Το πρώτο ραντεβού είχε οριστεί για τον Δεκέμβριο. Δεν ήρθε ποτέ. Την επόμενη φορά με πήρε η ίδια τηλέφωνο. Την είχα αποθηκεύσει ως Barbie. Δεν χωρούν ονόματα σε τέτοιες περιπτώσεις. Όμορφη, με επιβλητικά μάτια. Συναντηθήκαμε σε ένα καφέ της Σβώλου και μου αφηγήθηκε την ιστορία της, τα σημάδια και τα «γιατί». Μιλήσαμε γύρω στη μία ώρα. Δεν με κοίταξε στιγμή στα μάτια.
Όταν η Barbie γνώρισε τον John John
«Τον είδα για πρώτη φορά πριν από πέντε χρόνια. Σε μία κοινή παρέα. Μου έπιασε αμέσως την κουβέντα εκείνο το βράδυ και ταιριάξαμε. Είχαμε πολλά κοινά ενδιαφέροντα και περάσαμε την περισσότερη ώρα συζητώντας. Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και τις επόμενες ημέρες. Ήταν ευγενικός, είχε τρόπους και γνώριζε πως έπρεπε να φερθεί. Μετά από λίγο καιρό ήμασταν μαζί. Η σχέση είχε την άμεση αποδοχή της παρέας και οι κοινές έξοδοι πολλαπλασιάστηκαν.
Τον πρώτο ενάμιση χρόνο η κατάσταση έμοιαζε ονειρική. Μπορώ να μιλήσω για έρωτα. Βόλτες, ταξίδια, δημιουργικό χρόνο μαζί και συζητήσεις. Πολλές συζητήσεις. Δε συμφωνούσαμε σε όλα αλλά είχε πάντα έναν ευγενικό τρόπο να αντιπαρατίθεται. Δεν άργησε ο καιρός που μετακόμισα σπίτι του και αρχίσαμε να κάνουμε τα πρώτα κοινά σχέδια. Μαζί σε έναν καναπέ και στο βάθος να παίζει μία ρομαντική αμερικάνικη κομεντί».
Ο John John σηκώνει χέρι
«Την πρώτη φορά που με χτύπησε ήμουν τελείως ανυποψίαστη. Για να είμαι ειλικρινής έκανα ώρα να συνειδητοποιήσω τι είχε κάνει. Τον κοιτούσα ακίνητη και αμίλητη. Είχε δακρύσει και μου ζητούσε συγγνώμη. Ήταν ζορισμένος από τη δουλειά έλεγε, τραβούσε κάποια ζόρια και με τους δικούς του και ξέσπασε πάνω μου. Πήρα τηλέφωνο αμέσως την καλύτερή μου φίλη και πήγα σπίτι της. Δεν του μίλησα για την επόμενη εβδομάδα. Ούτε τηλέφωνο, ούτε τίποτα. Με παρακάλεσε μέσω φίλων να βρεθούμε σε ένα καφέ και πήγα. Μου τόνιζε ότι ήταν μία κακή παρένθεση και ότι είχε μετανιώσει φριχτά. Δέχτηκα να επιστρέψω».
«Εσύ το προκαλείς!»
«Τον πρώτο μήνα μετά το συμβάν τα πράγματα έδειχναν να στρώνουν και το περιστατικό είχε ξεχαστεί. Την ίδια περίοδο, ωστόσο, είχε αρχίσει να γίνεται ιδιαίτερα ζηλιάρης, υποπτευόταν και το παραμικρό και είχε υιοθετήσει μία ασυνήθιστη κτητικότητα. Είχαμε απομακρυνθεί από την κοινή παρέα και περνούσαμε τα περισσότερα βράδια μόνοι. Ένα τέτοιο βράδυ το σκηνικό επαναλήφθηκε. Με χτύπησε τόσο δυνατά που έκλαιγα για ώρες. Αυτή τη φορά δεν είχε ούτε τηλέφωνο, ούτε κολλητή. Έμεινα στο σπίτι. Έμεινα για τους επόμενους έξι μήνες. Ντρεπόμουν. Η συχνότητα των επιθέσεων αυξήθηκε. Ήξερα ότι όταν ήταν θυμωμένος θα ξεσπούσε πάνω μου. «Εσύ το προκαλείς», μου έλεγε. Κάθε φορά και πιο άγρια.
