Σταματίνα Σταματάκου
Κόκκινος συναγερμός έχει σημάνει στην Ευρώπη με το κύμα καύσωνα να ευθύνεται για μία σειρά καταστροφικών πυρκαγιών σε Πορτογαλία, Ισπανία και Γαλλία ενώ και στη χώρα μας καθημερινά υπάρχουν δεκάδες εστίες. Σήμερα είναι η πιο θερμή ημέρα στην ιστορία της Βρετανίας με το θερμόμετρο να δείχνει πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου και τους ειδικούς να φοβούνται ότι μπορεί να έχουμε ακόμη και ανθρώπινα θύματα από τις πρωτόγνωρα υψηλές θερμοκρασίες. Οι φυσικές καταστροφές μοιάζουν ολοένα και πιο αναπόφευκτες για τη Γηραιά Ήπειρο με τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ένωσης (UCPM) να έχει τεθεί υπό αξιολόγηση.
Ο μέχρι στιγμής τραγικός υπολογισμός κάνει λόγο για περισσότερους από 1.000 νεκρούς, που συνδέονται με τις υψηλές θερμοκρασίες, σε Ισπανία και Πορτογαλία.
Τα Μικροπράγματα της LiFO μίλησαν με τους:
- Jackson Zee, Διευθυντή της Μονάδας Διεθνών Υποθέσεων, υπεύθυνο για την ανθεκτικότητα στις καταστροφές στη διεθνή οργάνωση για την προστασία των ζώων FOUR PAWS / VIER PFOTEN
- Paul McGlone, ο οποίος έχει υποστηρίξει ενώσεις τοπικής αυτοδιοίκησης, που πρωτοστατούν στην εκπροσώπηση συμβουλίων και αρχών πυρόσβεσης και διάσωσης στο υψηλότερο επίπεδο διακυβέρνησης σε καταστάσεις έκτακτης εθνικής ανάγκης, από αστικές αναταραχές έως πλημμύρες, Διευθυντή και Πρόεδρο της μη κερδοσκοπικής εταιρείας Animal Action Hellas (AAH)
- Γεωργία Διαμαντοπούλου, Συντονίστρια Πολιτικής υπεύθυνη για τα ζώα συντροφιάς στο Γραφείο Ευρωπαϊκής Πολιτικής της διεθνούς οργάνωσης προστασίας των ζώων FOUR PAWS / VIER PFOTEN
Η Βρετανία στο κόκκινο – Η πολιτική που ακολουθεί
Το “Met Office”, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία για το Ηνωμένο Βασίλειο, έχει εκδώσει την πρώτη κόκκινη προειδοποίηση ακραίων θερμοτήτων για σοβαρές καιρικές συνθήκες σε εθνικό επίπεδο” για τη Δευτέρα και την Τρίτη (18 και 19 Ιουλίου) για τμήματα της Κεντρικής, Βόρειας, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Αγγλίας. Οι επικαιροποιημένες προβλέψεις δείχνουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να δει την πιο ζεστή ημέρα της ιστορίας του, με τις θερμοκρασίες να προβλέπονται στην κορυφή 40C (104F) αυτή την εβδομάδα.
Το Met Office προειδοποίησε ότι οι ζωές των ανθρώπων θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο.
Met Office on Twitter: “⚠️⚠️🔴 Red Extreme heat warning issued 🔴⚠️⚠️Parts of England on Monday and TuesdayLatest info 👉 https://t.co/QwDLMg9c70Stay #WeatherAware ⚠️ pic.twitter.com/YHaYvaGh95 / Twitter”
⚠️⚠️🔴 Red Extreme heat warning issued 🔴⚠️⚠️Parts of England on Monday and TuesdayLatest info 👉 https://t.co/QwDLMg9c70Stay #WeatherAware ⚠️ pic.twitter.com/YHaYvaGh95
Τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση
Η Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου κήρυξε εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Αγγλία, καθώς οι θερμοκρασίες αναμένεται να φτάσουν τους 40 βαθμούς Κελσίου την επόμενη εβδομάδα. Η UK Health Security Agency (UKHSA) αύξησε την προειδοποίηση, για την υγεία της θερμότητας, από το επίπεδο τρία στο επίπεδο τέσσερα. Τα σχολεία πρόκειται να κλείσουν νωρίς τη Δευτέρα, αλλά και την Τρίτη την επόμενη εβδομάδα, με την Αγγλία να αντιμετωπίζει την πιο καυτή σχολική ημέρα, και τα νοσοκομεία έχουν αρχίσει να ακυρώνουν χειρουργικές επεμβάσεις εξαιτίας της υπερβολικής ζέστης.
