Έτσι που λες για τα ’80s. Από τον Δημήτρη Πολιτάκη

Έτσι που λες για τα ’80s. Από τον Δημήτρη Πολιτάκη Facebook Twitter
Στα '80s, παρά το μόνιμα ασταθές πολιτικό κλίμα και τους διάφορους πρόωρους τοκετούς που θα γεννούσαν τη διάδοχη κατάσταση της Μεταπολίτευσης, ήταν διάχυτη η εντύπωση μιας πορείας προς την ευημερία και την ανασυγκρότηση, χωρίς να εκκρεμούν λογαριασμοί, παρεξηγήσεις και συλλογικές αυταπάτες.
6

Το έχω σκεφτεί να πεταχτώ κάνα δυο φορές να χαζέψω με την απόσταση του χρόνου τα διάφορα τοτέμ και φετίχ της εποχής –όλα σχεδόν απολύτως και βασανιστικά οικεία–, αλλά δεν έχω καταφέρει ακόμα να επισκεφτώ αυτήν τη μεγάλη έκθεση για τα ελληνικά '80s. Η αλήθεια είναι ότι κάτι μου βάζει τρικλοποδιά και μ' εμποδίζει να αναμετρηθώ με κάτι που αναπόφευκτα μοιάζει με ψυχαγωγικό μαυσωλείο για όλη την οικογένεια (να θυμούνται οι παλιοί και να απορούν οι νέοι), κάτι ανάμεσα σε αχανές θεματικό πάρκο και τρενάκι του τρόμου που στη διαδρομή πετάγονται ξαφνικά διάφοροι σκελετοί που γνώρισαν μεγάλες δόξες πριν από 30-35 χρόνια, μεταξύ της Αλλαγής και του «βρώμικου '89» (πάντα μ' άρεσε αυτός ο όρος, είχε ένα Κλιντ Ίστγουντ vibe). Το παίρνω προσωπικά το ζήτημα με τα '80s, δεν με απασχολεί τόσο η αποτύπωσή τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι αλλά πάνω μου. Προέρχομαι σαφώς από κει και από τότε. Υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος μέσα μου που δεν γνώρισε ποτέ κινητό και Ίντερνετ (άντε να το συλλάβουν αυτό οι φρέσκες γενιές, δεν χωνεύεται με τίποτα).


Δεν έχει να κάνει καθόλου με νοσταλγία, απλώς αναγνωρίζει κανείς έναν τόπο καταγωγής πιο σημαντικό από αυτόν που μπορεί να υποδηλώνει το κάθε επίθετο. Μου είναι εντελώς αδύνατο να διανοηθώ ότι θα μπορούσα να έχω περάσει προεφηβεία και εφηβεία (τουτέστιν τα χρόνια μιας ατέλειωτης και αγωνιώδους προσμονής) σε άλλη δεκαετία, όπως μου φαίνεται ασύλληπτο να μην είχα περάσει παιδική ηλικία στα '70s, σε προάστιο με αλάνες, ρέματα και άπλα και μετά σπίτι για φαγητό, σχολική ψιλομελέτη και «Μικρό σπίτι στο λιβάδι» στην τηλεόραση. Φαντάσου, δηλαδή, να ήμουν έφηβος στην πρώιμη Μεταπολίτευση και να έχω μπλέξει με τίποτα ταγάρια και κομματικές νεολαίες ή στα '90s... χμμμ. Τώρα που τα σκέφτομαι, τα '90s πέρασαν και ως μια αγρίως ξεχειλωμένη, παρατεταμένη εφηβεία (ή εφηβική καθήλωση, αν το εξετάσουμε παθολογικά), γι' αυτό όμως μοιάζουν –αν και πολύ πιο fun– πιο θολά και ασήμαντα σε σχέση με τα '80s, απ' όπου νομίζω ότι θυμάμαι τα πάντα.

Ποιος θα διοργάνωνε πανηγυρική έκθεση στα '80s για τα ελληνικά '50s; Ουδείς. Το παρελθόν ήταν τότε ένα άχαρο, γκρίζο και υποφωτισμένο σύμπαν, χωρίς νέον και φλούο αποχρώσεις, και μόνο κάποιος παραλυμένος από τη νοσταλγία θα δήλωνε ότι ήταν καλύτερα «τότε». 


