Ποιος είπε ότι οι έξυπνοι και πολιτισμένοι άνθρωποι είναι ανθρωπιστές και μιλάνε όμορφα; Εξάλλου όσο πιο καλλιεργημένος είσαι τόσο τοξικότερες προσβολές μπορεί να σκεφτείς. Το αν θα τις πεις δημοσίως είναι άλλο θέμα φυσικά.
Eπέλεξα έντεκα πολύ μεγάλες κακίες, από το βιβλίο Britannica του Χάρη Βλαβιανού (εκδ. Νεφέλη) το οποίο περιέχει λογοτεχνικές προσβολές μεταξύ ιερών τεράτων της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Επέλεξα 11 και μετά ζήτησα και απ' τον ίδιο τον Χάρη Βλαβιανό, ποιητή και μέγα ερανιστή, να επιλέξει κι αυτός 9 για να κάνουμε 20δα με ατάκες.
Και είναι η μία πιο φαρμακερή απ' την άλλη...
«Επιτέλους το πρώτο σωστό βήμα στην καριέρα του».
(Ο Γκορ Βιντάλ σχολιάζοντας τον θάνατο του Τρούμαν Καπότε)
«Ξέρεις πόσο απεχθάνομαι τα έργα του Σαίξπηρ, τα δικά σου όμως είναι ακόμη χειρότερα».
(Τολστόι προς Τσέχωφ, μετά την παράσταση του Θείου Βάνια)
«Ένα χοντρό λουκάνικο που ξεροψήνεται μέσα στο ίδιο του το απαίσιο λίπος»
(Έτσι έβλεπε, περιέργως ο Χένρυ Τζαίημς τον συγγραφέα Τόμας Καρλάυλ)
«Το μόνο πρόβλημα με το βιβλίο σου είναι πως το εξώφυλλο απέχει πολύ από το οπισθόφυλλο».
(Ο Ρεμύ ντε Γκουρμόν σε φίλο ποιητή)
«Υπάρχουν δύο τρόποι να μισήσεις την ποίηση. Ο πρώτος είναι να τη μισείς. Ο δεύτερος είναι να διαβάζεις Πόουπ.
(Ο Γουάιλντ απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου)
«Αν η έκταση θεωρείται αρετή, που πολύ αμφιβάλλω, τότε το έργο αυτό έχει μία αρετή».
(Ο Έντμουντ Γουώλλερ για τον Απολεσθέντα Παράδεισο του Μίλτον)
«Σαν γαμήλια τούρτα που έμεινε έξω στη βροχή».
(Ο Στήβεν Σπέντερ για το πρόσωπο του Γ.Χ. Ώντεν)
«Ο Καρλ Σάντμπουργκ είναι ο μόνος ποιητής που θα μπορούσε να κερδίσει από τη μετάφραση».
(Το είπε ο Φροστ, που ως γνωστόν έλεγε πως «ποίηση είναι ό,τι χάνεται στη μετάφραση»)
Σύμφωνα με τον Μπρέναν, «ο Χένρυ Μίλλερ δεν ήταν συγγραφέας, αλλά ένας άνθρωπος που μίλαγε ασταμάτητα κάνοντας χρήση μιας γραφομηχανής».
«Ήταν πολύ στενός μου φίλος, στον βαθμό βέβαια που μπορούσε κανείς να είναι φίλος του αν δεν ήταν νυμφίδιο δεκατεσσάρων το πολύ χρονών».
(Ο Τρούμαν Καπότε για τον Φώκνερ)
«Το χιούμορ του Ντοστογιέφσκι θυμίζει το χιούμορ ενός χασομέρη που για να διασκεδάσει δένει μια κατσαρόλα στην ουρά ενός σκυλιού».
(Ο Σώμερσετ Μωμ, στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο Το σημειωματάριο ενός συγγραφέα)
Ο Σούτσος επισκεπτόμενος τον Σολωμό, στην Κέρκυρα, αναγγέλλει στον βαλέ του ποιητή τον εαυτό του: «Πείτε στον κόντε ότι τον ζητάει ο ποιητής Σούτσος», για να πάρει μετά από λίγα λεπτά την απάντηση:
«Ο κόντε μου είπε να σας πως ότι Σούτσος ποιητής δεν υπάρχει».
