1.
κ. Γραμματίδη γεια σας,
Είμαι φοιτήτρια, ετών 35, σε πανεπιστήμιο μετά από 4 χρόνια νυχτερινό γενικό λύκειο και πανελλήνιες το 2010. Είμαι στο 4ο έτος και αντιμετωπίζω πολύ μεγάλο οικονομικό πρόβλημα, αφού δεν βρίσκω δουλειά στη πόλη όπου φοιτώ.
Το πρόβλημα μου όμως δεν είναι το οικονομικό, αφού δεν αφορά μόνο εμένα, αλλά πληθώρα ανθρώπων. Σ' αυτό που θέλω την συμβουλή σας, είναι σε σχέση με τις σπουδές.
Αν αποδειχθεί ότι το πρόγραμμα του Υπ. Παιδείας είναι μόνο απολύσεις και τελικά ιδιωτικοποίηση των σπουδών, με χάσιμο κάποιου εξαμήνου ή ολόκληρου έτους, μπορώ εγώ ή κάποια ομάδα φοιτητών να κινηθεί νομικά εναντίον του Υπουργείου?
Συγκεκριμένα, αν τα αποτελέσματα της πολιτικής που ακολουθεί το Υπουργείο έχουν ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό από σπουδές, είτε λόγω οικονομικών (δίδακτρα) είτε λόγω απολύσεων (μαθήματα που υπάρχουν στο πρόγραμμα σπουδών, αλλά χωρίς καθηγητές που θα το διδάσκουν), πως μπορώ να βρω το δίκιο μου? Γιατί θεωρώ πως το να δεχθώ τον αποκλεισμό μου για οποιονδήποτε λόγο, μετά τις τόσες θυσίες από μεριά μου και της οικογένειάς μου, απαράδεχτο.
Σημείωση: Θεωρώ πως οι άνθρωποι που παλεύουν να κάνουν κάτι καλύτερο στη ζωή τους σπουδάζοντας ή κάνοντας κάτι που μπορεί να προσφέρει στην κοινωνία αργότερα, με μισθό 510 ευρό, 4 ώρες ύπνο, 20 ώρες στο πόδι, πανελλήνιες, διάβασμα και καλά αποτελέσματα, πείνα, κρύο κ.λπ. θα έπρεπε να επιβραβεύονται κι όχι να αποκλείονται από ένα σωρό πράγματα (όπως κι εγώ, π.χ. Erasmus, εκθέσεις για φοιτητές (έως 30 ετών), στέγαση (έως 26 ετών) κ.λπ.).
Συγνώμη για τον μονόλογο.
Με εκτίμηση,
Σοφία
Αγαπητή Σοφία,
Όπως πάντα, απαντώ μόνο στο νομικό σκέλος της ερώτησής σου (δεν είναι εδώ η θέση για να αναπτύσσω τις πολιτικές μου απόψεις): όλα τα κοινωνικά δικαιώματα που προβλέπονται στο Σύνταγμα αλλά και σε διεθνή κείμενα όπως η Οικουμενική Διακήρυξη και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, (δηλαδή δικαίωμα στην παιδεία, την υγεία, την εργασία, την κοινωνική πρόνοια κλπ) είναι δικαιώματα που όπως λέμε «δεν έχουν πλήρες κανονιστικό περιεχόμενο» ή αλλιώς η συνταγματική κατοχύρωση των δικαιωμάτων αυτών είναι μεν απόλυτη αλλά διασφαλίζει ένα «σχετικό» (και όχι απόλυτο) κοινωνικό κεκτημένο. Με απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι το κράτος έχει μια «γενική» υποχρέωση να προάγει πολιτικές που εξασφαλίζουν την πρόσβαση των πολιτών στην υγεία, την παιδεία, την εργασία κλπ αλλά ΔΕΝ μπορεί να νοηθεί μια δικαστικά επιδιώξιμη αντίστοιχη «αξίωση» του πολίτη κατά του κράτους. Η πολιτεία υποχρεούται να θεσπίζει εκείνα τα μέτρα που στοχεύουν στη μείωση της ανεργίας, την δωρεάν παροχή της βασικής παιδείας, την πρόσβαση των πολιτών στην υγεία αλλά ΔΕΝ μπορεί κάποιος να κάνει αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου λέγοντας «είμαι άνεργος» ή «δεν έχει σχολείο κοντά στο σπίτι μου» ή «δεν έχει κρεβάτια η εντατική του Ευαγγελισμού». Η πολιτεία έχει γενική υποχρέωση να μεριμνά για την υλοποίηση των κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών αλλά η δικαιοσύνη δεν μπορεί να της υποδείξει με ποια συγκεκριμένα μέτρα και τρόπους θα το κάνει αυτό καθώς κάτι τέτοιο θα συνιστούσε παραβίαση της «πολιτικής αρχής» (που λέει ότι η γενική πολιτική της χώρας καθορίζεται από κυβέρνηση που απολαμβάνει της εμπιστοσύνη της Βουλής η οποία αντιπροσωπεύει και εκφράζει τη λαϊκή κυριαρχία).
