Γεμάτα με σοκαριστικά ρατσιστικά σχόλια τα μυστικά ημερολόγια του Άλμπερτ Αϊνστάιν

Γεμάτα με σοκαριστικά ρατσιστικά σχόλια τα μυστικά ημερολόγια του Άλμπερτ Αϊνστάιν Facebook Twitter
23

Η δημοσίευση των ιδιωτικών ημερησίων ημερολογίων του Άλμπερτ Αϊνστάιν που περιγράφουν λεπτομερώς την περιήγησή του στην Ασία τη δεκαετία του 1920, αποκαλύπτει τις ρατσιστικές αντιλήψεις του φυσικού απέναντι σε ανθρώπους που συνάντησε στα ταξίδια του, ιδιαίτερα τους Κινέζους.

Γραμμένα μεταξύ Οκτωβρίου 1922 και Μαρτίου 1923, τα ημερολόγια αποκαλύπτουν πως ο επιστήμονας μιλάει για τα ταξίδια, την επιστήμη, τη φιλοσοφία και την τέχνη.

Στην Κίνα, ο άνθρωπος που κάποτε περιέγραψε τον ρατσισμό ως «ασθένεια των λευκών ανθρώπων» χαρακτηρίζει τους ανθρώπους «βρώμικους και κουτούς».

Παρατηρεί πως οι Κινέζοι «δεν κάθονται στα παγκάκια ενώ τρώνε, αλλά κάθονται με τα πόδια λυγισμένα, όπως οι Ευρωπαίοι, όταν ανακουφίζονται». «Ακόμα και τα παιδιά είναι άψυχα και μοιάζουν κουτά», γράφει.

Ο Ze'ev Rosenkranz, ανώτερος συντάκτης και βοηθός διευθυντής του προγράμματος Einstein Papers στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, δήλωσε: «Νομίζω ότι πολλά σχόλια φαντάζουν αρκετά δυσάρεστα - αυτά που λέει για τους Κινέζους συγκεκριμένα».

«Έρχονται σε αντίθεση με την δημόσια εικόνα του μεγάλου ανθρωπιστή. Νομίζω ότι είναι πολύ σοκαριστικό να τα διαβάζεις και να τα συγκρίνεις με τις πιο δημόσιες δηλώσεις του. Δεν σκόπευε να τα δημοσιεύσει».

Ο Rosenkranz επεξεργάστηκε και μετέφρασε τα ημερολόγια του φυσικού τα οποία μόλις κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά ως ανεξάρτητος τόμος. 

Τα ημερολόγια, θεωρείται ότι έχουν γραφτεί με αποδέκτες τις θετές του κόρες στο Βερολίνο ενώ ο ίδιος και η σύζυγός του ταξίδευαν στην Ασία, την Ισπανία και την Παλαιστίνη.

«Δουλεύουν σαν άλογα, δεν δίνουν ποτέ την εντύπωση του συνειδητού πόνου. Ένα ιδιόμορφο έθνος που μοιάζει με αγέλη [...] συχνά μοιάζουν περισσότερο με αυτοματοποιημένα συστήματα παρά με ανθρώπους», γράφει σε άλλο σημείο.

Για τους Κινέζους κάνει λόγο για τη «μεγάλη αναπαραγωγική ικανότητα» και την «αφθονία απογόνων», εκφράζοντας την ανησυχία του ότι «θα ήταν κρίμα αν αυτοί οι Κινέζοι υποκαταστήσουν όλες τις άλλες φυλές».

«Παρατήρησα πόσο μικρή διαφορά υπάρχει μεταξύ ανδρών και γυναικών», λέει.«Δεν καταλαβαίνω τι είδους μοιραία γοητεία διαθέτουν οι Κινέζες που έλκει τους άνδρες σε τέτοιο βαθμό, ώστε μην αντιστέκονται στον πειρασμό του να τεκνοποιήσουν μαζί τους».

Στο Κολόμπο της Κεϋλάνης, ο Αϊνστάιν γράφει για το πώς οι ντόπιοι «ζουν με μεγάλη βρωμιά και αξιοσημείωτη δυσοσμία στο επίπεδο του εδάφους» προσθέτοντας ότι «κάνουν λίγα και χρειάζονται λίγα. Ο απλός οικονομικός κύκλος της ζωής».

