Η Ελλάδα ζει από παλιά σε κρίση

Facebook Twitter
0

της Μαργαρίτας Πουρνάρα από την Καθημερινή

 

 

Σπάνια συναντάς ξένο που να γνωρίζει τόσο καλά την Ελλάδα. Ο Βρετανός ανθρωπολόγος Μάικλ Χέρτσφελντ, ο οποίος διδάσκει στο Χάρβαρντ, έχει ζήσει μεγάλα διαστήματα στη χώρα μας, μιλάει άπταιστα τη γλώσσα μας, ξέρει την ιστορία μας, τα χούγια μας. Σε μια πρόσφατη επίσκεψή του έπεσε θύμα κλοπής, αλλά δεν πτοήθηκε. Εξακολουθεί να μας βλέπει με αγάπη, ασκώντας ταυτόχρονα κριτική σαν αυστηρός αλλά ακριβοδίκαιος φίλος. «Η Ελλάδα δεν έχει γίνει βίαιη χώρα, όπως την παρουσιάζουν πολλοί ξένοι δημοσιογράφοι. Απλώς, συμβαίνουν περισσότερες πράξεις βίας εξαιτίας της δομικής βίας που η ίδια η χώρα έχει υποστεί κατά καιρούς», είναι οι πρώτες του κουβέντες στην τηλεφωνική μας επικοινωνία με τη Βοστώνη, όπου βρίσκεται.

– Περιμένατε ότι μια ημέρα η χώρα θα αντιμετώπιζε αυτήν την κατάσταση;

– Η Ελλάδα ζει ανέκαθεν σε κατάσταση κρίσης. Αυτό το φαινόμενο είναι αποτέλεσμα της σχέσης της χώρας με τις δυτικές δυνάμεις, καθώς την έχουν αντιμετωπίσει ως αντικείμενο περιφρόνησης ή και χρησιμότητας. Εχετε παίξει πολιτικά και πολιτισμικά πολλές φορές στην ιστορία σας τον ρόλο του τοποτηρητή μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

– Μπορεί κανείς να μιλήσει για το ποιος ευθύνεται για την κρίση;

– Η συζήτηση που γίνεται για το ποιος φταίει είναι μια παλαιά ιστορία. Ακόμα και πριν από τη χούντα οι ξένοι έλεγαν ότι οι Ελληνες είναι ανεύθυνοι και δεν θέλουν να βλέπουν τον δικό τους ρόλο, ενώ οι Ελληνες πίστευαν στην ύπαρξη ξένου δακτύλου. Με έναν τρόπο ισχύουν και τα δύο. Η τάση ευθυνοφοβίας των Ελλήνων να ασχολούνται περισσότερο με το ποιος φταίει και λιγότερο με το να βρεθεί μια λύση είναι κάτι που θα επηρεάσει τη μελλοντική κατάσταση της χώρας. Από την άλλη, από τότε που γεννήθηκε το ελληνικό κράτος αποτέλεσε αντικείμενο πολιτικής σκοπιμότητας από τη Δύση και όχι μόνον. Η όλη ιστορία της Ελλάδας είναι μια απόπειρα αλλεπάλληλων προσπαθειών να απελευθερωθεί από την επιρροή των Δυτικών, αλλά ταυτόχρονα και να εκμεταλλευτεί –δικαιολογημένα ίσως ως μικρή χώρα– τα πλεονεκτήματα του να ανήκει στο στρατόπεδο της Δύσης. Τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον, έχει υποχωρήσει η εθνικιστική τάση να τα ρίχνετε όλα στους Οθωμανούς. Ακόμα και αυτή η συμπεριφορά, βέβαια, αντανακλά μια δυτική αντίληψη ότι η Δύση ταυτίζεται με την πρόοδο και η Ανατολή μόνο με αρνητικά χαρακτηριστικά. Σήμερα, γίνεται περισσότερο αντιληπτός και αποδεκτός ο ρόλος του οθωμανικού πολιτισμού στη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Παλαιότερα οι Ελληνες είχαν μάθει να ρίχνουν την ευθύνη για όλες τις δήθεν πολιτισμικές αδυναμίες τους στην επίδραση ξένων κατακτητών και γειτόνων

– Η ελληνική κρίση και η κάλυψή της από τον διεθνή Τύπο αναβίωσε αλλά και δημιούργησε νέα στερεότυπα για τον ελληνικό λαό;