Η μόνη περίπτωση που κάποιος θα μπορούσε να κάνει αγωγή είναι εάν το κράτος υιοθετούσε μέτρα σχετικά μετ την παιδεία, την υγεία κλπ που περιέχουν αθέμιτες διακρίσεις κατά προσώπων ή ομάδων προσώπων. Τότε κάποιος που είχε υποστεί βλάβη ο ίδιος από υλικές πράξεις των κρατικών οργάνων που σχετίζονται με αυτές τις αθέμιτες διακρίσεις θα μπορούσε να κινηθεί κατά του Ελληνικού Δημοσίου. Επίσης, σε μια ακόμη πιο δύσκολη νομικά περίπτωση, εάν ο νόμος προέβλεπε για ένα θέμα διακριτική ευχέρεια ενός διοικητικού οργάνου και το όργανο αυτό ασκούσε τη διακριτική ευχέρεια με τρόπο που εναντιωνόταν στα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών ενώ μπορούσε να επιλέξει κάποια άλλη εναλλακτική που θα προωθούσε τα δικαιώματα αυτά, ίσως εκεί να μπορούσε να ζητηθεί η δικαστική ακύρωση των ενεργειών αυτών του διοικητικού οργάνου (αλλά αυτό είναι πολύ τραβηγμένο).
_____________
2.
Χρησιμοποιώ συχνά την παραλιακή. Συχνά δυο ποδηλάτες κινούνται παράλληλα με αποτέλεσμα το προσπέρασμα να είναι δύσκολο και δυνητικά θανατηφόρο. Ακόμα έχω γίνει συχνά μάρτυρας ακτιβισμού από ποδηλάτες που πραγματοποιούν μοτοπορίες. Γιατί άραγε οι ποδηλάτες που συχνά κατέχουν ποδήλατα εκατοντάδων ευρώ να μην φέρουν πινακίδες και να πληρώνουν πρόσθετα τέλη;
Αλέξανδρος
Αγαπητέ Αλέξανδρε,
Ο νόμος ορίζει ότι τα ποδήλατα πρέπει να κινούνται είτε στην ειδική λωρίδα για τα λεωφορεία είτε (αν αυτή δεν υπάρχει) κατά μήκος του ερείσματος της οδού (στον παράδρομο δηλαδή) κι αν δεν υπάρχει και τέτοιο στο δεξί-δεξί άκρο του οδοστρώματος (σύριζα προς τον πεζοδρόμιο). Αν κάποιος ποδηλάτης δεν το τηρεί αυτό, διαπράττει τροχαία παράβαση.
Επίσης, όταν προσπερνάς ποδήλατο μπορείς κατ’ εξαίρεση να το προσπεράσεις και από δεξιά.
Τέλος, δεν ξέρω πόσο ενοχλητικές είναι οι μοτοπορίες (δεν οδηγώ) αλλά μου φαίνεται σόλοικο να πληρώνει «πρόσθετα τέλη» κάποιος που έχει ένα φιλικό προς το περιβάλλον μέσο που κοστίζει εκατοντάδες ευρώ και όχι κάποιος που έχει ένα ρυπαίνον και φασαριόζικο μέσο χιλιάδων ευρώ.
_____________
3.