Οι αντιλήψεις του Αϊνστάιν για τους Ιάπωνες που συναντάται είναι, αντιθέτως, πιο θετικές: «Οι Ιάπωνες είναι ανεπιτήδευτοι, αξιοπρεπείς, πολύ ελκυστικοί», γράφει.

Τους χαρακτηρίζει «καθαρές ψυχές» και λέει πως «θα έπρεπε να αγαπάμε και να θαυμάζουμε αυτή τη χώρα», αλλά λέει πως οι «πνευματικές ανάγκες αυτού του έθνους φαίνεται να είναι πιο αδύναμες από τις καλλιτεχνικές τους».

«Οι καταχωρίσεις στα ημερολόγια του Αϊνστάιν σχετικά με τη βιολογική προέλευση της υποτιθέμενης πνευματικής κατωτερότητας των Ιαπώνων, των Κινέζων και των άλλων Ασιατων, σίγουρα μπορούν να θεωρηθούν ρατσιστικές - άλλοι λαοί απεικονίζονται ως βιολογικά κατώτεροι, σαφής σφραγίδα του ρατσισμού. Το ανησυχητικό σχόλιο ότι οι Κινέζοι μπορεί να «υποκαταστήσουν όλες τις άλλες φυλές» είναι επίσης το πιο αποκαλυπτικό από αυτή την άποψη», γράφει ο Rosenkranz.

«Εδώ, ο Αϊνστάιν αντιλαμβάνεται μια ξένη «φυλή» ως απειλή, άποψη που είναι ένα από τα χαρακτηριστικά μιας ρατσιστικής ιδεολογίας» σημειώνει ενώ στέκεται ιδιαίτερα στο γεγονός πως ο φυσικός λέει ότι δεν μπορεί να κατανοήσει το πώς οι άντρες έβρισκαν τις γυναίκες ελκυστικές.

«Υπό το φως αυτών, πρέπει να συμπεράνουμε ότι ο Αϊνστάιν έκανε αρκετά ρατσιστικά και απάνθρωπα σχόλια στο ημερολόγιο, μερικά από τα οποία ήταν εξαιρετικά δυσάρεστα», λέει ο επιμελητής του τόμου στον Guardian.

«Φαίνεται πως ακόμη και ο Αϊνστάιν μερικές φορές δυσκολευόταν πολύ να αναγνωρίσει τον εαυτό του στο πρόσωπο του άλλου», καταλήγει.