– Προϋπήρχαν ορισμένα αρνητικά στερεότυπα, τα οποία ενίσχυσαν οι ελληνικές κυβερνήσεις με την πολιτική τους. Η αρχική απροθυμία της γερμανικής κυβέρνησης να βοηθήσει στην επίλυση της ελληνικής οικονομικής κρίσης οφειλόταν εν μέρει ότι στο εσωτερικό της χώρας αυτής, η Ελλάδα αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση. Δυστυχώς, τα στερεότυπα μας παγιδεύουν σε έναν τρόπο σκέψης, με αποτέλεσμα να πέφτουμε σε έναν, επιφανειακά τουλάχιστον, ατελείωτο φαύλο κύκλο. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τους ξένους αλλά και για εσάς τους Ελληνες. Πιστεύετε ότι δεν είσαστε άξιοι απόγονοι των σπουδαίων σας προγόνων, απορρίπτοντας τον σύγχρονο πολιτισμό σας. Ιδού η μεγαλύτερη σύγχρονη τραγωδία σας. Αυτό δίνει την απαιτούμενη λαβή στους Δυτικούς να σας βάζουν χαλινάρι, διότι πιστεύετε ότι πρέπει να σας καθοδηγήσουν στο «σωστό». Πρόκειται για κλασική ένδειξη του φαινομένου που έχω ονομάσει «κρυπτοαποικιοκρατία». Παρότι δηλαδή δεν υπήρξατε ποτέ αποικία, αφήσατε τους ξένους να σας υπαγορεύσουν τον «σωστό» πολιτισμό, σύμφωνα με τις δικές τους προκαταλήψεις. Θα σας διηγηθώ μια ιστορία. Ηρθα μια φορά στην Ελλάδα λίγο μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Στο αεροδρόμιο, αντί να συναντήσω το χάος, είδα μια οργανωμένη ουρά ανθρώπων που περίμεναν ταξί. «Είδατε, κύριε», μου είπε ένας παρευρισκόμενος, είτε με ειρωνεία είτε με περιφρόνηση, «τώρα γίναμε Ευρωπαίοι!», απαντώντας στη δική μου έκφραση έκπληξης. Τέτοια απάντηση, αν την αντιληφθούμε κυριολεκτικά, θα σήμαινε πως είσαστε πολιτισμικά υπόδουλοι. Δηλαδή μόνο στην Ευρώπη, υπάρχει ευγένεια και τάξη;

– Η κρίση έχει δημιουργήσει μεγάλη αμφισβήτηση του πολιτικού κατεστημένου στην Ελλάδα. Θα δούμε στο μέλλον ένα διαφορετικό μοντέλο πολιτικής δράσης; Θα παταχθεί η διαφθορά;

– Μπορεί να οδηγήσει πολλούς Ελληνες να μην ψηφίζουν πια πολιτικούς που φέρουν γνωστό όνομα, να αλλάξει το θέμα των πολιτικών δυναστειών. Σε ό, τι αφορά τη διαφθορά, οι κοινωνικοί ανθρωπολόγοι αναγνωρίζουν ότι πολλές φορές το ρουσφέτι λειτουργούσε για να έχουν θέση στο σύστημα οι πιο φτωχοί. Η πολιτική πατρωνία είχε αυτόν το λόγο ύπαρξης. Οι φτωχοί ψήφιζαν τους προστάτες και εκείνοι με τη σειρά τους παρείχαν θέσεις στο δημόσιο σύστημα. Το πρόβλημα είναι ότι οι Ελληνες ηγέτες έλεγαν ότι θα πατάξουν τη διαφθορά ενώ την προστάτευαν! Ισως στο μέλλον να προκύψει ένας Ελληνας πολιτικός, που θα προβάλει ως πλεονεκτήματα όχι την πονηριά αλλά την εντιμότητα και την ηπιότητα. Αυτό θα πετύχει μόνο αν φτιάξει έναν μηχανισμό που να μπορούν όλοι να ελέγξουν αν πράγματι είναι έντιμος. Οπως επίσης κοινωνική ισορροπία θα επέλθει εάν οι πλουσιότεροι φορολογηθούν βαρύτερα και δεν υπάρχουν εξαιρέσεις γι’ αυτούς. Δυστυχώς ακόμα και στις ΗΠΑ, λόγω μιας στρεβλής αντίληψης, ακόμα και πολλοί φτωχοί άνθρωποι υποστηρίζουν την καμπάνια των Ρεπουμπλικανών για λιγότερους φόρους ακόμα και στους πλούσιους.

 

 

Η δομική βία της Αστυνομίας

 

– Τελευταία έχει ενταθεί το πρόβλημα της μετανάστευσης προς την Ελλάδα. Τι πιστεύετε ότι θα γίνει;

– Οταν πήγα να δώσω κατάθεση στην αστυνομία μετά την κλοπή, οι αξιωματικοί με ρωτούσαν συνέχεια αν οι δράστες ήταν αλλοδαποί, διότι σύμφωνα με τις στατιστικές το 80% των δραστών είναι ξένοι. Μα είναι λάθος τρόπος να χρησιμοποιείς τη στατιστική. Το 80% όσων συλλαμβάνονται να παρανομούν είναι αλλοδαποί. Οι άλλοι που είναι ελεύθεροι; Διότι και η ίδια η αστυνομία αντανακλά τη δομική βία. Ακούω Ελληνες να λένε: «Δεν είμαι ρατσιστής, αλλά...». Το «αλλά» τα λέει όλα! Καλύτερα να τα βάλει κανείς με τους Ελληνες πολιτικούς, που δέχτηκαν τους όρους που συμφωνήθηκαν στη Λισσαβώνα για τον έλεγχο των μεταναστών στην περιοχή Σένγκεν παρά με τους μετανάστες, που είναι εξίσου θύματα αυτών των μέτρων και της δομικής βίας που βασανίζει και τους Ελληνες.

 

Αρχείο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Διεθνή / Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, εξηγεί πώς μια νίκη του Μπάιντεν θα σηματοδοτήσει την αναβίωση της Δύσης ως κεντρικού παράγοντα στη διεθνή πολιτική.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