Αν και είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος λίγες ταινίες ως αγαπημένες, ιδιαίτερα όταν προσεγγίζει την φιλμογραφία όχι ως σύνολο προϊόντων αλλά ως δημιουργήματα που περιγράφουν τη φιλοσοφία του εκάστοτε σκηνοθέτη κατάφερα να ξεχωρίσω δέκα που όμως δεν θα ονόμαζα αγαπημένες αλλά αξιόλογες μεταξύ άλλων. Η αρίθμηση είναι τυχαία:
Ο καιρός των τσιγγάνων του Emir Kusturica
Πραγματικά μια ταινία με ποιητική έξαρση όχι μονο για τα στοιχεία απο το Μπουνιουελικό σουρεαλισμό ή τις αναφορές στο "τσίνεμα νόβο" αλλά γιατί παίζουν αληθινοί τσιγγάνοι! Μια ιστορία αγάπης αντιφατικών συμπεριφορών και καυστικότητας. Τα επίμονα τραβελινγκς της κάμερας και το μαγικό στοιχείο μέσα στους καταυλισμούς που χάνεται στον ερωτικό ιδεαλισμό του Περχάν.
La Notte του M. Antonioni
Από τις πιο σκοτεινές ταινίες του Antonioni όπου το τρίπτυχο Mastroianni,Moreau,Vitti απογειώνεται σε μια ενδελεχή εξέταση της προβληματικής και αποξένωσης των ανθρώπων σχέσεων ιδιαίτερα των ζευγαριών. Η ψυχρότητα της κάμερας αποτυπώνει το υπαρξιακό αδιέξοδο και επισφραγίζει το ύφος του δημιουργού. Η πιο ερωτική εικόνα βρίσκεται στη θέα της Monica Vitti στα σκαλιά του αστικού σπιτιού.
2001: A Space Odyssey του Stanley Kubrick
Πως μπορεί να ξεπεράσει κάποιος τη μουσική μαγεία του R. Strauss και τα επικά πλάνα του Kubrick. Τα μεγάλα υπαρξιακά ερωτηματικά ιδωμένα μέσα απο ενα film επιστημονικής φαντασίας που η ανθρώπινη εξέλιξη ,ο εξιστενσιαλισμος και το ηθικό ζήτημα σχέσης ανθρώπου μηχανής θίγονται με τον πλέον εύστοχο τρόπο. Το στυλιζάρισμα ειναι πέρα από πρωτοποριακό για μένα αξεπέραστο. Το τελικό ταξίδι στο χωρόχρονο και η θέα του νέου ανθρώπου καθώς σε συνεπαίρνει το "τάδε εφη ζαρατουστρα" είναι η έκφραση της υψηλής λογικής στο σινεμά
Blackboards της Samira Makhmalbaf
Τι να πρωτοπεί κάποιος γι αυτή την ταινία γεμάτη συμβολισμούς .Από τη μια πλευρά οι Κούρδοι πρόσφυγες προς αναζήτηση της μυθικής πόλης μέσα στον πόλεμο και την καταστροφή και από την άλλη οι πίνακες του σχολείου στις πλάτες των δασκάλων που προσπαθούν να βρουν εργασία μεταξύ των προσφύγων διασώζοντας την παιδεία από τον πόλεμο. Τελικά έχοντας δει αυτό το φιλμ αναρωτιόμουν οτι χωρίς παιδεία ο πόλεμος βρίσκει το καταλληλότερο έδαφος να αναπτυχθεί μέσα μας.
Viridiana του Luis Buñuel
Αν και είναι πολύ δύσκολο να διαλέξω κάποια από τις ταινίες του Buñuel αφού κάθε μια αποτελεί κεφάλαιο στην ιστορία του σινεμά ιδιαίτερα οι γνωστότερες, ωστόσο επέλεξα το Viridiana, όχι γιατί αποτελεί ενα καυστικό σουρεαλιστικό ποίημα , αλλά γιατί έχει μια από τις πιο αγαπημένες μου σκηνές στο σινεμά. Είναι μια συνεχής αμφισβήτηση των είθισται. Ο θείος που ερωτεύεται την ανιψιά του? η αυτοκτονία του? Η επιλογή της να μείνει στο σπίτι-παλάτι που της κληροδοτεί?
Η συνεχής διαπλοκή ηθικού και ανήθικου και ταλαντεύσεις των πρωταγωνιστών στην εκάστοτε επιλογή γλαφυρές. Η φετιχιστική σεξουαλικότητα κι ο συνκληρονόμος ξάδερφος της που επίσης την ποθεί συμπυκνώνονται στο τρελό πάρτι των επαιτών εν απουσία της Viridiana με την κορυφαία σκηνή που θυμίζει το μυστικό δείπνο του Leonardo da Vinci. Το τέλος μου φέρνει στο μυαλό και τη λογική του Marquis de Sade όπου η πρωταγωνίστρια αφήνεται στη φιληδονία.
