Η φωτογραφία που έκανε την Αθήνα να πονέσει

Η φωτογραφία που έκανε την Αθήνα να πονέσει Facebook Twitter
10

Για εκατομμύρια Αθηναίους η Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου ήταν μια συνηθισμένη Δευτέρα με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον καθένα. Αλλά για τους χρήστες του facebook η ανάρτηση μιας έγχρωμης φωτογραφίας του Κώστα Μπαλάφα (1920 - 2011) που απεικονίζει τα Χαυτεία τον Δεκέμβριο του 1960 ήταν η αιτία για μικρούς εσωτερικούς σεισμούς.

Πολύ γρήγορα η φωτογραφία από τα Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη ανέβηκε σε εκατοντάδες προφίλ συγκεντρώνοντας σχόλια που απηχούσαν ένα παράδοξο κλίμα έκπληξης, θαυμασμού και μελαγχολίας. Ο κόσμος ήταν συγκινημένος. Το ξεχασμένο 1960 είχε εισβάλει με τρόπο απρόσμενο και ορμητικό στα δικτυωμένα αθηναϊκά διαμερίσματα του 2012.

Αλλά τι είδαμε σε αυτή τη φωτογραφία που μας αναστάτωσε τόσο πολύ; Δεν είναι δύσκολο να το πεις: το στιγμιότυπο από τη χριστουγεννιάτικη Σταδίου με το χαρούμενο πλήθος να πλημμυρίζει τα πεζοδρόμια, τα γεμάτα στυλ αυτοκίνητα (θαρρείς βγαλμένα από τις ταινίες του Ντάγκλας Σερκ) και τις πληθωρικές φωταψίες των καταστημάτων συνιστά την τέλεια αντίθεση με το «σήμερα». Ξεχειλίζει τόση χαρά της ζωής η φωτογραφία του 1960 που είναι σαν να το... κάνει λίγο επίτηδες. Αν ήταν τραβηγμένη στο Κολωνάκι ή στο Σύνταγμα οι δονήσεις του πόνου θα έφταναν σε μικρότερες δόσεις. Αλλά, ναι, αυτή η σχεδόν μεθυσμένη από χαρά Σταδίου πονάει. Ναι, το ποτάμι νοσταλγίας που ακολούθησε την ταχύτατη διάδοση της φωτογραφίας μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα είναι εύκολα ερμηνεύσιμο στις σημερινές συνθήκες γενικευμένης βουβαμάρας και αδυναμίας (ή απροθυμίας) συντονισμού με το εορταστικό πνεύμα των ημερών. Ομως, υπάρχουν διαστάσεις της (φαινομενικά) μεμονωμένης αυτής ιστορίας που μας επιτρέπουν, παρ' όλα αυτά, να αισιοδοξούμε.

Γιατί ακόμα και η απλή ανάρτησή της δεν υποδηλώνει μόνο παθητικά συναισθήματα που έχουν να κάνουν με τη νοσταλγία (ενός εξιδανικευμένου παρελθόντος) ή τη μελαγχολία (για την κατάντια του κέντρου της πρωτεύουσας). Η συναισθηματική συστράτευση πίσω από τη φωτογραφία της Σταδίου είναι μια υποθήκη για το μέλλον με πολιτικό περιεχόμενο. Οσο περισσότερες αναρτήσεις, τόσο περισσότεροι μελλοντικοί υπερασπιστές της αστικής υπόστασης του κέντρου της Αθήνας, τόσο περισσότεροι αποφασιστικοί διεκδικητές αυτού που χάθηκε και που με αφορμή μια άγνωστη φωτογραφία συνειδητοποιούμε πόσο μας έχει λείψει. Μπορεί ο συσχετισμός facebook και κοινωνικών διεργασιών να κάνει ορισμένους να χαμογελάνε περιπαικτικά, αλλά στον περίπλοκο κόσμο μας όλα έχουν τη σημασία τους. Η μελαγχολία του 2012, όπως αποτυπώθηκε στα σχόλια του Διαδικτύου, είναι εν δυνάμει ένας πυρήνας αλλαγής.

Aπο την Καθημερινή

Αρχείο
10

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Διεθνή / Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, εξηγεί πώς μια νίκη του Μπάιντεν θα σηματοδοτήσει την αναβίωση της Δύσης ως κεντρικού παράγοντα στη διεθνή πολιτική.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

