Παρασκευή, 5 Οκτωβρίου 1962. Μέρα σημαδιακή για τον κόσμο της μουσικής. Οι Beatles κυκλοφορούν το πρώτο τους single «Love me do» σε 45άρη δίσκο. Ήταν το τραγούδι που τράβηξε την προσοχή του George Martin της Parlophone Records. Ο Martin ήταν το πρόσωπο-κλειδί στην καριέρα των «σκαθαριών», κυρίως γιατί βοήθησε στη διαμόρφωση του ήχου τους, όπως με την προσθήκη της φυσαρμόνικας, ξεκινώντας από το «Love me do».
Πρόκειται για το πιο «φιλοσοφημένο τραγούδι τους», όπως άρεσε στον Paul McCartney να λέει, για το κομμάτι που όταν το άκουσε η θεία του John Lennon, Μimi, έκανε την πιο άκυρη πρόβλεψη:«Λοιπον, αν νομίζεις ότι με αυτό το κομμάτι θα βγάλεις λεφτά, γελιέσαι».
Στο Ηνωμένο Βασίλειο το single έφτασε στη 17η θέση των Charts, για να γίνει όμως No 1 επιτυχία στις ΗΠΑ το 1964. Πρόκειται για το πιο «φιλοσοφημένο τραγούδι τους», όπως άρεσε στον Paul McCartney να λέει, για το κομμάτι που όταν το άκουσε η θεία του John Lennon, Μimi, έκανε την πιο άκυρη πρόβλεψη:«Λοιπον, αν νομίζεις ότι με αυτό το κομμάτι θα βγάλεις λεφτά, γελιέσαι». Ποιος γελιέται, τώρα, είναι άλλο θέμα.
Με αφορμή την επέτειο την Κυριακή 5 Οκτωβρίου, μουσικοί και φίλοι των Βeatles περιγράφουν την πρώτη φορά που τους άκουσαν.
«Ξεκίνησα να μαθαίνω τους Beatles από το τελευταίο τους άλμπουμ, το "Let it Be". Αν θυμάμαι καλά, κυκλοφόρησε στην Ελλάδα τέλη του καλοκαιριού του 1970. Η Columbia είχε φέρει μια παρτίδα εισαγωγής –κάτι σπάνιο τότε– με χοντρό εξώφυλλο και χοντρό εσώφυλλο με τις φωτογραφίες τους. Λίγους μήνες νωρίτερα, ο πατέρας μου είχε ανοίξει το δισκάδικο στη Νέα Σμύρνη κι εγώ χάζευα με τις ώρες τα δισκάκια των 45 στροφών και τα LP. Το εξώφυλλο του "Let it" με έκανε να συνειδητοποιήσω το νόημα της λέξης "αισθητική" στον σχεδιασμό ενός δίσκου.
Πηγαίνοντας όλο πιο πίσω στη δισκογραφία τους, έφτασα κάποια στιγμή στα πρώτα τους άλμπουμ και ανακάλυψα ότι περιείχαν πολλές διασκευές. Μερικά χρόνια αργότερα, συνειδητοποίησα τη σημασία αυτών των διασκευών: το ότι, δηλαδή, οι τέσσερις νεαροί από το Λίβερπουλ ρουφούσαν τις μουσικές επιρροές της εποχής τους και τις ομογενοποιούσαν στον δικό τους, πρωτότυπο ήχο. Αυτό το στοιχείο, μαζί με πολλά άλλα, τα βρήκα στο βιβλίο του Charlie Gillet, Τhe sound of the city, που είχα την τύχη να είναι η πρώτη μου μετάφραση (Ο ήχος της πόλης, εκδ. Λιβάνη). Σε αυτήν τη "βίβλο του rock'n'roll", ο Gillet χαρτογράφησε την εξέλιξη της μεταπολεμικής μουσικής, το πέρασμα από το rhythm'n'blues στο rock'n'roll και μετά στο rock, τονίζοντας πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι Beatles στην πορεία αυτή.
Το 2007 μετέφρασα το Liverpool Fantasy για τις εκδόσεις Μεταίχμιο, ένα μυθιστόρημα "εναλλακτικής ιστορίας", στο οποίο ο συγγραφέας Larry Kirwan στήνει ένα φανταστικό, δυστοπικό σύμπαν – στο οποίο δεν υπήρξαν ποτέ οι Beatles. Το βιβλίο βασίζεται στο πραγματικό περιστατικό της ηχογράφησης του "Love me do", τον Σεπτέμβριο του 1962, και στον καβγά μεταξύ του Lennon και του George Martin. Ο Lennon επέμενε ότι το πρώτο single του συγκροτήματος έπρεπε να είναι δική τους σύνθεση, ο Martin ήθελε να τους δώσει το τραγούδι ενός επαγγελματία συνθέτη. Η επιμονή του Lennon άλλαξε την πορεία της μουσικής βιομηχανίας – και ίσως του κόσμου, κατά τον συγγραφέα. Όπως ένα πετραδάκι, που αρχίζει να κυλάει, συμπαρασύρει κι άλλες πέτρες, δημιουργώντας μια σεισμική κατολίσθηση.