Διεθνή
23

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σχόλια

11 σχόλια
Γιατί, αν διαβάσετε τα Ταξίδια του Καζαντζάκη ή ακόμη και του Μάρκο Πόλο, ή και τις απόψεις Λόρδου Βύρωνα για τους Έλληνες της εποχής τους, νομίζετε λίγες απόψεις θα βρείτε που ΣΗΜΕΡΑ θεωρούνται ρατσιστικές, ξενοφοβικές ή, έστω, απλουστευτικά στερεότυπα; Όπως και τα ημερολόγια του Αϊνστάιν, είναι απλώς προϊόντα των καιρών τους.
Ρατσιστής θα ήταν αν προσπαθούσε να βλάψει άτομα επειδή τα θεωρούσε κατώτερα λόγω έμφυλων ή άλλων εν γενεί χαρακτηριστικών ας πούμε. Μέχρι να βγει στο φως κάποια διάκριση ενός ατόμου λόγω καταγωγής και μόνο, ας προσέχουμε τι λέμε.Το να ασκεί μια κριτική σε προσωπικό επίπεδο δεν τον καθιστά ούτε ρατσιστή ούτε υποκριτή. Σημαίνει ότι σαν άνθρωπο του προκάλεσαν κάποια πράγματα -ξένα ως προς αυτόν- είτε θετική εντύπωση είτε αρνητική. Όλοι μπορούμε να κάνουμε τέτοιες σκέψεις, αυτό δεν σημαίνει ότι συμπεριφερόμαστε ρατσιστικά. Το να ανάγουμε τα πάντα σε ρατσισμό πάντως δεν βοηθάει και βλάπτει την κριτική ικανότητα. Επίσης, βλάπτει και τα θύματα του ρατσισμού αυτή η στάση.
Στο κάτω κάτω δεν τους βρήκε και συλλήβδην ενόχους ως υποψήφιους δολοφόνους και βιαστές όπως κάνουν οι μαχητικές φεμινίστριες με τους άντρες...Ασχημουτσικους τους βρήκε και όχι πολύ έξυπνους. Αυτούς που οι μισοί είναι Μογγόλοι αποπου πήρε το όνομα του ο μέχρι πρότινος μογγολισμος, νυν σύνδρομο Down, ασθένεια άμεσα συνδεδεμένη με το χαμηλό IQ.Επίσης να σταματήσουμε να αναφερόμαστε σε: οθωμανικό, τουρκικές τουαλέτες, γαλλικό φιλί, ισπανική ομελέτα, it' s all greek to me, ανεκδοτα με Σκωτσέζους, Εβραίους, Πόντιους, ξανθιές, να σταματήσει να υπάρχει η νόσος της Νάξου ως υποκατηγορία της μεσογειακής (προϊόν ενδογαμίας) και οι Χιώτες να μην πηγαίνουν δυο-δυο.https://youtu.be/LAJR-ZP1oCA
Αν κρινουμε τους τοτε 'σπουδαιους" με τα ματια του σημερα θα δουμε πολλα. Ειναι ομως η σωστη μεθοδος; Αυτοι που γνωριζουν τα παντα λενε "ναι". Αυτοι εχουν τον Αινσταιν κι εμεις τον Μικη...
Απλά να πούμε ότι αντίστοιχες σημειώσεις είχε κάνει και ο Καποδίστριας όταν έφτασε στην Αίγινα λέγοντας ότι είναι άσχημο το γένος των Ελλήνων, βλέποντας τα ορφανά με πρησμένες κοιλιές από την πείνα και βρώμικα να σέρνονται στους σκονισμένους δρόμους.Η καταγραφή της προσωπικής ματιάς στο προσωπικό ημερολόγιο κάποιου μόνο προσωπική μπορεί να είναι. Ας απολογηθεί και ο Ντα Βίντσι για τις μελέτες του στο γκροτέσκο. Να βγάλουμε φασίστα και τον Φειδία που τόλμησε να αποτυπώσει με ένα μόνο τρόπο το ωραίο... Δεν έφτιαξε πχ την Αθηνά 140 κιλά με τατού, πήρσινγκ και ξυρισμένο το μισό κρανίο.Απλά ο Αϊνστάιν και ο Φειδίας είναι οι διαχρονικές κληρονομιές της ανθρωπότητας ενώ οι αρθρογράφοι του Guardian θα χειροκροτηθούν για κάποια χρόνια από το (μικρό αλλά παγκοσμιοποιημένο) κοινό στο οποίο απευθύνονται και μετά θα χαθούν στον πολτό του μεταμοντερνισμού που υποστηρίζουν.