8 σχόλια
Οι Έλληνες πάσχουμε από ασθενή μνήμη ή ημιμάθεια και επειδή πολύ ντόρος έγινε για το τίποτα… Όχι λοιπόν! Τα Χριστούγεννα στην Αθηνά του ’60 ήταν χειρότερα!! Η πλειοψηφία του κόσμου στις φτωχογειτονιές των Αθηνών, δηλ. στις περισσότερες συνοικίες ζούσε κάτω απ’ το όριο της φτώχιας… Η ανεργία άγγιζε περίπου το 30% παρόλο που πάνω απ’ το μισό εργατικό δυναμικό της χωράς είχε μεταναστεύσει και όχι όπως τώρα που οι περισσότεροι νέοι είναι μορφωμένοι και διεκδικούν καλές θέσεις εργασίας… Μιλάμε για γ’ κατηγορίας μετανάστες που έφευγαν για ένα κομμάτι ψωμί, σε ορυχεία, δημόσια έργα, εργοστάσια κλπ… Όχι λοιπόν! Τα Χριστούγεννα στην Αθήνα του 1960 δεν ήταν ωραία!! Οι πληγές του εμφυλίου δεν είχαν κλείσει… Άνθρωποι κομμουνιστές ή μη διώκονταν για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, κυριολεκτικά όμως, με φυλακίσεις και βασανιστήρια!! Γι’ αυτό δεν μπορώ ακούω άλλες αηδίες… Τα Χριστούγεννα στην Αθήνα του ’60 κάθε σπίτι είχε είτε ένα μετανάστη, είτε έναν άνεργο ή έναν νεκρό ή έναν φυλακισμένο!! Τέλος και αν έχετε αντίρρηση σας παραπέμπω σε μια χαρακτηριστική ταινία τη περιόδου, για να καταλάβετε επιτέλους πως ήταν η Αθήνα του ’60… Η οποία λογοκρίθηκε, κοπήκαν σκηνές και στο τέλος απαγορεύτηκε!!! ( …Και εσείς διαμαρτύρεστε για τις αντιδράσεις στο corpus christi) http://vimeo.com/42124380.... Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας είναι γυρισμένο Πετράλωνα!!
Μηπως απλα γερναμε και ξεχναμε οτι και τοτε τα ιδια χαλια ειχαμε? Οι ανθρωποι νομιζουν οτι παλια ηταν καλυτερα, οσο περνουν τα χρονια! Ειναι στοιχειο των γηρατειων! Και σε 20 χρονια θα λεμε, "βρε καλα ημουν τελικα το 2012! Τουλαχιστον δεν ειχα αρθριτικα, πιεση κτλ." !!
Και τωρα αμα πατε σε ενα απο τα εμπορικα κεντρα θα δειτε κοσμοσυρροη οπως στην φωτογραφια! Η Σταδιου τοτε ηταν το Mall της εποχης! Ομως δεν υπηρχαν έφτα ουτε τοτε, ουτε τωρα! Οι ανθρωποι ομως τοτε ξερανε να γλεντανε και να περνανε ωραια με τα λιγα. Τωρα προτιμαμε με τα λιγα να παρουμε το κινητο τελευταιας τεχνολογιας ! Καλα να παθουμε !
ναι,τι ωραια που ηταν τα 60's!..1/12/60 Αθηνα,συγκεντρωση απεργων οικοδομων για το ασφαλιστικο,επιθεση της αστυνομιας,συλληψεις και συμπλοκες.8/9/61 συλλαλητηριο καπνοπαραγωγων στο Ξηρομερο,η χωροφυλακη το διαλυει δια της βιας,ενας αγροτης νεκρος.Υποθεση Λαμπρακη..γαλα σκονη και κιτρινο τυρι στα σχολικα συσσιτια..''φιλοξενουμενοι'' εργατες στη Γερμανια..πλακα-πλακα τιποτα δεν αλλαξε,απλα δεν φοραμε ποδιες και εχουμε ιντερνετ.
Έτσι είναι.Δυστυχώς κι εγώ ανήκω στους πολλούς που εξωραΐζουν οτιδήποτε ανήκει στο παρελθόν, αλλά κάθε εποχή έχει και τις μελανές της στιγμές. Χρειάζεται ορθολογισμός και δράση για να πετύχουμε κάτι καλύτερο, δυστυχώς η μελαγχολία και η κατάθλιψη μας έχει ακινητοποιήσει όλους...
Ωραιο αρθρο. Μεσα σε μια γενικοτερη σταση αρνητικοτητας(ισως λανθασμενης...μαλλον λανθασμενης,η αρνητικοτητα φανταζομαι ειναι λαθος) που εχω απεναντι σε οτι γινεται viral στο fb,οποτε εβλεπα την φωτο σκεφτομουν "οντως ειναι πολυ ωραια,αλλα οκ..δεν υπαρχει νοημα στην παρελθοντολαγνια,και στο ολοι να γραφουμε στα προφιλ ποσο θα θελαμε να ζουσαμε τοτε η' ποσο ασχημο ειναι το σημερα κτλ κτλ) Ωστοσο θαυμαζω αυτον τον τροπο σκεψης του αρθρογραφου,που ειναι θετικος,και που δειχνει να εχει εμπιστοσυνη και πιστη στους ανθρωπους. Φυσικα για την Αθηνα του σημερα,η΄μαλλον την Αθηνα του αυριο προσωπικα δεν θα ηλπιζα για μια ωραια Σταδιου,η΄μια ωραια πλατεια Ομονοιας,ουτε για ευτυχισμενο κοσμο σε γιορτινες φωτογραφιες. Γιατι ειμαστε ακριβως σε αυτο το σημειο που τα ωραια τσιμεντα η' τα λαμπερα φωτα δεν μπορουν να μας κανουν χαρουμενους,οχι οσο παλια τουλαχιστον. Φυσικα ειναι καλο να νοιαζεσαι για την καλη κατασταση του μερους που μενεις,αλλα οι ανθρωποι ειναι τα συστατικα της πολης και η αρμονια και η ομονοια μεταξυ τους ειναι αυτο που θα την κανει πιο ομορφη απο ποτε. Οποτε ας κρατησει τα φωτα η Αθηνα του 60,και εμεις ας κανουμε κατι παραπανω.(παρεπιμπτοντως,εκεινη την μερα ειχα γενεθλεια! =Ρ)Γρηγορης 19
Μπορεί βέβαια και να σημαίνει άλλα πράγματα αυτή η ανάρτηση από τόσο κόσμο. Σαν επικήδειος σαν να έχουν όλα τελειώσει, εμένα αυτό μου έβγαλε, η Αθήνα δεν θα ξαναζήσει όμορφες στιγμές
Ακριβως ετσι! Αντι για την μελαγχολια και την νοσταλγια ας αναλαβουμε δραση. Ο καθενας το λιθαρακι του. Η κατασταση μπορει πραγματικα να αλλαξει-στο χερι μας ειναι να κανουμε την αθηνα και παλι καπως ετσι! Αν οχι ακομα καλυτερη...