Kυριακή απομεσήμερο, σήμερα μέρα εκλογών, στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, ακούω ένα cheesy τραγουδάκι με την Δήμητρα Γαλάνη. Και καπάκι τον «αναντικατάστατο» Σώτο Παναγόπουλο στο «Σαν πιώ κρασί ζαλίζομαι» και άλλα 5-6 τραγούδια του.
Πριν λίγες μέρες, διάβασα μιαν θριαμβική ανακοίνωση των υπευθύνων του ραδιοσταθμού, ότι το Τρίτο Πρόγραμμα έχει «μεγάλη ακροαματικότητα». Μεγάλη, τρόπος του λέγειν: από αμοιβάδα έγινε νάνος. Αγγίζει, λέει, τα ποσοστά του Δεύτερου Πρόγράμματος που επίσης σέρνεται.
Δεν ξέρεις τι να πρωτοθαυμάσεις: Την ασχετοσύνη ή την πτωχαλαζονία…. Βάλε ένα ουισκάκι να κλάψω στον ώμο σου και να στα πω.
Επειδή μάλιστα και η λογοδιάρροια προαπαιτεί κάποια σκέψη, πολλοί διαβάζουν ό,τι λάχει — ποιήματα, λογοτεχνήματα, περιοδικά, παραμύθια... βάζοντας ανάμεσα χαζοτράγουδα που λογίζονται ποιοτικά ανάμεσα στους αγράμματους. Ή συζητούν καφενειακά με τους φίλους τους.
Για να ξεκινήσουμε από τα βασικά:
Η ΕΡΤ έχει έξι (!) ραδιόφωνα και όχι ένα, για να απευθύνονται διαφοροποιούμενα σε συμπληρωματικά κοινά. Target group του Τρίτου είναι το κοινό που του αρέσει η κλασική και πρωτοποριακή μουσική, οι διανοούμενοι, αυτή που την ψάχνουν και δεν την βρίσκουν στα λαϊκά και εμπορικά ραδιόφωνα. Αιτία ύπαρξης (και χρηματοδότησης) του Τρίτου είναι να προάγει την ποιότητα που το εμπόριο περιφρονεί ή αγνοεί.
Αν είσαι ταλαντούχος άνθρωπος ή οργανισμός (όπως ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις όταν ανέλαβε το Τρίτο ή όπως είναι ο έξοχος και πολύ δημοφιλής βρετανικός Classic FM σήμερα), ανακαλύπτεις ότι η ποιότητα δεν είναι πάντα να την κλαιν’ κι οι ρέγγες. Μπορεί να είναι δυναμική, ευχάριστη, μοντέρνα και απίθανα επιδραστική.
Ακριβώς όμως επειδή αυτά τα χαρίσματα είναι σπάνια, αρκείται κανείς να υπάρχει ένα τέτοιο «δύσκολο» και έστω «αντιδημοφιλές» ραδιόφωνο που προάγει την ομορφιά της μουσικής και το πληρώνει μέσω φορολογίας.
Τι έχουμε αντ’ αυτού; Ένα Τρίτο που παίζει Σώτο Παναγόπουλο! Και κομπάζει ότι αύξησε την ακροαματικότητά του. Ας βάλει και Βίσση να την αυξήσει περισσότερο.
Παρακολουθώ πολλά χρόνια το πρόγραμμα (αν και πλέον μέσω apps έχω στραφεί σε καταπληκτικούς ξένους σταθμούς κλασικής μουσικής) και σας διαβεβαιώ ότι το Τρίτο μεταδίδει πλέον την λιγότερη κλασική μουσική που μετέδωσε ποτέ.Έχει χάσει δηλαδή τον λόγο ύπαρξής του.
Οι περισσότεροι παραγωγοί του μετά βίας κρύβουν την πλήρη ασχετοσύνη τους με την κλασική μουσική (για να μη πω την εχθρότητά τους), αναλισκόμενοι σε μια κενή, δραματικούλα λογοδιάρροια. Επειδή μάλιστα και η λογοδιάρροια προαπαιτεί κάποια σκέψη, πολλοί διαβάζουν ό,τι λάχει — ποιήματα, λογοτεχνήματα, περιοδικά, παραμύθια… βάζοντας ανάμεσα χαζοτράγουδα που λογίζονται ποιοτικά ανάμεσα στους αγράμματους. Μετά γίνεται η αποφώνηση και πέφτει ο μισθός που συνάχτηκε από το τέλος της ΕΡΤ, το οποίο διπλασιάστηκε τα τελευταία χρόνια.
Για να μην αναφέρω τις σχοινοτενείς συζητήσεις, το ατέρμονο μπίρι-μπίρι για να περάσει η ώρα, στομφώδες ή νυσταγμένο τις περισσότερες φορές, με τους φίλους τους και ομοϊδεάτες τους.
Η καλή μουσική πάλι απουσιάζει εκκωφαντικά. Όχι βάσει σχεδίου. Απλώς αργά ή γρήγορα ο καθένας εκφράζει τον εαυτό του. Και ασχέτως των προδιαγραφών του Τρίτου, οι νέοι παραγωγοί του μάλλον ακούνε ελαφρολαϊκά στο σπίτι τους.
Υπάρχουν ελαχιστότατες εξαιρέσεις. Αλλά εν τω συνόλω του το Τρίτο Πρόγραμμα αφότου ξανάνοιξε η ΕΡΤ είναι στην πιο βαρετή, αγράμματη και μπερδεμένη φάση του.