Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Μπορεί μια χαζοκωμωδία να προκαλέσει παγκόσμια σύρραξη;

Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος έγραψε το μόνο άρθρο που χρειάζεται να διαβάσεις για το θέμα

Μπορεί μια χαζοκωμωδία να προκαλέσει παγκόσμια σύρραξη;
Το The Interview είναι μια σάτιρα, όπου ο Σεθ Ρόγκεν και ο Τζέϊμς Φράνκ υποδύονται τους δημοσιογράφους που προσλαμβάνονται από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες για να δολοφονήσουν τον Πρόεδρο της Βόρειας Κορέας.

Οι διαστάσεις που έχει λάβει η κυβερνοδιαρροή των αρχείων της Sony είναι ανεξέλεγκτη, όπως και οι παρενέργειες που έχουν προκληθεί από την απόφαση του κινηματογραφικού στούντιο να ακυρώσει την πρεμιέρα της ταινίας The Interview και να αποσύρει το φιλμ από τις αίθουσες.


Όλα ξεκίνησαν από κάποιες απειλές, ανάμεσα σε τόσες που έχουν γίνει για ταινίες που θίγουν δόγματα, εθνότητες, μεινότητες, ακόμη και λαούς ολόκληρους. Το The Interview είναι μια σάτιρα, όπου ο Σεθ Ρόγκεν και ο Τζέϊμς Φράνκ υποδύονται τους δημοσιογράφους που προσλαμβάνονται από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες για να δολοφονήσουν τον Πρόεδρο της Βόρειας Κορέας. Η ημερομηνία της εξόδου της ταινίας στις αίθουσες αναβλήθηκε αρχικά και, σύμφωνα με τις πληροφορίες που προέρχονται από συναδέλφους που είχαν προγραμματισμένη συνέντευξη με τον Φράνκο στο φεστιβάλ της Βενετίας, τον περασμένο Σεπτέμβριο, για μια άλλη ταινία, που είχε σκηνοθετήσει ο ίδιος, οι υπεύθυνοι των δημοσίων σχέσεων τους παρακάλεσαν να μην διατυπώσουν ερωτήσεις για το Interview. Δεν δόθηκε συνέχεια, ακόμη κι όταν διευκρινίστηκε από τον Σεθ Ρόγκεν πως η αναβολή από τον Αύγουστο στον Δεκέμβριο έγινε γιατί θα μείωναν τη διάρκεια με νέο μοντάζ, θα τροποποιούσαν λεπτομέρειες στην εμφάνιση του αρχηγού και θα ψαλίδιζαν τη σκηνή της δολοφονίας του, δηλώνοντας πως το κάνουν από σεβασμό για τις ευαισθησίες των Βορειοκορεατών.

Ώσπου έγινε ένα μαζικό hacking στη Sony, αναγκάζοντας την να σταματήσει την ηλεκτρονική αλληλογραφία και να επιστρέψει σε αναλογικούς τρόπους επικοινωνίας μέχρι να λυθεί το πρόβλημα. Παράλληλα διέρρευσαν ταινίες της που ήδη είχαν βγει στις αίθουσες, όπως το Fury, και άλλες που δεν είχαν καν κάνει πρεμιέρα, όπως το Annie.

Κυρίως, βγήκαν στη δημοσιότητα ιατρικά αρχεία, απόρρητες πληροφορίες, λεπτομέρειες για αμοιβές και αριθμούς κοινωνικής ασφάλισης, και προσωπικές επιστολές που προκάλεσαν αμηχανία, θυμηδία και ντροπή στους εμπλεκόμενους και τη βιομηχανία ολόκληρη, που παρακολουθούσε ένα ματς αναδρομικού ξεκατινιάσματος. Η Έϊμι Πασκάλ (μεγαλοστέλεχος της εταιρείας), η Αντζελίνα Τζολί, ο παραγωγός Σκοτ Ρούντιν, ο Λεονάρντο ντι Κάπριο και ο Ντέϊβιντ Φίντσερ ανάμεσα σε άλλους, πρωταγωνίστησαν σε ένα καθημερινό, αποκαλυπτικό γαϊτανάκι κουτσομπολιού και τα media, προεκτείνοντας χαιρέκακα την κωμωδία, έκαναν πάρτι- ως και ο Μπάρακ Ομπάμα εκμεταλλεύτηκε μιντιακά την περίσταση και έκανε κι αυτός με τη σειρά, αστειάκι επί του θέματος, μην και δεν θεωρηθεί ενήμερος και επίκαιρος...

Η αλήθεια είναι πως στα δύσκολα, κανείς δεν προστάτεψε τη Sony. Ούτε τη λυπήθηκε ή της χαρίστηκε, όταν βγήκαν τα άπλυτα της στη φόρα, παράνομα και καταχρηστικά, ενάντια σε κάθε δεοντολογία.