...Αν τα σχόλια είναι έτσι ακριβώς όπως έχουν μεταφερθεί εδώ (και μάλλον είναι δηλαδή), φυσικά και είναι ρατσιστικά/ ξενοφοβικά (*) και καλόν είναι να μην βαπτίζουμε το κρέας ψάρι επειδή -κατά τ' άλλα- μπορεί να μας αρέσει ο Αϊνστάιν. Ακόμη και τα σχόλια που είναι απλής "παρατήρησης" μοιάζουν να προέρχονται απ' την προνομιακή του θέση. Σα να πάει ένας σπουδαγμένος και σχετικά καλοβαλμένος δυτικός να (κατά)-κρίνει τους ανθρώπους των φτωχογειτονιών της Καλκούτας.Για να είμεθα δίκαιοι, όμως, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη και τα δεδομένα της εποχής που ειπώθηκαν αυτά που ειπώθηκαν, πολλές δεκαετίες πριν that is, και να τα τοποθετούμε στο γενικότερο πλαίσιο της εικόνας και του έργου του ανθρώπου. Όποιος-α δεν φοβάται τα εκτός σκέψης σε δίπολα και μανιχαϊσμό μπορεί και θα όφειλε να το κάνει αυτό.(*) “I noticed how little difference there is between men and women; I don’t understand what kind of fatal attraction Chinese women possess which enthrals the corresponding men to such an extent that they are incapable of defending themselves against the formidable blessing of offspring”.“I noticed how little difference there is between men and women; I don’t understand what kind of fatal attraction Chinese women possess which enthrals the corresponding men to such an extent that they are incapable of defending themselves against the formidable blessing of offspring”.Υγ.Και κάτι ακόμη: Βάζω στοίχημα ότι αν αυτά τα έλεγε για τους Έλληνες και τις Ελληνίδες και τα Ελληνόπουλα, θα είχατε όλοι φρίξει.
Rosenkranz writes: “Ein­stein’s en­tries on the bi­o­log­i­cal ori­gin of the al­leged in­tel­lec­tual in­fe­ri­or­ity of the Ja­panese, Chi­nese and In­di­ans, are not un­der­stated and can be viewed as racist – in th­ese in­stances, other peo­ples are por­trayed as be­ing bi­o­log­i­cally in­fe­rior, a clear hall­mark of racism.” Ein­stein’s de­hu­man­is­ing com­ments in his di­ary were “ex­tremely un­pleas­ant, es­pe­cially for the mod­ern reader”.Al­though views like Ein­stein’s were preva­lent at the time they were not universal. “That’s usu­ally the re­ac­tion I get – ‘we have to un­der­stand he was of the zeit­geist, part of the time’, but … to give a broader con­text … there were other views out there, more tol­er­ant.”Και ας επαναλάβουμε τα κάτωθι. (Εν ανάγκη, φανταστείτε ότι τα λέει ο Φαλμεράυερ για τους Έλληνες, βρε αδερφέ!)"Θα ήταν κρίμα εάν αυτοί οι Κινέζοι υποκαταστήσουν όλες τις άλλες φυλές. Για τα γούστα μας, μόνο και μόνο, αυτή σκέψη είναι απερίγραπτα θλιβερή"."Παρατήρησα πόσο μικρή διαφορά υπάρχει μεταξύ ανδρών και γυναικών. Δεν καταλαβαίνω το είδος της θανατηφόρου έλξης που έχουν οι Κινέζες γυναίκες, οι οποίες ενθουσιάζουν τους αντίστοιχους άντρες σε τέτοιο βαθμό που δεν είναι σε θέση να υπερασπιστούν (!) τον εαυτό τους ενάντια στη τρομερή ευλογία των απογόνων"."Τα παιδιά είναι άψυχα και μοιάζουν αργόστροφα (!)".---...Μπορούμε, ας πούμε, να συζητήσουμε και να διαπραγματευτούμε το αν τα προσωπικά ημερολόγια, κάποιου, θα έπρεπε τελικώς να εκδίδονται. Μπορούμε επίσης να συζητήσουμε για το γεγονός ότι κάλιστα μπορεί να κάνει, κάποιος,  στροφή και να "αποκυρρήξει" πεποιθήσεις του παρελθόντος...Την τελευταία φορά που τσέκαρα, όμως, το να υποστηρίζει κάποιος την διανοητική και βιoλογική κατωτερότητα ολόκληρων πληθυσμών, ναι, είναι ρατσιστικό. Sorry.---Παρεμπιπτόντως,Cross/other race effect:"The Science Behind ‘They All Look Alike to Me"https://mobile.nytimes.com/2015/09/20/nyregion/the-science-behind-they-all-look-alike-to-me.html
