Υπάρχουν δύο είδη ηγετών, επισημαίνεται από το πρωί στα media του εξωτερικού και μετά την είδηση του θανάτου του Σιμόν Πέρες: οι μετριοπαθείς, αποτελεσματικοί και γι' αυτό έμπλεοι μεγαλείου και οι άλλοι, οι θορυβώδεις, οι επιρρεπείς στα διπλωματικά λάθη, οι εκτεθειμένοι στην αμετροέπεια και τη μετριότητα.
Όπως επισημαίνεται σε δίκτυα όπως το BBC, οι New York Times και αλλού, ο Πέρες ήταν ένα παράξενο κράμα ηγέτη, μία φυσιογνωμία που όχι δεν έκανε πολιτικά λάθη, αλλά που το προσωπικό έρμα του σε εμπειρίες, εθνικά και θρησκευτικά ιδεώδη, στη μεν πρώτη νιότη καθοδηγούσε για το καλύτερο δυνατό, στη δε ενήλικη πολιτική ζωή απέτρεπε από τα χειρότερα.
Γεννημένος στην Ανατολική Ευρώπη το 1923, εθεωρείτο και ήταν ο τελευταίος ισραηλινός ηγέτης με προσωπικές εμπειρίες από τη ζωή των Εβραίων της Διασποράς πριν από το Ολοκαύτωμα, η δε ιστορία του ταυτιζόταν με τη σύγχρονη ιστορία του Ισραήλ, ακριβώς επειδή ανέλαβε τα ηνία της χώρας στην πιο καθοριστική - για τη νέα σελίδα της - περίοδο.
Για τον Πέρες, ο "περιούσιος λαός" δεν υπήρχε μόνο στις Γραφές. Μπορούσε να υπάρξει, αν βρισκόταν ηγέτης αποφασισμένος να αφιερώσει την κάθε μέρα της ζωής του στην οικοδόμηση του εβραϊκού κράτους και στη συνεχή προσπάθεια για ειρήνη με τους λαούς της περιοχής. Και όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται, υπήρξε από τις πρώτες πολιτικές φυσιογνωμίες που πέρα από τον ξύλινο πολιτικό λόγο, δεν φοβόταν τις παρομοιώσεις, τον ζυγισμένο συναισθηματικό λόγο, χωρίς ποτέ να ξεφεύγει από τον στόχο.
Σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, νομίζω είναι προτιμότερο να μιλάς σαν λιοντάρι με προβιά, παρά να παριστάνεις το πρόβατο και να είσαι λύκος. Είναι θέμα αισθητικής, αλλά και καλύτερης επικοινωνίας και κατανόησης του μηνύματος που θέλεις να περάσεις.
Το 2005 και όταν δημοσιογράφος του είχε επισημάνει ότι το Ισραήλ είναι χώρα αντιφάσεων, όπου μέσα του συναντιούνται Εβραίοι από την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία, κοσμικοί και πιστοί, εκείνος είχε απαντήσει ότι η επιτυχία αυτής της παράξενης ένωσης ανθρώπων κρυβόταν στο κοινό παρελθόν του εβραϊκού λαού και στη δέσμευση να "σφυρηλατηθεί η κοινή μοίρα στην ιστορική μας πατρίδα". Πολύ πολιτικάντικη απάντηση; Ευτυχώς, ο Πέρες δεν έμενε μόνο σε αυτές.
"Ένας Εβραίος που ζει εκτός Ισραήλ μπορεί να συμβάλει στην ευημερία του.Κάθε ένας από εμάς έχει ταλέντα και χαρίσματα που μπορούμε να απολαύσουμε όλοι μαζί. Συναντιέμαι συχνά με επιστήμονες, καλλιτέχνες, επιχειρηματίες, όλοι άνθρωποι με δημιουργικό ταλέντο, που συνεργάζονται με Ισραηλινούς, βοηθώντας να καταστήσουμε τη μικρή μας χώρα, φως σε όλα τα έθνη".
Όπως συνήθιζε να λέει, προσπερνώντας με μετριοφροσύνη τη γνωστή ιστορία για το γεράκι που έγινε περιστέρι, το όραμα του για ειρήνη δεν χάθηκε ποτέ, ούτε όταν το Ισραήλ, όπως παραδεχόταν είχε μόνο στην πολεμική του ισχύ να ελπίζει, ούτε όταν η ελπίδα για κάτι τέτοιο φάνταζε φρούδα. "Δεν υπάρχει μέρα που να μην πιστεύω ότι η ειρήνη είναι πλέον δυνατή για το Ισραήλ. Πιστεύω ότι μπορούμε να ζούμε ως ένα κράτος, ως εστία του εβραϊκού λαού με ασφαλή σύνορα, ειρηνικά με τους γείτονες μας. Δεν πρόκειται να ησυχάσω μέχρις ότου αυτό το όραμα να γίνει πραγματικότητα. Το όραμα μου είναι να έχουμε ένα κράτος, τόσο παλιό όσο και οι Δέκα Εντολές και τόσο νέο όσο το Internet". Ποιητικό; Και ταυτόχρονα απολύτως ρεαλιστικό.
Όσο και αυτά που ο Πέρεζ πρέσβευε για τη ζωή, την πολιτική, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την τεχνολογία και όντας μπροστά τη γκέι κοινότητα και τα δικαιώματα συμβίωσης και γάμου ομοφυλοφίλων.
— "Υπήρξα αμφιλεγόμενος για ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου. Μετά έγινα εξαιρετικά δημοφιλής. Δεν ξέρω πότε ήμουν λάθος, τότε ή τώρα", είχε πει για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε ως πολιτικός".
— "Για την ειρήνη αξίζει να θυμόμαστε μόνο αυτό: όπως δεν μπορεί να πετάξει ένα πουλί με ένα φτερό, όπως ο άνθρωπος δεν μπορεί να χειροκροτήσει με ένα χέρι, έτσι και μία χώρα δεν μπορεί να κάνει ειρήνη μόνη της, χωρίς τους διπλανούς της. Για την ειρήνη χρειάζονται δύο".
— "Σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, νομίζω είναι προτιμότερο να μιλάς σαν λιοντάρι με προβιά, παρά να παριστάνεις το πρόβατο και να είσαι λύκος. Είναι θέμα αισθητικής, αλλά και καλύτερης επικοινωνίας και κατανόησης του μηνύματος που θέλεις να περάσεις".
— "Το θέμα της πυρηνικής απειλής είναι μια εμμονή των εχθρών μας που επιθυμούν τον αφανισμό μας. Η καχυποψία τους είναι η δύναμη μας".
— "Υποστηρίζω το δικαίωμα κάθε ανθρώπου στον γάμο, συμπεριλαμβανομένου και του γάμου ομοφυλοφίλων. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να ανασαίνει καθαρό αέρα, να τρέφεται σωστά, να ερωτεύεται όπως και όποιον θέλει. Σύμφωνα με την παράδοση μας, γεννηθήκαμε όλοι ίσοι".
— "Γνωρίζουμε ήδη ότι οι Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές είναι απείρως πιο αποτελεσματικοί από τα όπλα. Γνωρίζουμε ότι οι νέες ευκαιρίες κρύβονται στις επιστημονικές ομάδες και στους ανθρώπους της τεχνολογίας και όχι στα στρατόπεδα".
Με στοιχεία από Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο, New York Times, BBC