Ο Le Corbusier, που το πραγματικό του όνομα ήταν Charles-Édouard Jeanneret-Gris θεωρείται ο πατέρας της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Ένας από τους κορυφαίους αρχιτέκτονες του 20 αιώνα. Γεννήθηκε το 1885 και πέθανε το 1965. Ήταν Ελβετός με γαλλική υπηκοότητα. Δεν ασχολήθηκε όμως μόνο με την αρχιτεκτονική. Ήταν εκδότης του L’Esprit Nouveau, ενός περιοδικού για τις τέχνες που κυκλοφόρησε από το 1920 μέχρι το 1925, ζωγράφος, πολεοδόμος και συγγραφέας. Στο πλαίσιο των διεθνών εορτασμών για την 50η επέτειο του θανάτου του, η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ σε συνεργασία με τη Fondation Le Corbusier διοργανώνει αυτές τις μέρες μια έκθεση εις μνήμη του. Ένα εναλλακτικό μνημόσυνο όπως το αποκαλούν που έχει τίτλο #decorbuziers. Νέοι αρχιτέκτονες, δημιουργικά γραφεία, καλλιτέχνες αλλά και φοιτητές τις αρχιτεκτονικής κλήθηκαν να κριτικάρουν, να κατακρεουργήσουν ή να λατρέψουν τον μεγάλο αρχιτέκτονα μέσα από το έργα τους. Είναι από τις πιο όμορφες εκθέσεις που έχουν γίνει στο Ρομάντσο.
Η απώλεια του Le Corbusier και τα 50 χρόνια από το θάνατο του στάθηκαν η αφορμή για να πενθήσουμε για μια πληθώρα διαφορετικών πραγμάτων: για την ανεργία, για τον ξενιτεμό μας από αυτό τον τόπο, για την ανενεργή αρχιτεκτονική παραγωγή της Ελλάδας που είναι μη ανταγωνιστική παγκοσμίως, γενικά για να συζητήσουμε όλοι μαζί, να κάνουμε μια αυτοκριτική, να δούμε τι πήγε/πάει στραβά, να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτό.
«Είναι μία από τις λίγες φορές που η αρχιτεκτονική κοινότητα δε συγχρονίζεται και ενεργεί με αφορμή μία νέα ιδέα, αλλά γύρω από μια απώλεια, ένα κενό, το οποίο συμπίπτει σήμερα με μία ευρύτερη κρίση ταυτότητας. Ένα πένθος επειδή έχουν χάσει τον πατέρα τους που τους δίδαξε αρχιτεκτονική. Ωστόσο η απώλεια του Le Corbusier και τα 50 χρόνια από το θάνατο του στάθηκαν η αφορμή για να πενθήσουμε για μια πληθώρα διαφορετικών πραγμάτων: για την ανεργία, για τον ξενιτεμό μας από αυτό τον τόπο, για την ανενεργή αρχιτεκτονική παραγωγή της Ελλάδας που είναι μη ανταγωνιστική παγκοσμίως, γενικά για να συζητήσουμε όλοι μαζί, να κάνουμε μια αυτοκριτική, να δούμε τι πήγε/πάει στραβά, να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό», λένε η Βάσω Πλάβου και ο Συμεών Μπανού, δυο από τους νεαρούς επιμελητές της έκθεσης και πρώην αρχιτέκτονες που ασχολούνται σήμερα πιο ενεργά με τα εικαστικά.
« Στην έκθεση προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε τον Le Corbusier από τρεις διαφορετικές θεματικές η πρώτη είναι το icon, το είδωλο. Τον αντιμετωπίζουμε σαν φαν κλαμπ του, ως strarchitect και ως την μεγάλη περσόνα την οποία ο ίδιος εφηύρε και που μέσα τα μίντια έγινε η μαντόνα της αρχιτεκτονικής της εποχής του. Συνεχίζουμε μετά στο heritage, την κληρονομιά του. Εδώ αποδωμούμε το έργο του και οι καλλιτέχνες προσπαθούν να βρουν κατά πόσο αυτό το έργο μπορεί να είναι συμβατό με την σημερινή πραγματικότητα και αρχιτεκτονική, πώς θα μπορούσε να προσαρμοστεί ή ποια πράγματα θα μπορούσαμε να αφήσουμε πίσω έτσι ώστε ο πατέρας του μοντέρνου κινήματος να συνεχίσει να ζει. Οπότε υπάρχουν πολλά έργα τα οποία πειράζουν τα διάφορα πεδία που κινήθηκε ο Le Corbusier. Από το κτίριο, την κατοικία, το έπιπλο, τους πίνακες, το αυτοκίνητο. Ως ένας άλλος Οδυσσέας της εποχής του πολυμήχανος της εποχής του καταπιάστηκε με πάρα πολλά πράγματα. Ουσιαστικά εισήγαγε όχι μια νεωτεριστική αρχιτεκτονική αλλά ένα καινούργιο τρόπο ζωής που όμως πάντα συμβάδιζε σαφώς με το κοινωνικό, ιστορικό και πολιτικό κλίμα της εποχής του.
