Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Οι νέες μουσικές τάσεις της Μεσογείου σε ένα ραδιοφωνικό φεστιβάλ από το Movement Radio

Το Mediterranean Futures που διοργανώνει ο διεθνής διαδικτυακός ραδιοφωνικός σταθμός της Στέγης θα εστιάσει στους ήχους της Μεσογείου, αναζητώντας γεωγραφικές συνδέσεις και ιστορικές μεταβολές μέσα από τους πολιτισμούς, τις ιδέες και τους λαούς της περιοχής.

Azu Tiwaline

Για πέντε ημέρες, από τις 15 έως τις 19 Φεβρουαρίου, η Oum Kalthoum συναντά τον Γιάννη Χρήστου, τον Pascal Comelade αλλά και τη σύγχρονη ηλεκτρονική μουσική και το χιπ χοπ, στο Movement Radio και σε ένα πρόγραμμα που θα μεταδίδεται καθ' όλη τη διάρκεια του 24ώρου μέσα από την ιστοσελίδα του σταθμού, www.movement.radio. Μετά το τέλος του φεστιβάλ, όλες οι εκπομπές θα παραμείνουν διαθέσιμες στο διαδικτυακό αρχείο εκπομπών του σταθμού.

Το MED Futures θα εστιάσει στους ήχους της Μεσογείου, αναζητώντας γεωγραφικές συνδέσεις και ιστορικές μεταβολές μέσα από τους πολιτισμούς, τις ιδέες και τους λαούς της περιοχής, και θα έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως ηχητικός και πολιτισμικός χάρτης. 

Το Movement Radio έχει ακροατές από 81 χώρες στον κόσμο και έχει «ένα γενναίο πρόγραμμα», όπως το χαρακτηρίζει ο Μάκης Κετεμποτζίδης, επειδή δεν λειτουργεί με ζώνες και μπορεί να ακούσει κανείς πράγματα που δεν παίζονται συγκεκριμένες ώρες στο mainstream ραδιόφωνο. 

«Στην ουσία με αυτό το φεστιβάλ συστήνεται το ραδιοφωνο με την κεντρική του ιδέα, που είναι ένα focus στη Μεσόγειο και τη σύνδεσή της με τον υπόλοιπο κόσμο. Από την αρχή που έχει ξεκινήσει ο σταθμός προσπαθούμε να μην έχει κάποιο βασικό πρόγραμμα αλλά να κάνουμε μόνο κάποια ειδικά αφιερώματα, όπως πέρσι με τους Kraftwerk. Φέτος σκεφτόμασταν να μπούμε μέσα σε αυτό που πραγματικά είναι το Movement Radio», αναφέρει ο Μάκης Κετεμποτζίδης (Quetempo), ένας από τους δυο καλλιτεχνικούς διευθυντές του σταθμού μαζί με τον Γιώργο Κωνσταντινίδη (Voltnoi).

Το Movement Radio ξεκίνησε πριν από έναμιση χρόνο περίπου, λίγο πριν χτυπήσει η πανδημία. Εχει την έδρα του στην Αθήνα και πίσω από αυτό κρύβεται η ομάδα Detach. Αυτήν τη στιγμή έχει ακροατές από 81 χώρες στον κόσμο. Και έχει «ένα γενναίο πρόγραμμα», όπως το χαρακτηρίζει ο Μάκης, επειδή δεν λειτουργεί με ζώνες και μπορεί να ακούσει κανείς πράγματα που δεν παίζονται συγκεκριμένες ώρες στο mainstream ραδιόφωνο. 

Μάκης Κετεμποτζίδης (Quetempo) και Γιώργος Κωνσταντινίδης (Voltnoi). Φωτ.: Daniel Peace

Για να γυρίσουμε όμως στο φεστιβάλ, θα αναρωτηθεί κανείς αν υπάρχει όντως κάτι που ενώνει τις μουσικές της Μεσογείου και κατ’ επέκτασην ποια είναι η θέση της Ελλάδας ανάμεσα σ' αυτές.

Στο παρελθόν, την εποχή που ακόμα λειτουργούσε το θρυλικό πλέον εργοστάσιο δίσκων της Columbia, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι η Ελλάδα αποτελούσε ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, αν αναλογιστεί κανείς ότι η πρώτη εγγραφή που έγινε εκεί ήταν από Τούρκους μουσικούς. Η παραγωγή του αραβικού ρεπερτορίου ήταν μεγάλη. Το φεστιβάλ επιχειρεί να κάνει πιο ορατές τέτοιες συνδέσεις αλλά και να μιλήσει για το μέλλον κυρίως μέσα από την μουσική αλλά και από συνεντεύξεις.