Κατσε ησυχα βλαχακι εδω υπαρχει ελευθερια εκφρασης που σημαινει βαρανε οταν δεν συμφωνανε! Το ωραιο ειναι οτι προσπαθεις να ακριβολογησεις... Που εδω που ειναι χαμος;
Βεβαίως, η αλήθεια πως δεν με ενδιαφέρει να κάθομαι ήσυχα κι -ευτυχώς- η αλήθεια δεν μεταβάλλεται σύμφωνα με τα γούστα των likes.Καταλαβαίνω, απόλυτα, πως αρκετοί εξ ημών (δεν με εξαιρώ, απαραίτητα) σχεδόν αντανακλαστικά, προβάλλουμε αντιστάσεις, οταν αποκαλύπτεται κάτι δυσάρεστο για ένα είδωλο το οποίο έχει την θέση του "ψηλά", στην ανθρωπότητα, όμως έτσι είναι οι πολυσχιδείς προσωπικότητες ...Ίσως φοβόμαστε ότι, εν μία νυκτί, θα ξεχάσουμε τον φωτεινό επιστημονικό νου του Αϊνστάιν, τα ανάλογα επιτεύγματα, αλλά και την αντιρατσιστική/ ανθρωπιστική του δράση, διότι εξ όσων γνωρίζω, είχε όντως τέτοια, μετέπειτα και μπράβο του.Όμως, το να γράφεις για την διανοητική και σωματική κατωτερότητα ολόκληρων πληθυσμών (το βιβλίο θα έχει και άλλα παραδείγματα, προφανώς) κάνει τα *συγκεκριμένα* όποια αποσπάσματα απόψεων ρατσιστικά, μάλλον ακόμη και με το zeigeist της εποχής. Και, ναι, σύμφωνοι δεν είχε σκοπό να δημοσιευτούν αυτά, ούτε έκανε ρητορική μίσους ο άνθρωπος, ποιος είπε κάτι τέτοιο; Αλλά επιμένω και θα επιμείνω: αν τα έλεγε ένας προνομιούχος *αλλοεθνής* για τους έλληνες -και κάθε φορά που τα έχει πει δηλαδή- λυσσάμε.
Από πότε το να κάνεις κάποιες παρατηρήσεις και διαπιστώσεις για έναν τρόπο ζωής και κουλτούρας είναι ρατσισμός; Όπως λένε και άλλοι από κάτω, φαίνεται σαν καταγραφή και όχι σαν ρατσισμός. Και δεν είναι ρατσισμός όταν κάτι ισχύει.Και μιλάμε για ημερολόγια. Όχι για άρθρα δημοσιευμένα σε εφημερίδα. Μιλάμε για προσωπικά ημερολόγια.
Σήμερα στην πλατεία Εξαρχείων είχε γίνει έπαρση της Παλαιστινιακής σημαίας. Είναι εθνικισμός ή όχι; Αν το σχολιάσω είναι ρατσισμός;Αν πω δεν μου αρέσουν οι κοντές είναι ρατσισμός; Αν πω μου αρέσουν οι άντρες είναι σεξισμός;Ταχουμε μπλέξει λίγο τα μπούτια μας... Φτάνει μην αποκηρυξουμε τον μεταμοντερνισμό μας.
«οι Μαύροι, έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα με τους λευκούς, στα αθλήματα, γιατί γενετικά χτίζουν πιο εύκολα μυϊκό ιστό, και ο σωματότυπος τους τους βοηθά»Εδώ υπάρχει φυλετικός ρατσισμός ή όχι;
Προκαταλήψεις+ εξουσία --> Χρήση εξουσίας/άνιση μεταχείριση/κοινωνικός αποκλεισμός= ρατσιστική ενέργεια. Οπότε που θα έπρεπε να ενδιαφέρει είναι τι έκανε στο βίο του κι όχι τι έγραψε στο ημερολόγιό του εκτός κι αν τα έγραφε με απώτερο σκοπό να παρακινήσει άλλους σε ρατσιστικές ενέργειες. Υ.Γ. Η δυσαρέσκεια/διαφωνία με όσα έγραψε ή σκέφτηκε... είναι διαφορετικό ζήτημα σε σχέση με το να τον πούμε ρατσιστή με αυτό το υλικό. Τέλος πάντων.
Άμα τα συζητούσε λοιπόν τις σκέψεις του με τους άλλους, θα ήταν υποκίνηση ρατσιστικής ενέργειας, και συνεπώς θα ήταν εκτός πολιτικής ορθότητας και πλέον νόμου..Όπως ανεπίτρεπτο θα ήταν να μιλήσει κανείς και να πειΤους Ρομά, τσιγγάνους...Τους παράτυπους μετανάστες, λαθρομετανάστες, τον Αντετοκούμπο, Ελληνονιγηριανό (για Νιγηριανό ούτε λόγος) κ.τ.λ...Είναι απίστευτο πόσο μεγάλη βαρύτητα έχουν οι λέξεις για κάποιους, αρκεί οι λέξεις αυτές να μην χαρακτηρίζουν έθνη... όπως η λέξη «Μακεδονία», που ξαφνικά γίνεται ανάλαφρη...
