Η είδηση που κάνει από χθες τον γύρο του κόσμου μοιάζει να αγγίζει τα όρια του σουρεαλισμού. Γαλλικό δικαστήριο έκανε δεκτό το αίτημα της καθολικής οργάνωσης Promouvoir να αλλάξει τη σήμανση της καταλληλότητας του «Αντίχριστου» του Λαρς φον Τρίερ και να μετατρέψει το φιλμ, από 16 ετών και πάνω, σε αυστηρά ακατάλληλο (άνω των 18), απαγορεύοντας προσωρινά κάθε προβολή της ταινίας στη χώρα, σε οποιαδήποτε μορφή. Δηλαδή θα πρέπει να αποσυρθούν και τα DVD του από την αγορά και, φυσικά, να ακυρωθεί (αν υπήρχε) πιθανή τηλεοπτική προβολή του. Όλα αυτά για μια ταινία που δεν επρόκειτο να κυκλοφορήσει σύντομα, αλλά παίζεται κανονικά εδώ και 7 χρόνια, και μάλιστα, για όσους θυμούνται, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στη Γαλλία, το 2009, στις Κάννες.
Είναι δυνατόν μια θρησκευτική οργάνωση να έχει ακόμα τόση δύναμη σε μια χώρα σαν τη Γαλλία, ώστε να μπορεί να επεμβαίνει σε θέματα διανομής πολιτιστικού προϊόντος; Θα πίστευε κανείς πως κάτι τέτοιο είναι πλέον αδύνατον, ειδικά για ένα μέσο όπως το σινεμά, που το συνδέει στενή σχέση με τη χώρα. Το δικαστήριο, μάλιστα, μίλησε για «λάθος» του υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο και διόρθωσε, δίνοντας δύναμη έτσι στην οργάνωση που πρωτοστατεί στις απαγορεύσεις συγκεκριμένων ταινιών – ήδη έχει ράμματα για τη γούνα της «Ζωής της Αντέλ», καθώς και του «Nymphomaniac», πάλι του Φον Τρίερ.
Αυτή η είδηση ξυπνά μνήμες στη Γαλλία, που μπορεί σήμερα να αποτελεί (όπως και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες άλλωστε) φιλόξενο έδαφος για τους κινηματογραφιστές, όμως έχει απαγορεύσει πολύ σπουδαίες ταινίες κατά το παρελθόν, είτε γιατί διαφωνούσε με την ιδεολογία τους είτε γιατί έκαναν τις Αρχές της χώρας να «κοκκινίζουν» για τη στάση τους σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Οι επτά παρακάτω ταινίες συνθέτουν, μάλλον, μια λίστα ντροπής για τη χώρα.
Θωρηκτό Ποτέμκιν (1925)
Μπορεί το μοντάζ του Αϊζενστάιν να διδάσκεται στις μέρες μας σε όλες τις κινηματογραφικές σχολές του κόσμου, όμως οι Γάλλοι έπρεπε να περιμένουν 28 χρόνια για το δουν με τα μάτια τους. Το κράτος θεωρούσε την ταινία επικίνδυνη και προβαλλόταν μόνο σε μικρές λέσχες μέχρι το 1953, οπότε και πήρε άδεια για κανονική διανομή.
L’ Age d’ Or (1930)
Σήμερα θαυμάζουμε το φιλμ που γέννησε το «Αmour Fou», όμως το δημιούργημα του Μπουνιουέλ κατηγορήθηκε για διαταραχή δημόσιας τάξης. Συγκεκριμένα, μετά την πρώτη του προβολή, τον Νοέμβριο του 1930, προκλήθηκαν επεισόδια από μέλη εθνικιστικού κινήματος που διέκοψαν τις προβολές της ταινίας και επιτέθηκαν στους θεατές της. Το αποτέλεσμα αυτού ήταν η επ’ αόριστον απαγόρευση του φιλμ.
Le Corbeau (1943)
Και τι δεν άκουσε ο Κλουζό γι’ αυτήν του την ταινία! Γυρισμένη στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, από εταιρεία παραγωγής γερμανικών συμφερόντων, ενόχλησε αρκετά τους Γάλλους, που θεώρησαν ότι προέβαλε μια πολύ αρνητική εικόνα γι’ αυτούς. Το αποτέλεσμα ήταν όχι μόνο να απαγορευθεί η προβολή του φιλμ αλλά και στον Κλουζό η δυνατότητα να ξανακάνει ταινία. Ευτυχώς, και οι 2 αποφάσεις αναιρέθηκαν το 1947.
Σταυροί στο Μέτωπο (1957)
Μπορεί ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ να βρήκε μια ιδανική ιστορία από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να περιγράψει τον παραλογισμό του πολέμου, επειδή όμως αυτή η ιστορία είχε Γάλλους πρωταγωνιστές, το κράτος ενοχλήθηκε. Αφού απείλησε με μποϊκοτάζ το Φεστιβάλ του Βερολίνου που ήθελε να προβάλει το φιλμ, απαγόρευσε την κυκλοφορία του για 13 χρόνια, ως το 1970.
Η Μάχη του Αλγερίου (1966)
Σήμερα, το φιλμ του Τζίλο Ποντεκόρβο συγκαταλέγεται συχνά σε μεγάλες λίστες με τις σπουδαιότερες ταινίες που έγιναν ποτέ – στο τελευταίο poll του «Sight & Sound» το 2012 ήταν στο νούμερο 48. Περιέγραφε, όμως, τη μάχη που έδινε η Αλγερία εναντίον της Γαλλίας για να ανεξαρτητοποιηθεί, οπότε ούτε λόγος για προβολή του εντός γαλλικού εδάφους. Το φιλμ παρέμεινε απαγορευμένο ως το 1971.
Le Petit Soldat (1960)
Το δεύτερο φιλμ του Γκοντάρ έγινε τελικά τέταρτο, καθώς από τη στιγμή που το ολοκλήρωσε μέχρι τη στιγμή που κατάφερε να το προβάλει μεσολάβησαν 3 χρόνια, αφού μάλιστα αναγκάστηκε να κάνει αλλαγές στο μοντάζ. Η ιστορία ενός πράκτορα που δουλεύει για τη γαλλική κατασκοπεία στη διάρκεια του γαλλο-αλγερινού πολέμου περιείχε ιδιαίτερα σκληρές τακτικές βασανισμού, εμπνευσμένες από αληθινά περιστατικά. Οι Γάλλοι απαγόρευσαν στον Γκοντάρ την προβολή της ταινίας όχι μόνο στη χώρα αλλά και έξω από αυτήν, απειλώντας τον ίδιο και τον παραγωγό του με οριστική αποβολή από τον κινηματογραφικό χώρο.
Ο σχιζοφρενής δολοφόνος με το πριόνι (1974)
Η εμβληματική ταινία του Hooper αντιμετώπισε προβλήματα σε πολλές χώρες, στις οποίες η προβολή της απαγορεύθηκε για αρκετά χρόνια. Η Γαλλία (όπως και η Αγγλία, η Σουηδία και η Βραζιλία μεταξύ άλλων) δεν είδε κάτι σημαντικό πίσω από τη βία του φιλμ, δεν επέτρεψε την προβολή του στο κινηματογραφικό κύκλωμα και η πρεμιέρα του στη χώρα έγινε στο video το 1979, πέντε χρόνια αργότερα.