Η διδασκαλία της μεταπολεμικής ιστορίας μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια

 Το θέμα της διδασκαλίας της μεταπολεμικής ιστορίας μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια έχει αρκετές φορές ειδικά τα τελευταία χρόνια αποτελέσει σημείο έντονων κριτικών και αντιπαραθέσεων.

Σήμερα στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών οι ιστορικοί Αντώνης Λιάκος, Ιάσονας Χανδρινός, Χάγκεν Φλάισερ και ο Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Βασίλης Παναγιωτόπουλος θα επιχειρήσουν να ανιχνεύσουν πλευρές αυτού του ζητήματος.

Ο Αντώνης Λιακός γράφει: "Ο τίτλος δεν αρνείται την ύπαρξη παρελθόντος, αλλά υποστηρίζει πως  κάθε εποχή, με βάση τα προβλήματα και τις προκλήσεις που έχει να απαντήσει, και κάθε γενιά, με βάση τις βιωμένες και πολιτισμικές εμπειρίες της, έχει ανάγκη διαφορετικών γνώσεων σε σχέση με το παρελθόν. Άρα το πρόβλημα δεν είναι η ανάκτηση μιας ενιαίας και συμπαγούς ιστορίας. Η ιστορία «κόβεται στα μέτρα μας» εξαιτίας  άλλωστε του εκτεταμένου πεδίου που καλύπτει σήμερα η δημόσια ιστορία και το διαδίκτυο. Αυτό είναι ήδη μια πραγματικότητα και επιβλαβές να την αγνοούμε. Ωστόσο έχει κάποιο ρόλο στην ιστορική παιδεία το σχολείο; Ποια μπορεί να είναι η παρέμβασή του; 

Τα ζητούμενα της ιστορικής παιδείας άλλαξαν στον  τελευταίο μισό αιώνα, και θα μπορούσαν να διατυπωθούν με περιεκτικά  ζεύγη του τύπου: Μνήμη-δικαίωση, αναγνώριση-ταυτότητα, παγκοσμιοποίηση-κρίση. Τι μπορεί να προσφέρει το σχολείο ως προς αυτά τα ζεύγη; Αν πούμε ότι η μάθηση της σύγχρονης ιστορίας μας χρειάζεται για να μας προσανατολίζει στο παρόν, τότε από ποια πεδία πρέπει να συγκροτηθεί  η ιστορία που θα διδαχθεί; Μήπως η ιστορία της τεχνοεπιστήμης, όχι ως ιστορία ανακαλύψεων αλλά αλλαγής συστημάτων εντός των οποίων ζούμε (βιοπολιτική, διαδίκτυο); Μήπως η ιστορία της πολιτικής, όχι ως πολιτικών γεγονότων αλλά αλλαγών τρόπων διακυβέρνησης;    Πώς θα δείξουμε στα παιδιά την συνθετότητα και την αλληλεξάρτηση στην εποχής μας, πώς το τοπικό σχετίζεται με το παγκόσμιο; Και τι σημαίνει η μετάθεση της προσοχής από τα γεγονότα στην εμπειρία, από το τι ακριβώς συνέβη στο παρελθόν, στις σχέσεις μας με το παρελθόν;

Βέβαια η ιστορία είναι και παραμένει ένα πεδίο αντιπαραθέσεων. Αλλά κάθε πεδίο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, και, από την άποψη αυτή, η συγκρότηση του ίδιου του πεδίου της σχολικής ιστορίας παραμένει κρίσιμο ζήτημα. Ποια είναι η σχέση αυτού του πεδίου, τόσο ως προς τις ιστορικές σπουδές, όσο επίσης και προς τα ζητούμενα διαμόρφωσης ιστορικής συνείδησης;

Η εκδήλωση διοργανώνεται στο πλαίσιο του κύκλου «Η αφήγηση της Ιστορίας και η διδασκαλία της ως ιστορικά φαινόμενα». 

Ο κύκλος αυτός φιλοδοξεί να αναδείξει κρίσιμα ζητήματα όπως η διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης μέσα από την αντιμετώπιση του μαθήματος της Ιστορίας στο σχολείο και μέσα από τη δημόσια συζήτηση για θέματα ιστορίας, ή το ζήτημα της διάστασης που συχνά παρατηρείται ανάμεσα στην Ιστορία των ειδικών ιστορικών και την «επίσημη» σχολική εκδοχή της ιστορίας αλλά και τη δημόσια ιστορία γενικότερα. 

Ακόμα, το πώς πολιτικοί στόχοι και γενικότερες κοινωνικές τάσεις μιας εποχής επηρεάζουν τον τρόπο διδασκαλίας της Ιστορίας.