Δεν φταίει η ζέστη που είστε γυναικοκτόνοι

“Φταίει η ζέστη για τις αυξημένες γυναικοκτονίες, γιατί γινόμαστε ευερέθιστοι”

Το ξέπλυμα αυτό των γυναικοκτονιών από μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης βασικά επικαλείται, μάλλον εν αγνοία του, έναν γνωστό νόμο στην εγκληματολογία, που ονομάζεται «θερμικός νόμος της εγκληματικότητας» και διατυπώθηκε από τον Βέλγο στατιστικολόγο, Adolphe Quetelet, το 1800.

Ο εγκληματολογικός αυτός νόμος επιχειρεί να συνδέσει τις καιρικές συνθήκες με την ποιότητα των εγκλημάτων και έτσι υποστηρίζει ότι τα εγκλήματα κατά του προσώπου είναι πιο συνηθισμένα σε θερμότερα κλίματα και εποχές, ενώ τα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας είναι πιο συνηθισμένα σε ψυχρότερα κλίματα.

Τον νόμο αυτόν έχουν υποστηρίξει ο Cesare Lombroso, o Enrico Ferri και ο Gustav Aschaffenburg, διακεκριμένοι εγκληματολόγοι του 20ου. 

Γενικά η σύνδεση κλίματος και ορισμένων τύπων εγκλημάτων δεν είναι κάποια φαεινή ιδέα που σκεφτήκαμε εμείς πρώτη φορά τώρα, σε έναν καύσωνα του 21ου αιώνα. Είναι μια ιδέα που ακούγεται καταρχάς λογική, γιατί ξέρουμε πως οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν τις συνήθειες, τη γλώσσα και διαμορφώνουν πολιτιστικές τάσεις, επομένως η σύνδεση εγκληματολογικών τάσεων και καιρού δεν είναι καθόλου πρωτότυπη ιδέα. 

Το 2018, ας πουμε, το New York Times έκανε ρεπορταζ για την αύξηση της βίας των όπλων τους καλοκαιρινούς μήνες του 2015 και του 2016 σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, για να καταλήξει στο ότι η αύξηση οφειλόταν, κατα πάσα πιθανότητα, στο ότι οι άνθρωποι έβγαιναν περισσότερο έξω, τονίζοντας ότι η σύνδεση ζέστης και ευερεθιστότητας είναι απίστευτα αμφιλεγόμενη επιστημονικά. 

Γιατί, μαντέψτε ποιοι κατηγορήθηκαν για εγγενείς τάσεις εγκληματικότητας, λόγω της ιδέας ότι θερμά κλίματα σημαίνει θερμόαιμοι δολοφόνοι.

Ναι, οι Αφροαμερικάνοι. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ορισμένοι ερευνητές υποστήριξαν ότι η υπερβολική ζέστη οδηγεί στην αύξηση της ευερεθιστότητας και σε χαμηλά επίπεδα κοινωνικής αναστολής. Αυτοί οι παράγοντες, υποστήριξαν, οδηγούν σε υψηλότερα ποσοστά ανθρωποκτονιών στις θερμότερες περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών, δηλαδή στον αμερικάνικο Νότο. Τον οποίο κατοικούσαν σε υψηλά ποσοστά έγχρωμοι σκλάβοι.

Αυτή η άποψη οδήγησε ευλόγως σε ένα ρατσιστικό κλιματικό ντετερμινισμό, σύμφωνα με τον οποίο οι αφροαμερικάνοι, από θερμές περιοχές της Αφρικής, είχαν μια καταγωγική σχέση με την έννοια της επιθετικότητα, εξαιτίας του θερμού κλίματος. 