«Ο Καρυωτάκης δεν ήταν μεγάλος ποιητής• εγώ πιστεύω πως καλά-καλά δεν ήταν καν ποιητής» έγραφε ο Δημαράς τον Φεβρουάριο του 1938. Ένα μήνα αργότερα, ο Θεοτοκάς υπερθεματίζοντας, πρόσθετε: «η δημιουργική του πνοή ήταν λιγοστή και η καλλιέργειά του ακόμη λιγότερη».
«Μοιάζει με αγρότη του Βερμόντ που είναι παντρεμένος με τη γυναίκα του για εξήντα χρόνια, και τη μέρα που εκείνη πεθαίνει κάποιος του λέει 'φαντάζομαι πως θα σου λείψει πολύ', κι αυτός απαντά, 'όχι, την έβρισκα πάντοτε αντιπαθητική'».
(Ο Νόρμαν Μαίηλερ για τον Γουίλλιαμ Μπάροουζ)
«H "Nέα Εστία" σ' ένα αρθράκι διασκεδαστικό σήμερα, γράφει για τους "εχθρούς του Παλαμά" αλλά οι εχθροί μου είναι ο εαυτός μου, όλοι οι άλλοι είναι αστείοι. Πλειονότης ή μειονότης, ονόματα άγνωστα στο λεξικό μου».
(Ο Παλαμάς σε επιστολή του προς τη Λιλή Ιακωβίδου (16/8/1929).
«Ψαρόσουπα».
(Ο Σαλβατόρ Νταλί σχολιάζοντας έναν πίνακα του Τζάκσον Πόλοκ.)
Τον Απρίλιο του 1938, ο Λαπαθιώτης, θέλοντας να διακωμωδήσει την ποίηση του Εμπειρίκου και του Εγγονόπουλου, αποστέλλει στη Νέα Εστία ένα «Υπερσουρρεαλιστικό σονέττο», σημειώνοντας πως εγκαινιάζει με αυτό ένα νέο, ακόμη πιο ακραίο, ποιητικό σύστημα». Η πρώτη στροφή είναι χαρακτηριστική: «Ζινώντας αποβίδονο σαβίνι,/ κι'απονιβώντας ερομιδαλιό,/ κουμάνισα το βίρο του λαβίνι,/ με σάβαλο γιδένι του θαλιό».
Ο Ελύτης αντιδρώντας τον αποκαλεί «άνθρωπο θρασύ και ημιμαθή που δεν έχει την ελάχιστη ανατροφή».
Κατά τη διάρκεια ενός επίσημου δείπνου στο Wellesley College, ο Γέητς, συζητά ακατάπαυστα με τον εκ δεξιών συνδαιτυμόνα του• λίγο πριν το τέλος, γυρίζει προς τ' αριστερά για ν' απευθυνθεί στον Έλιοτ, με τον οποίο δεν είχε ανταλλάξει ούτε μία κουβέντα όλη τη βραδιά:
«Ο φίλος μου κι εγώ συζητάμε για τις αδυναμίες της ποίησης του Τ. Σ. Έλίοτ. Εσείς τι γνώμη έχετε;»
«Μόλις πέθανε ο μόνος άνθρωπος που μπορούσε να κάνει επτά γραμματικά λάθη σε κάθε πρόταση που ψέλλιζε».
(Ο Κάμμινγκς σχολιάζοντας τον θάνατο του Προέδρου των ΗΠΑ Γουόρεν Χάρντινγκ.)
«Θα πλήρωνα ευχαρίστως τα έξοδα της κηδείας του, όποια στιγμή μου και αν μου το ζητούσαν, αλλά επιτέλους πότε θα μου το ζητήσουν!»
(Ο Χένρι Ίρβινγκ αναφερόμενος στον Μπέρναρντ Σω.)