Έγραψα : "εκτός κι αν τα έγραφε με απώτερο σκοπό να παρακινήσει άλλους σε ρατσιστικές ενέργειες. "Είναι διαφορετικό από αυτό που αναφέρεις μετά. Ωστόσο ας γίνω πιο επεξηγηματική:Αν προσπαθούσε μέσω αυτών των γενικών συμπερασμάτων να πείσει άλλους ανθρώπους ότι όσοι είναι Κινέζοι είναι κατώτεροί τους και άρα πρέπει ν' αντιμετωπίζονται άνισα/βίαια κ.τ.λ. τότε ναι, θα ήταν βάσιμο να πούμε ότι ήταν ρατσιστής. Αυτό είπα. :) Τώρα καλό είναι να κατανοήσουμε επίσης ότι ο δημόσιος λόγος δεν είναι ίδιος με τον ιδιωτικό, ότι το να διαθέτει κάποιος άνθρωπος προκαταλήψεις ( γιατί αν τον κατηγορούσαν ότι ήταν προκατειλημμένος, δεν θα 'ταν αβάσιμο) δεν σε κάνει αυτόματα ρατσιστή. Αυτό το τσουβάλιασμα δεν βοηθάει. Τα υπόλοιπα, που ξεφεύγουν επί του συγκεκριμένου ζητήματος, αν αντί για υπαινιγμούς/εμπαιγμούς/ειρωνείες δεν τεθούν ξεκάθαρα επί του τάπητος, δηλώνω ανίκανη να τα παρακολουθήσω χωρίς να βγάλω αυθαίρετα συμπεράσματα τα οποία εμένα προσωπικά, δεν θα μου φανούν χρήσιμα.
Οι διακρίσεις είναι αποτέλεσμα της διακριτικής ικανότητας των ανθρώπων ,ως εκ τούτου της ευφυΐας τους και επομένως της αντίληψής τους.Γι' αυτό και τα τεστ διαφοροποίησης και συσχετισμού,εικόνων και σχημάτων,αποτελούν βασικό κομμάτι του τεστ IQ.Θα ήθελα να δω βέβαια το προσωπικό ημερολόγιο των εισηγητών του Guardian.Τους βγάζω "ρατσιστές "σε 5 δευτερόλεπτα με τη σημερινή ρητορική και αντίληψη περί "ρατσισμού".
Συγνώμη, αλλά τουλάχιστο από τα αποσπάσματα που παραθέτετε δεν βλέπω κάποιο ρατσισμό. Δε βλέπω να κρίνει κάτι ως προς τη φυλή, αλλά ως προς το έθνος και πως έχει μάθει να ζει σε κοινωνικό επίπεδο. Είναι προφανές ότι τα σχόλια αυτά αφορούν στον τρόπο διαβίωσης των κοινωνιών, όχι στα εξωτερικά τους χαρακτηριστικά ή τα φυλετικά. Νοιώθω πως πάλι απλά προσπαθούν να βγάλουν απ' τη μύγα ξύγκι για να έχουν ν' ασχολούνται.
Με αυτά τα μυαλά σιγα μην διατύπωνε σήμερα τη θεωρία της σχετικότητας.Τι; Και να προσβληθεί ο χρόνος που τον αποκάλεσε "σχετικό";Πραγματικά υπάρχει αστυνομία σκέψης σήμερα. Οι σημειώσεις σου, οι σκέψεις σου, όλα είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης έναντι ενός πολτού που προσποιείται ότι δεν θέλει να προσβάλει κανένα αλλά το πρώτο που προσβάλει είναι η ελεύθερη σκέψη.Θερμή παράκληση προς δημοσιογράφους: μην πέφτετε σε αυτόν τον δρόμο. Είστε οι επομενοι καθώς ο λόγος είναι το εργαλείο δουλειάς σας.
Τα σχόλια δεν μειώνουν τον σπουδαίο φυσικό, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν προορίζονταν να δημοσιευτούν: Για την ακρίβεια η σκληρή παρατήρηση δεν είναι ρατσισμός, διότι δεν καταφέρεται κατά των κινέζων (που δημιούργησαν σπουδαίο πολιτισμό) με φυλετικό κριτηριο κατωτερότητας (=ρατσισμός), απλά καταγράφει όσα παρατήρησε. Το γεγονός ότι ένας λαός είναι απαίδευτος, οι άνθρωποι είναι βρώμικοι και συπεριφέρονται με αγένεια δεν καθιστά ρατσισμό την επισήμανσή του. Οι κινέζοι άλλωστε από τότε (έναν αιώνα πριν) σημείωσαν άλματα προόδου