Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου: Μια γυναίκα-σύμβολο

Μια λαμπρή ακαδημαϊκός και πρωτοπόρα φεμινίστρια με πλούσια δικαιωματική δράση απεβίωσε χτες στα 101 της χρόνια

Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου: Μια γυναίκα-σύμβολο

Έφυγε χτες έχοντας ούσα υπεραιωνόβια πλέον (101 ετών), μια από τις πλέον εξέχουσες μορφές του γυναικείου κινήματος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Γεννημένη στην Κέρκυρα, πνεύμα ανήσυχο από την εφηβεία της, «στρατεύθηκε» στο γυναικείο ζήτημα τα χρόνια που σπούδαζε στη Νομική. Η ακαδημαϊκή της πορεία υπήρξε λαμπρή: Το 1976 εξελέγη τακτική καθηγήτρια Εγκληματολογίας και Ανακριτικής στην Πάντειο, όπου αργότερα διατέλεσε δύο φορές πρύτανις - η πρώτη Ελληνίδα που αναλάμβανε τέτοιο αξίωμα. Υπήρξε επίσης ιδρυτής και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Εγκληματολογίας από το 2008 καθώς και αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ).

Επικεφαλής επί σχεδόν μισό αιώνα του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, πάλεψε να κατοχυρωθεί το δικαίωμα των γυναικών στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι, πρωτοστάτησε στη συνταγματική αναγνώριση της ισότητας των φύλων (1975) καθώς και στον εκσυγχρονισμό του Οικογενειακού Δικαίου. Αγωνίστηκε ποικιλότροπα κατά των διακρίσεων κάθε είδους, υπήρξε δε μάρτυς υπεράσπισης σε πολλές δίκες κατηγορούμενων των οποίων τα δικαιώματα παραβιάζονταν. Ήταν παντρεμένη με τον Γεώργιο Ν. Μαραγκόπουλο, πρώην πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας και δημιουργό του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου το 1973, την προεδρία του οποίου ανέλαβε η ίδια το 1978.

Ακούραστη, διαρκώς ενεργή, εξακολουθούσε μέχρι τα τελευταία της να ασχολείται με τα δικαιωματικά (έμφυλες εργασιακές διακρίσεις στην ΕΕ, σύμφωνο συμβίωσης) και να αρθρογραφεί μαχητικά για θέματα τόσο του τομέα της όσο και ευρύτερου ενδιαφέροντος, αξιώνοντας π.χ. την κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ είτε την επέκταση της ελληνικής ΑΟΖ.

«Νομίζω ότι η νέα φάση του φεμινισμού είναι πλέον η μεταβολή σε πράξη ζωής των κανόνων για την ισότητα που έχουν ήδη νομοθετηθεί. Και ο αγώνας αυτός δεν μικρός γιατί, όπως φαίνεται, το αντρικό κατεστημένο δύσκολα υιοθετεί τις νέες αρχές. Αλλά οφείλω να πω ότι ούτε όλες οι γυναίκες έχουν αφομοιώσει τους νέους ρόλους τους οποίους η κοινωνία προβάλλει. Η αλλαγή της νοοτροπίας είναι δυσκολότερη από την αλλαγή του νόμου... Μερικοί θεωρούν ότι ο φεμινισμός είναι αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση. Λάθος. Ο φεμινισμός είναι θέμα ανακατάταξης όλων των ανθρώπων μιας κοινωνίας», έλεγε χαρακτηριστικά σε παλιότερη ομιλία της.

Προσωπικότητα με διεθνή ακτινοβολία και πλούσιο συγγραφικό έργο, υπήρξε επίσης Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Γυναικών (1989-1996) καθώς επίσης πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής της Ελλάδας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2000-6). Τιμήθηκε για τη δράση της με πολλά βραβεία και διακρίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ακούραστη, διαρκώς ενεργή, εξακολουθούσε μέχρι τα τελευταία της να ασχολείται με τα δικαιωματικά (έμφυλες εργασιακές διακρίσεις στην ΕΕ, σύμφωνο συμβίωσης) και να αρθρογραφεί μαχητικά για θέματα τόσο του τομέα της όσο και ευρύτερου ενδιαφέροντος, αξιώνοντας π.χ. την κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ είτε την επέκταση της ελληνικής ΑΟΖ. «Έχω τουλάχιστον τη συνείδησή μου ήσυχη ότι δεν αδράνησα. Και αυτό είναι μεγάλο πράγμα, σας το λέω. Είναι μεγάλο πράγμα...», διαβάζω σε μια σχετικά πρόσφατη συνέντευξή της και δεν θα μπορούσα να βρω καλύτερη παρακαταθήκη. Η πολιτική της κηδεία έγινε σήμερα, δίχως ανακοινώσεις, στέφανα κι επικήδειους, σε στενό οικογενειακό κύκλο, έτσι όπως η ίδια επιθυμούσε.