Η RAC (Royal Automobile Club) προειδοποίησε ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν επιπλέον 1.000 καθημερινές βλάβες τη Δευτέρα και την Τρίτη.
Οι επιβάτες σιδηροδρόμων στην Αγγλία και την Ουαλία έχουν πει να ταξιδεύουν μόνο εάν είναι απολύτως απαραίτητο, για αυτές τις δύο ημέρες.
Οι άνθρωποι έχουν ενημερωθεί ώστε να εργάζονται από το σπίτι, αν αυτό είναι εφικτό. Δεν είναι συνηθισμένο για τους κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου να έχουν κλιματιστικά στα σπίτια τους, αν και πολλοί χώροι εργασίας διαθέτουν.
Τι δηλώνει ο Δρ. Νίκος Χρηστίδης, ειδικός κλιματολόγος στη Met Office
“Ελπίζαμε ότι δεν θα φτάσουμε σε αυτή την κατάσταση, αλλά για πρώτη φορά προβλέπουμε θερμοκρασία μεγαλύτερη από 40°C στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σε μια πρόσφατη μελέτη διαπιστώσαμε ότι η πιθανότητα εξαιρετικά ζεστών ημερών στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξάνεται και θα συνεχίσει να το κάνει κατά τη διάρκεια του αιώνα, με τις πιο ακραίες θερμοκρασίες που αναμένεται να παρατηρηθούν στα νοτιοανατολικά της Αγγλίας. Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη επηρεάσει την πιθανότητα ακραίων θερμοκρασιών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι πιθανότητες να δούμε 40°C στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσαν να είναι 10 φορές μεγαλύτερες με το σημερινό κλίμα από ό,τι υπό ένα φυσικό κλίμα που δεν υπάρχει ανθρώπινη επιρροή. Η πιθανότητα υπέρβασης των 40°C οπουδήποτε στο Ηνωμένο Βασίλειο σε ένα έτος έχει επίσης αυξηθεί ραγδαία και,ακόμη και με τις τρέχουσες δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών, τέτοια άκρα φαινόμενα θα μπορούσαν να λαμβάνουν χώρα κάθε 15 χρόνια στο κλίμα του 2100”
Κατοικίδια
Η Βρετανική Κτηνιατρική Ένωση (BVA) έδωσε οδηγίες για να παραμείνουν ασφαλή τα κατοικίδια ζώα από θερμοπληξία, επισημαίνοντας τη σημασια της πρόσβασης σε φρέσκο νερό. Ο Πρόεδρος της Βρετανικής Κτηνιατρικής Ένωσης Justine Shotton δήλωσε: “Οι κτηνίατροι γνωρίζουν ότι τα σκυλιά ειδικά, δε θα σταματήσουν να απολαμβάνουν και να ασκούνται, επειδή έχει ζέστη, οπότε εναπόκειται η ευθύνη στους ιδιοκτήτες να κάνουν ό, τι μπορούν για να αποτρέψουν την υπερθέρμανση σε αυτό το κύμα καύσωνα. Αυτό προϋποθέτει ότι έχουν διασφαλίσει πως τα κατοικίδια ζώα δεν περπατούν ή ασκούνται το μεσημέρι μιας ζεστής ημέρας ή να αφήνονται μέσα σε ένα ζεστό αυτοκίνητο ή δωμάτιο ούτε για λίγο, καθώς το “όχι για πολύ” μπορεί να αποδειχθεί θανάσιμο”.
Η εκτίμηση του Paul McGlone
Ο Paul McGlone μιλώντας στη LiFO δήλωσε ότι “οι εθνικές και τοπικές κυβερνητικές δομές του Ηνωμένου Βασιλείου διαθέτουν καλά εφαρμοσμένα εθνικά σχέδια αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης και πολιτικής έκτακτης ανάγκης, διασφαλίζοντας ότι όλες αυτές οι υπηρεσίες (αστυνομία, πυρκαγιά, διάσωση, ασθενοφόρο, NHS και Τοπική Αυτοδιοίκηση σε συνεργασία με την Κεντρική Κυβέρνηση) μπορούν να ανταποκριθούν στην κατάσταση όσο το δυνατόν γρηγορότερα – για τα πάντα, από αστικές διαταραχές έως πλημμύρες (περισσότερες πλημμύρες από πυρκαγιές στο Ηνωμένο Βασίλειο!). Ωστόσο, η τρέχουσα έκτακτη ανάγκη του καύσωνα είναι η πρώτη για το Ηνωμένο Βασίλειο, δεδομένων των ακραίων φυσικών συνθηκών και των καιρικών προβλέψεών του”.
