Είμαι και το παραδέχομαι, το λέω, το διεκδικώ. Όχι πια κρυφά, καταπιεσμένα, ενοχικά αλλά έξω, δημόσια, στο φως του ήλιου. Η στιγμή που ένας γκέι ή μια λεσβία αποφασίζει να αποδεχτεί τον ίδιο του-της τον εαυτό είναι ίσως η σημαντικότερη στη ζωή του. Είναι μια ενηλικίωση, ένα «δεύτερο βάπτισμα» που συμβαίνει συνήθως σε νεαρή ηλικία, όχι όμως πάντα – “come out” μπορεί να κάνει κι ένας ωριμότερος-η που είτε δίσταζε νωρίτερα είτε απλώς το ανακάλυψε στην πορεία.
Θεμελιώδες πρόταγμα του lgbt κινήματος, η «έξοδος από την ντουλάπα» σημαίνει αποδοχή μιας επιθυμητικής ταυτότητας και ταυτόχρονα, μια νοητή ένταξη στην ευρύτερη γκέι κοινότητα. Για κάποιον-α μεγαλύτερης ηλικίας που τόλμησε και “βγήκε προς τα έξω” σε εποχές με πολύ αυστηρότερα ήθη, την γκέι κουλτούρα με τη σημερινή της έννοια στα σπάργανα, τον δημόσιο λόγο για τη σεξουαλικότητα υπαρκτό μόνο σαν σκανδαλοθηρία και μια σειρά αυτονόητες, πια, ευκολίες σαν αυτές που προσφέρει το Διαδίκτυο ή ένα κινητό τηλέφωνο αδιανόητες (υπήρχαν βέβαια πάντα - κι ευτυχώς! - ο Καβάφης, ο Ζενέ, η Σαπφώ, ο Όσκαρ Ουάιλντ…), μοιάζει στις μέρες μας πολύ ευκολότερο να γίνει αυτό το βήμα, σχεδόν «παιχνίδι». Έλα όμως που δεν είναι – κατά μία έννοια, σε κάποιες περιπτώσεις ίσως είναι κομμάτι πιο επαχθές.
Η απελευθέρωση των ηθών που έφερε η δεκαετία του ΄60 έκανε τους ανθρώπους πιο δεκτικούς, πιο «ανοικτούς» σε ιδέες, πρωτοβουλίες και πειραματισμούς, κάτι που ο νεοσυντηρητισμός έχει εν μέρει ανακόψει (στο υπόλοιπο μέρος εξακολουθεί, ευτυχώς, να γίνεται πανικός). Παρά λοιπόν τον «πανηγυρικό» του χαρακτήρα, παρά τις απείρως περισσότερες ευκαιρίες και δυνατότητες, παρά το γεγονός ότι σήμερα βγαίνουν προς τα έξω περισσότεροι ηθοποιοί, καλλιτέχνες, πολιτικοί κ.λπ. επώνυμοι από ποτέ, το “come out” παραμένει μια δύσκολη υπόθεση ακόμα και σε ανεπτυγμένες, φιλελεύθερες κοινωνίες, ειδικά αν είσαι έφηβος-η (δεν αναφέρομαι καν σε υπερσυντηρητικές κοινωνίες που θεωρούν τους γκέι και τα δικαιώματά τους «εκφυλισμένη δυτική αρρώστια»). Απόδειξη, η έκταση που έχει πάρει ο σχολικός εκφοβισμός (bullying) σε βάρος ανοικτά γκέι εφήβων σε πολλές χώρες, πρακτική που έχει οδηγήσει σε δεκάδες αυτοκτονίες κι ανάγκασε μέχρι τον Ομπάμα να πάρει θέση. Για κάποια στρώματα του πληθυσμού, ο ομοφυλόφιλος δεν είναι πια απλά ο διαφορετικός, ο περίεργος, ο «λοξός» που ίσως ποθούμε κιόλας κατά βάθος αλλά αντιπροσωπεύει έναν τρόπο ζωής που φαντάζει κολασμένος αλλά ταυτόχρονα «προνομιακός», συχνά από φθόνο και μόνο. Ταυτόχρονα, διεκδικήσεις του κινήματος όπως η ισότητα στον γάμο και η υιοθεσία ακούγονται σε κάποιους «εξωφρενικές», λες και τα ανθρώπινα δικαιώματα κόβονται με το μέτρο (αντίστοιχα αρνητικός μπορεί να είναι και ο φανατισμός που, δικαιολογημένα σε κάποιο βαθμό, συνοδεύει καμια φορά τη διεκδίκησή τους). Έχει, επομένως, αρκετό ζόρι η απόφαση να «εκδηλωθείς» είτε πρόκειται για το οικογενειακό σου περιβάλλον, είτε το φιλικό, είτε το σχολικό, είτε το εργασιακό, είτε το κοινωνικό. Χρειάζεται, επίσης, να είσαι προετοιμασμένος για το ενδεχόμενο τυχόν αρνητικές «επιπτώσεις» μην εκδηλωθούν άμεσα αλλά σε βάθος χρόνου.
Αξίζει, οπότε, τελικά τον κόπο να «βγεις προς τα έξω»; Μα εννοείται πως ναι! Είναι όχι μία αλλά εκατό, χίλιες φορές προτιμότερο να διεκδικήσεις θαρραλέα την προσωπική σου ολοκλήρωση, ευτυχία και αξιοπρέπεια και στον έρωτα από το να υποχρεωθείς να ζήσεις μια ζωή μισοκρυμμένος στη σκιά, ρισκάροντας την ψυχική και πνευματική υγεία όχι μόνο τη δική σου αλλά και κοντινών σου ανθρώπων ενδεχομένως. Άσε που έχει κι υγρασία εκεί στα σκοτεινά. Όσα κι αν είναι τα εμπόδια, όποιο κι αν είναι το κόστος, να είσαι σίγουρος-η ότι ο χρόνος, ότι η ίδια η ζωή θα δικαιώσει με το παραπάνω την επιλογή σου. Δείξε μόνο δυνατός, αποφασισμένος, ανυποχώρητος. Εκμεταλλεύσου, στην τελική, το γεγονός ότι η σημερινή εποχή είναι, ιστορικά, η καλύτερη ever από πλευράς συνθηκών για να κάνεις αυτό το βήμα. Εσύ είσαι το μέλλον κι εσύ θα το ορίσεις. Και δεν ευνοούν μόνο οι συνθήκες και το περιβάλλον αλλά και το γεγονός ότι, σχεδόν μισόν αιώνα μετά το Stonewall, η κατανόηση, η αλληλεγγύη, η συντροφικότητα που θα συναντήσεις ψάχνοντας εκεί έξω είναι, δυνητικά, μεγαλύτερες από ποτέ – μη λησμονήσεις μόνο να τις δείξεις κι εσύ όταν σου ζητηθεί. Να θυμάσαι, ακόμα, πως η υιοθέτηση μιας ταυτότητας είναι προϋπόθεση αλλά όχι αυτοσκοπός και πως η πραγματική απελευθέρωση δεν μπορεί παρά να είναι συνολική. Καλή τύχη.
Υ.Γ. Με αφετηρία τις ΗΠΑ και τη Δυτική Ακτή, η Παγκόσμια Ημέρα Coming Out γιορτάζεται κάθε 11η Οκτωβρίου σε πολλές χώρες. Η ημερομηνία παραπέμπει στη μεγάλη Εθνική Πορεία για τα γκέι δικαιώματα προς την Ουάσινγκτον (11/10/1987). Το λογότυπο της πρώτης διοργάνωσης είχε σχεδιάσει ο Keith Haring.