Μία φορά χρειάστηκε να με πάει στο νοσοκομείο. Προσποιήθηκα στους γιατρούς ότι έπεσα από τις σκάλες. Δεν θα ξεχάσω το βλέμμα της νοσοκόμας στο σύντροφό μου. Ήξερε. Σίγουρα ήξερε. Οι περισσότερες αυτό λένε. «Έπεσα, γλίστρησα και χτύπησα». Κι ας έχεις σημάδια παντού κι ας βγαίνεις μέσα στο καλοκαίρι φορώντας μακρυμάνικο για να κρύψεις τα σημάδια. Κι ας νομίζουν όλοι ότι είστε το τέλειο ζευγάρι, τη στιγμή που εσύ παρακαλάς να μη φύγουν οι επισκέπτες από το σπίτι για να μη μείνεις μόνη».
Το «κουκλόσπιτο» διαλύεται
«Ένα απόγευμα λίγο πριν έρθει από τη δουλειά πήρα τη μεγάλη απόφαση. Απευθύνθηκα στους δύο καλύτερους μου φίλους. Τους ζήτησα να βρεθούμε. Για κάποιες ώρες τους εξηγούσα όλα τα «γιατί» που με είχαν απομακρύνει το τελευταίο διάστημα. Τους εξήγησα τα σημάδια και τις αλλαγές στη συμπεριφορά μου. Πήγαμε παρέα και μάζεψα τα πράγματα από το σπίτι μας. Ήταν εκεί. Δεν είπε τίποτα. Έφυγα. Απευθύνθηκα σε ψυχολόγο και ξεκίνησα άμεσα συνεδρίες. Έκοψα κάθε επαφή μαζί του. Το πρώτο διάστημα με έψαχνε απεγνωσμένα. Και τηλέφωνα και γράμματα και συγγνώμες. Δεν το σκέφτηκα στιγμή. Αν μιλάω σήμερα είναι για να πω σε όλες τις κοπέλες που περνάνε το ίδιο ένα πράγμα: «Τρέξε κορίτσι μου. Τρέξε και μίλα».
Η Barbie επισκέπτεται τον ψυχολόγο
Η Ειρήνη Μουταφίδου είναι ψυχολόγος και αντιπρόεδρος στο «Καταφύγιο Γυναικών». Μια ομάδα εθελοντών με όραμα και αληθινό ανθρωπιστικό ενδιαφέρον για την καταπολέμηση κάθε μορφής κακοποίησης. Της ζήτησα να μου δώσει απαντήσεις σε μερικά γιατί.
«Αυτό που μου έχει κάνει εντύπωση αυτά τα τρία χρόνια είναι το πόσο έξυπνες, πόσο μορφωμένες είναι πολλές από αυτές οι γυναίκες. Είμαστε μεγαλωμένοι με κάποιες προκαταλήψεις. Όταν το έζησα από κοντά κατάλαβα ότι η βία δε γνωρίζει διακρίσεις. Είναι τρομακτική η ποιότητα και η ποσότητά της. Συχνά πηγαίνουν στα νοσοκομεία με δικαιολογίες τύπου 'έπεσα από τις σκάλες' και 'χτύπησα το κεφάλι μου'. Ντρέπονται. Δεν το λένε μέχρι να συνειδητοποιήσουν ότι κάτι πρέπει να κάνουν. Έχουμε κοπέλες που έρχονται μετά από 15 χρόνια κακοποίησης. Το πιο δύσκολο είναι για μία γυναίκα να το παραδεχτεί. Είναι το πρώτο βήμα.
Στην αρχή είχα σοκαριστεί με μερικά περιστατικά. Με την πάροδο του χρόνου έχω πάψει να σοκάρομαι. Στους πρώτους τρεις μήνες είχα συναντήσει ένα περιστατικό όπου υπήρχε κακοποίηση και από τον πατέρα και από τον σύντροφό της. Κακοποίηση και ψυχολογική και σωματική και σεξουαλική.
