ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΕΝΑ ΒΟΣΝΑΚΗ
Πώς το αποδιδόμενο «φύλο» του αρώματος που επιλέγουμε επηρεάζει την απόφασή μας να δοκιμάσουμε ή να απολαύσουμε κάτι; Τα συντηρητικά ήθη, τα οποία για πολύ καιρό θεωρούσαν το άρωμα ως ένα ουσιαστικά γυναικείο αξεσουάρ, αν είχαν πρόσωπο θα συνοφρυώνονταν στη σκέψη αυτή. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι οι άντρες δεν φοράνε “άρωμα”, φορούν “κολώνια”! Η δεύτερη λέξη δημιουργεί προφανώς έναν επιτρεπτό συνειρμό φρεσκάδας, ενώ η πρώτη τρυφηλότητας και ματαιοδοξίας ίσως… Αλλά όχι πολύ καιρό πίσω, στο παρελθόν, στη βικτωριανή εποχή, οι άντρες κατέβρεχαν με ενθουσιασμό τα πέτα και τα μαντήλια τους με το προτιμώμενο άρωμα τους, συνήθως προερχόμενο από λουλούδια σαν τα τριαντάφυλλα και τα γαρύφαλλα, για να αποπνέουν μια σοφιστικέ, καλλιεργημένη εικόνα. Ο Oscar Wilde καρφίτσωνε μάλιστα ένα πράσινο γαρύφαλλο στο πέτο του ως porte bonheur, ένα προσωπικό φυλακτό. Οι άντρες κι οι γυναίκες της αρχαιότητας γνώριζαν τη δύναμη των αρωματικών ουσιών και τα άλειφαν στο σώμα τους χωρίς ιδιαίτερη σημασία για το κατά πόσον η ξυλαλόη ή η σμύρνα θεωρούνταν κατάλληλα για θηλυκά ή αρσενικά. Η θεραπευτική τους δύναμη, μαζί με την ηδονιστική τους διάσταση, αρκούσε ως σκοπιμότητα για την επιλογή τους. Τι νόημα επομένως έχουν τα στεγανά του φύλου στην προώθηση αρωμάτων σήμερα, σε εποχές ρευστότητας και ελευθερίας να γιορτάζει κανείς την ανεξαρτησία της εαυτής του; Σε κάθε τρομαγμένο βλέμμα αισθητικού που ανακόπτει την ερώτηση με ένα “μα είναι για άντρες!” ίσως πρέπει να αρθρώσουμε συλλογικά ένα “η ευωδιά δεν ξέρει από φύλα”.
Σήμερα διάσημοι, αλλά και όχι τόσο διάσημοι, άνθρωποι παραβιάζουν τακτικά τους στερεοτυπικούς “κανόνες” και περνούν στην άλλη πλευρά του πάγκου. Άλλοτε με ένα ευχάριστο θράσος, άλλοτε με δισταγμό, αλλά πάντοτε με περιπετειώδη διάθεση στο πέλαγος της περιέργειας για το νέο και το ευφυές. Γιατί το άρωμα είναι μια φορέσιμη μορφή ευφυίας.
Η βοηθός του κομμωτή μου παραδέχεται ότι της αρέσει να χρησιμοποιεί ανδρικά after shave επειδή της αρέσουν τα «βαριά, πικάντικα αρώματα»: είναι μια ξανθιά με καμπύλες, με χαρακτηριστικά προσώπου σαν χερουβείμ! Η Angelina Jolie φοράει Carolina Herrera για άνδρες και Bvlgari Black εδώ και χρόνια, και τα δύο διατίθενται -υποτίθεται- στο εμπόριο για όσους φέρουν τα χρωμοσώματα XY. Η Kylie Minogue έχει αδυναμία στο ApoM (A Piece of Me) pour Homme του εξειδικευμένου οίκου Maison Francis Kurkdjian. Xαζεύοντας τους διαδρόμους και τα ράφια των σύγχρονων πολυκαταστημάτων τα τελευταία 2-3 χρόνια σκοντάφτουμε σε μια δυνατή τάση. Αρώματα με λεβάντα απευθυνόμενα στις γυναίκες. Αναλογιζόμενοι λίγο, διαπιστώνουμε πως μια δεκαετία πριν, η λεβάντα θεωρούνταν κατάλληλη μόνο για καθαριστικά προϊόντα, αντρικούς αφρούς ξυρίσματος, ποτ-πουρί και αρωματοθεραπεία. Σήμερα αυτό το “ανδρόγυνο” στοιχείο γιορτάζεται με τα πυρίκαυστα αρχικά του σχεδιαστή YSL στην διαφήμιση του Libre με την Dua Lipa. Υπάρχει μια σταθερά στην εμπορική προώθηση αυτών των νέων αρωμάτων με δημογραφικό την Generation Z, είναι “σχεδιασμένα για δυνατές, τολμηρές και ελεύθερες γυναίκες που πειραματίζονται με την ελευθερία τους”. Στην εποχή του #metoo και του ανανεωμένου ενδιαφέροντος για τον φεμινισμό, υπάρχει ανάγκη για τέτοια γλωσσική παρουσίαση, επειδή η αποπλάνηση θα μπορούσε να τους φτάσει ως ένα σημείο, θα πρέπει όμως κανείς να φροντίσει και για μια αίσθηση της αξιοπρέπειας.