Τέλος καταλήγουμε στα έργα που διακρίθηκαν από ένα διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την γενιά των millennials και είχε θέμα το μνημόσυνο του μοντερνισμού και οι νεαροί αρχιτέκτονες κλήθηκαν να δημιουργήσουν ένα ταφικό μνημείο. Οι περισσότερες προτάσεις είχαν ένα στοιχείο πιο εφήμερο κάπως. Δεν υπήρχε αυτή η τάση του μνημειώδους οπότε βλέπουμε κάποια χαρακτηριστικά που έχουν να κάνουν με το σύγχρονο ψηφιδωτό της αρχιτεκτονικής που μοιάζει να είναι όλο και περισσότερο άυλο και δεν μοιάζει να διατηρηθεί για χρόνια όπως έκαναν στο μοντέρνο κίνημα. Υπάρχει αυτό το φωτογραφικό υλικό όπου ο Le Corbusier φτιάχνει τις μακέτες, τις παρουσιάζει και έχει μια εποπτεία του τι συμβαίνει σε ολόκληρο την πόλη ενώ ο αρχιτέκτονας του σήμερα μοιάζει να είναι μέσα στην πόλη έχει το βλέμμα του στραμμένο μέσα στα πράγματα. Και ο ίδιος ανακυκλώνει και ανακυκλώνεται, ερευνά και είναι σε μια κατάσταση που περισσότερο απορροφά καταστάσεις παρά επιβάλει ή δίνει ένα τόνο σε έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής και αυτό πιστεύω είναι μια δραστική αλλαγή. Με αυτό τον τρόπο είναι σαν να θάβουμε ουσιαστικά όλα αυτά που κουβαλάμε και μας είναι άχρηστα πια το 2015 προς το 2016. Τα θάβουμε ώστε να έρθει η κάθαρση και να φύγουμε λίγο απελευθερωμένοι από ότι μας βαστάει πίσω σαν δημιουργούς».
Εσείς πώς αντιμετωπίζατε το έργο του στο πανεπιστήμιο;
Συμεών: Ακόμη και σήμερα οι καθηγητές στις σχολές έχουν ζήσει και γνωρίσει το έργο του Le Corbusier. Εμείς το μάθαμε σαν ένα ποστ πράγμα, μια φιγούρα ευθύς εξαρχής αρχετυπική που πρέπει να την ακολουθούμε και πάντα υπάρχει το φίλτρο που αυτό δεν είναι σωστό επειδή αυτός το έκανε έτσι. Αρχίσαμε να τον θαυμάζουμε άφιλτρα επειδή οι καθηγητές μας, μας προτρέπανε προς αυτή την κατεύθυνση. Οπότε ήρθε ο καιρός να αποδομήσουμε τον δάσκαλο μας. Είναι ένα απωθημένο, μια ανάγκη όλων των αρχιτεκτόνων σε τέτοιες αφορμές να δίνουμε λίγο κέφι και να αποδομούμε λίγο πιο σατυρικά και τολμηρά πράγματα που δύσκολα αγγίζουμε.
Βάσω: Όσο σπούδαζα δεν τον συμπάθησα ούτε ένα δευτερόλεπτο. Είχε τόσους πολλούς κανόνες. Ήταν πάντα τόσο τετράγωνος. Το στόμα του είναι μια παύλα και έδειχνε το πόσο υπηρετεί τον εαυτό του. Όσο όμως μελετούσα πιο προσεκτικά αυτά που είχε κάνει και τα κείμενα του. Είχε ένα πολυτάραχο προσωπικό του βίο με μεγάλους έρωτες και περίεργες σχέσεις. Έλεγες ότι εκεί είναι το ενδιαφέρον. Παρουσίαζε ένα αρχιτεκτονικό έργο τόσο σωστά στραγγισμένο όπου όλο αυτό είχε μια πολύ πλούσια ζωή, μια υγρή ζωή μέσα σε αυτά τα κτίρια και είναι κάπως γοητευτικό όλο αυτό.
Συμμετέχουν οι: Uros Pajovic, Κωνσταντίνος Τρίχας, Εύα Παπαμαργαρίτη, Μιχαήλ Βλασόπουλος, Δήμητρα Γελαγώτη, Artemis, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης, Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης, Gosplan Architects, Βασιλική Ζοχιού, Αντώνης Μόρας, John Diebel, Elias Karniaris, Άρης Καφαντάρης, Νεφέλη Παπαδημούλη , Διονύσης Χριστοφιλογιάννης, Μαρία Παπαδημητρίου, Javier Garcia Gallardo Dervisis, Κάλυ Σπανού, Αντώνης Στάικος, Something Fantastic, Αργύρης Αγγελη, Στεφανία Στρούζα, Χρύσανθος Χριστοδούλου, Ozman Queen , Άννα Ρίζου, Jenny Spy, Point Supreme, Fala Atelier, Topotheque, Typical, A Future Perfect, VM Architects, Theo Kolokotronis
Στο Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, Ομόνοια, είσοδος ελεύθερη, 17.00 – 22.00, μέχρι τις 27 Δεκεμβρίου.