Οι περισσότερες γυναίκες μένουν γιατί δεν έχουν διέξοδο. Υπάρχει πάντα κάποιος λόγος που την αναγκάζει να μείνει. Οι παράγοντες είναι πάρα πολλοί. Ας πούμε η ύπαρξη παιδιών. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν στο μυαλό τους ότι οικογένεια πρέπει να είναι πατέρας, μητέρα και παιδιά. Μόνο και μόνο για να προστατεύσουν αυτό το πρότυπο μένουν. Κάτι που δεν ισχύει προφανώς. Επίσης, σημαντικό λόγο παίζει η έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος. Με τον καιρό η γυναίκα χάνει την επαφή με τους φίλους, απομακρύνεται λόγω της κατάστασης από όλους και από όλα. Έτσι, δεν έχει κάπου να απευθυνθεί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον οικονομικό παράγοντα που είναι και ο πιο σημαντικός. Όταν μία γυναίκα δεν έχει τη δική της δουλειά, όταν δεν έχει που να πάει, πώς να ταΐσει τα παιδιά της, πως θα μπορέσει να φύγει;»
Ποια είναι όμως τα στάδια που ακολουθούνται στη διαδικασία; «Αρχικά η γυναίκα απευθύνεται τηλεφωνικά σε εμάς. Μετά κανονίζουμε ένα ραντεβού γνωριμίας στο χώρο μας (δεν παρέχουμε τηλεφωνική βοήθεια ή κατ' οίκον επισκέψεις). Έρχεται από εδώ και βλέπουμε τι βοήθεια χρειάζεται και τι μπορούμε εμείς να της προσφέρουμε. Έπειτα, κάνει μία συνάντηση με την κοινωνική λειτουργό. Αν χρειαστεί ψυχολογική υποστήριξη τότε ξεκινούν κάποιες συνεδρίες δωρεάν, όπου η γυναίκα μπορεί να δουλέψει σε πολλά πράγματα όπως την αυτοεκτίμηση και την ενδυνάμωση. Συζητιούνται μεν οι δύσκολες εμπειρίες της αλλά εστιάζουμε στο εδώ και στο τώρα. Τι γίνεται από εδώ και πέρα.
Επίσης, παρέχουμε και νομική υποστήριξη. Η γυναίκα κάνει συνάντηση με τους δικηγόρους μας και ενημερώνεται για τα δικαιώματά της, τι μπορεί να κάνει, πώς να κινηθεί. Π.χ. Καμία δε γνωρίζει πως όταν τη χτυπήσουν θα πρέπει να πάει στο νοσοκομείο και να ζητήσει να την εξετάσει ιατροδικαστής. Υπήρχε περίπτωση γυναίκας που επικοινώνησε μαζί μας σε τόσο άσχημη κατάσταση που βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο η ζωή της. Αμέσως απευθυνθήκαμε στους δικηγόρους μας και αυτοί κίνησαν όλες τις διαδικασίες ώστε τις επόμενες ώρες να οδηγηθεί ο θύτης στο αυτόφωρο».
Το προφίλ του John John
«Ο άνδρας – θύτης προέρχεται σε αρκετές περιπτώσεις από ένα περιβάλλον όπου υπήρχε βία (π.χ. κακοποιούνταν η μητέρα του ή ο ίδιος). Αυτό λειτουργεί ως πρότυπο για αυτόν. Παρατηρείται μεγάλο πρόβλημα στον έλεγχο θυμού, έχει μεγάλο θέμα με έναν από τους δύο γονείς του, εστιάζει ιδιαίτερα στα υλικά αγαθά ως προσωπικότητα και ενδιαφέρεται έντονα στο να φαίνεται καλός, να έχει θετική γνώμη ο κόσμος για αυτόν. Μπορεί κοινωνικά να βοηθάει κόσμο και όταν επιστρέφει σπίτι να επιτίθεται στη γυναίκα του. Παράλληλα, συνηθίζει να απομονώνει τη γυναίκα του ώστε να την εξουσιάζει περισσότερο ενώ συχνά νιώθει ότι κανείς δεν μπορεί να τον αγγίξει. Πιστεύει ότι είναι υπεράνω νόμου.
Αν θα έλεγα κάτι σε κάποια γυναίκα είναι πως σίγουρα υπάρχει διέξοδος. Δε χρειάζεται να νιώθει ούτε ντροπή, ούτε ενοχή για αυτό που συμβαίνει. Πιστεύω ότι κρύβουν τεράστια δύναμη και ότι πρέπει να κάνουν το επόμενο βήμα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι και εμείς είμαστε εδώ για να τις στηρίξουμε και να τις βοηθήσουμε», καταλήγει.
Βγαίνω από το γραφείο της ψυχολόγου και πέφτω πάνω σε μία βιτρίνα με παιδικά παιχνίδια. Στο κέντρο η Barbie μέσα σε μία ιλουστρασιόν συσκευασία ετοιμάζει γεύμα για τα τρία παιδιά της, την ίδια ώρα που ο John John την αγκαλιάζει από πίσω. Ίσως αν γυρίσω την πλάτη μου τα πράγματα να αλλάξουν. Ίσως κι όχι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε πολλά «κουκλόσπιτα» στην Ελλάδα του 2014 όταν κλείνει η πόρτα η Barbie δε χαμογελά. Περιμένει!
Περισσότερες πληροφορίες για το "Καταφύγιο Γυναίκας" στο 2310551041 και στο επίσημο site.
σχόλια