Επίσκεψη στην έκθεση της Συλλογής Tériade στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο

Επίσκεψη στην έκθεση της Συλλογής Tériade στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Facebook Twitter
0

Ο καλλιτεχνικός εκδότης Στρατής Ελευθεριάδης (Tériade) με τον ζωγράφο Marc Chagall

 

 

Αυγουστιάτικο καταμεσήμερο στην Αθήνα και δυστυχώς χωρίς την ευεργετική βροχή, τα βήματα μου με έσυραν στο ίδιο Μουσείο για να επισκεφτώ την έκθεση των Βιβλίων Καλλιτεχνών της Συλλογής Tériade.

Η έκθεση είναι τοποθετημένη στις τελευταίες αίθουσες του Μουσείου, οπότε για να φτάσει κανείς εκεί πρέπει να περάσει πρώτα από τη μόνιμη συλλογή η οποία κάθε φορά φαντάζει και πιο ενδιαφέρουσα κάνοντας τον επισκέπτη να λησμονήσει τον αρχικό σκοπό της επίσκεψης του.

Διασχίζοντας λοιπόν την μόνιμη συλλογή και καταλήγοντας στην αίθουσα της έκθεσης των Βιβλίων Καλλιτεχνών της Συλλογής Tériade, διαπιστώνει κανείς πως πράγματι το έργο του Καλλιτεχνικού διευθυντή του Minotaure φαίνεται να φτάνει στην αποκορύφωση του μέσα από τα περίφημα Grand Livres, καθένα από τα οποία είναι αφιερωμένο σε έναν καλλιτέχνη, αρχιτέκτονα, ζωγράφο ή γλύπτη του 20ου αιώνα. Οι καλλιτέχνες, εκτός από την εικονογράφηση κλήθηκαν να ασχοληθούν με κάθε λεπτομέρεια της εκτύπωσης: από το κείμενο και το εξώφυλλο, ως τα τυπογραφικά στοιχεία, τις τεχνικές εκτύπωσης αλλά και το είδος χαρτιού. Ο εκδότης Tériade φαίνεται να καθοδηγεί τις επιλογές των συμμετεχόντων καλλιτεχνών τους οποίους θα έλεγε κανείς πως κάλεσε να κάνουν μια έντυπη «ατομική έκθεση» η οποία σήμερα αποτελεί θεμέλιο του art publishing.

Henri Matisse, Jazz, Tériade Editeur, Paris, 1947

 

Pierre Reverdy, Les Chants Des Morts, illustration Pablo Picasso, Tériade Editeur, Paris, 1948

 

Ο Henri Matisse, από τους πρωταγωνιστές της έκθεσης, μας εισάγει στο κλίμα με το βιβλίο του Jazz (1947), μια ωδή στο χρώμα με κείμενο του ίδιου του καλλιτέχνη. Η εικονογράφηση βασίζεται στην τεχνική των κομμένων χρωματιστών χαρτιών και του κολάζ, κάτι με το οποίο ο καλλιτέχνης δούλεψε πολύ στην ωριμότητα του. Λίγο παρακάτω ο Pablo Picasso συνομιλεί με τον Pierre Reverdy. Καθώς ο ποιητής καλλιγραφεί τους στίχους του, ο ζωγράφος χρησιμοποιεί τις απόλυτα αφηρημένες έντονα κόκκινες μορφές του, αντιπαραθέτοντας στους στίχους την δική του εικαστική ποιητική γλώσσα, και έτσι ποιητής και ζωγράφος γίνονται ένα μέσα στο Τραγούδι των Νεκρών (1948). Στη συνέχεια ο Marc Chagall σκοτεινιάζει το κλίμα, εικονογραφώντας -ή μάλλον χαράζοντας- τους Μύθους του La Fontaine (1952). Παρακάτω ο ώριμος κυβισμός του Juan Gris αγκαλιάζει τα καλλιγραφικά στοιχεία του Pierre Reverdy στον Ήλιο της Οροφής (1955) η οποία «πέφτοντας» αποκαλύπτει λίγο πιο κάτω το Τσίρκο του Fernand Leger (1950).
Κάπως έτσι εκτυλίσσεται όλη η έκθεση, καταλήγοντας στο ατελείωτο Παρίσι του Αlberto Giacometti (Παρίσι δίχως τέλος, 1969)

 

La Fontaine, Fables, illustration Mark Chagall, Tériade Editeur, Paris, 1952

 