Τα πράγματα σοβάρεψαν αμέσως μετά την απειλή για βόμβες, από την οργάνωση που ανέλαβε την ευθύνη για το hacking, και που εκτιμήθηκε πως συνδέεται απευθείας με την Βόρεια Κορέα, που πρέπει να σημειώσουμε πως διαθέτει τον τέταρτο μεγαλύτερο στρατό του κόσμου και αποτελεί αιώνιο και ορκισμένο εχθρό των ΗΠΑ από τη δεκαετία του 50 μέχρι σήμερα.
Η πιθανότητα εξελίχθηκε σε βεβαιότητα και η Βόρεια Κορέα αντέδρασε, λέγοντας πως προτίθεται να συνεργαστεί με την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών για να βρουν από κοινού τον αληθινό ένοχο για τις πράξεις αυτές, επιτείνοντας τις υποψίες πως πρόκειται για μια μανούβρα, που ουσιαστικά δηλώνει την εμπλοκή της στις απειλές. Την ίδια στιγμή, η Fox ακύρωσε τη διανομή μιας ταινίας με θέμα τη Βόρεια Κορέα, με σηνοθέτη τον Γκορ Βερμπίνσκι και πρωταγωνιστή τον Στιβ Καρέλ, με αποτέλεσμα η New Regency να σταματήσει την χρηματοδότηση μιας, στα χαρτιά, συμφωνημένης και τελειωμένη κινηματογραφικής υπόθεσης. Ο λόγος; Ο φόβος για αντίποινα.

Ο φόβος ήταν πίσω από την χωρίς προηγούμενο απόφαση της Sony να παραγκωνίσει το Interview και πιθανώς να το ξεχάσει, όπως έκανε με το site για την ταινία, που από ένα σημείο και μετά, εξαφανίστηκε, παραπέμποντας στη σελίδα της εταιρείας. Οι πηγές λένε πως η Sony, κλυδωνισμένη από τις εξελίξεις και από τη γενική σύγχυση που επικρατεί στους κόλπους της, έφαγε πόρτα από τους αιθουσάρχες, οι οποίοι με τη σειρά τους είχαν ρωτήσει τους δικηγόρους τους τι θα γινόταν σε περίπτωση βομβιστικής επίθεσης στα σινεμά, και εκείνοι τους απάντησαν πως θα ήταν υπεύθυνοι για τις αποζημιώσεις. Οπότε, γιατί να ρισκάρουν; Για μια κωμωδία που βγαίνει από ένα στούντιο που αυτή τη στιγμή, δεν μπορεί να προστατέψει παρά ελάχιστα απ' ότι του ανήκουν; Η τελευταία ανακοίνωση θέλει την εταιρεία να αναζητά εναλλακτικούς τρόπους διανομής της ταινίας, γι' αυτό και ο Πάολο Κοέλιο (!) έσπευσε να προσφέρει 100 χιλιάδες δολάρια από τα δικά του χρήματα για να αγοράσει τα δικαιώματα και να προβάλει δωρεάν το φιλμ στο site του- ωραία κίνηση, ακόμη πιό έξυπνη διαφήμιση.

Η αλήθεια είναι πως στα δύσκολα, κανείς δεν προστάτεψε τη Sony. Ούτε τη λυπήθηκε ή της χαρίστηκε, όταν βγήκαν τα άπλυτα της στη φόρα, παράνομα και καταχρηστικά, ενάντια σε κάθε δεοντολογία. Ή ακόμη όταν ο Τζορτζ Κλούνι συνέταξε ένα κείμενο συμπαράστασης, το κυκλοφόρησε σε εκατοντάδες γνωστά στελέχη και συναδέλφους του και απολύτως κανείς στο Χόλιγουντ δεν το υπέγραψε. Από αμηχανία ή από εκδικητικότητα; Σε μια πόλη που υποτίθεται πως δρα αλληλέγγυα για τα συμφέροντα της, αλλά σε μια δύσκολη στιγμή, δεν είχε τα καλοπροαίρετα αντανακλαστικά, ένα ιστορικό κομμάτι της βιομηχανίας έμεινε μετέωρο, παράδοξα αντιμέτωπο, όχι με το αντίπαλο δέος, αλλά με μια χώρα. Και όλα αυτά με αφορμή μια υποσημείωση, μια κωμωδιούλα

Ο Ομπάμα δήλωσε πως η Sony κακώς ακύρωσε την πρεμιέρα και απέσυρε το φιλμ, υποκύπτοντας στην τρομοκρατία. Αυτή είναι μια ασαφής θέση, από τη στιγμή που το FBI είχε ήδη επέμβει όταν κάποιες από τις επιστολές που διέρρευσαν νωρίτερα αφορούσαν τον Λευκό Οίκο. Στην ουσία, παραδέχεται πως άφησε μόνη τη Sony να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά, γνωρίζοντας πως υπάρχει βάσιμη απειλή- εδώ τηλεφωνούν για βόμβα, απλή όχι πυρηνική, και αδειάζουν υπηρεσίες και στάδια με αυτόματες διαδικασίες, παρούσης της αστυνομίας. Η Sony δεν είχε άλλη λύση παρά να αποχωρήσει από κάθε ενέργεια που σχετίζεται με την εν λόγω ταινία, γιατί δεν βρήκε στήριγμα από πουθενά. Πολλές φορές στο παρελθόν έχουν εκφράσει σφοδρά παράπονα και βαθιά ενόχληση κυβερνήσεις, επικαλούμενες παραχάραξη ιστορικών γεγονότων και προσβολή του δημοσίου και πατριωτικού αισθήματος.