Καμιά φορά με ρωτούν αν ο ήρωας των βιβλίων μου, ο αστυνόμος Χάρης Νικολόπουλος, έχει κάποια στοιχεία από μένα. Η αδυναμία του στους Beatles είναι το μόνο πράγμα που του χάρισα από τις εμμονές μου. Χμ, μαζί με την αγάπη μου για τον καφέ.
Δεν τσίμπησα ποτέ στο ψευτοδίλημμα "Beatles ή Rolling Stones". Τα μέλη των δύο συγκροτημάτων είχαν τις καλύτερες σχέσεις, συνεργάζονταν, αλληλοεπηρεάζονταν κι έκαναν παρέα. Γιατί εγώ θα πρέπει να διαλέξω το ένα, σωρεύοντας επιχειρήματα κατά του άλλου; Τους αγάπησα πολύ τους Beatles, και συνεχίζω να τους αγαπώ, και όχι μόνο για τη μουσική τους συνεισφορά. Για τον ρόλο που έπαιξαν –ασυνείδητα, ίσως– στη δημιουργία της νεανικής κουλτούρας, για την κεφάτη αυθάδειά τους απέναντι στην ταξική, αυστηρή και πληκτική Βρετανική Αυτοκρατορία, για το χιούμορ και τον αυτοσαρκασμό τους. Κι αν μου ζητούσε κάποιος να διαλέξω ένα τραγούδι τους για να το ακούω στο repeat εφ' όρου ζωής, αυτό θα ήταν το In my life από το "Rubber Soul"».
Χίλντα Παπαδημητρίου
Μεταφράστρια-Συγγραφέας
«Ήμουν Α' ή Β' Δημοτικού, μας πήγαινε ο πατέρας μας το πρωί σχολείο και ο αδερφός μου έπαιζε μια κασέτα η οποία είχε το "Yesterday", το "Penny Lane" και άλλα τραγούδια των Beatles, τα οποία δεν θυμάμαι. Μου άρεσαν τόσο πολύ αυτές οι μελωδίες, ήταν μουσική η οποία με άγγιζε αληθινά και ας ήμουν τόσο μικρός. Μουσική που ακούγαμε με ευχαρίστηση τρεις διαφορετικές γενιές: ο πατέρας μου, ο αδερφός μου κι εγώ. Ως έφηβος, άκουγα το μπλε και το κόκκινο άλμπουμ και τραγουδούσα τα κομμάτια τους με την κιθάρα. Αυτό που δημιούργησε αυτή η ομάδα έχει αγάπη, σεβασμό, ισορροπία και μια ειλικρινή πρόθεση να προσφέρει και να ενώσει ανθρώπους – το κατάφεραν.
Λίγες μέρες πριν είχα συναυλία στο Liverpool, όπου και επισκέφθηκα το μουσείο των Beatles».
Leon of Athens
Μουσικός
«Οι γονείς μου είχαν στο σπίτι μια συλλογή βινυλίων από την οποία δεν έλειπαν οι Beatles. Με αυτούς τους δίσκους μεγάλωσα. Δεν θυμάμαι την πρώτη φορά που άκουσα Βeatles. Μάλλον αυτό συνέβη σε ηλικία από την οποία δεν κρατώ μνήμες. Άλλα θυμάμαι πολύ ζωντανά να χορεύω και να τραγουδώ (σε άφταστα αλαμπουρνέζικα) διάφορα τραγούδια τους, ως παιδί. Για μένα οι Beatles είναι το μεγαλύτερο συγκρότημα στην ιστορία των συγκροτημάτων. Μεγαλώνοντας άκουγα τη δισκογραφία τους και πάντα με εξέπληττε πώς πηδούσαν από ύφος σε ύφος. Αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάτι μουσικά που ποτέ δεν δοκίμασαν. Μπάντα ορόσημο. Μάλλον η αγαπημένη μου μπάντα».
Nalyssa Green
Μουσικός
«Άκουσα τα "σκαθάρια" γύρω στα επτά μου χρόνια από μια λευκή κασέτα του εμπορίου που υπήρχε στο σπίτι. Θυμάμαι ότι περιείχε τις πρώτες επιτυχίες τους και, φυσικά, με ενθουσίασαν, όπως θα ενθουσίαζαν κάθε παιδί που ακούει κάτι τόσο άμεσο. Κι αυτή είναι μάλλον η δύναμη της συγκεκριμένης μουσικής, η αμεσότητά της. Είναι αυτή που σε κάνει να θες να τραγουδήσεις και να χορέψεις μαζί της, όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσες φορές κι αν την ακούσεις».
Γιώργης Χριστοδούλου
Μουσικός