Pierre Reverdy, Au Soleil du Plafond, illustration Juan Gris, Tériade Editeur, Paris, 1955

 

Αν έπρεπε να διαλέξω τα δύο αγαπημένα μου Grand Livres, αυτά θα ήταν των Le Corbusier και Miro. O πρώτος στο Ποίημα της Ορθής Γωνίας (1955) ενσωματώνει ολόκληρη την πορεία και την διδασκαλία του σε μία πλούσια εικονογράφηση που παραθέτει την δική του ιστορία της ανθρωπότητας από τα σπήλαια ως την πολυκατοικία. Από την άλλη ο Miro βρίσκει την ευτυχία στον Βασιλιά Υμπύ, το θεατρικό έργο του Alfred Jarry, στον οποίο αφιερώνει μάλιστα τρεις εκδόσεις: O Βασιλιάς Υμπύ (1966), Ο Υμπύ στις Βαλεαρίδες (1971), Η Παιδική Ηλικία του Υμπύ (1975) Εδικά οι δύο τελευταίες εκδόσεις που περιέχουν την χειρόγραφη-αυτόματη γραφή του Miro με τα σουρεαλιστικά του μοτίβα, μετατρέπονται σε πλάσματα που διηγούνται την ιστορία του Υμπύ. Οι εκδόσεις αυτές σε κάνουν να αναθεωρήσεις την ιδέα της εικονογράφησης και τον τρόπο με τον οποίο έχει περάσει στο σύγχρονο πολιτιστικό ιδίωμα ως κάτι το παιδικό.

 

Le Corbusier, Le poeme de l'angle droit, Tériade Editeur, Paris, 1955

 

 

 

Le Corbusier, Le poeme de l'angle droit, Tériade Editeur, Paris, 1955

 

Joan Miro, Ubu aux Βaleares, Tériade Editeur, Paris, 1971

 

Joan Miro, L'enfance d'Ubu, Tériade Editeur, Paris, 1975

 

Joan Miro, L'enfance d'Ubu, Tériade Editeur, Paris, 1975

 

Η έκθεση θα ήταν σίγουρα πιο ενδιαφέρουσα και ζωντανή αν είχε αποβάλει το «γραφειοκρατικό» γκρι που χαρακτηρίζει όλο το Μουσείο και αν είχε διαλέξει περισσότερους τρόπους παρουσίασης πέραν της προθήκης πλεξιγκλάς που όταν μάλιστα είναι διατεταγμένη στο τραπέζι σου επιτρέπει να πλησιάσεις μόνο τις μπροστινές σελίδες των εκθεμάτων.
Απ την άλλη έστω και έτσι το Βυζαντινό Μουσείο, ανανεωμένο σε σχέση με τον ιδιόμορφο χαρακτήρα των βασικών του εκθεμάτων, προσφέρει στον θεατή μια αρκετά σημαντική έκθεση μοντέρνας τέχνης η οποία ιδιαίτερα λόγω της θεματικής της, ανοίγει μια συζήτηση σε σχέση με τη θέση της εικόνας και της αφήγησης της στο πολιτισμικό μας πλαίσιο.

Σε μία εποχή που η πληροφορία και η εναλλαγή της κινούνται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, η έκθεση αυτή προκαλεί τον θεατή να δημιουργήσει μια επιβράδυνση προσπαθώντας να παρατηρήσει τη λεπτομέρεια αλλά και να κατανοήσει τη σημασία της. Επίσης η επιμέλεια μιας τέτοιας έκθεσης στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο έρχεται να μας εκπλήξει θετικά μιας και οι καλλιτεχνικές εκδόσεις σήμερα αποτελούν το ultimate trend της διευρυμένης παγκόσμιας καλλιτεχνικής παραγωγής, από μονογραφίες καλλιτεχνών μέχρι μικρά ανεξάρτητα fanzines. Η έκθεση της Συλλογής Tériade με τα Grand Livres είναι ίσως σε αυτή τη βάση μια πολύ χρήσιμη αναφορά.

 Η έκθεση της Συλλογής Στρατή Ελευθεριάδη (Tériade) στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο θα διαρκέσει ως τις 12 Ιανουαρίου.

http://www.byzantinemuseum.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Διεθνή / Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, εξηγεί πώς μια νίκη του Μπάιντεν θα σηματοδοτήσει την αναβίωση της Δύσης ως κεντρικού παράγοντα στη διεθνή πολιτική.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