Το cross-dressing μπορεί να είναι σέξι, όχι μόνο στη μόδα αλλά και σε οικεία αξεσουάρ που τους αποδίδουμε ιδιότητες σχεδόν “μαγικές”, όπως το άρωμα.
Το φαινόμενο gender bender εμφανίζεται και με αντιστροφή των φύλων. Ο αρσενικός παλαιάς κοπής Sean Connery λατρεύει το Jicky από τον ιστορικό γαλλικό οίκο Guerlain (ο οποίος δημιουργεί αρώματα από το 1853!), ένα άρωμα με τόση έμφυλη αμφισβήτηση ώστε ξεκίνησε με μια κατεύθυνση, προς τους άντρες της εποχής του, για ν’ αλλάξει γρήγορα χρήση κατά τη διάρκεια της λαμπρής καριέρας του, όπως ένας έφηβος που εκπληρώνει μια τρανσέξουαλ παρόρμηση. Άλλωστε κι η ιστορία του λέγεται ότι ήταν εμπνευσμένη από ένα άτυχο έρωτα του νεαρού αρωματοποιού Aimé Guerlain με κάποια αγγλίδα νεαρή. Σήμερα γνωρίζουμε ότι o Aimé ήταν ομοφυλόφιλος κι η αγγλίδα αρραβωνιαστικιά δεν υπήρξε ποτέ, αντίθετα ήταν αφιερωμένο στον ανιψιό του Jacques, επίσης αρωματοποιό, με το ομώνυμο παρατσούκλι. Στις μέρες μας το Jicky βρίσκεται στον πάγκο των γυναικείων, ωστόσο προτιμάται από άτομα οποιουδήποτε φύλου για την ιδιόρρυθμη, ζεστή, ελκυστική ευωδιά του με λεβάντα και μόσχο.
Ο ταλαντούχος Γάλλος ηθοποιός Jean Hughes Angland, που ξεσήκωσε κόσμο σε περασμένες δεκαετίες με το γαλλικό φίλμ Nikita και την δημοφιλέστατη στα καθήμάς Betty Blue, αρέσκεται να φορά υπερθηλυκά και μανταμέ αρώματα όπως το Boucheron Femme και το Chanel No.5. -το βρίσκει ασυνήθιστο και πιο ενδιαφέρον. Aλλά κι οι άντρες στις αραβικές χώρες, ή στην Ινδία, φορούν εκχυλίσματα στερεοτυπικά θηλυκά για το δυτικό μυαλό: τριαντάφυλλο και γιασεμί αντίστοιχα.
Το cross-dressing μπορεί να είναι σέξι, όχι μόνο στη μόδα αλλά και σε οικεία αξεσουάρ που τους αποδίδουμε ιδιότητες σχεδόν “μαγικές”, όπως το άρωμα. Όταν τα σώματα έρχονται πιο κοντά και τα φώτα χαμηλώνουν, το μυαλό περιστρέφεται γύρω από τις πιθανότητες. Φυσικά τα περισσότερα αρώματα στον εξειδικευμένο κλάδο σήμερα, από μάρκες σαν τις Μontale, Nasomatto, L’Artisan Parfumeur, Penhaligon’s, δεν βάζουν συγκεκριμένη ετικέτα φύλου στα προϊόντα τους, ή το πολύ πολύ λένε ότι τα αρώματά τους μπορούν να μοιραστούν ανάμεσα στα φύλα, ακόμη κι αν προορίζονται κυρίως για ένα εξ’αυτών. Τα ονοματίζουν unisex, μια έκφραση κάπως αποστειρωμένη, αλλά συμπεριληπτική όπως και να έχει. Προσωπικά προτιμώ τον όρο shared (μοιραζόμενα).
Αν δεν το έχετε ήδη κάνει λοιπόν, μπορείτε να δοκιμάσετε να σπάσετε τα στεγανά, να δείτε αν κάτι σας ταιριάζει στην πράξη, δοκιμάζοντάς το στο δικό σας δέρμα -αν σας συγκινεί, αν κάνει τους οσφρητικούς υποδοχείς σας να τρεμουλιάζουν από απόλαυση, και τον εγκέφαλό σας να ανάβει σαν λαμπάκια του χριστουγεννιάτικου δέντρου. Οι δημιουργοί δεν θα σηκώσουν το φρύδι, σας το εγγυώμαι. Αλλά και να το σήκωναν, ποιά σημασία πραγματικά θα είχε;
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