Αναφερόμενος στις δικές μας πυρκαγιές, του 2018 που άφησε πίσω της 102 νεκρούς ανθρώπους και χιλιάδες καμένα ζώα, και του 2021, που άφησε πίσω της πολλές χιλιάδες καμένα ζώα, σημείωσε: “Οι τραγωδίες των πυρκαγιών το 2018 και πάλι το 2021 έχουν διδάξει πολλά για το τι χρειάζεται για να βοηθήσουμε στη διάσωση και τη φροντίδα των ζώων που έχουν πληγεί από πυρκαγιές, ζώα που είναι συχνά ξεχασμένα ή δεν έχουν την κατάλληλη φροντίδα καθώς εκτυλίσσονται καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Η Animal Action Hellas ανταποκρίθηκε κάθε φορά απευθύνοντας άμεσα έκκληση στο Ηνωμένο Βασίλειο και διεθνώς για να χρηματοδοτήσουμε προμήθειες, κτηνιατρική περίθαλψη και φάρμακα στο δίκτυο εθελοντικών ομάδων και οργανώσεων σε όλη την Ελλάδα που ασχολούνται με πυρόπληκτα ζώα”.
Κλιματική Αλλαγή: Η συχνότητα, η διάρκεια και το μέγεθος των καταστροφών μόνο θα αυξάνονται
Ο Jackson Zee έχει βρεθεί μετά από καταστροφές στο Ιράκ, την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες, την Κίνα, την Ιαπωνία, την Ταϊλάνδη, την Ινδία, την Καραϊβική, την Ευρώπη, την Αυστραλία και τις ΗΠΑ ενώ το μότο του είναι ότι “η ευημερία των ζώων είναι ανθρώπινη ευημερία”. Πιστεύει στην αειφόρο ανάπτυξη και τη μείωση του κινδύνου των φυσικών καταστροφών, επισημαίνοντας την κλιματική αλλαγή που συντελείται και την ανάγκη ευθυγράμμισης με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.
Ο Διευθυντής της Μονάδας Διεθνών Υποθέσεων, υπεύθυνος για την ανθεκτικότητα στις καταστροφές στη διεθνή οργάνωση για την προστασία των ζώων FOUR PAWS / VIER PFOTEN, απαντά σε 6 ερωτήσεις της LiFO:
—Η Ευρώπη σε ποιο βαθμό έχει προετοιμαστεί για τις φυσικές καταστροφές;
Η GD ECHO, οι ευρωπαϊκοί σύλλογοι του Ερυθρού Σταυρού, οι εθνικές υπηρεσίες πολιτικής προστασίας και οι τοπικές/περιφερειακές αρχές πυρόσβεσης είναι καλά εκπαιδευμένες και γνωρίζουν τους κινδύνους πυρκαγιάς κάθε καλοκαίρι. Γίνεται ακόμη πιο δύσκολο με τον κλιματικό κίνδυνο για πολλές κοινότητες που αντιμετωπίζουν ολοένα και πιο ζεστά καλοκαίρια που ξεκινούν νωρίτερα και διαρκούν περισσότερο με περισσότερους κινδύνους. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος απλώς από τις καταστροφές γιατί έχει επιπτώσεις στην υγεία, στους τρόπους διαβίωσης, την οικονομία και το περιβάλλον για τα οποία πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν ακόμη προετοιμάσει σχέδια έκτακτης ανάγκης για αντιμετώπιση ενώ αυτό το φαινόμενο μόνο θα αυξηθεί μόνο.
—Αρκούν οι μεμονωμένες δράσεις κάθε κράτους-μέλους ή μήπως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να δράσει συντεταγμένα;
Όλα τα σχέδια έχουν δημιουργηθεί για ατομικούς σκοπούς, αλλά μπορούν να συντονιστούν σε υποεθνικό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Είναι ευθύνη των πολιτών να γνωρίζουν τους δικούς τους κινδύνους και τον δικό τους περιορισμό για ανθεκτικότητα. Ο συντονισμός σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο είναι εκεί για να βοηθήσει όταν οι υποεθνικές αρχές έχουν ξεπεράσει τα όριά τους με τους κινδύνους και πρέπει να βασίζονται στην επόμενη ανώτερη αρχή για υποστήριξη στα πλαίσια αυτής.
