Μια βαθιά κρίση ανθρώπινης δυστυχίας δημιουργείται στα σύνορα της Ευρώπης, όπου χιλιάδες άνθρωποι που διακινδυνεύουν την ίδια τους τη ζωή για να φτάσουν στην ασφάλεια της Ευρώπης, μένουν τελικά σχεδόν χωρίς καμία βοήθεια. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Médecins Sans Frontières/ MSF) προειδοποίησαν την Τρίτη που μας πέρασε, με κεντρική συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, για τις ντροπιαστικές συνέπειες της πολιτικής των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που αγνοούν το ανθρωπιστικό τους καθήκον και καλούν τους ηγέτες της ΕΕ να επανεξετάσουν ριζικά τις πολιτικές τους, προκειμένου να προσφέρουν ασφαλείς και νόμιμους τρόπους στους ανθρώπους που αναζητούν καταφύγιο και άσυλο στην Ευρώπη.
Πιο συγκεκριμένα, λίγο πριν τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κάλεσαν τους ηγέτες της ΕΕ να διαθέσουν άμεσα επαρκείς πόρους, επιτρέποντας στην Ελλάδα και στην Ιταλία να εξασφαλίσουν αποτελεσματικά την κατάλληλη προστασία και τις ανθρώπινες συνθήκες υποδοχής στα σημεία άφιξης. Οι κυβερνήσεις της Ιταλίας και της Ελλάδας θα πρέπει, επίσης, από την πλευρά τους να δείξουν μια σαφή δέσμευση για τη βελτίωση των συνθηκών υποδοχής των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών που φτάνουν στα σύνορά τους.
Η επιδείνωση της κατάστασης δεν οφείλεται στον αριθμό των αφίξεων των μεταναστών και των προσφύγων. Είναι άμεσο αποτέλεσμα της έλλειψης πολιτικών διαχείρισης των νέων αφίξεων που εδώ και χρόνια χαρακτηρίζει τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κράτη μέλη σπαταλούν τον χρόνο τους μιλώντας για το κλείσιμο των συνόρων, την κατασκευή περιφράξεων και την έκδοση απειλητικών τελεσιγράφων το ένα προς το άλλο. Αυτό δεν θα περιορίσει τις αφίξεις. Απλώς θα υπονομεύσει τυχόν προσπάθειες συνεργασίας για την υποστήριξη των ανθρώπων που έχουν ανάγκη
«Αυτή είναι μια ενορχηστρωμένη ανθρωπιστική κρίση που δημιουργήθηκε από την αποτυχία της ΕΕ να θέσει σε εφαρμογή κατάλληλες και ανθρωπιστικές πολιτικές και πρακτικές για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος», δηλώνει η Ορελί Ποντιέ (Aurelie Ponthieu), σύμβουλος για τη μετανάστευση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Η επιδείνωση της κατάστασης δεν οφείλεται στον αριθμό των αφίξεων των μεταναστών και των προσφύγων. Είναι άμεσο αποτέλεσμα της έλλειψης πολιτικών διαχείρισης των νέων αφίξεων που εδώ και χρόνια χαρακτηρίζει τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κράτη μέλη σπαταλούν τον χρόνο τους μιλώντας για το κλείσιμο των συνόρων, την κατασκευή περιφράξεων και την έκδοση απειλητικών τελεσιγράφων το ένα προς το άλλο. Αυτό δεν θα περιορίσει τις αφίξεις. Απλώς θα υπονομεύσει τυχόν προσπάθειες συνεργασίας για την υποστήριξη των ανθρώπων που έχουν ανάγκη».
Ακόμη πιο ντροπιαστικό είναι το γεγονός ότι βασικά κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υιοθετήσει πιο σκληρή στάση: η Γαλλία και η Αυστρία ενίσχυσαν τους ελέγχους στα σύνορα τους. Η Ιταλία απείλησε να εμποδίσει την αποβίβαση μεταναστών από ξένα πλοία και η Ουγγαρία ανακοίνωσε τη δημιουργία τείχους στα σύνορά της με τη Σερβία.
Ιατρικά στοιχεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα από τα προγράμματά τους για τους πρόσφυγες στην Ιταλία και την Ελλάδα δείχνουν ότι η πλειοψηφία των ιατρικών παθήσεων οφείλεται στις κακές συνθήκες υποδοχής, καθώς και στις πληγές και τα τραύματα που υπέστησαν οι άνθρωποι κατά το μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι. Καθώς οι ιατρικές ανάγκες δεν αντιμετωπίζονται επαρκώς από τις αρχές, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν οι ίδιοι ιατρική φροντίδα και ψυχολογική υποστήριξη.
«Είναι ξεκάθαρο ότι το υπάρχον σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει και τον Κανονισμό Δουβλίνο, δεν λειτουργεί. Η επιστροφή των ευάλωτων προσφύγων στην Ιταλία σύμφωνα με τον κανονισμό του Δουβλίνου θα πρέπει να ανασταλεί άμεσα. Πρέπει τώρα να ληφθούν μέτρα για να επιτραπεί στους αιτούντες άσυλο να εισέλθουν στα νότια σύνορα της ΕΕ προκειμένου να λάβουν τη βοήθεια και την προστασία που δικαιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ», τονίζει ο Λόρις ντε Φιλίππι (Loris de Filippi), Πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ιταλία.
