O κύριος της φωτογραφίας είναι ο λαογράφος και μελετητής ο Ζαφείρης Βάος. O Βάος γεννήθηκε το 1905 στη Μήλο και αφιέρωσε τη ζωή του στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου του. Το πάθος του ήταν η συλλογή αντικειμένων οψιδιανού- αυτές οι μαύρες πέτρες μέσα στις προθήκες της φωτογραφίας. Ομολογώ ότι δεν ήμουν ακριβώς σίγουρη πως έμοιαζε ο οψιδιανός (ή οψιανός ανάλογα με το αν μιλάς σε αρχαιολόγο ή γεωλόγο) πριν πάω στη Μήλο για τα εγκαίνια της νέας πτέρυγας του Μεταλλευτικού Μουσείου Μήλου που στέγασε τη συλλογή του Βάου. Το Μουσείο που είναι πολύ μοντέρνο και φιλικό προς τον επισκέπτη έχει μέσα οτιδήποτε έχει σχέση με την μεταλλευτική ιστορία του τόπου: από μεταλλεύματα μέχρι χειρόγραφα και εργαλεία.
Μερικά απο τα εκθέματα του μουσείου
Ο οψιδιανός είναι ένα μαύρο σκληρό υαλώδες πέτρωμα - στα προϊστορικά χρόνια -και πιο συγκεκριμένα στους νεότερους νεολιθικούς χρόνους- ήταν πολύτιμο γιατί ήταν πολύ χρήσιμο στην κατασκευή εργαλείων και όπλων. Ο Βάος με το εκπαιδευμένο μάτι του από τα τέλη της δεκαετίας του ‘50 πήγαινε στα τότε αφύλακτα λατομεία οψιδιανού και μάζευε αντικείμενα από οψιδιανό- μπορούσε μάλιστα να ξεχωρίσει από ποιο ορυχείο του νησιού ήταν (η Μήλος έχει δυο μεγάλες πηγές οψιδιανού - το Δεμενεγάκι και τα Νύχια) μόνο με το μάτι. Έκανε αυτή τη δουλειά με το πάθος και την επιμονή που έχουν μόνο οι ερασιτέχνες. Παράλληλα, όπως μας εξήγησε ο γιός του Αντώνης Βάος παρακαλούσε την Αρχαιολογική Υπηρεσία να τον βοηθήσει για να μείνει η συλλογή του στη Μήλο. Η συλλογή του , έστω και οκτώ χρόνια μετά το θάνατο του βρήκε στέγη στο Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου - το οποίο είναι ένα από αυτά τα μικρά αλλά πολύ καλά οργανωμένα μουσεία που είναι πολύ φιλικά προς τον επισκέπτη.
Λίγο πριν τα εγκαίνια της νέας πτέρυγας του Μουσείου μας μίλησε ο Μιχάλης Φυτίκας, Καθηγητής Γεωλογίας του ΑΠΘ. Μέσα από τα λόγια του η Μήλος ξεπρόβαλε σαν ένα άλλο νησί χάρις στις ηφαιστειακές εκρήξεις που έγιναν εκεί πριν από 1,4 εκατομμύριο χρόνια : βράχοι ολόκληροι από ελαφρόπετρα επιπλέουν πάνω σε ηφαιστειακές πέτρες, θερμά εδάφη οπού το χώμα βράζει στους 100 βαθμούς , κοιτάσματα από καολίνη, μαγγάνιο, θείο, περλίτη, βαρυτίνη, και μπετονίτη. H ομιλία που μου έκανε περισσότερη εντύπωση όμως ήταν του Χρήστου Ντούμα. Ο Ντούμας είναι από τους σημαντικότερους Έλληνες αρχαιολόγους, ομότιμος καθηγητής Αρχαιολογίας και υπεύθυνος για την ανασκαφή στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης.Αυτό που μας εξήγησε ήταν το πως ο οψιανός κατάφερε να βοηθήσει τους αρχαιολόγους να καταλάβουν τόσα πολλά για τον προϊστορικό πολιτισμό του Αιγαίου. Οι ταξιδιωτικές ρούτες, οι εμπορικές σχέσεις, πιθανόν και ένα πρώιμο ναυτικό λεξιλόγιο, όλα αναδείχτηκαν μέσα από την έρευνα χρόνων γύρω από τον οψιανό και τα άλλα μεταλλεύματα της εποχής.
Απ' ολα όσα άκουσα κράτησα ίσως αυτο που εμένα μου φάνηκε πραγματικά συγκινητικό : το πως ένας ερασιτέχνης ουσιαστικά, γιατί ο Βάος δεν ήταν αρχαιολόγος, μπόρεσε να συνεισφέρει τόσο πολύ όχι μόνο στον τόπο του αλλά και στη γενική μελέτη της ιστορίας του Αιγαίου.
σχόλια