—Πώς προτείνετε να ενεργήσει κάποιος σε περίπτωση που βρεθεί αντιμέτωπος με φυσική καταστροφή;
Η καλύτερη πορεία δράσης είναι να φτιάξετε το δικό σας σχέδιο για όλα τα ενδεχόμενα, θα μπορέσετε να παραμείνετε στη θέση σας ή πρέπει να φύγετε; Αν μείνω έχω αρκετό φαγητό, νερό, φάρμακα και πράγματα για να βεβαιωθώ ότι μπορώ να παραμείνω μέχρι να τελειώσει ο κίνδυνος; Αν χρειαστεί να φύγω, πόσο σύντομα πρέπει να σχεδιάσω να φύγω, πού μπορώ να πάω, τι πρέπει να φέρω μαζί μου για να πετύχω την ασφαλή αναχώρησή μου μέχρι να τελειώσει ο κίνδυνος; Κάντε τα σχέδιά ώστε να περιλαμβάνουν κάθε μέλος στην οικογένειά σας, συμπεριλαμβανομένων των ζώων σας. Εάν έχετε παιδιά, ηλικιωμένα μέλη της οικογένειας ή ζώα, σχεδιάστε να φύγετε νωρίς. Αν τους αγαπάτε, ενεργήστε νωρίτερα. Όσο περισσότερο περιμένετε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος λόγω της αποχώρησης περισσότερων ανθρώπων, λιγότερων πόρων/καυσίμων, λιγότερων επιλογών για το μέρος που πρέπει να πάτε και φυσικά της κυκλοφορίας.
— Οι μεγάλες πυρκαγιές που μαίνονται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη έχουν αντιμετωπιστεί σωστά μέχρι τώρα ή θα έπρεπε να υπάρχει διαφορετικός χειρισμός;
Οι σημερινές πυρκαγιές δεν αποτελούν τεράστιο κίνδυνο μόνο για την Ευρώπη, αλλά και για άλλα μέρη του κόσμου για τα οποία μπορεί να ακούμε ή να μην ακούμε. Οι εθνικές υπηρεσίες πολιτικής προστασίας και οι τοπικές/περιφερειακές αρχές πυρόσβεσης κάνουν το καλύτερο που μπορούν σε πολύ επικίνδυνες καταστάσεις, για να προσπαθήσουν να προστατεύσουν τη ζωή, την περιουσία/ιδιοκτησία και να μειώσουν τους τραυματισμούς. Ένα περιφερειακό σχέδιο που ονομάζεται “μηχανισμός καταστροφών της ΕΕ” βοηθά στον Περιφερειακό συντονισμό των πόρων, του τεχνικού εξοπλισμού και της ανάπτυξης δεξιοτήτων.
— Πιστεύετε ότι θα αυξηθούν οι φυσικές καταστροφές και αν ναι με τι ρυθμό;
Δυστυχώς, καθώς η κλιματική αλλαγή συνεχίζεται, η συχνότητα, η διάρκεια και το μέγεθος των καταστροφών, μόνο θα αυξάνονται. Ο ρυθμός αλλαγής δεν είναι τόσο εύκολα προβλέψιμος, υπάρχουν μερικά έργα των οποίων ηγείται η ΕΕ στην Ευρώπη, για να παρέχει καλύτερη κατανόηση του περιφερειακού κλίματος και των προβλέψεων για την περιοχή. Καθώς τα δεδομένα συλλέγονται και τα πράγματα αλλάζουν ταχύτερα από ό, τι μπορεί να προσαρμοστεί η τεχνολογία μας, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τις οδηγίες ως κατευθυντήρια γραμμή και όχι ως χρονοδιάγραμμα. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), η Ευρώπη θα είναι κατά μέσο όρο 1,5°C θερμότερη την περίοδο 2021-2050 από την περίοδο 1960-1990, σύμφωνα με το σύνολο των περιφερειακών κλιματικών προβολών. Η υψηλότερη αύξηση της θερμοκρασίας προβλέπεται στην ανατολική Σκανδιναβία και στη Νότια και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Όλες οι περιοχές της ηπείρου θα ζεσταθούν κατά τουλάχιστον 0, 4°C και μέγιστο 2, 5°C.
—Ποια ήταν για εσάς η πιο μεγάλη φυσική καταστροφή στην Ευρώπη τον 21ο αιώνα;
Η μεγαλύτερη καταστροφή στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι η διατάραξη του τρόπου ζωής μας, με την κλιματική αλλαγή, την πανδημία και τις συγκρούσεις τα τελευταία χρόνια. Αυτά τα γεγονότα αποκάλυψαν πόσο εύθραυστη είναι η εθνική και περιφερειακή αλληλεγγύη μας. Η επιβίωσή μας βασίζεται στη συνεργασία για έναν κοινό στόχο, της μοναδικής συλλογικής ειρήνης και του δικαιώματος ανάπτυξης ευημερίας που μπορεί να μας βοηθήσει να προσαρμοστούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει πολύ.
