επικράτηση της οικογένειας Μητσοτάκη (σε πλήρη ανάπτυξη) και δίνει στον αρχηγό μεγάλη χρονική ανάσα, που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα είχε. Η γραμμή διακυβέρνησης της ΝΔ ορίζεται από τα σημεία «υπερεπένδυση στην ασφάλεια ‒ μείωση του κράτους (πού θα βρει να μειώσει;) ‒ μείωση πλεονασμάτων (αν συμφωνήσουν οι έξω) ‒ μείωση φόρων και ανάπτυξη».
Το μόνο σίγουρο είναι ότι, γίνουν δεν γίνουν τα παραπάνω, θα απορρυθμίσει τα ελάχιστα που απέμειναν στην αγορά εργασίας στο όνομα της αγοράς (που δεν την αφήνουν, τάχα, οι αριστερές ιδεοληψίες να αποδώσει καρπούς). Κατά τα λοιπά, επιστρέφει χωρίς ίχνος αναστοχασμού και αυτοκριτικής για τις τεράστιες ευθύνες της. Δεν θα αργήσει η παλιά καλή ΝΔ να δείξει το πρόσωπο που όλοι αγαπήσαμε.
Την Κυριακή έχασε, έχοντας υπερεκτιμήσει και το πλεονέκτημα που δημιουργούν οι επικοινωνιακές αναπηρίες του αντιπάλου. Και πάλι, όμως, δεν κατορθώθηκε η «στρατηγική ήττα», η εξουδετέρωσή του σε μονοψήφια ποσοστά. Πληγώθηκε, αλλά είναι στο γήπεδο. Με την έννοια αυτή, καλείται τώρα να δει κριτικά καίριες επιλογές του για να παραμείνει κεντρικός πόλος την επόμενη μέρα.
3.
Το πολιτικό σύστημα αντέχει. Ο νέος χαμηλός δικομματισμός δείχνει σημεία σταθερότητας και η επόμενη εναλλαγή στην εξουσία θα είναι καλύτερη και ομαλότερη από την προηγούμενη (όταν ο εκ Μεσσηνίας κακομαθημένος πρίγκιπας έφυγε από την πίσω πόρτα του Μαξίμου, για να μη συναντηθεί στην εξώπορτα με τον καινούργιο νοικάρη). Δέκα χρόνια μετά, παρά τους κραδασμούς, το σύστημα άντεξε στις φυγόκεντρες δυνάμεις.
Οι πρώτοι πολιτικοί καρποί της κρίσης χάνονται (ΛΑΟΣ, Ποτάμι, ΑΝ.ΕΛ., Λεβέντης), νέοι εμφανίζονται. Σταθερά κραταιός στον χώρο της κεντροαριστεράς μένει ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝ.ΑΛ. επιβίωσε ως κόμμα-ρεζέρβα, αλλά η κρίση ταυτότητας παραμένει. Ήδη ξεκίνησαν δεήσεις και τρισάγια στη Χ. Τρικούπη για αυτοδυναμία της ΝΔ, αν και μάλλον δεν συμφωνούν όλοι οι υπουργοποιήσιμοι του ΚΙΝ.ΑΛ.
4.
Έχουμε βαριά ήττα της Χ.Α. σε όλα τα επίπεδα, όχι απλή υποχώρηση ή συρρίκνωση. Εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόροι του 2014-15 την εγκατέλειψαν. Αυτό είναι εν μέρει αποτέλεσμα της διάλυσης από την ποινική διαδικασία, τις αποχωρήσεις, τα καρφώματα, τις απειλές για αποκαλύψεις, τους εκβιασμούς. Επέδρασε καταλυτικά και η απομόνωση, η κοινωνική και πολιτική πίεση. Όπως και η οικονομική ασφυξία. Η φθορά θα επιταχυνθεί, μια καταδίκη για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης μπορεί να επιβεβαιώσει το τέλος.
5.