Πότε καταρρίφθηκε αυτός ο θερμικός νόμος; 

Καταρρίφθηκε από τον “πατέρα της κοινωνιολογίας” Emile Durkheim, ο οποίος εξέτασε προσεκτικά τα δεδομένα σχετικά με το έγκλημα και τις αυτοκτονίες (οι οποίες επίσης υποστηρίχθηκε ότι αυξάνονται κατά τους θερινούς μήνες) και έδειξε ότι διαφορετικές υποκουλτούρες σε κάθε πληθυσμό εμφανίζουν διαφορετικά επίπεδα επιθετικότητας, στις ίδιες κλιματικές συνθήκες.

Υποστήριξε ότι δεν είναι το κλίμα, αλλά οι πολιτισμικές συνήθειες των ανθρώπων που ζουν σε αυτό το κλίμα, που βοηθούν ή αντιμάχονται την εγκληματικότητα. Άνοδος εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας υπάρχει, λένε επίσης πιο σύγχρονοι κοινωνιολόγοι και εγκληματολόγοι, περισσότερο κατά τους θερινούς μήνες, γιατί ανοίγουμε περισσότερο παράθυρα και πόρτες. 

Εκτός του ότι το να λέμε πως όσοι ζουν σε θερμότερα κλίματα είναι και πιο επιρρεπείς στο έγκλημα είναι απίστευτα ρατσιστικό και μια πολύ εύκολη γενίκευση, είναι και ένας τρόπος να αποφύγουμε την πραγματική αιτία των γυναικοκτονιών και της βίας κατά των γυναικών γενικότερα. 

Είναι σαν να παραδεχόμασταν, όταν άρχισαν να αυξάνονται τα περιστατικά έμφυλης βίας στην καραντίνα, ότι φταίει που οι άνθρωποι και οι γυναίκες είναι κλεισμένοι στο σπίτι.

Προφανώς ο εγκλεισμός δεν ήταν η αιτία, και το ξέραμε όλοι. Προφανώς ο εγκλεισμός ήταν η καταλληλη αφορμή για να ασκηθεί η πατριαρχική βια. 

Αντίστοιχα τώρα, η ζέστη δεν είναι παρα μια μεγάλη αφορμή. Υπάρχει λόγος που η “ευερεθιστότητα” που επικαλούμαστε τους καυσωνικούς μήνες δεν βγαίνει θανατηφόρα στους άντρες φίλους μας, στους συναδέλφους μας και στους πατεράδες μας. Και αυτός ο λόγος είναι η πατριαρχία.

Υπάρχει λόγος που η κατανάλωση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών που παρατηρείται περισσότερο τους καλοκαιρινούς μήνες συνεπάγεται βία κατά των γυναικών, ομαδικούς βιασμούς τουριστριών. Και αυτός ο λόγος είναι η πατριαρχία.

Αν υπάρχει λόγος που αυξάνονται τα θύματα γυναίκες τους καλοκαιρινούς μήνες, αυτός ο λόγος δεν είναι η ζέστη. Είναι ότι άντρες βλέπουν περισσότερες γυναίκες έξω, γυναίκα έξω να διασκεδάζει σημαίνει ότι προκαλεί και άρα θα την πληρώσει. Και αυτά δεν αφορούν καν τις τελευταίες γυναικοκτονίες στην Ελλάδα, που έγιναν από χέρια συζύγων λόγω ζήλιας και δικαιώματος ιδιοκτησίας, σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, χωρίς να βρίσκονται υπό την επήρεια καμίας απολύτως ναρκωτικής ουσίας-απ’ όσα γνωρίζουμε τουλάχιστον.  

Σήμερα μετρήσαμε την 7η γυναικοτονία, μέσα σε 7 μήνες. Ξυπνάμε κάθε μέρα και δεν πιστεύουμε πια στα μάτια μας όταν διαβάζουμε τις ειδήσεις. 

Δεν φταίει η καραντίνα. Δεν φταίει η ζέστη. Δεν δεχόμαστε και δεν ακούμε κανένα άλλο ξέπλυμα, καμία άλλη προθεσιακή εννοιολογική γειτνίαση αφορμής και αιτίας. Για τις γυναικοκτονίες φταίει μόνο η πατριαρχία, χειμώνα καλοκαίρι.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News