Αυτό που έχει μείνει όμως δεν είναι τόσο οι παραστάσεις της εποχής, ούτε η φάση καφετέρια - ντίσκο - φροντιστήριο - βάτες - γκέτες και τα συναφή, αλλά μια μόνιμη εντύπωση, τα βράδια που γυρνούσα στο πατρικό με το τρόλεϊ, ότι υπάρχει μέλλον, μακρύ και αδήλωτο και γεμάτο συναρπαστικές εκπλήξεις και ανατροπές. Δεν ήταν μόνο ότι ήμουν εγώ έφηβος και έβλεπα μπροστά μου επτά ζωές και βάλε, ήταν και η τελευταία φουτουριστική εποχή πριν μηδενίσει το κοντέρ και τα πάρει όλα παραμάζωμα ο μεταμοντέρνος σχετικισμός και ξεκινήσει το γαϊτανάκι με τις πάσης φύσεως αναβιώσεις, ανακυκλώσεις, remake, remodel και reboot. Ποιος θα διοργάνωνε πανηγυρική έκθεση στα '80s για τα ελληνικά '50s; Ουδείς. Το παρελθόν ήταν τότε ένα άχαρο, γκρίζο και υποφωτισμένο σύμπαν, χωρίς νέον και φλούο αποχρώσεις, και μόνο κάποιος παραλυμένος από τη νοσταλγία θα δήλωνε ότι ήταν καλύτερα «τότε». Στα '80s, παρά το μόνιμα ασταθές πολιτικό κλίμα και τους διάφορους πρόωρους τοκετούς που θα γεννούσαν τη διάδοχη κατάσταση της Μεταπολίτευσης, ήταν διάχυτη η εντύπωση μιας πορείας προς την ευημερία και την ανασυγκρότηση, χωρίς να εκκρεμούν λογαριασμοί, παρεξηγήσεις και συλλογικές αυταπάτες.


Θα είχε ίσως πιο πολύ ενδιαφέρον μια αντίστοιχη έκθεση για τα ταμπού και τα τοτέμ των '90s που άπτονται πολύ περισσότερο του τωρινού τέλματος, όχι μόνο ως γενεαλογία της Κρίσης ή ως σημείο απαρχής των δεινών που τραβάμε, και της απόλυτης αδυναμίας μας να συνεννοηθούμε και να βρούμε άκρη τόσο στα εύκολα όσο και στα δύσκολα. Πτωχαλαζόνες ως θριαμβευτές, αναξιοπρεπείς ως losers...

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Shortcut
6

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Δ. Πολιτάκης / Αναζητώντας το μυστικό του Γιάννη Πετρίδη

Στις 29 Μαρτίου συμπληρώθηκαν σαράντα έξι χρόνια από την πρώτη εκπομπή του ανθρώπου που μας έμαθε να ακούμε μουσική, όμως, παρά την οικειότητα, το κύρος και τη γνώση που εκπέμπει ακόμα η φωνή του από τα ερτζιανά, ο ίδιος παραμένει σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Δ. Πολιτάκης / 200 χρόνια «κρυφό σχολειό»

Πέρα από τις εθιμοτυπικές τελετουργίες της αρμόδιας επιτροπής, ο εορτασμός των 200 χρόνων από το ’21 θα μπορούσε να γίνει αφορμή για μια βαθύτερη αντίληψη των συναρπαστικών γεγονότων εκείνης της εποχής από αυτή που μας χάρισε το σχολείο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Δημήτρης Πολιτάκης / Αποχαιρετισμός στην κυρία Μιράντα

Πηγαίνοντας μετά από καιρό σε σπίτι φίλων, είδα στην εξώπορτα το αγγελτήριο θανάτου της ηθοποιού Μιράντας Κουνελάκη που έμενε στην ίδια πολυκατοικία και για χρόνια «επέβλεπε» στοργικά και διακριτικά τις νεανικές μας τρέλες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Δημήτρης Πολιτάκης / H περίπτωση του Άκη Πάνου, που ακόμα μας στοιχειώνει

Ούτε το έργο ενός δημιουργού μπορεί εύκολα να διαγραφεί ούτε όμως και η σύνδεσή του με τις όποιες αποτρόπαιες πράξεις. Μένει εκεί, σαν ανεξίτηλη κηλίδα που διαβρώνει και συρρικνώνει το σέβας, το δέος, την εκτίμηση, την απόλαυση. Αυτό είναι το τίμημα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Δημήτρης Πολιτάκης / Βρίσκοντας καταφύγιο στη μοιρολατρία και στα εποχικά μαγαζιά

Έχει ανάγκη ο κόσμος να περιβληθεί στην απομόνωσή του από ένα γιορτινό σκηνικό, από μια λαμπερή ψευδαίσθηση, ξορκίζοντας μια χρονιά που έγινε η προσωποποίηση όλων των δεινών που έχουν πέσει στο κεφάλι μας, όχι μόνο της πανδημίας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Δημήτρης Πολιτάκης / Η πανδημία και η λαχτάρα μας να «σώσουμε τα Χριστούγεννα»

Ας είμαστε προετοιμασμένοι για σεμνές, ταπεινές, υπερβατικές γιορτές, όπως θα έπρεπε δηλαδή πάντα να είναι, αν πιστέψουμε όλες αυτές τις χριστουγεννιάτικες ταινίες που βλέπουμε μια ζωή.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Απόδραση από την Αθήνα

Δημήτρης Πολιτάκης / Απόδραση από την Αθήνα

Παίζει ξανά δυνατά ως σενάριο ή ως όραμα μέσα στην πανδημία η οριστική φυγή από τη μητρόπολη και η μετεγκατάσταση σε κάποια ιδανική γωνιά της επαρχίας με άμεση πρόσβαση σε φύση, βουνά, ακρογιαλιές, δειλινά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