Παραδείγματα που έρχονται στο νου είναι η Τουρκία με το Εξπρές του Μεσονυχτίου, η Σλοβακία με το Hostel (είχα αναρωτηθεί πώς θα αισθανόμουν αν ήμουν Σλοβάκος παρακολουθώντας ένα έθνος παιδεραστών, νεκρολάγνων, βιαστών και δολοφόνων...), πρόσφατα το Ιράν με το Argo, ακόμη και το Καζακστάν με τον εξωφρενικά σατιρικό Μπόρατ. Η Τουρκία και πάλι εξανέστη με το φιλοαρμενικό The Cut του Φατίχ Ακίν, αλλά περισσότερο σε διαμαρτυρία διπλωματικού ύφους. Δυστυχώς για τη Sony και το The Interview, οι άνθρωποι βρήκαν το μπελά τους από το γιό του πιό φιλοχολιγουντιανού ηγέτη στην ιστορία (με συλλογή 20 χιλιάδων ταινιών και τρέλα με τον Πρίσλεϊ και την Τέϊλορ), στη διάρκεια της μονοκρατορίας του οποίου, οι δημιουργοί του South Park, τον είχαν κινηματογραφικά "δολοφονήσει" στο απολαυστικό, και επίσης εξωφρενικό Team America και δεν άνοιξε ρουθούνι. Ωστόσο, ο γιός του δεν αστειεύται, ούτε έχει χιούμορ. Ήταν σα να λέει: αν μου κάνετε πλάκα, θα σας κάψω το σπίτι σας! Ο τρίτος κατά σειρά Κιμ που έχει αναλάβει τα ηνία της χώρας του, δεν σηκώνει σάτιρες και τα τοιαύτα και προσέβαλε τις ΗΠΑ εκεί που πονάνε, δηλαδή στην ελευθερία του λόγου, που προστατεύεται από το πρώτο άρθρο του Συντάγματος.

Ο έντονος διάλογος που έχει ανοίξει αυτή τη στιγμή στο Χόλιγουντ και ξεφεύγει από τα στενά όρια του θέματος που αντιμετωπίζει η Sony, παραμονές των γιορτών και των πάμπολλων βραβείων που θα δίνονται για τους τρεις επόμενους μήνες και θα δοξολογούν την ίδια τη βιομηχανία, αφορά το θεωρητικά δεδομένο αλλά κλονισμένο πλέον, δικαίωμα να αφηγηθεί ο οποιοσδήποτε την ιστορία που επιθυμεί, με μοναδικό κριτή τον τελικό αποδέκτη, δηλαδή τον θεατή, Το νήμα από την παραγωγή προς την εκμετάλλευση διακόπηκε με την απόφαση της ακύρωσης, και για πρώτη φορά μια ξένη χώρα με ακλόνητο δικτάτορα αμφισβήτησε την "αυτοδιάθεση" του δημοκράτη βασιλιά του σινεμά και λογόκρινε ακόμη και τη μελλοντική κριτική του Χόλιγουντ (μυθοπλαστική ή όχι, δεν θα έπρεπε να μας νοιάζει) προς τη Βόρεια Κορέα, και ποιός ξέρει για ποιά άλλη χώρα θιγεί από παρωδίες και βέβηλες προσεγγίσεις. Οι κριτικές για την ταινία των Έβαν Γκόλντμπεργκ και Σεθ Ρόγκεν ήταν αρνητικές, με κάποιον να σημειώνει πως σπάνια καταγράφεται τόσο μεγάλη απόσταση ανάμεσα στην πραγματική αξία και το μέγεθος των συνεπειών και των αντιδράσεων. Το οτι μου ήρθε στο μυαλό η απόφαση της ομάδας των οργισμένων Ελλήνων δικηγόρων που ήθελαν να μηνύσουν τον Όλιβερ Στόουν για τον κατά τη γνώμη τους, στρεβλό πορτρέτο του Μεγαλέξανδρου, να μην κάνουν απολύτως τίποτε αφού είδαν την ταινία στην πρεμιέρα στο Ιντεάλ και κατάλαβαν πως καλλιτεχνικά δεν "λέει", δεν είναι τυχαίο...