Πρόκειται για την αρχή της μετεξέλιξης της ελληνικής ακροδεξιάς. Τα συνολικά ποσοστά δεν επιτρέπουν εφησυχασμό: Χ.Α., Βελόπουλος, Κρανιδιώτης, ΛΑΟΣ, Νέα Δεξιά, Εθνικό Μέτωπο, Τζήμερος κ.λπ. μαζεύουν σχεδόν 12%. Ισχυρός εθνικισμός, θρησκοληψία και συνωμοσιολογικός χυλός, μια μακεδονική σαλάτα. Ωστόσο, είναι θετική εξέλιξη το ξεδόντιασμα της Χ.Α. Άλλο νεοναζί τάγματα εφόδου, άλλο γκροτέσκος βαλκανικός ρωσοκίνητος εθνικισμός.
Ο Βελόπουλος επιδιώκει να γίνει ο Έλληνας Σαλβίνι, αλλά απέχει πολύ από την κυριαρχία του χώρου. Σίγουρα, ένα τμήμα της ακροδεξιάς βάσης μετακινήθηκε στη ΝΔ. Μένει να δούμε πώς θα διαμορφωθεί η εικόνα εντός και εκτός ΝΔ, εάν θα έχουμε εφαρμογή των Πρεσπών από τη ΝΔ, καταδίκη ηγεσίας της Χ.Α. σε πολύχρονες ποινές, κοινωνική δυσφορία από νεοφιλελεύθερη πολιτική ΝΔ και συνθήκες γενικής υποχώρησης της αριστεράς.
6.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχασε από τα αριστερά. Γιατί στα αριστερά του δεν υπάρχει κάποιος να κερδίσει. Το ΚΚΕ παραδοσιακά «συγκρατεί τις δυνάμεις του». Κάποιοι αποχωρήσαντες από τον ΣΥΡΙΖΑ στην καλύτερη περίπτωση φλερτάρουν με τη γραφικότητα και τον βαλκανικό εθνικισμό. Η απόπειρα Βαρουφάκη θα δείξει αν έχει αντοχές που υπερβαίνουν την ιδιότυπη προσωπική του αίγλη. Ο υπόλοιπος χώρος της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς διανύει περίοδο μεγάλης εσωστρέφειας.
7.
Με αφορμή την εκλογή Μπέου, τις περιπτώσεις Μαρινάκη και Σαββίδη, να αναλογιστούμε την οριστική συμβολική και ουσιαστική επικράτηση του οικονομικού επί του πολιτικού. Εννοώ την εγκατάσταση και παραμονή ολιγαρχών και ποινικά ελεγχόμενων προσώπων με τους μπράβους και τους υποτακτικούς τους στον αφύλακτο κήπο της κεντρικής πολιτικής και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Έχουμε καταγγελίες για πρακτικές βίας, εξαγοράς και εκφοβισμού. Έχουμε σκιές στον χειρισμό δικαστικών υποθέσεων. Έχουμε ιδιόκτητα ΜΜΕ και ενοικιαζόμενες γραφίδες. Έχουμε στενές επαφές κομμάτων με οικονομικούς παράγοντες, πιο στενές από ποτέ. Έχουμε επιχειρήσεις με ποδοσφαιρική προβιά, αλισβερίσια με το ακροδεξιό περιθώριο και αβάντες μέσω του οπαδικού No Politica.
8.
Τέλος, με θλίψη κοιτώ τα περισσότερα πρόσωπα που εκλέχθηκαν στην ευρωβουλή κατευθείαν από τα τηλεοπτικά παράθυρα, χωρίς καμιά επίφαση ειδικής γνώσης και ενασχόλησης με τα θέματα που θα χειριστούν εκεί. Ομιλούσες κεφαλές, ογκώδης άγνοια. Με λίγες εξαιρέσεις κυριαρχούν το life style, η γενικόλογη ηθικολογία και οι ώρες στα τηλεοπτικά στούντιο. Ας πρόσεχε η πολιτική ηγεσία που δεν επανέφερε τη λίστα. Ας προσέχαμε κι εμείς.