Στην Ιταλία, όπου ο αριθμός των νεοαφιχθέντων είναι παρόμοιος με αυτόν της προηγούμενης χρονιάς, το σύστημα υποδοχής βρίσκεται υπό πίεση και θα καταρρεύσει, αν δεν ληφθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες άμεσα μέτρα,. Τα κέντρα υποδοχής στη Σικελία αγωνίζονται να παρέχουν επαρκείς και ανθρώπινες συνθήκες υποδοχής. Ταυτόχρονα, εκατοντάδες πρόσφυγες σε μετακίνηση συγκεντρώνονται σε ανεπίσημους καταυλισμούς στις μεγάλες πόλεις της Ιταλίας και στην πόλη Βεντιμίλια στα σύνορα με τη Γαλλία, εκεί όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν ξεκινήσει μία σύντομη παρέμβαση για να ανταποκριθούν σε βασικές ανάγκες.
Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια δραματική αύξηση στις αφίξεις των προσφύγων στα ελληνικά νησιά λόγω του πολέμου στη Συρία, αλλά το σύστημα υποδοχής είναι σχεδόν ανύπαρκτο και οι συνθήκες ολοένα και πιο ανησυχητικές. Η γεωγραφική κατανομή των αφίξεων σε πολλά διαφορετικά νησιά στο Αιγαίο και η σφράγιση των χερσαίων συνόρων της χώρας στον Έβρο με τη δημιουργία του φράχτη, καθιστούν την εφαρμογή ενός συστήματος υποδοχής για τους πρόσφυγες εξαιρετικά δύσκολη και κοστοβόρα, ενώ το ταξίδι των προσφύγων γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνο. Στην Κω, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποτελούν τη μόνη οργάνωση που παρέχει ιατρική φροντίδα και που εργάζεται για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στον προσφυγικό καταυλισμό «Κάπταιν Ηλίας», ένα ερειπωμένο πρώην ξενοδοχείο. Το κτίριο αυτό αποτελεί τον μοναδικό χώρο που έχει δοθεί από τις αρχές για να διαμείνουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες κατά το διάστημα που περιμένουν να εκδοθούν τα επίσημα έγγραφά τους από την αστυνομία, τα οποία και τους είναι απαραίτητα προκειμένου να μπορέσουν να φύγουν από το νησί. Μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες.
«Η κατάσταση είναι εξίσου δραματική και σε άλλα νησιά του Αιγαίου, όπως η Λέσβος και η Χίος, που δέχονται καθημερινά μεγάλο αριθμό προσφύγων και όπου δυστυχώς η αστυνομία, το Λιμενικό Σώμα και οι τοπικές αρχές, καθώς και οι λίγες μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι τοπικές πρωτοβουλίες εθελοντών, αλλά και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες που παρέχουν υποστήριξη, έχουν περιορισμένες δυνατότητες ανταπόκρισης στις ανάγκες» τονίζει η Μαριέττα Προβοπούλου, Γενική Διευθύντρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα η οποία εκπροσώπησε το ελληνικό τμήμα στη Συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες. «Η κατάσταση απαιτεί μία επείγουσα ανταπόκριση για την ανακούφιση και την προστασία των προσφύγων. Δεν υπάρχουν πλέον δικαιολογίες για τη χρόνια απουσία κατάλληλων υπηρεσιών στέγασης, τροφής, υγιεινής, ιατρικής περίθαλψης, ελέγχου για τα ευάλωτα άτομα και πρόσβασης σε ταχείες διαδικασίες ταυτοποίησης και ασύλου στην Ελλάδα, μόλις μια χώρα μακριά από τα χερσαία σύνορα της Ευρώπης με τη Συρία, τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο».
Μετά τον θάνατο περισσοτέρων από 1.800 ανθρώπων αυτή τη χρονιά στη Μεσόγειο, η χρηματοδότηση για τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα τελικά τριπλασιάστηκε τον τελευταίο μήνα. Ωστόσο, πολύ λίγα έχουν γίνει για την παροχή βοήθειας και κατάλληλων συνθηκών υποδοχής.
«Θέλουμε να δούμε την ίδια αποφασιστικότητα για την παροχή αξιοπρεπών και ανθρώπινων συνθηκών υποδοχής στην Ευρώπη», σημειώνει η Ορελί Ποντιέ. «Αντί να υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με την αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη μέλη, ήρθε η ώρα για την ΕΕ να λάβει συγκεκριμένη δράση για να βοηθήσει τους ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από φρικτές ανθρωπιστικές κρίσεις και να συμφωνήσει σε πολιτικές που είναι αποτελεσματικές, ανθρώπινες και βασίζονται στην συμπόνια και όχι στην εχθρική αντιμετώπιση και στην επίσημη απόρριψη».
σχόλια