Τοπίο στην ομίχλη του Θεόδωρου Αγγελόπουλου
Αν ρωτήσεις το μέσο Έλληνα που έχει άποψη για όλα "πως σου φαίνονται οι ταινίες του Αγγελόπουλου?" θα απαντήσει "έλα μωρε κουλτούρα κι έτσι 100 ώρες η κάθε σκηνή ".Προσωπικά σε όλες που έχω δει δεν είναι ο θαυμασμός για την ιστορική ποιητικότητα ή η ταύτιση με το νεοουμανισμό αλλά το δέος για την Ελλάδα του δημιουργού. Δεν υπάρχει κάτι να πω γι αυτή την ταινία ούτε και για τις υπόλοιπες γιατί θα μπορούσα να μιλάω για ώρες. Είναι ποίηση. Δεν χωράνε οι ταινίες του σε λόγια ή αναφορές .Θα τολμούσα μόνο να μνημονεύσω τη σκηνή στο λιμάνι της Θεσσαλονίκής και την τελική με το δέντρο στον κάμπο που αποτελούσε την πολυπόθητη Γερμανία των πρωταγωνιστών. Και μην ξεχνώ τη μουσική της Ελένης Καραινδρου να πλαισιώνει αυτές τις εικόνες
.
L'Année dernière à Marienbad του Alain Resnais
Θεωρώ από τις πλέον αξεπέραστες avant garde ταινίες στην οποία ο σουρεαλισμός, η ποιητικότητα και η μαγεία συναντιούνται στο πιο έξοχο στυλιζάρισμα. Ποτέ δεν είμαστε σίγουροι αν τα γεγονότα συμβαίνουν στο παρόν, παρελθόν ή στο μέλλον με τους τρεις βασικούς πρωταγωνιστές να ξεδιπλώνουν σταδιακά τις προσωπικότητες τους. Το ντύσιμο της γυναίκας να είναι άλλοτε λευκό και άλλοτε στα μαύρα θυμίζοντας τη Μισιδορα των βρικολάκων ενώ ο ένας εκ των δυο αντρών να προσπαθεί απεγνωσμένα να την πείσει οτι ήταν εραστές εκεί ή κάπου αλλού. Μοναδική σκηνή στον κήπο με τις ανθρώπινες φιγούρες να στέκουν ακίνητες στις ζωγραφισμένες σκιές τους ενώ τίποτα άλλο δεν έχει σκιά πλην αυτών.
El Topo του Alejandro Jodorowsky
Αν αναφερόμαστε σε avant garde αναρχική ταινία τότε αυτή είναι απο τις καλύτερες κατά την άποψη μου. Όλα γίνονται και διαδραματίζονται. Γουέστερν από τη μια πλευρά ιστορία εξιλέωσης και έρωτα από την άλλη. Κοινωνική με συμβολισμούς και σουρεαλιστικά επαναστατική. Πρέπει κάποιος να τη δει και δεν ξέρω κατά πόσο βρίσκεται εύκολα. Η σκηνή που δεν ξεχνώ είναι η δολοφονία όλων των ηθοποιών με σωματικές δυσπλασίες και επαιτών από αυτούς που υποδύονται τους αστούς εποχής για να τους σκοτώσει με τη σειρά του ένας αθάνατος μεσσίας. Απίστευτο φιλμ
Stalker του Andrei Tarkovsky
Πως να νιώσει κάποιος για τις ταινίες του? Αριστουργήματα ειναι σίγουρα μια από τις λέξεις που έρχεται άμεσα στο μυαλό. Τα στοιχεία του sci fi και το βαρύ τοπίο σε φέρουν στη ζώνη όπου οι πρωταγωνιστές ξετυλίγουν θεμελιακά υπαρξιακά ζητήματα.
Ο Stalker οδηγεί ενα συγγραφέα κι ενα επιστήμονα στην απαγορευμένη περιοχή προκειμένου να βρουν το θάλαμο όπου πραγματώνονται οι επιθυμίες. Οι μύχιες προσδοκίες και τα ερωτηματικά συναθροίζονται για να μας φέρουν αντιμέτωπους με την ανθρώπινη αδυναμία. Το υγρό στοιχείο γίνεται χρόνος και οι εσωτερικές συγκρούσεις αγωνία.
Det sjunde inseglet(η έβδομη σφραγίδα ) του Ingmar Bergman
Αδιαμφισβήτητα από τις καλύτερες ταινίες στην ιστορία του σινεμά και δικές μου αφού πραγματεύεται το ζήτημα της ύπαρξης με βαθιά στοχαστικό τρόπο. Η ιστορική τοποθέτηση είναι στα χρόνια 1348-1350(black death) και βλέπουμε να ξετυλίγεται το υπαρξιακό ζήτημα των πρωταγωνιστών. Ο Bergman αξιόλογος γνωστής της ανθρώπινης ψυχής μας οδηγεί μέσα από μια παρτίδα σκάκι στην ποιητικά τελική σκηνή του χορού του θανάτου. Μια σκηνή του υψηλού macabre art.Θεωρώ ενα απόλυτο must για όποιον ενδιαφέρεται να ασχοληθεί σε οποία θέση με το σινεμά.
Προσπάθησα να δείξω σε δέκα επιλογές αφήνοντας εκτός μεγάλους δημιουργούς την οπτική μου για την έβδομη τέχνη ωστόσο υπάρχουν πολλές ταινίες που ξεχωρίζω και δεν συμπεριέλαβα.
* Οι δημιουργίες του Bleeps στους τοίχους της Αθήνας, και όχι μόνο, είναι επηρεασμένες από την κοινωνικοπολιτική κατάσταση του σήμερα. Περισσότερα για τον ίδιο και τα έργα του εδώ