Εργαζόμουν με σύμβαση έργου για ένα τρίμηνο σε ένα κέντρο ελευθέρων σπουδών ως καθηγήτρια. Συνέχισα το δεύτερο λέγοντάς μου κάθε εβδομάδα τώρα θα πληρωθείς για να υπογράψεις και τη νέα σύμβαση για το νέο τρίμηνο. Έχει περάσει ένας χρόνος, τελείωσα και το δεύτερο τρίμηνο (χωρίς σύμβαση και πληρωμή)-τηλέφωνο στο τηλέφωνο, την επόμενη εβδομάδα, την επόμενη εβδομάδα, σιγά σιγά δεν μου απαντούσαν το τηλέφωνο και προχθές μου το έκλεισαν και στη μούρη. Φαίνεται πως ο κύριος αυτός το κάνει σύστημα αυτό το κόλπο, τώρα έχει πάρει καινούργιους καθηγητές χωρίς να έχει ξοφλήσει τους παλιούς. Πείτε μου τι να κάνω?
Διδασκαλία
Αγαπητή Διδασκαλία,
Ευθέως: να πάτε σε ένα συνάδελφο και να του δώσετε την εντολή να διεκδικήσει τα δεδουλευμένα σας και τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές. Έχω ξαναπεί ότι στη φόρμα όπου κάνετε τις ερωτήσεις σας γράφουμε: «Οι απαντήσεις δεν μπορούν να αφορούν τον τρόπο χειρισμού συγκεκριμένης υπόθεσης». Δεν χειριζόμαστε υποθέσεις διαδικτυακώς ούτε υποκαθιστούμε τους συναδέλφους. Δεν είμαστε εδώ για να σας πούμε πώς θα κινηθείτε και πώς θα λύσετε το πρόβλημά σας. Είμαστε εδώ για να λύνουμε απορίες σχετικά με το νόμο. Για τον χειρισμό και την αντιμετώπιση νομικών προβλημάτων, μόνο η ανάθεση της υπόθεσής σας σε δικηγόρο μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Η υπεράσπιση δεν «γκουγκλάρεται», προσφέρεται ως υπηρεσία από εξειδικευμένους επαγγελματίες.
_____________
4.
Αγαπητέ Χρήστο,
Έχω φύγει από την Ελλάδα από το 1998, πρώτα για σπουδές και αργότερα για δουλειά στη Γερμανία. Στην πόλη που ζω είμαι εγγεγραμμένη στο δήμο, αλλά στην Ελλάδα δεν δήλωσα ποτέ πουθενά ότι έφυγα. Επειδή δεν είχα ούτε περιουσία ούτε εισόδημα στην Ελλάδα, δεν έχω κάνει και φορολογική δήλωση, αν και έχω ΑΦΜ. Φέτος λόγω κληρονομικών πήγα στην εφορία στην Ελλάδα και μου είπαν ότι έπρεπε να έχω κάνει αλλαγή φορολογικής κατοικίας και ότι τώρα πρέπει να πληρώσω πρόστιμα για εκπρόθεσμη δήλωση από το 1998 καθώς και την έκτακτη εισφορά, αν και πρόκειται για εισοδήματα που έχουν ήδη φορολογηθεί στην Γερμανία. Μήπως μπορείς να με ενημερώσεις για το τι λέει ο νόμος; Ευχαριστώ
Μαρίνα
Αγαπητή Μαρίνα,
Ο νόμος λέει το εξής απλό: αν δεν πας να δηλώσεις αλλαγή φορολογικής κατοικίας, τότε είσαι υπόχρεος υποβολής φορολογικής δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογείσαι στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά σου - εκτός εάν εφαρμόζεται κάποια διακρατική σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας). Με την Γερμανία υπάρχει τέτοια σύμβαση (κυρώθηκε με τον Αναγκαστικό Νόμο 52/1967) και συνεπώς απευθύνσου σε κάποιο συνάδελφο με τη βοήθεια του οποίου θα αποδείξεις την μόνιμη εγκατάστασή σου στη Γερμανία και την φορολόγησή σου εκεί ώστε να συνεννοηθείς με την Δ.Ο.Υ.
_____________
Ρωτήστε κι εσείς τον Χρήστο Γραμματίδη στο City Legal, για τα νομικά ζητήματα που σας απασχολούν, συμπληρώνοντας την φόρμα δεξιά (αν δεν τη βλέπετε κάντε κλικ εδώ).
Παρακαλούμε, μία ερώτηση κάθε φορά.