Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Ο Ντεγκά και η μικρή χορεύτριά του

Μια έκθεση στην Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον για τον καλλιτέχνη που αγαπούσε την καθημερινή ζωή του χορού

Ο Ντεγκά και η μικρή χορεύτριά του

Η Εθνική Πινακοθήκη της Oυάσινγκτον, έχει ως επίκεντρο το γλυπτό του Edgar Degas, Little Dancer Aged Fourteen (1878-1881), σε μια έκθεση η οποία θα διαρκέσει μέχρι τον Ιανουάριο 2015.

Στην έκθεση, η οποία συνοδεύεται από παράλληλες εκδηλώσεις, οι μουσικές συνθέσεις είναι εμπνευσμένες από το διάσημο κέρινο αγαλματίδιο του Ντεγκά που απεικονίζει τη νεαρή μπαλαρίνα και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην έκθεση των ιμπρεσιονιστών στο Παρίσι το 1881. Από τότε μέχρι σήμερα θεωρείται από τα πιο δημοφιλή έργα τέχνης και σήμερα κατέχει μια εξέχουσα θέση στην Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον. Χάρη στον συλλέκτη Πόλ Μέλον, η Εθνική Πινακοθήκη κατέχει σήμερα τη  μεγαλύτερη και σημαντικότερη συλλογή με πρωτότυπα κέρινα γλυπτά του Degas.

Η Πινακοθήκη έχει την τρίτη μεγαλύτερη συλλογή με έργα του Degas παγκοσμίως και περιλαμβάνει 12 χάλκινα εκμαγεία και ένα γύψινο, 19 πίνακες, 71 έργα σε χαρτί και 52 πρωτότυπα έργα του από κερί, πηλό και γύψο. Το Little Dancer Aged Fourteen παρουσιάζεται με 13 ακόμα έργα του Ντεγκά, ενός καλλιτέχνη στον οποίο το μπαλέτο ασκούσε ιδιαίτερη γοητεία  συμπεριλαμβανομένων των έργων του: Ballet (1907), Τhe Ballet Master (1874), The Class Dance (1873).  

 

Ο καλλιτέχνης ασχολήθηκε με τον κόσμο των χορευτών, γι' αυτό απεικονίζει τις κοπέλες σε πρόβες ή ντυμένες με φτερά, ενώ περιμένουν την έναρξη της παράστασης. Ήταν ένας οξυδερκής παρατηρητής και ένας παράξενος, αλλά συμπαθητικός χρονικογράφος της καθημερινής ζωής των χορευτών.

Η έκθεση υπογραμμίζει, επίσης, την πειραματική, σύγχρονη προσέγγιση στο έργο του Ντεγκά. Ο Ντεγκά χρησιμοποίησε μια νέα τεχνική στο γλυπτό. Το έργο Little Dancer ήταν φτιαγμένο από κερί σε ένα μεταλλικό οπλισμό με οργανικά υλικά, όπως ξύλο, σχοινί, ακόμη και παλιά πινέλα στα χέρια. Στη συνέχεια καλύφθηκε από πηλό και όλα τα στρώματα ήταν περασμένα με κερί. Ο Degas, χρησιμοποίησε έντονο ρεαλισμό στο γλυπτό με την τοποθέτηση μιας περούκας από ανθρώπινα μαλλιά στο κεφάλι και ολοκλήρωσε το έργο ντύνοντάς το με μία μεταξωτή φούστα, ένα πραγματικό μπούστο, και λινές πουέντ.

Το Ballet Master ήταν πιθανόν η πρώτη προσπάθεια του καλλιτέχνη να κάνει μονοτυπίες, σε συνεργασία με τον φίλο του Λουντοβίκ Ναπολεόν Λεπίκ (1839-1889), ο οποίος έμαθε στον Ντεγκά αυτή τη δύσκολη τεχνική της χαρακτικής. Η έκθεση περιλαμβάνει τρεις ακόμα μονοτυπίες που Degas σε παστέλ αποχρώσεις. Η δυναμική και η έντονη πολυχρωμία, δημιουργούν ένα λαμπερό αποτέλεσμα. Ο καλλιτέχνης ασχολήθηκε με τον κόσμο των χορευτών, γι’ αυτό  απεικονίζει τις κοπέλες σε πρόβες ή ντυμένες με φτερά, ενώ περιμένουν την έναρξη της παράστασης. Ήταν ένας οξυδερκής παρατηρητής και ένας παράξενος, αλλά συμπαθητικός χρονικογράφος της καθημερινής ζωής των χορευτών.

O Degas ασχολήθηκε με τη γλυπτική σε όλη του τη ζωή . βρισκόταν συνεχώς μπροστά σε ένα γλυπτό ή μπροστά στο καβαλέτο του. Ωστόσο, η ψυχαναγκαστική τάση του να δουλεύει όλη την ώρα τα γλυπτά του, είχε ως αποτέλεσμα να τα αφήνει ημιτελή ή ακόμα και να καταστρέφει κάποια που μπορεί να είχε τελειώσει. Ακόμη και το Little Dancer υπόκειται στην ιδιοτροπία του. Το 1880, σε μία έκθεση, η θέση για το γλυπτό είχε μείνει κενή. Όταν τελικά παρουσιάστηκε, πολλοί κριτικοί το απέρριψαν γιατί το θεώρησαν αποκρουστικό και κάτι σαν απειλή για την κοινωνία.

Είχαν συνηθίσει να βλέπουν τα πιο παραδοσιακά γυναικεία θέματα –θεότητες, αλληγορικές φιγούρες, ηρωίδες της ιστορίας- και όχι μια σύγχρονη κοπέλα της εργατικής τάξης  η οποία κάνει ένα κακόφημο επάγγελμα. Τα υλικά που χρησιμοποίησε, ανθρώπινα μαλλιά, μετάξι, κορδέλα, λινό, σχοινί, φελλό, βαμβάκι, μουσελίνα, και μεταξωτό τούλι, προκάλεσαν περισσότερες αντιρρήσεις.

Ωστόσο, ο Degas έδωσε σε αυτή την αδύνατη φιγούρα της νεαρής μπαλαρίνας, ταυτόχρονα την αίσθηση μιας ευαισθησία και μιας υπερηφάνειας, με τους ώμους της πίσω και το κεφάλι ψηλά καθώς και με την στάση της, που είναι όρθια και αξιοπρεπής.

 Οι μπαλαρίνες του Ντεγκά

Three Studies of a Dancer
Little dancer aged 14
Dancer, 1877
The Pink Dancers, Before the Ballet
Blue dancers
A Group of Dancers
Dancers in the Wings
Dancers in Foyer
Dancers at the Barre (study)