«Η Μεσόγειος δεν είχε ποτέ έναν ενιαίο ήχο», αναφέρει ο Μάκης Κετεμποτζίδης, «αλλά επειδή είναι μια αρχιπελαγική κουλτούρα ανατροφοδοτεί τον ήχο από τις διπλανές περιοχές πάρα πολύ άμεσα λόγω της μετανάστευσης και άλλων παραγόντων. Το μέλλον της Μεσογείου περνάει από αυτό το διασυνδεδεμένο παρελθόν της. Μπορείς να ακούσεις κομμάτια της Oum Kalthoum ή του Μανώλη Αγγελόπουλου και να βρεις τις συνδέσεις που υπήρχαν σε αυτή την περιοχή, όπως και γίνεται τώρα στην ηλεκτρονική μουσική.

Το πράγμα όμως δεν σταματάει μόνο στη Μεσόγειο. Μπορείς να ανακαλύψεις μεγάλους μουσικούς, αλλά δεν υπάρχουν πόλεις όπως το Βερολίνο ή το Λονδίνο που είναι τα κέντρα της μουσικής βιομηχανίας. Παρ' όλα αυτά, ακόμη και αυτές οι χώρες χρησιμοποιούν και έχουν μέσα στη βιομηχανία τους μουσικές που έχουν να κάνουν με την περιφέρειά τους, άρα το Movement Radio είναι μια δήλωση που λέει ότι αυτό που ονομάζεται περιφέρεια είναι και ένα πολιτιστικό κέντρο κι αυτό έχει να κάνει με τη Μεσόγειο.

Το βασικό ζήτημα όσον αφορά την Ελλάδα είναι να μπορούν να υπάρξουν οι υποδομές ώστε να παράγονται πράγματα από μία βάση και να βρίσκουν διέξοδο από κάποια μέσα. Εκείνο που παίζει πάρα πολύ με την πολιτισμική ιστορία στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο είναι ότι έχει πάρα πολλούς μύθους και πάρα πολλές από τις σχέσεις της κάθε περιοχής με άλλους παράγοντες αποκρύπτονται ή δεν αναφέρονται. Υπάρχει μια σειρά από κρυμμένες ιστορίες που προσπαθούμε να αναδείξουμε.

Βασικά, όμως, αυτό που θέλουμε είναι να φέρουμε την προσοχή στην Μεσόγειο ως ένα κέντρο του κόσμου και την Αθήνα ως το κέντρο της Μεσογείου σε πολιτιστικό επίπεδο».

Christina Hazboun

Aπό τις εκπομπές που ξεχωρίζουν στο πρόγραμμα του Mediterranean Futures μπορεί κανείς να ανακαλύψει την Christina Hazboun. Το μιξ της για το Mediterranean Futures κινείται μεταξύ προσεκτικά επιλεγμένων field recordings και ηχογραφημένων ηχητικών διαμαντιών που αντικατοπτρίζουν τις ηχητικές μετακινήσεις από την Αιθιοπία, το Σουδάν, το Ιράν, τη Λιβύη, την Αλγερία, φτάνοντας μέχρι την Ιταλία, τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Περιλαμβάνει δείγματα από τη μουσική zar της Αιθιοπίας, τις κλαγγές του qaraqeb στη Βόρεια Αφρική, ήχους που βασίζονται στην επανάληψη και την έκσταση και καταλήγουν στον αφροφουτουρισμό και τους ρυθμούς της τζαζ.

Από την άλλη, για το φεστιβάλ, ο Τάσος Στάμου εστιάζει στη μουσική των Βαλκανίων, και συγκεκριμένα στα πιο πρωτότυπα και ιδιοσυγκρασιακά κομμάτια της συλλογής του. Είναι επίσης και μερικά από τα αγαπημένα του, καθώς ισορροπούν μεταξύ του περίεργου, του άβολου, του πρωτόγονου και της αρμονίας, καθρεφτίζοντας έτσι τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των Βαλκανίων.

Για τη δική του συμμετοχή, ο Jacob Moe φτιάχνει ένα κολάζ από ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις σταθμών γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου, τις οποίες φέρνει σε διάλογο με επιλεγμένες αρχειακές ηχογραφήσεις. Στόχος του είναι να συνθέσει ένα ηχητικό πορτρέτο των διαφορετικών γλωσσών και ιδιαιτεροτήτων της περιοχής, που να δείχνει προς την κατεύθυνση ενός πιο ρευστού μέλλοντος.

Η NatCase, έχοντας μετακομίσει πρόσφατα στη Λα Λίνεα της Ισπανίας, αποφάσισε να αφιερώσει το mix της στη ζωντανή ηλεκτρονική σκηνή της περιοχής και να παρουσιάσει καλλιτέχνες, labels και κολεκτίβες από τη Γρανάδα και τη Σεβίλλη μέχρι τη Γκραν Κανάρια, καθώς και να τονίσει τους δεσμούς μεταξύ της Ισπανίας και της Λατινικής Αμερικής.

Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εκπομπή του Αδαμάντιου Καφετζή (Teranga Beat) που έχει τίτλο «4 δεκαετίες μεσογειακά υβρίδια».

Mediterranean Futures

www.movement.radio

15-19 Φεβρουαρίου 2022 | online radio

Σημείωση: Η Μαρία Παππά συμμετέχει στο πρόγραμμα του Movement Radio, ως resident host της εβδομαδιαίας εκπομπής Global Ghetto.