Τα ζώα δεν αποτελούν προτεραιότητα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Έκτακτης Ανάγκης (EERC)
Τα πρώτα θύματα των πυρκαγιών, τα πιο αόρατα θύματα, είναι τα μη ανθρώπινα ζώα. Η άγρια ζωή απειλείται σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και με εξαφάνιση από το μέρος που ζούσε ενώ τα ζώα συντροφιάς, ιδίως τα αδέσποτα και όσα ζουν σε κακοποιητικές συνθήκες ως δεσποζόμενα, χάνουν φρικτά τη ζωή τους. Για το ζήτημα αυτό μας μίλησε στη LiFO από τις Βρυξέλλες η Γεωργία Διαμαντοπούλου, Συντονίστρια Πολιτικής υπεύθυνη για τα ζώα συντροφιάς στο Γραφείο Ευρωπαϊκής Πολιτικής της διεθνούς οργάνωσης προστασίας των ζώων FOUR PAWS / VIER PFOTEN.
“Η Συνθήκη της Λισαβόνας επιδιώκει να ενισχύσει την ικανότητα της ΕΕ για την παροχή προστασίας, βοήθειας και ανακούφισης σε φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές. Παρά την αναπτυγμένη συνεργασία και το συντονισμό των επιμέρους μηχανισμών πολιτικής προστασίας και ανθρωπιστικής βοήθειας στην ΕΕ, αυτά πόρρω απέχουν από την επαρκή προστασία της μη-ανθρώπινης ζωής σε περιπτώσεις καταστροφών. Το επίπεδο προετοιμασίας και ανταπόκρισης των κτηνιατρικών υπηρεσιών των Κρατών-Μελών διαφέρει σημαντικά και οι αρμοδιότητές των εκτείνονται από καθαρά υποστηρικτικές σε ενεργά συμμετοχικές και με απτό ρόλο στο σχεδιασμό και την εκπόνηση ολοκληρωμένων επιχειρήσεων διάσωσης ζώων”, εξηγεί η κ. Διαμαντοπούλου.
Όπως σημειώνει στα Μικροπράγματα της LiFO, “το Προοίμιο της Απόφασης αριθ. 1313/2013/ΕΕ περί Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της ‘Ενωσης (UCPM), όπως αυτή τροποποιήθηκε (2019/420), τονίζει τη σημασία των δράσεων για τη μείωση της τρωτότητας της ευζωίας των ζώων. Η εμπειρία έχει αποδείξει πως αυτές σπανίως εφαρμόζονται κατά τις φάσεις προετοιμασίας για μια καταστροφή, μετριασμού των επιπτώσεων και αντμετώπισής της. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως η διάσωση ζώων δεν περιλαμβάνεται πάντα στις δράσεις των εθνικών μηχανισμών πολιτικής προστασίας, με τις χώρες που έχουν καταρτιστεί ειδικά σχέδια διαχείρισης καταστροφών και σε συνεργασία με τις κτηνιατρικές υπηρεσίες να είναι ελάχιστες, όπως φαίνεται και στην «Έκθεση επισκόπησης για την ετοιμότητα των κτηνιατρικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών» (2018). Η Ιταλία είναι η πρώτη χώρα της οποίας ο Κώδικας Πολιτικής Προστασίας συμπεριέλαβε τα ζώα μεταξύ των προτεραιοτήτων του”.
Η κ. Διαμαντοπούλου είναι ξεκάθαρη υπογραμμίζοντας ότι “τα ζώα δεν αποτελούν προτεραιότητα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Έκτακτης Ανάγκης (EERC), μέσω του οποίου η Ευρωπαϊκής Επιτροπή μπορεί να καλέσει για χρήση μέσων και πόρων, όπως ιατρικό προσωπικό, ομάδες διάσωσης και εξειδικευμένο εξοπλισμό ή μεταφορά σε επιχειρήσεις αντιμετώπισης καταστροφών. Το σημαντικό κενό πολιτικής, σχεδιασμού και πόρων γίνεται ολοένα πιο αισθητό. Η συμπερίληψη της ευζωίας των ζώων στις προτεραιότητες της Επιτροπής στο πλαίσιο της διαχείρισης καταστροφών είναι η ευκαιρία να διασφαλιστεί η ευθυγράμμιση με και εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων (OIE) για τη διαχείριση καταστροφών και του πλαισίου Sendai για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών”.
“Σήμερα ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της ‘Ενωσης (UCPM) έχει τεθεί υπό αξιολόγηση”, καταλήγει.
